عصمت پیامبران: تفاوت میان نسخهها
←عصمت از اشتباه در عمل به دین
خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
[[اشتباه]] در عمل به دین میتواند دو گونه باشد: | [[اشتباه]] در عمل به دین میتواند دو گونه باشد: | ||
# اشتباهی که به یک عمل [[قبیح]] در عالم نینجامد: مانند اشتباه در ادای [[واجبات]]، از قبیل [[نماز]] یا [[خواب]] ماندن در وقت نماز<ref>البته ممکن است کسی بگوید با خواب ماندن در وقت نماز نیز از آنجا که فعل واجبی ترک شده است، امر قبیحی واقع میشود. از اینرو، نمیتوان میان این قسم و قسمی که انسان سهواً مرتکب حرام میشود، تفاوتی قایل شد. در پاسخ با اذعان به وجود این احتمال ـ یعنی وقوع قبیح در پی خواب ماندن در وقت نماز ـ باید گفت تقسیمبندی یاد شده بیشتر بر اساس تفکیک میان دو فرض یادشده در کلمات متکلمان و به جهت توضیح اصطلاح «گناه سهوی» در کلمات آنهاست؛ زیرا متکلمانی که از این اصطلاح استفاده کردهاند از سویی به عصمت امام از گناه سهوی معتقدند و از سوی دیگر خواب ماندن از نماز را در حق امام روا دانستهاند.</ref>. | # اشتباهی که به یک عمل [[قبیح]] در عالم نینجامد: مانند اشتباه در ادای [[واجبات]]، از قبیل [[نماز]] یا [[خواب]] ماندن در وقت نماز<ref>البته ممکن است کسی بگوید با خواب ماندن در وقت نماز نیز از آنجا که فعل واجبی ترک شده است، امر قبیحی واقع میشود. از اینرو، نمیتوان میان این قسم و قسمی که انسان سهواً مرتکب حرام میشود، تفاوتی قایل شد. در پاسخ با اذعان به وجود این احتمال ـ یعنی وقوع قبیح در پی خواب ماندن در وقت نماز ـ باید گفت تقسیمبندی یاد شده بیشتر بر اساس تفکیک میان دو فرض یادشده در کلمات متکلمان و به جهت توضیح اصطلاح «گناه سهوی» در کلمات آنهاست؛ زیرا متکلمانی که از این اصطلاح استفاده کردهاند از سویی به عصمت امام از گناه سهوی معتقدند و از سوی دیگر خواب ماندن از نماز را در حق امام روا دانستهاند.</ref>. | ||
# اشتباهی که به یک عمل قبیح در [[جهان]] بینجامد: مانند اینکه کسی بدون [[علم]] یا [[اختیار]]، مرتکب عمل شرابخواری شود که به این قسم گناه سهوی گفته میشود. هرچند مرتکب این عمل را نمیتوان گناهکار به شمار آورد اما به هر حال نفس عمل، قبیح است. از اینرو، باید اصطلاح گناه سهوی را با همان [[اشتباه]] در مرحله عمل به [[دین]] تطبیق کنیم. حال وقتی میگوییم [[پیامبران]] از گناه سهوی [[معصوم]] هستند، بدین معناست که هیچ عمل قبیحی، حتی بدون علم و [[اختیار]] نیز از آنها صادر نمیشود<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۹ و ۳۸.</ref> تا پیش از [[مرحوم صدوق]]، | # اشتباهی که به یک عمل قبیح در [[جهان]] بینجامد: مانند اینکه کسی بدون [[علم]] یا [[اختیار]]، مرتکب عمل شرابخواری شود که به این قسم گناه سهوی گفته میشود. هرچند مرتکب این عمل را نمیتوان گناهکار به شمار آورد اما به هر حال نفس عمل، قبیح است. از اینرو، باید اصطلاح گناه سهوی را با همان [[اشتباه]] در مرحله عمل به [[دین]] تطبیق کنیم. حال وقتی میگوییم [[پیامبران]] از گناه سهوی [[معصوم]] هستند، بدین معناست که هیچ عمل قبیحی، حتی بدون علم و [[اختیار]] نیز از آنها صادر نمیشود<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۹ و ۳۸.</ref> تا پیش از [[مرحوم صدوق]]، متکلمان امامیه اشاره یا تصریحی به عصمت پیامبران از چنین گناهانی نداشتهاند. مرحوم صدوق با ارائه این معیار که [[پیامبران]] و به تبع آنها [[امامان]] در غیر [[تبلیغ دین]]، [[معصوم]] نیستند عملا به [[ضرورت]] نداشتن عصمت پیامبر و امام از چنین گناهانی البته در قالب نظریه [[سهو النبی]] ملتزم شده است<ref> [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۷۰-۳۸۰.</ref>. | ||
===== عصمت از گناهان کبیره و صغیره ===== | ===== عصمت از گناهان کبیره و صغیره ===== |