مهاجرین: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴: | خط ۴: | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
به [[مسلمان]] نخستین، یعنی اولین کسانی که در سختترین شرایط به [[خداوند]] و [[رسالت پیامبر]] اکرم {{صل}} [[ایمان]] آوردند و در راه [[پیشرفت]] [[اسلام]] سختیهای فراوان متحمل شدند و همراه با [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بهدلیل فشار و [[آزار]] [[مشرکان]] و در راه [[دین]] و [[عقیده]]، از [[مکه]] به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند، مهاجرین اطلاق میشود. البته [[مهاجر]] بودن، عنوان افتخارآمیزی بود و به آنان که به [[حبشه]] [[هجرت]] کردند، یا از جاهای دیگر به [[مدینه]] [[مهاجرت]] کردند نیز گفته میشد. به [[مردم]] [[مدینه]] نیز که به آنها کمک کردند [[انصار]] گفته میشود<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، | به [[مسلمان]] نخستین، یعنی اولین کسانی که در سختترین شرایط به [[خداوند]] و [[رسالت پیامبر]] اکرم {{صل}} [[ایمان]] آوردند و در راه [[پیشرفت]] [[اسلام]] سختیهای فراوان متحمل شدند و همراه با [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بهدلیل فشار و [[آزار]] [[مشرکان]] و در راه [[دین]] و [[عقیده]]، از [[مکه]] به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند، مهاجرین اطلاق میشود. البته [[مهاجر]] بودن، عنوان افتخارآمیزی بود و به آنان که به [[حبشه]] [[هجرت]] کردند، یا از جاهای دیگر به [[مدینه]] [[مهاجرت]] کردند نیز گفته میشد. به [[مردم]] [[مدینه]] نیز که به آنها کمک کردند [[انصار]] گفته میشود<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۷۵۰-۷۵۱؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۲۰۷.</ref>. | ||
== هجرت عامل پیشرفت اسلام == | == هجرت عامل پیشرفت اسلام == | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
اما در عین حال آنان را بری از [[خطا]] و اشتباه نمیداند: {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.</ref>. | اما در عین حال آنان را بری از [[خطا]] و اشتباه نمیداند: {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.</ref>. | ||
در [[عقیده]] [[تشیع]] [[مصونیت از خطا]] و اشتباه تنها در مورد [[معصومین]] {{عم}} [[صادق]] است، در حالیکه [[اهل سنت]] برای [[صحابه پیامبر]] چنین مقامی قائلاند اما با وجود افرادی مانند معاویة بن ابی سفیان در میان [[صحابه]] که [[فسق]] و فجورشان امری ثابت شده و روشن است، بطلان این موضع روشن میشود<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، | در [[عقیده]] [[تشیع]] [[مصونیت از خطا]] و اشتباه تنها در مورد [[معصومین]] {{عم}} [[صادق]] است، در حالیکه [[اهل سنت]] برای [[صحابه پیامبر]] چنین مقامی قائلاند اما با وجود افرادی مانند معاویة بن ابی سفیان در میان [[صحابه]] که [[فسق]] و فجورشان امری ثابت شده و روشن است، بطلان این موضع روشن میشود<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۷۵۰-۷۵۱.</ref>. | ||
== مهاجرین پس از [[پیامبر]] {{صل}} == | == مهاجرین پس از [[پیامبر]] {{صل}} == | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== [[امام علی]] {{ع}} و مهاجران == | == [[امام علی]] {{ع}} و مهاجران == | ||
[[امام علی]] {{ع}} در جواب [[فتنهها]] و بهانهتراشیهای [[معاویه]] در فرازی، خود را از گروه [[مهاجران]] در [[راه خدا]] میخواند و [[شأن]] و [[منزلت]] [[مهاجران]] را با [[بنیامیه]] که [[اسیران]] آزادشده [[لقب]] یافتند، مقایسه میکند<ref>خاندان امیه که پس از فتح مکه برای نجات خویش اسلام آوردند و پیامبر دستور به آزادی آنها داد، از اینرو به آنها فرزندان اسیران آزادشده میگویند.</ref>. در فرازی دیگر میفرماید: [[آزادشدگان]] و فرزندانشان کجا، دخالت در تعیین [[مهاجران]] نخستین و ترتیب درجات آنها و شناساندن جایگاهشان کجا<ref>{{متن حدیث|وَ مَا لِلطُّلَقَاءِ وَ أَبْنَاءِ الطُّلَقَاءِ وَ التَّمْيِيزَ بَيْنَ الْمُهَاجِرِينَ الْأَوَّلِينَ وَ تَرْتِيبَ دَرَجَاتِهِمْ وَ تَعْرِيفَ طَبَقَاتِهِمْ}}؛ نهج البلاغه، نامه ۲۸</ref>. [[امام]] {{ع}} در همین [[نامه]] از مجاهدتهای [[مهاجران]] و برتریهای [[خاندان]] [[بنیهاشم]] نسبت به [[مهاجران]] یاد میکند. | [[امام علی]] {{ع}} در جواب [[فتنهها]] و بهانهتراشیهای [[معاویه]] در فرازی، خود را از گروه [[مهاجران]] در [[راه خدا]] میخواند و [[شأن]] و [[منزلت]] [[مهاجران]] را با [[بنیامیه]] که [[اسیران]] آزادشده [[لقب]] یافتند، مقایسه میکند<ref>خاندان امیه که پس از فتح مکه برای نجات خویش اسلام آوردند و پیامبر دستور به آزادی آنها داد، از اینرو به آنها فرزندان اسیران آزادشده میگویند.</ref>. در فرازی دیگر میفرماید: [[آزادشدگان]] و فرزندانشان کجا، دخالت در تعیین [[مهاجران]] نخستین و ترتیب درجات آنها و شناساندن جایگاهشان کجا<ref>{{متن حدیث|وَ مَا لِلطُّلَقَاءِ وَ أَبْنَاءِ الطُّلَقَاءِ وَ التَّمْيِيزَ بَيْنَ الْمُهَاجِرِينَ الْأَوَّلِينَ وَ تَرْتِيبَ دَرَجَاتِهِمْ وَ تَعْرِيفَ طَبَقَاتِهِمْ}}؛ نهج البلاغه، نامه ۲۸.</ref>. [[امام]] {{ع}} در همین [[نامه]] از مجاهدتهای [[مهاجران]] و برتریهای [[خاندان]] [[بنیهاشم]] نسبت به [[مهاجران]] یاد میکند. | ||
[[امام]] در فرازی دیگر در ارتباط با نحوه تعیین [[خلیفه]] و شبههای که [[معاویه]] ایجاد کرده بود، با اشاره به گروه [[مهاجران]] و [[انصار]] مینویسد: همانگونه که [[مردم]] با [[ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] [[بیعت]] کردند به من هم دست [[بیعت]] دادند. اگر این [[قانون]] است، [پس باید برای همه] یکسان باشد، پس حاضران را نسزد که دیگری را به [[خلافت]] گزینند و غایبان نباید او را رد کنند. اگر [[شورا]] [[حجت]] است، قطعاً شورای [[مهاجر]] و [[انصار]] در عالیترین درجه اعتبار شکل گرفت. پس اگر آنان بر [[امامت]] مردی همداستان شدند و او را به [[رهبری]] پذیرفتند، [[خدا]] نیز به این امر [[راضی]] است. پس اگر کسی با [[سرزنش]] و [[بدعت]] از [[فرمان]] او سرپیچد، با هشدار به راه حقش بازگردانند، وگرنه با او بستیزند که راه اهل [[ایمان]] را وانهاده و در چاهی که برکنده درافتاده است<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ بَايَعَنِي الْقَوْمُ الَّذِينَ بَايَعُوا أَبَا بَكْرٍ وَ عُمَرَ وَ عُثْمَانَ عَلَى مَا بَايَعُوهُمْ عَلَيْهِ، فَلَمْ يَكُنْ لِلشَّاهِدِ أَنْ يَخْتَارَ وَ لَا لِلْغَائِبِ أَنْ يَرُدَّ؛ وَ إِنَّمَا الشُّورَى لِلْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً كَانَ ذَلِكَ لِلَّهِ رِضًا، فَإِنْ خَرَجَ عَنْ أَمْرِهِمْ خَارِجٌ بِطَعْنٍ أَوْ بِدْعَةٍ رَدُّوهُ إِلَى مَا خَرَجَ مِنْهُ، فَإِنْ أَبَى قَاتَلُوهُ عَلَى اتِّبَاعِهِ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ وَ وَلَّاهُ اللَّهُ مَا تَوَلَّى}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶</ref>.<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، | [[امام]] در فرازی دیگر در ارتباط با نحوه تعیین [[خلیفه]] و شبههای که [[معاویه]] ایجاد کرده بود، با اشاره به گروه [[مهاجران]] و [[انصار]] مینویسد: همانگونه که [[مردم]] با [[ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] [[بیعت]] کردند به من هم دست [[بیعت]] دادند. اگر این [[قانون]] است، [پس باید برای همه] یکسان باشد، پس حاضران را نسزد که دیگری را به [[خلافت]] گزینند و غایبان نباید او را رد کنند. اگر [[شورا]] [[حجت]] است، قطعاً شورای [[مهاجر]] و [[انصار]] در عالیترین درجه اعتبار شکل گرفت. پس اگر آنان بر [[امامت]] مردی همداستان شدند و او را به [[رهبری]] پذیرفتند، [[خدا]] نیز به این امر [[راضی]] است. پس اگر کسی با [[سرزنش]] و [[بدعت]] از [[فرمان]] او سرپیچد، با هشدار به راه حقش بازگردانند، وگرنه با او بستیزند که راه اهل [[ایمان]] را وانهاده و در چاهی که برکنده درافتاده است<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ بَايَعَنِي الْقَوْمُ الَّذِينَ بَايَعُوا أَبَا بَكْرٍ وَ عُمَرَ وَ عُثْمَانَ عَلَى مَا بَايَعُوهُمْ عَلَيْهِ، فَلَمْ يَكُنْ لِلشَّاهِدِ أَنْ يَخْتَارَ وَ لَا لِلْغَائِبِ أَنْ يَرُدَّ؛ وَ إِنَّمَا الشُّورَى لِلْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً كَانَ ذَلِكَ لِلَّهِ رِضًا، فَإِنْ خَرَجَ عَنْ أَمْرِهِمْ خَارِجٌ بِطَعْنٍ أَوْ بِدْعَةٍ رَدُّوهُ إِلَى مَا خَرَجَ مِنْهُ، فَإِنْ أَبَى قَاتَلُوهُ عَلَى اتِّبَاعِهِ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ وَ وَلَّاهُ اللَّهُ مَا تَوَلَّى}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶.</ref>.<ref>[[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۷۵۰-۷۵۱.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |