پرش به محتوا

مرجعیت فقهی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲: خط ۲:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[فقهی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]] اند، به طوری که به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[فقهی]] [[امامان معصوم]] پرداخته‌اند. برای نمونه کتاب‌هایی همچون فروع [[کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب]] و [[استبصار]] همگی درباره [[روایات]] [[فقهی]] است. افزون بر آن، [[ائمۀ اطهار]] نیز گاه به نقش خود در این بُعد تأکید کرده‌اند. برای نمونه، در [[روایات]] متعددی از پاسخ‌گویی [[امام]] نسبت به [[حلال و حرام]] [[مردم]] [[سخن]] گفته شده است، چنانکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «همیشه [[زمین]] به‌ گونه‌ای است که برای [[خداوند]] در آن حجتی است که [[حلال و حرام]] را به [[مردم]] می‌‌شناسانند و آنان را به سوی [[خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِیهَا حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ الغیبة نعمانی، ص۱۳۸. </ref>.  
[[ائمه]] {{ع}} در حوزۀ [[فقهی]] [[مرجع]] [[امت اسلامی]]‌اند، به طوری که به صورت ویژه به ضبط [[روایات]] [[فقهی]] [[امامان معصوم]] پرداخته‌اند. برای نمونه کتاب‌هایی همچون فروع [[کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب]] و [[استبصار]] همگی درباره [[روایات]] [[فقهی]] است. افزون بر آن، [[ائمۀ اطهار]]{{ع}} نیز گاه به نقش خود در این بُعد تأکید کرده‌اند. برای نمونه، در [[روایات]] متعددی از پاسخ‌گویی [[امام]] نسبت به [[حلال و حرام]] [[مردم]] [[سخن]] گفته شده است، چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «همیشه [[زمین]] به‌ گونه‌ای است که برای [[خداوند]] در آن حجتی است که [[حلال و حرام]] را به [[مردم]] می‌‌شناسانند و آنان را به سوی [[خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|مَا زَالَتِ الْأَرْضُ إِلَّا وَ لِلَّهِ فِیهَا حُجَّةٌ یَعْرِفُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ وَ یَدْعُو النَّاسَ إِلَی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ الغیبة نعمانی، ص۱۳۸.</ref>.  


نکته مهمی که نباید از آن [[غفلت]] کرد این است که [[امامان معصوم]] بارها تأکید کرده‌اند اطلاع آنان به [[حلال و حرام]] چیزی این مطلب را ثابت نمی‌کند که آنان موظف به پاسخ‌گویی به پرسش‌های [[فقهی]] [[مردم]] در مورد [[حلال و حرام]] باشند، چنانکه [[صفوان بن یحیی]] در روایتی از [[امام کاظم]] {{ع}} می‌پرسد: آیا ممکن است از [[امام]] چیزی درباره [[حلال و حرام]] پرسیده شود و پاسخ آن نزد [[امام]] نباشد؟ [[امام]] فرمودند: «خیر، اما گاهی اتفاق می‌‌افتد پاسخ در نزد [[امام]] وجود دارد ولی او پاسخ نمی‌دهد» تحلیل چرایی اینکه چرا [[امام]] پاسخ سؤال را نمی‌دهند، چندان دشوار نیست و به احتمال فراوان می‌توان گفت [[دلیل]] این امر می‌تواند مربوط به شرایط آن روز [[جامعه]] و [[لزوم]] [[تقیه]] از سوی [[امامان]] باشد یا آنکه خود [[پرسشگر]] به لحاظ [[فکری]]، [[توانایی]] [[پذیرش]] پاسخ [[حقیقی]] را نداشته باشد<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵. </ref>.
نکته مهمی که نباید از آن [[غفلت]] کرد این است که امامان معصوم بارها تأکید کرده‌اند، اطلاع آنان به [[حلال و حرام]] چیزی، این مطلب را ثابت نمی‌کند که آنان موظف به پاسخ‌گویی به پرسش‌های [[فقهی]] [[مردم]] در مورد حلال و حرام باشند، چنانکه [[صفوان بن یحیی]] در روایتی از [[امام کاظم]] {{ع}} می‌پرسد: آیا ممکن است از امام چیزی درباره حلال و حرام پرسیده شود و پاسخ آن نزد امام نباشد؟ امام فرمودند: «خیر، اما گاهی اتفاق می‌‌افتد پاسخ در نزد امام وجود دارد ولی او پاسخ نمی‌دهد» تحلیل چرایی اینکه چرا امام پاسخ سؤال را نمی‌دهند، چندان دشوار نیست و به احتمال فراوان می‌توان گفت [[دلیل]] این امر می‌تواند مربوط به شرایط آن روز [[جامعه]] و [[لزوم]] [[تقیه]] از سوی [[امامان]] باشد یا آنکه خود پرسشگر به لحاظ [[فکری]]، [[توانایی]] پذیرش پاسخ [[حقیقی]] را نداشته باشد<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۳۵. </ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۱٬۸۲۴

ویرایش