پرش به محتوا

شفاعت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
در مدارک شیعه درباره [[مقام شفاعت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} [[روایات]] فراوانی موجود است<ref>روایات درباره شفاعت و شافعان زیاد است. مرحوم مجلسی در بحارالأنوار (طبع جدید)، ج۸، صص ۲۹ - ۶۳ بیشتر آنها را نقل کرده.</ref> که پرداختن به همه آنها بحثی مستقل را می‌طلبد. آنچه در اینجا مهم است، [[سیر]] [[روایی]] است که طی [[استدلال]] بدان اشاره شد.
در مدارک شیعه درباره [[مقام شفاعت]] [[رسول اکرم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} [[روایات]] فراوانی موجود است<ref>روایات درباره شفاعت و شافعان زیاد است. مرحوم مجلسی در بحارالأنوار (طبع جدید)، ج۸، صص ۲۹ - ۶۳ بیشتر آنها را نقل کرده.</ref> که پرداختن به همه آنها بحثی مستقل را می‌طلبد. آنچه در اینجا مهم است، [[سیر]] [[روایی]] است که طی [[استدلال]] بدان اشاره شد.
# مقام شفاعت عامّ برای [[رسول خدا]] {{صل}} و اهل بیت {{عم}}، همان [[مقام محمود]] است؛ که همه خلایق ثناگو و محتاج این مقامند. {{متن حدیث|عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} فِي قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏ {{متن قرآن|عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا}} قَالَ يُجْلِسُهُ‏ عَلَى‏ الْعَرْشِ‏ مَعَهُ‏}}<ref>الإختصاص (ط. المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ ﻫ.ق)، النص، ص۱۸.</ref>. توضیح: استقرار رسول خدا {{صل}} در [[روز قیامت]] در [[عرش]]، اشاره به علوّ مقام حضرتش نسبت به خلایق دارد.
# مقام شفاعت عامّ برای [[رسول خدا]] {{صل}} و اهل بیت {{عم}}، همان [[مقام محمود]] است؛ که همه خلایق ثناگو و محتاج این مقامند. {{متن حدیث|عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} فِي قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى‏ {{متن قرآن|عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا}} قَالَ يُجْلِسُهُ‏ عَلَى‏ الْعَرْشِ‏ مَعَهُ‏}}<ref>الإختصاص (ط. المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ ﻫ.ق)، النص، ص۱۸.</ref>. توضیح: استقرار رسول خدا {{صل}} در [[روز قیامت]] در [[عرش]]، اشاره به علوّ مقام حضرتش نسبت به خلایق دارد.
# بنا بر مراتبی که طی بحث شفاعت اشاره شد، مقام شفاعت رسول خدا {{صل}} در [[قیامت]] چنان رفیع است که هریک از [[انبیاء]] {{عم}} نیز در درجه اول با [[اذن الهی]] و سپس [[اذن]] رسول خدا {{صل}} و سپس اهل بیت {{عم}} شفاعت می‌نمایند. {{متن حدیث|عن أبی عبد الله {{ع}} قال: {{متن قرآن|لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ}}. قال: لا یشفع [[أحد]] من أنبیاء [[الله]] و رسله یوم القیامة حتی یأذن الله له إلا [[رسول الله]]. فإن الله قد أذن له فی الشفاعة من قبل [[یوم]] القیامة والشفاعة له و للأئمة من ولده. ثم بعد ذلک للأنبیاء [[صلوات]] [[الله]] علیهم و [[علی محمد]] و [[اله]]}}<ref>تفسیر القمی (ط. دار الکتاب، ۱۴۰۴ ﻫ.ق)، ج۲، ص۲۰۱.</ref>.
# بنا بر مراتبی که طی بحث شفاعت اشاره شد، مقام شفاعت رسول خدا {{صل}} در [[قیامت]] چنان رفیع است که هریک از [[انبیاء]] {{عم}} نیز در درجه اول با [[اذن الهی]] و سپس [[اذن]] رسول خدا {{صل}} و سپس اهل بیت {{عم}} شفاعت می‌نمایند. {{متن حدیث|عن أبی عبد الله {{ع}} قال: {{متن قرآن|لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ}}. قال: لا یشفع أحد من أنبیاء الله و رسله یوم القیامة حتی یأذن الله له إلا رسول الله. فإن الله قد أذن له فی الشفاعة من قبل یوم القیامة والشفاعة له و للأئمة من ولده. ثم بعد ذلک للأنبیاء صلوات الله علیهم و علی محمد و اله}}<ref>تفسیر القمی (ط. دار الکتاب، ۱۴۰۴ ﻫ.ق)، ج۲، ص۲۰۱.</ref>.
# [[شفاعت]] [[رسول خدا]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} از امور مسلّمی است که اگر کسی [[معتقد]] به آن نباشد، در [[قیامت]] مشمول شفاعت نمی‌گردد. {{متن حدیث|عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}‏ مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِحَوْضِي‏ فَلَا أَوْرَدَهُ اللَّهُ حَوْضِي وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِشَفَاعَتِي فَلَا أَنَالَهُ اللَّهُ شَفَاعَتِي ثُمَّ قَالَ صإِنَّمَا شَفَاعَتِي لِأَهْلِ الْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ فَمَا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ}}<ref>الأمالی (للصدوق) (ط. کتابچی، ۱۳۷۶ ه. ش.)، ص۷.</ref>. {{متن حدیث|قَالَ الصَّادِقُ {{ع}}‏ مَنْ أَنْكَرَ ثَلَاثَةَ أَشْيَاءَ فَلَيْسَ مِنْ شِيعَتِنَا الْمِعْرَاجَ وَ الْمُسَاءَلَةَ فِي‏ الْقَبْرِ وَ الشَّفَاعَةَ}}<ref>بحار الأنوار، ج۶، ص۲۲۳، باب ۸ أحوال البرزخ و القبر.</ref>.
# [[شفاعت]] [[رسول خدا]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} از امور مسلّمی است که اگر کسی [[معتقد]] به آن نباشد، در [[قیامت]] مشمول شفاعت نمی‌گردد. {{متن حدیث|عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}‏ مَنْ‏ لَمْ‏ يُؤْمِنْ‏ بِحَوْضِي‏ فَلَا أَوْرَدَهُ اللَّهُ حَوْضِي وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِشَفَاعَتِي فَلَا أَنَالَهُ اللَّهُ شَفَاعَتِي ثُمَّ قَالَ صإِنَّمَا شَفَاعَتِي لِأَهْلِ الْكَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِي فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ فَمَا عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ}}<ref>الأمالی (للصدوق) (ط. کتابچی، ۱۳۷۶ ه. ش.)، ص۷.</ref>. {{متن حدیث|قَالَ الصَّادِقُ {{ع}}‏ مَنْ أَنْكَرَ ثَلَاثَةَ أَشْيَاءَ فَلَيْسَ مِنْ شِيعَتِنَا الْمِعْرَاجَ وَ الْمُسَاءَلَةَ فِي‏ الْقَبْرِ وَ الشَّفَاعَةَ}}<ref>بحار الأنوار، ج۶، ص۲۲۳، باب ۸ أحوال البرزخ و القبر.</ref>.
# شفاعت شامل افرادی می‌گردد که [[اهل]] ولایتند و [[دین]] آنها مقبول درگاه الهی است. به بیانی که در ضمن [[استدلال]] گذشت، [[شفیعان]] برای کسانی شفاعت می‌کنند که [[خداوند]] [[راضی]] به شفاعت در مورد آنها است. {{متن حدیث|قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ خَالِدٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا {{ع}} يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى}}<ref>«آینده و گذشته آنان را می‌داند و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند و خود از بیم او هراسانند» سوره انبیاء، آیه ۲۸.</ref> قَالَ لَا يَشْفَعُونَ‏ إِلَّا لِمَنِ‏ ارْتَضَى‏ اللَّهُ‏ دِينَهُ‏}}<ref>الأمالی (للصدوق)، ص۷.</ref>. {{متن حدیث|حُمْرَانُ بْنُ أَعْيَنَ قَالَ الصَّادِقُ {{ع}} وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا حَتَّى‏ يَقُولَ‏ النَّاسُ‏ {{متن قرآن|فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِينَ * وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ}}<ref>«پس دیگر ما را نه میانجی‌هایی است؛ * و نه دوست پرمهری» سوره شعراء، آیه ۱۰۰.</ref>}}<ref>مناقب آل أبی طالب {{ع}} (لابن شهرآشوب) (ط، علامه. ۱۳۷۹ ﻫ.ق)، ج۲، ص۱۶۴.</ref>. {{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}‏ فِي قَوْلِهِ‏ {{متن قرآن|لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> قَالَ لَا يَشْفَعُ وَ لَا يُشَفَّعُ لَهُمْ وَ لَا يَشْفَعُونَ‏ {{متن قرآن|إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَهُوَ الْعَهْدُ عِنْدَ اللَّهِ‏}}<ref>بحار الأنوار، ج۸، ص۳۶، باب ۲۱: الشفاعة.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۶۰۰.</ref>
# شفاعت شامل افرادی می‌گردد که [[اهل]] ولایتند و [[دین]] آنها مقبول درگاه الهی است. به بیانی که در ضمن [[استدلال]] گذشت، [[شفیعان]] برای کسانی شفاعت می‌کنند که [[خداوند]] [[راضی]] به شفاعت در مورد آنها است. {{متن حدیث|قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ خَالِدٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا {{ع}} يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى}}<ref>«آینده و گذشته آنان را می‌داند و (آنان) جز برای کسی که (خداوند) از او خرسند باشد میانجیگری نمی‌کنند و خود از بیم او هراسانند» سوره انبیاء، آیه ۲۸.</ref> قَالَ لَا يَشْفَعُونَ‏ إِلَّا لِمَنِ‏ ارْتَضَى‏ اللَّهُ‏ دِينَهُ‏}}<ref>الأمالی (للصدوق)، ص۷.</ref>. {{متن حدیث|حُمْرَانُ بْنُ أَعْيَنَ قَالَ الصَّادِقُ {{ع}} وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا وَ اللَّهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشِيعَتِنَا حَتَّى‏ يَقُولَ‏ النَّاسُ‏ {{متن قرآن|فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِينَ * وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ}}<ref>«پس دیگر ما را نه میانجی‌هایی است؛ * و نه دوست پرمهری» سوره شعراء، آیه ۱۰۰.</ref>}}<ref>مناقب آل أبی طالب {{ع}} (لابن شهرآشوب) (ط، علامه. ۱۳۷۹ ﻫ.ق)، ج۲، ص۱۶۴.</ref>. {{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}‏ فِي قَوْلِهِ‏ {{متن قرآن|لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> قَالَ لَا يَشْفَعُ وَ لَا يُشَفَّعُ لَهُمْ وَ لَا يَشْفَعُونَ‏ {{متن قرآن|إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا}}<ref>«اختیار میانجیگری ندارند جز آن کس که از (خداوند) بخشنده پیمانی گرفته باشد» سوره مریم، آیه ۸۷.</ref> إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَهُوَ الْعَهْدُ عِنْدَ اللَّهِ‏}}<ref>بحار الأنوار، ج۸، ص۳۶، باب ۲۱: الشفاعة.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]]، ص ۶۰۰.</ref>


== نکات تکمیلی ==
== نکات تکمیلی ==
۱۱۳٬۱۶۰

ویرایش