پرش به محتوا

اهل کتاب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۲۹۵ بایت اضافه‌شده ،  ۱۱ ژوئن
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۴۸: خط ۴۸:
== [[مهدویت]] و اهل کتاب ==
== [[مهدویت]] و اهل کتاب ==
از [[روایات]] فهمیده می‌شود رویارویی [[حضرت مهدی]] {{ع}} با اهل کتاب، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت [[جزیه]] به آنان اجازه می‌دهد به [[دین]] خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و [[مناظره]] می‌پردازد و آنان را با این روش، به [[اسلام]] [[دعوت]] می‌کند و ممکن است بگوییم در آغاز [[قیام]]، با آنان به بحث می‌پردازد و با کسانی که [[حق]] را پنهان سازند، می‌جنگد. چنانچه [[امام کاظم]] {{ع}} درباره [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا}}<ref>«آیا جز دین خداوند را باز می‌جویند با آنکه آنان که در آسمان‌ها و زمینند خواه‌ناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده می‌شوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.</ref> فرمود: «هنگامی که [[قائم]] {{ع}} علیه [[یهود]]، [[نصارا]]، صائبیان، مادی‌گرایان و برگشتگان از [[اسلام]] و [[کافران]] در [[شرق]] و [[غرب]] کرۀ [[زمین]] [[قیام]] می‌کند و [[اسلام]] را به آنان پیشنهاد می‌نماید، هرکس پذیرفت، [[دستور]] می‌دهد [[نماز]] بخواند و [[زکات]] بدهد و برطبق آنچه فرد [[مسلمان]]، [[مأمور]] به انجام آن است، [[رفتار]] نماید و هرکس [[مسلمان]] نشود گردنش را می‌زند تا آنکه در [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]]، یک [[کافر]] بر جای نمی‌ماند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه‏}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref><ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۴۵.</ref>
از [[روایات]] فهمیده می‌شود رویارویی [[حضرت مهدی]] {{ع}} با اهل کتاب، یکسان نخواهد بود، بلکه در مواردی با دریافت [[جزیه]] به آنان اجازه می‌دهد به [[دین]] خودشان برجای بمانند و با گروهی به بحث و [[مناظره]] می‌پردازد و آنان را با این روش، به [[اسلام]] [[دعوت]] می‌کند و ممکن است بگوییم در آغاز [[قیام]]، با آنان به بحث می‌پردازد و با کسانی که [[حق]] را پنهان سازند، می‌جنگد. چنانچه [[امام کاظم]] {{ع}} درباره [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا}}<ref>«آیا جز دین خداوند را باز می‌جویند با آنکه آنان که در آسمان‌ها و زمینند خواه‌ناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده می‌شوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.</ref> فرمود: «هنگامی که [[قائم]] {{ع}} علیه [[یهود]]، [[نصارا]]، صائبیان، مادی‌گرایان و برگشتگان از [[اسلام]] و [[کافران]] در [[شرق]] و [[غرب]] کرۀ [[زمین]] [[قیام]] می‌کند و [[اسلام]] را به آنان پیشنهاد می‌نماید، هرکس پذیرفت، [[دستور]] می‌دهد [[نماز]] بخواند و [[زکات]] بدهد و برطبق آنچه فرد [[مسلمان]]، [[مأمور]] به انجام آن است، [[رفتار]] نماید و هرکس [[مسلمان]] نشود گردنش را می‌زند تا آنکه در [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]]، یک [[کافر]] بر جای نمی‌ماند»<ref>{{متن حدیث|إِذَا خَرَجَ بِالْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ الصَّابِئِینَ وَ الزَّنَادِقَةِ وَ أَهْلِ الرِّدَّةِ وَ الْکُفَّارِ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا فَعَرَضَ عَلَیْهِمُ الْإِسْلَامَ فَمَنْ أَسْلَمَ طَوْعاً أَمَرَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ مَا یُؤْمَرُ بِهِ الْمُسْلِمُ وَ یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ ضَرَبَ عُنُقَهُ حَتَّی لَا یَبْقَی فِی الْمَشَارِقِ وَ الْمَغَارِبِ أَحَدٌ إِلَّا وَحَّدَ اللَّه‏}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref><ref>ر. ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۴۵.</ref>
==[[اهل کتاب]]==
از نظر [[اسلام]] و [[قرآن کریم]]، [[یهودیت]]، [[مسیحیت]]، [[صابئین]]، از [[ادیان آسمانی]] بوده و به عنوان [[دین توحیدی]] تلقی می‌شوند و از اصالت و [[حقانیت]] ذاتی برخوردارند؛ لذا، اسلام آنها را به عنوان «اهل کتاب» و [[آیین آسمانی]] به رسمیت می‌شناسد، هر چند نسبت به [[تعالیم]] آنها نظریات [[اصلاحی]] نیز دارد. قرآن کریم در دو مورد از [[ادیان توحیدی]] نام برده است.
{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«بی‌گمان از کسانی که (به اسلام) ایمان آورده‌اند و یهودیان و مسیحیان و صابئان، کسانی که به خداوند و روز بازپسین باور دارند و کاری شایسته می‌کنند، پاداششان نزد پروردگارشان است و نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند» سوره بقره، آیه ۶۲.</ref>.
{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ}}<ref>«خداوند میان کسانی که ایمان دارند و کسانی که یهودی‌اند و صابئان و مسیحیان و زرتشتیان و کسانی که شرک می‌ورزند در روز رستخیز داوری می‌کند، بی‌گمان خداوند بر هر چیزی گواه است» سوره حج، آیه ۱۷.</ref>.
با توجه به این دو [[آیه]]، اهل کتاب شامل یهودیت، مسیحیت و صابئین است. با این [[حال]] روابط [[مسالمت‌آمیز]] و صلح‌جویانه [[مسلمین]] تنها با اهل کتاب نیست، بلکه شامل غیر [[مسلمانان]] از غیر اهل کتاب که مزاحمتی برای [[کشورهای اسلامی]] ایجاد نمی‌کنند، نیز می‌شود.
گاه [[تصوّر]] می‌شود که غیر مسلمانان تنها به دو گروه تقسیم می‌شوند: «[[اهل ذمه]]» و «[[محاربین]]»؛ یعنی گروهی با مسلمانان [[پیمان]] [[همزیستی مسالمت‌آمیز]] دارند و گروهی در حال [[جنگ]] و [[نبرد]] هستند. بنابراین، هر کس اهل ذمه نیست، [[محارب]] است و [[جان]] و مالش [[محترم]] نیست ولی غیر مسلمانان حداقل چهار گروه‌اند:
# اهل ذمه؛ اقلیت‌هایی هستند که در داخل کشورهای اسلامی [[زندگی]] می‌کنند و مشمول [[قوانین]] آن کشورند و [[حکومت اسلامی]] [[متعهد]] است، [[جان]]، [[مال]] و [[ناموس]] آنها را [[حفظ]] کند و از [[حقوق]] آنان [[دفاع]] نماید. آنها مالیاتی به [[حکومت اسلامی]] می‌پردازند که همان [[مالیات]] را می‌توان به جای مالیات «[[جزیه]]» [[حساب]] کرد؛ زیرا «جزیه» از ماده «[[جزاء]]» به معنای چیزی است که حکومت اسلامی به عنوان [[هزینه]] و [[پاداش]] دفاع از آنها می‌گیرد.
# [[محارب]]؛ گروه‌ها یا کشورهایی هستند که با [[مسلمانان]] در [[جنگ]] و ستیزند و از هیچ‌گونه [[کارشکنی]] بر ضد آنان کوتاهی نمی‌کنند، اینها [[کافران]] [[حربی]] هستند که مسلمانان هیچ‌گونه تعهدی در مقابل آنها ندارند.
# [[معاهد]]؛ غیر مسلمانانی هستند که با [[دولت اسلامی]] مناسبات [[دوستی]] دارند. [[سفیر]] مبادله کرده، گاه پیمان‌های [[تجاری]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] دارند و یا از طریق [[سازمان‌های بین‌المللی]] در برابر یکدیگر تعهدهایی سپرده‌اند. همه اینها مصداق «[[معاهده]]» است و باید طبق تعهداتی که دولت اسلامی با آنها به [[طور]] مستقیم یا غیر مستقیم، از طریق سازمان‌های بین‌المللی دارد، [[رفتار]] نموده و [[احترام متقابل]] را رعایت نمایند.
#مهادن؛ کشورهایی است که با دولت اسلامی نه در [[حال]] جنگ‌اند و نه پیمانی با آنها دارند، نه سفیر مبادله کرده و نه معاهده‌ای بسته‌اند. نسبت به یکدیگر مزاحمتی ندارند. دولت اسلامی در برابر چنین کشورهایی نیز باید رعایت اصول [[انسانی]] و [[اخلاقی]] را داشته باشند<ref>فقه سیاسی، عمید زنجانی، ج۳، ص۲۳۳.</ref>.
از آن‌چه گذشت روشن می‌شود که مسلمانان علاوه بر [[اهل کتاب]]، با غیر مسلمانانی که از [[روابط خصمانه]] [[پرهیز]] دارند، مناسبات و [[روابط دوستانه]] برقرار می‌کنند. در این میان، «[[اهل ذمه]]» از [[مقام]] و [[منزلت]] بیشتری برخوردارند؛ چه این که اینان در داخل [[سرزمین‌های اسلامی]] و در [[پناه]] دولت اسلامی [[زندگی]] می‌کنند و با مسلمانان روابط و [[داد و ستد]] بیشتری دارند.
[[قرآن کریم]] نه تنها از [[مجادله]] و [[آزار]] و [[اذیت]] اینان [[نهی]] می‌کند، بلکه [[اجازه]] داده است از طعام و غذای آنان استفاده کرده و با [[زنان]] اهل کتاب [[ازدواج]] نمایند:
{{متن قرآن|الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ}}<ref>«امروز چیزهای پاکیزه بر شما حلال است و غذای اهل کتاب برای شما حلال است و غذای شما برای آنان حلال است و (نیز ازدواج با) زنان پاکدامن از زنان مؤمن (مسلمان) و زنان پاکدامن از آنان که پیش از شما به آنان کتاب آسمانی داده‌اند، اگر کابینشان را پرداخته و پاکدامن باشید نه پلیدکار و گزینندگان دوست پنهان، (بر شما حلال است) و هر کس گرویدن (به اسلام) را نپذیرد کردارش تباه می‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره مائده، آیه ۵.</ref>.
[[اسلام]] به [[حقوق]] [[ادیان آسمانی]] اعتراف دارد و آنان را به رسمیت می‌شناسد. البته این نوع اعتراف، هرگز منافاتی با تحقیق و جستجو از [[آیین حق]] و تطبیق مفاهیم و [[تعالیم]] [[ادیان]] و [[پیروی]] از آن ندارد. به عبارت بهتر، قلمرو [[پژوهش]] و بررسی از [[آیین]]، غیر از حوزه [[حقوقی]] و [[قوانین]] [[مدنی]] است، که اولی مورد دقت و بررسی و دومی محل [[مسامحه]] و سهل‌گیری است. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} در برخورد با [[پیروان ادیان]]، جانب [[قانون]] و [[رفتار نیکو]] را در پیش می‌گرفتند. در عین [[حال]] اعلام می‌کردند که [[رستگاری]] در گرو [[اعتقاد]] به اسلام و [[عمل صالح]] است. {{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref>.
{{متن قرآن|وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و هر کس جز اسلام دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.</ref>.
با این وجود، [[دین اسلام]] جدا و بدون ارتباط با ادیان گذشته نیست. [[رسالت اسلام]] مشتمل بر مبادی و اصول [[ادیان پیشین]] بوده و آن چیزی است که [[بشر]] کنونی تا [[روز قیامت]] بدان نیاز دارد. از [[اصول اساسی اسلام]] [[تصدیق]] [[ادیان الهی]] و تمام [[پیروان]] پیشین است<ref>فصلنامه میقات حج، ش۵۶، ص۷۰.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۱۵۴.</ref>


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
۷۳٬۶۹۳

ویرایش