پرش به محتوا

شیعه در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = شیعه | عنوان مدخل  = شیعه | مداخل مرتبط = [[شیعه در لغت]] - [[شیعه در قرآن]] - [[شیعه در کلام اسلامی]] - [[شیعه در تاریخ اسلامی]] - [[شیعه در معارف مهدویت]] - [[شیعه در فقه سیاسی]] - [[شیعه در معارف و سیره حسینی]] - [[شیعه در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = شیعه
| عنوان مدخل  = شیعه
| مداخل مرتبط = [[شیعه در لغت]] - [[شیعه در قرآن]] - [[شیعه در کلام اسلامی]] - [[شیعه در تاریخ اسلامی]] - [[شیعه در معارف و سیره نبوی]] - [[شیعه در معارف و سیره حسینی]] - [[شیعه در معارف مهدویت]] - [[شیعه در فقه سیاسی]] - [[شیعه در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[شیعه از دیدگاه اهل سنت]]
| پرسش مرتبط  =
}}


== معناشناسی ==
== معناشناسی ==
خط ۲۱: خط ۲۶:
در کنار [[ادله]] بسیار، [[واقعه غدیر]] و [[جانشینی علی]]{{ع}} از پیامبر{{صل}} در [[سال دهم هجری]]، <ref>ابن‌حنبل، مسند، ۱/۱۱۸–۱۱۹؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۳/۱۱۰.</ref> مهم‌ترین منشأ پیروی [[شیعه]] از علی{{ع}} است. امام‌ خمینی نیز به این مطلب اشاره کرده‌ است.<ref>امام‌ خمینی، ولایت فقیه، ۱۳۶.</ref> افزون بر آن سفارش پیامبر{{صل}} به پیروی از کتاب و [[عترت]]<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۳/۱۴۸؛ سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ۲/۶۰.</ref> که در [[منابع حدیثی شیعه]] و [[سنی]] آمده، دلیل دیگر امام‌ خمینی بر شکل‌گیری این گروه در [[زمان پیامبر]]{{صل}} است.<ref>امام‌ خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر]] و [[سید عباس رضوی|رضوی]]، [[شیعه - فکور افشاگر و رضوی (مقاله)| مقاله «شیعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۵۷۹ – ۵۹۶.</ref>
در کنار [[ادله]] بسیار، [[واقعه غدیر]] و [[جانشینی علی]]{{ع}} از پیامبر{{صل}} در [[سال دهم هجری]]، <ref>ابن‌حنبل، مسند، ۱/۱۱۸–۱۱۹؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۳/۱۱۰.</ref> مهم‌ترین منشأ پیروی [[شیعه]] از علی{{ع}} است. امام‌ خمینی نیز به این مطلب اشاره کرده‌ است.<ref>امام‌ خمینی، ولایت فقیه، ۱۳۶.</ref> افزون بر آن سفارش پیامبر{{صل}} به پیروی از کتاب و [[عترت]]<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۳/۱۴۸؛ سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ۲/۶۰.</ref> که در [[منابع حدیثی شیعه]] و [[سنی]] آمده، دلیل دیگر امام‌ خمینی بر شکل‌گیری این گروه در [[زمان پیامبر]]{{صل}} است.<ref>امام‌ خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر]] و [[سید عباس رضوی|رضوی]]، [[شیعه - فکور افشاگر و رضوی (مقاله)| مقاله «شیعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۵۷۹ – ۵۹۶.</ref>


== [[عقاید شیعه]] ==
== عقاید شیعه ==
شکل‌گیری اصل شیعه بر پایه [[اعتقاد]] به [[جانشینی]] و [[امامت]] علی بن ابی‌طالب{{ع}} از سوی [[خداوند تعالی]] پس از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و با معرفی ایشان و [[استمرار امامت]] در یازده نفر از [[فرزندان علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} است که عبارت‌اند از: [[حسن بن علی]]{{ع}}، [[حسین بن علی]]{{ع}}، [[علی بن الحسین]]{{ع}}، [[محمد بن علی]]{{ع}}، [[جعفر بن محمد]]{{ع}}، [[موسی بن جعفر]]{{ع}}، [[علی بن موسی]]{{ع}}، [[محمد بن علی]]{{ع}}، [[ امام هادی علیه‌السلام|علی بن محمد]]{{ع}}، [[حسن بن علی]]{{ع}} و [[محمد بن حسن]]{{ع}}. [[شیعیان]] در اصولِ بنیادینِ [[اسلام]] چون اصل [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و ضرورتِ [[وجود امام]] و [[حاکم]] برای [[جامعه اسلامی]] با دیگر [[مسلمانان]] مشترک‌اند.<ref>حلی، الباب الحادی‌عشر، ۱–۱۱؛ تفتازانی، شرح المقاصد، ۵/۸۸؛ لاهیجی، گوهر مراد، ۴۶۱–۴۶۴.</ref> ازجمله عقاید شیعه، [[عدل الهی]] است که [[طایفه]] [[معتزله]] از [[اهل سنت]] نیز به سبب همین [[اعتقاد]]، به همراه [[شیعه]] به «[[عدلیه]]» [[شهرت]] یافتند و [[عدل]] به صورت اصلی از [[اصول دین]] شیعه معرفی شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱/۵۸، ۷۵ و ۴/۸۱۶.</ref>
شکل‌گیری اصل شیعه بر پایه [[اعتقاد]] به [[جانشینی]] و [[امامت]] علی بن ابی‌طالب{{ع}} از سوی [[خداوند تعالی]] پس از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و با معرفی ایشان و [[استمرار امامت]] در یازده نفر از [[فرزندان علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} است که عبارت‌اند از: [[حسن بن علی]]{{ع}}، [[حسین بن علی]]{{ع}}، [[علی بن الحسین]]{{ع}}، [[محمد بن علی]]{{ع}}، [[جعفر بن محمد]]{{ع}}، [[موسی بن جعفر]]{{ع}}، [[علی بن موسی]]{{ع}}، [[محمد بن علی]]{{ع}}، [[ امام هادی علیه‌السلام|علی بن محمد]]{{ع}}، [[حسن بن علی]]{{ع}} و [[محمد بن حسن]]{{ع}}. [[شیعیان]] در اصولِ بنیادینِ [[اسلام]] چون اصل [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و ضرورتِ [[وجود امام]] و [[حاکم]] برای [[جامعه اسلامی]] با دیگر [[مسلمانان]] مشترک‌اند.<ref>حلی، الباب الحادی‌عشر، ۱–۱۱؛ تفتازانی، شرح المقاصد، ۵/۸۸؛ لاهیجی، گوهر مراد، ۴۶۱–۴۶۴.</ref> ازجمله عقاید شیعه، [[عدل الهی]] است که [[طایفه]] [[معتزله]] از [[اهل سنت]] نیز به سبب همین [[اعتقاد]]، به همراه [[شیعه]] به «[[عدلیه]]» [[شهرت]] یافتند و [[عدل]] به صورت اصلی از [[اصول دین]] شیعه معرفی شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱/۵۸، ۷۵ و ۴/۸۱۶.</ref>


خط ۱۰۳: خط ۱۰۸:
از سوی دیگر، امام‌ خمینی خود به عنوان [[رهبر]] [[شیعه]] در [[جهان]] معاصر بزرگ‌ترین [[انقلاب]] مردمی را [[رهبری]] کرد و موفق شد بر پایه [[اصول اسلامی]] و شیعه، تمدن اسلامی را زنده کند.<ref>داستانی بیرکی، امام‌ خمینی از نگاه نخبگان جهان، ۱۹؛ دهشیری، بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین‌الملل، سیزده.</ref> [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ به رهبری ایشان در [[هویت‌یابی]]، معرفی و گسترش شیعه، تأثیر بسزایی داشت. تا پیش از [[انقلاب اسلامی]] [[شیعیان]] نقش زیادی در مناسبات [[سیاسی]] [[حکومت‌ها]] و [[ساختار قدرت]] [[جهانی]] نداشتند؛ اما پس از آن، [[امید]] و [[خودباوری]] و [[اعتماد به نفس]] در آنان تقویت شد و نقطه عطفی در احیای [[هویت دینی]] شیعیان بلکه [[مسلمانان]] [[جهان]] شد و حرکت‌های بسیاری با الهام‌ گرفتن از [[انقلاب اسلامی ایران]] ظهور کردند. تأثیرپذیری شیعیان جهان در شکل‌گیری یا تقویت [[احزاب]] و [[تشکل‌های سیاسی]] در کشورهای منطقه، همچون [[عراق]]، لبنان، [[بحرین]]، [[پاکستان]]، افغانستان و [[فلسطین]] نمایان شد. با انقلاب اسلامی از [[نفوذ]] اندیشه‌های مادی ازجمله [[مارکسیسم]] کاسته شد و [[اسلام]] [[شیعی]] راهنمای عملی [[جوامع اسلامی]] بلکه [[مستضعفان]] و [[ستمدیدگان]] جهان مطرح شد.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر]] و [[سید عباس رضوی|رضوی]]، [[شیعه - فکور افشاگر و رضوی (مقاله)| مقاله «شیعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۵۷۹ – ۵۹۶.</ref>
از سوی دیگر، امام‌ خمینی خود به عنوان [[رهبر]] [[شیعه]] در [[جهان]] معاصر بزرگ‌ترین [[انقلاب]] مردمی را [[رهبری]] کرد و موفق شد بر پایه [[اصول اسلامی]] و شیعه، تمدن اسلامی را زنده کند.<ref>داستانی بیرکی، امام‌ خمینی از نگاه نخبگان جهان، ۱۹؛ دهشیری، بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین‌الملل، سیزده.</ref> [[پیروزی انقلاب اسلامی]] در سال ۱۳۵۷ به رهبری ایشان در [[هویت‌یابی]]، معرفی و گسترش شیعه، تأثیر بسزایی داشت. تا پیش از [[انقلاب اسلامی]] [[شیعیان]] نقش زیادی در مناسبات [[سیاسی]] [[حکومت‌ها]] و [[ساختار قدرت]] [[جهانی]] نداشتند؛ اما پس از آن، [[امید]] و [[خودباوری]] و [[اعتماد به نفس]] در آنان تقویت شد و نقطه عطفی در احیای [[هویت دینی]] شیعیان بلکه [[مسلمانان]] [[جهان]] شد و حرکت‌های بسیاری با الهام‌ گرفتن از [[انقلاب اسلامی ایران]] ظهور کردند. تأثیرپذیری شیعیان جهان در شکل‌گیری یا تقویت [[احزاب]] و [[تشکل‌های سیاسی]] در کشورهای منطقه، همچون [[عراق]]، لبنان، [[بحرین]]، [[پاکستان]]، افغانستان و [[فلسطین]] نمایان شد. با انقلاب اسلامی از [[نفوذ]] اندیشه‌های مادی ازجمله [[مارکسیسم]] کاسته شد و [[اسلام]] [[شیعی]] راهنمای عملی [[جوامع اسلامی]] بلکه [[مستضعفان]] و [[ستمدیدگان]] جهان مطرح شد.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر]] و [[سید عباس رضوی|رضوی]]، [[شیعه - فکور افشاگر و رضوی (مقاله)| مقاله «شیعه»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۶]]، ص۵۷۹ – ۵۹۶.</ref>


== [[جمعیت]] [[شیعه]] ==
== جمعیت [[شیعه]] ==
آمار دقیقی از جمعیت شیعیان جهان در دست نیست. بنا به آماری پیش از سال ۱۳۷۵ جمعیت شیعیان یک‌سوم مسلمانان جهان بوده‌است.<ref>فضلی، مذهب الامامیه، ۷–۸؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۸۵.</ref> مرکز تحقیقات و پژوهش‌های آمارگیری استراتژیک [[انگلیس]] ویژه [[ادیان]] و [[مذاهب]]، موسوم به لیوفرم در ویستمنستر لندن که ۲۲۲ دفتر در جهان دارد، در سال ۲۰۱۳م/ ۱۳۹۲ش تعداد شیعیان جهان را چهارصد میلیون نفر دانسته‌است.<ref>ایکنا، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۱۲/۱۲/۱۳۹۴ش.</ref> شیعیان در نقاط گوناگون جهان، [[آسیا]] و [[هند]]، [[آفریقا]]، [[آمریکای لاتین]]، اروپا و [[آمریکای شمالی]] پراکنده‌اند<ref>نواب، جغرافیای تشیع، ۱/۴۴، ۱۷۱، ۲۲۵–۲۲۶، ۳۱۱–۳۱۲، ۳۹۳ و ۳۹۸.</ref> و بیشتر آنان در خاورمیانه [[زندگی]] می‌کنند.<ref>توال، ژئوپولیتیک شیعه، ۸۱.</ref> نخستین سرزمینِ پذیرای شیعیان، [[حجاز]] بوده‌است.
آمار دقیقی از جمعیت شیعیان جهان در دست نیست. بنا به آماری پیش از سال ۱۳۷۵ جمعیت شیعیان یک‌سوم مسلمانان جهان بوده‌است.<ref>فضلی، مذهب الامامیه، ۷–۸؛ آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۱/۸۵.</ref> مرکز تحقیقات و پژوهش‌های آمارگیری استراتژیک [[انگلیس]] ویژه [[ادیان]] و [[مذاهب]]، موسوم به لیوفرم در ویستمنستر لندن که ۲۲۲ دفتر در جهان دارد، در سال ۲۰۱۳م/ ۱۳۹۲ش تعداد شیعیان جهان را چهارصد میلیون نفر دانسته‌است.<ref>ایکنا، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۱۲/۱۲/۱۳۹۴ش.</ref> شیعیان در نقاط گوناگون جهان، [[آسیا]] و [[هند]]، [[آفریقا]]، [[آمریکای لاتین]]، اروپا و [[آمریکای شمالی]] پراکنده‌اند<ref>نواب، جغرافیای تشیع، ۱/۴۴، ۱۷۱، ۲۲۵–۲۲۶، ۳۱۱–۳۱۲، ۳۹۳ و ۳۹۸.</ref> و بیشتر آنان در خاورمیانه [[زندگی]] می‌کنند.<ref>توال، ژئوپولیتیک شیعه، ۸۱.</ref> نخستین سرزمینِ پذیرای شیعیان، [[حجاز]] بوده‌است.


خط ۱۳۴: خط ۱۳۹:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:شیعه]]
[[رده:مدخل‌های در انتظار تلخیص]]
[[رده:مدخل‌های در انتظار تلخیص]]
۷۳٬۳۶۴

ویرایش