بحث:حج: تفاوت میان نسخه‌ها
←حجّ واجب
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۳۲۹: | خط ۳۲۹: | ||
#حجی که به واسطه [[نذر]] یا [[عهد]] یا قسم بر شخص واجب می‌شود. | #حجی که به واسطه [[نذر]] یا [[عهد]] یا قسم بر شخص واجب می‌شود. | ||
#حجی که به جهت اجیر شدن بر نایب واجب می‌شود<ref>توضیح مناسک حج، ص۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۹۶.</ref> | #حجی که به جهت اجیر شدن بر نایب واجب می‌شود<ref>توضیح مناسک حج، ص۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۳۹۶.</ref> | ||
==[[ضیافت]] [[الله]]== | |||
تعبیر ضیافت الله در [[روایات]] در دو مورد به کار گرفته شده است<ref>در روایتی هم از پیامبر اکرم{{صل}} آمده است: {{متن حدیث|وَفْدُ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ الْغَازِي وَ الْحَاجُّ وَ الْمُعْتَمِرُ}}؛ (شفاء الغرام، ج۱، ص۳۴۹).</ref>: ضیافت [[روزه]] [[ماه مبارک رمضان]]، [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در مورد [[ماه رمضان]] فرمودند: | |||
{{متن حدیث|شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ...}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۱۳.</ref>؛ | |||
[[حج]] نیز ضیافت است و [[حاجیان]] ضیوف الرحمان‌اند. [[عظمت]] حج در دعاهای ماه مبارک رمضان بسیار چشم‌گیر است. به نظر می‌رسد یکی از برجسته‌ترین دعاهای ماه مبارک رمضان «[[طلب]] حج» است، آن هم حج مکرر: {{متن حدیث|وَ ارْزُقْنِي حَجَّ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي عَامِي هَذَا وَ فِي كُلِّ عَامٍ...}}<ref>دعای ابوحمزه ثمالی، دعای افتتاح.</ref>. این [[دعا]]، دعای روزه، دار و ضیف [[الرحمن]] در ماه مبارک رمضان است<ref>عرفان حج، ص۲۲.</ref>. | |||
[[خداوند متعال]] می‌خواهد ضیافت خود را در طی چند ماه تمام کند که آغاز ضیافت، [[شهر]] الله (ماه مبارک رمضان) و پایان آن، ذیحجة الحرام است که پایان اشهر حج می‌باشد. پس حج نیز مانند روزه، ضیافت [[خداوند]] است و حاجیان ضیوف الرحمن. | |||
ضیافت دو مرحله دارد: | |||
#میزبان به میهمان می‌گوید: چیزی بخواه. | |||
#میزبان آن‌چه را که میهمان می‌خواهد به او عطا می‌کند. | |||
در ماه مبارک رمضان، میزبان که خداوند متعال است به [[بندگان]] [[صالح]] خود دستور می‌دهد از من طلب کنید، آن‌گاه در [[مراسم]] و [[مناسک حج]] [[خواسته‌ها]] را عطا می‌کند. در آنجا سخن از طلب نیست، سخن از عطاست. آنجا نمی‌گوید از من بخواه بلکه خواسته‌ها را عطا می‌کند. گرچه خواسته و عطایش به هم آمیخته شده و هر مرتبه‌ای از عطا، خواسته‌ای را به همراه دارد. | |||
او کسی است که فراوانی [[بخشش]] و عطای او جز بر [[جود]] و [[کرم]] وی نیفزاید: {{متن حدیث|وَ لَا تَزِيدُهُ كَثْرَةُ الْعَطَاءِ إِلَّا جُوداً وَ كَرَماً}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای افتتاح.</ref>. | |||
[[انسان]] هر چه از خداوند متعال دریافت کند تشنه‌تر می‌شود، ابتداء نمی‌داند از [[خدا]] چه بخواهد، چون نمی‌داند که در دستگاه [[خداوند]] چه هست. وقتی رخی نشان داد و چیزهایی را از پشت پرده دید، سوال [[تولید]] می‌شود و درخواست ظهور می‌کند. هر مرحله‌ای از عطا و و [[بخشش]]، مرتبه‌ای از درخواست است و خواهش [[انسان]] را زنده می‌کند. و [[آدمی]] با درخواست و خواهش، مرحله تازه‌تری را از [[خداوند متعال]] درخواست و دریافت می‌کند، وقتی مرحله بالاتری را دریافت کرد، [[عطش]] او بیشتر می‌شود و چیزی [[طلب]] می‌کند<ref>عرفان حج، جوادی آملی، ص۲۳.</ref>. | |||
و اما [[حج]]، [[ضیافت]] خداوند است و [[حاجیان]] همانند [[روزه‌داران]] [[مهمانان]] خدای رحمانند. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: | |||
{{متن حدیث|إِنَّ ضَيْفَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَجُلٌ حَجَّ وَ اعْتَمَرَ فَهُوَ ضَيْفُ اللَّهِ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِهِ}}<ref>بحار، ج۹۹، ص۷.</ref>؛ «همانا میهمان خدای عزو جل، کسی است که حج و [[عمره]] به جای آورد، او تا زمانی که به منزلش باز گردد، میهمان خداست». | |||
وقتی از امام صادق{{ع}} سؤال شد چرا [[روزه]] در ایام تشریق برای حاجیان [[ناپسند]] است؟ فرمود: چون که این گروه، [[زوار]] [[خدا]] و در میهمانی اویند و سزاوار نیست که میهمان، نزد کسی که به زیارتش رفته و او را میهمان کرده است، روزه بگیرد<ref>بحار، ج۹۹، ص۷، ح۳۸۰.</ref>. البته از جهت [[شرعی]]، روزه این ایام، [[حرام]] است. | |||
و [[راستی]] چه افتخاری [[برتر]] از این که خداوند به خلیلش ابراهیم{{ع}} دستور می‌دهد که پس از مهیا نمودن [[کعبه]]، [[عاشقان]] کعبه را به سوی آن [[دعوت]] نماید. {{متن قرآن|وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ}}<ref>«و در میان مردم به حجّ بانگ بردار» سوره حج، آیه ۲۷.</ref>. | |||
و در جای دیگر از [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ}}<ref>«و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانه مرا برای طواف‌کنندگان (مسافر) و مجاوران (حرم) و رکوع‌کنندگان سجده‌گزار، پاکیزه بدارید» سوره بقره، آیه ۱۲۵.</ref>. | |||
در «[[تفسیر نورالثقلین]]» آمده است: [[حضرت ابراهیم]] پس از [[بنای کعبه]] و دریافت [[فرمان]] [[خداوند تبارک و تعالی]] برای دعوت [[مردم]] به سوی کعبه، به پیشگاه خداوند عرض کرد: خداوندا! صدای من چگونه به [[گوش]] [[مردم]] می‌رسد؟ ندا آمد: {{متن حدیث|عَلَيْكَ الْأَذَانُ وَ عَلَيَّ الْإِبْلَاغُ}}<ref>اخبار مکه، ص۶۷ (به نقل از گلواژه‌های حج و عمره، بصیری، ص۳۵۵).</ref>؛ «[[وظیفه]] تو اعلام و وظیفه من رساندن این ندا به گوش مردم است». | |||
[[حضرت ابراهیم]]{{ع}} بالای سنگی قرار گرفت و با صدای بلند مردم را به [[زیارت]] [[خانه خدا]] [[دعوت]] نمود. نه تنها صدای او به گوش مردم آن عصر رسید، بلکه همه کسانی که در پشت [[پدران]] و رحم [[مادران]] نیز بودند، دعوت حضرت ابراهیم{{ع}} را دریافت کردند. این [[روایت]] از [[حضرت علی]]{{ع}} است که: | |||
{{متن حدیث|الْحَاجُّ الْمُعْتَمِرُ وَفْدُ اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكْرِمَ وَفْدَهُ وَ يَحْبُوَهُ بِالْمَغْفِرَةِ}}<ref>بحارالانوار، ج۹۹، ص۸؛ کافی، ج۴، ص۲۵۵.</ref>؛ «حجاج در ایام [[حج]] و [[عمره]] میهمان [[خدا]] هستند و [[حق]] دارند مورد [[احترام]] [[خداوند]] قرار گرفته و خداوند با [[مغفرت]] و [[آمرزش]] نسبت به آنها [[اظهار محبت]] نماید». | |||
شبی امیرالمؤمنین{{ع}} وارد [[مسجدالحرام]] شد، و در کنار [[کعبه]]، [[بادیه‌نشینی]] را [[مشاهده]] فرمود که [[پرده کعبه]] را گرفته و با چشمی اشکبار و دلی غمبار می‌گوید: | |||
{{متن حدیث|يَا صَاحِبَ الْبَيْتِ الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَ الضَّيْفُ ضَيْفُكَ وَ لِكُلِّ ضَيْفٍ مِنْ مُضِيفِهِ قِرًى فَاجْعَلْ قِرَايَ مِنْكَ اللَّيْلَةَ الْمَغْفِرَةَ}}<ref>حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۲۳۸، حدیث ۳۷۷.</ref>؛ «ای صاحب [[بیت]]! [[خانه]] خانه توست، و من مهمان تو هستم، هر میزبانی به میهمان خود توجه می‌کند و [[پذیرایی]] و احترام تو از من در این شب، [[بخشش]] گناهانم باشد». | |||
این سخنان توجه علی{{ع}} را جلب کرد، حضرت به [[یاران]] و [[دوستان]] خود فرمودند: شما نیز سخنان این [[بادیه‌نشین]] را شنیدید؟ گفتند: بلی، مولا فرمود: خداوند [[کریم]] بدون تردید [[حاجت]] او را می‌پذیرد، {{متن حدیث|اللَّهُ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يَرُدَّ ضَيْفَهُ}}<ref>حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۲۳۸، حدیث ۳۷۷.</ref>. | |||
[[عرب]] بادیه‌نشین، شب دوم و سوم نیز در همان مکان، پرده کعبه را گرفت و دعاهایی را زمزمه کرد، و به ترتیب از خدا دوری از [[آتش دوزخ]]، روزی [[بهشت]] برین و سرانجام مبلغ چهار هزار درهم [[پول]] خواست. حضرت در این هنگام خود را به او رسانید و او را مورد [[عنایت]] قرار داده و فرمود: این پول‌ها را برای چه می‌خواهی؟ او گفت: هزار درهم [[قرض]] دارم، هزار درهم [[هزینه]] [[ازدواج]] و هزار درهم مهریه همسرم می‌باشد و با هزار درهم چهارمی می‌خواهم [[تجارت]] و [[زندگی]] نمایم. حضرت او را [[وعده]] [[یاری]] داد و باغش را در [[مدینه]] فروخت و مشکل [[عرب]] [[بادیه‌نشین]] را برطرف کرد<ref>تحلیلی بر مناسک حج، بابا زاده، ص۲۵.</ref>. [[حضرت امام خمینی]] در پیامی فرمودند: | |||
«مهم آن است که [[حاجی]] بداند کجا می‌رود؟ و [[دعوت]] چه کسی را [[اجابت]] می‌کند؟ و میهمان کیست؟ و [[آداب میهمانی]] چیست؟ و بداند [[خودخواهی]] و [[خودبینی]] با [[خدا]] خواهی مخالف است و با [[هجرت]] الی [[الله]] مباین و موجب [[نقض]] [[معنویت]] [[حج]] است»<ref>بخشی از پیام حضرت امام خمینی به زائران بیت‌الله الحرام، ۲۵/۵/۶۴.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۶۲۲.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||