تفسیر اجتماعی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←رویارویی با مغلطه‌ها
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== آثار [[تفسیر اجتماعی]] == | == آثار [[تفسیر اجتماعی]] == | ||
تفسیر اجتماعی سبب اظهار [[عظمت]] [[قرآن]] و [[کشف]] مقاصد دقیق و اهداف آن، نیز آشنا‌سازی [[انسان]] با [[حیات]] و [[سیاست]] و [[اجتماع]] <ref> التفسیر و المفسرون، معرفت ج ۲، ص۴۴۱. </ref> از مبدأ [[قرآنی]] گردید. این [[تفسیر]] توان [[تطبیق]] بین [[ظواهر قرآن]] و نظریات علمی جدید و نیز معرفی قرآن به عنوان [[کتابی]] جاوید را فراهم آورد که توان همگامی با تمامی مراحل [[زمان]] را دارد. <ref> التفسیر والمفسرون، معرفت، ج ۲، ص۴۴۱. </ref> [[تفسیر علمی]] نیز از مقوله تفسیر اجتماعی جدا نیست. <ref>سید جمال جمال حوزه‌ها، ص۸۹. </ref> کوشش‌های [[سید]] جمال و [[مفسران]] دیگر این سبک که همه بر پایه بازگشت به قرآن و تفسیر و برداشت [[اجتماعی]] از آن بود منشأ [[بیداری]] در سرزمین‌های مختلف گردید. [[نهضت]] اصلاحی بازگشت به قرآن در دو قرن اخیر<ref>قرآن و تفسیر عصری، ص۱۰۳. </ref> مقدمه ای برای نهضت‌های بیداری و [[آگاهی]] از [[تمدن اسلامی]] و [[مبارزه]] با [[استعمار]] [[غرب]] بود. <ref>قرآن اثری جاویدان، ص۵۳. </ref> | تفسیر اجتماعی سبب اظهار [[عظمت]] [[قرآن]] و [[کشف]] مقاصد دقیق و اهداف آن، نیز آشنا‌سازی [[انسان]] با [[حیات]] و [[سیاست]] و [[اجتماع]] <ref> التفسیر و المفسرون، معرفت ج ۲، ص۴۴۱. </ref> از مبدأ [[قرآنی]] گردید. این [[تفسیر]] توان [[تطبیق]] بین [[ظواهر قرآن]] و نظریات علمی جدید و نیز معرفی قرآن به عنوان [[کتابی]] جاوید را فراهم آورد که توان همگامی با تمامی مراحل [[زمان]] را دارد. <ref> التفسیر والمفسرون، معرفت، ج ۲، ص۴۴۱. </ref> [[تفسیر علمی]] نیز از مقوله تفسیر اجتماعی جدا نیست. <ref>سید جمال جمال حوزه‌ها، ص۸۹. </ref> کوشش‌های [[سید]] جمال و [[مفسران]] دیگر این سبک که همه بر پایه بازگشت به قرآن و تفسیر و برداشت [[اجتماعی]] از آن بود منشأ [[بیداری]] در سرزمین‌های مختلف گردید. [[نهضت]] اصلاحی بازگشت به قرآن در دو قرن اخیر<ref>قرآن و تفسیر عصری، ص۱۰۳. </ref> مقدمه ای برای نهضت‌های بیداری و [[آگاهی]] از [[تمدن اسلامی]] و [[مبارزه]] با [[استعمار]] [[غرب]] بود. <ref>قرآن اثری جاویدان، ص۵۳. </ref> | ||
== | == رویارویی با مغلطه‌ها == | ||
[[جنبش]] بازگشت به قرآن و استخراج دستورالعمل‌های [[زندگی]] از آن و دوری از [[افراط]] پیشین، خطر فرو افتادن در تفریطی دیگر را نیز با خود داشت که عبارت از نگرش اجتماعی صرف و تک بعدی به قرآن و [[غفلت]] از [[ابعاد معنوی]] آن بود، چنان که [[سید]] جمال که خود منادی این شیوه [[تفسیر]] بود در عین حال از آنچه او آن را [[فریبکاری]] برخی [[مصلحان]] می‌‌یافت برحذر می‌‌داشت. <ref>سیری در اندیشه سیاسی عرب، ص۸۶ - ۸۷. </ref> سید جمال بعد از آشنایی با سید احمدخان [[هندی]] دریافت که او سعی دارد مسائل ماورای طبیعی و [[غیب]] و معقول و [[معجزات]] صریح در [[قرآن]] را به نام و بهانه [[علم]] توجیه طبیعی کند و عادی جلوه دهد،<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۲۰. </ref> از این رو در مقاله‌ای، انتقاداتی شدید درباره اندیشه‌های سید [[احمد]] خان مطرح کرد <ref> سید جمال جمال حوزه‌ها، ص۸۸. </ref> و با همه اشتهاری که خود او در نواندیشی داشت خطر مغلطه و [[انحراف]] نهفته در آن را به خوبی تشخیص داد و در برابر آن ایستاد<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۲۰ - ۲۱. </ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[ابوالفضل خوش منش|خوش منش]]، [[تفسیر اجتماعی - طیب حسینی و خوش منش (مقاله)|مقاله «تفسیر اجتماعی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | [[جنبش]] بازگشت به قرآن و استخراج دستورالعمل‌های [[زندگی]] از آن و دوری از [[افراط]] پیشین، خطر فرو افتادن در تفریطی دیگر را نیز با خود داشت که عبارت از نگرش اجتماعی صرف و تک بعدی به قرآن و [[غفلت]] از [[ابعاد معنوی]] آن بود، چنان که [[سید]] جمال که خود منادی این شیوه [[تفسیر]] بود در عین حال از آنچه او آن را [[فریبکاری]] برخی [[مصلحان]] می‌‌یافت برحذر می‌‌داشت. <ref>سیری در اندیشه سیاسی عرب، ص۸۶ - ۸۷. </ref> سید جمال بعد از آشنایی با سید احمدخان [[هندی]] دریافت که او سعی دارد مسائل ماورای طبیعی و [[غیب]] و معقول و [[معجزات]] صریح در [[قرآن]] را به نام و بهانه [[علم]] توجیه طبیعی کند و عادی جلوه دهد،<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۲۰. </ref> از این رو در مقاله‌ای، انتقاداتی شدید درباره اندیشه‌های سید [[احمد]] خان مطرح کرد <ref> سید جمال جمال حوزه‌ها، ص۸۸. </ref> و با همه اشتهاری که خود او در نواندیشی داشت خطر مغلطه و [[انحراف]] نهفته در آن را به خوبی تشخیص داد و در برابر آن ایستاد<ref>نهضت‌های اسلامی، ص۲۰ - ۲۱. </ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[ابوالفضل خوش منش|خوش منش]]، [[تفسیر اجتماعی - طیب حسینی و خوش منش (مقاله)|مقاله «تفسیر اجتماعی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||