پرش به محتوا

غلو در دوست داشتن امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۴: خط ۱۴:


==علل و زمینه‌های [[غلو]] درباره [[حضرت علی]]{{ع}} و [[رشد]] آن==
==علل و زمینه‌های [[غلو]] درباره [[حضرت علی]]{{ع}} و [[رشد]] آن==
شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین مسائلی که زمینه غلو را درباره [[شخصیت حضرت علی]]{{ع}} فراهم آورد، آشکار شدن گوشه‌هایی از [[شخصیت]] والای آن حضرت در [[زمان]] حکومتش در [[کوفه]] بود. [[جامعه]] آن [[روز]]، به واسطه [[اعمال]] سلیقه [[حاکمان]]، فرسنگ‌ها از [[قرآن]] و [[سنت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فاصله گرفت و این امر توده‌های [[تازه مسلمان]] را که با هزاران [[امید]] رو به [[اسلام]] آورده بودند، در [[ناامیدی]] فرو برد؛ به‌ویژه هنگامی که از بعضی [[صحابه]]، مطالبی درباره [[سیره پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌شنیدند و آن را با [[سیره]] حاکمان خود مقایسه می‌کردند، بیشتر در [[حسرت]] فرو می‌رفتند. از سوی دیگر حضرت علی{{ع}} خود را احیاکننده سنت پیامبر اکرم{{صل}} شناساند و در این راه [[قاطعیت]] [[شگفتی]] از خود بروز می‌داد. [[سیره حکومتی]] و [[ساده زیستی]] حضرت در عین قاطعیت، برای آنان که دربار شاهان بزرگ را دیده بودند، بسیار جالب توجه بود. افزون بر همه اینها جامع الاضداد بودن حضرت علی{{ع}} آنها را در [[حیرت]] فرو می‌برد. ظهور صفاتی مانند [[شجاعت]]، [[علم]] و [[بلاغت]] در آن حضرت که تا آن زمان برای آن مثالی ندیده بودند، آنها را متحیر می‌کرد. جملاتی همچون {{متن حدیث|سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَلَأَنَا بِطُرُقِ السَّمَاءِ أَعْلَمُ مِنِّي بِطُرُقِ الْأَرْضِ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹، فقره ۵. نیز ر.ک: نهج البلاغه، خطبه ۹۲، فقره ۲: {{متن حدیث|فَاسْأَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا [تَسْأَلُونَنِي‌] تَسْأَلُونِّي عَنْ شَيْ‌ءٍ فِيمَا بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ السَّاعَةِ وَ لَا عَنْ فِئَةٍ تَهْدِي مِائَةً وَ تُضِلُّ مِائَةً إِلَّا أَنْبَأْتُكُمْ بِنَاعِقِهَا وَ قَائِدِهَا وَ سَائِقِهَا...}}.</ref> بر إعجاب و حیرت همگان می‌افزود. نیز [[پیش‌گویی‌ها]] و [[خبرهای غیبی]] که بسیاری از آنها را در خطبه‌های خود برای [[مردم]] بیان می‌کرد و آنان را از فتنه‌هایی که رخ خواهد داد، [[آگاه]] می‌ساخت<ref>برای آگاهی اجمالی از پیش‌گویی‌های حضرت و نظر دانشمندان غیرشیعی درباره آنها مراجعه شود به: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۵-۲۸۶ و ج۵، ص۱۳-۴ و ج۷، ص۹۸ و ج۱۰، ص۱۲.</ref>، برای مردمی که از [[حاکمان]] خود جز مشغول شدن به [[امور سیاسی]] و نظامی چیزی ندیده بودند، بسیار شگفت می‌نمود.
شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین مسائلی که زمینه غلو را درباره [[شخصیت حضرت علی]]{{ع}} فراهم آورد، آشکار شدن گوشه‌هایی از [[شخصیت]] والای آن حضرت در [[زمان]] حکومتش در [[کوفه]] بود. [[جامعه]] آن [[روز]]، به واسطه [[اعمال]] سلیقه [[حاکمان]]، فرسنگ‌ها از [[قرآن]] و [[سنت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فاصله گرفت و این امر توده‌های تازه مسلمان را که با هزاران [[امید]] رو به [[اسلام]] آورده بودند، در [[ناامیدی]] فرو برد؛ به‌ویژه هنگامی که از بعضی [[صحابه]]، مطالبی درباره [[سیره پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌شنیدند و آن را با [[سیره]] حاکمان خود مقایسه می‌کردند، بیشتر در [[حسرت]] فرو می‌رفتند. از سوی دیگر حضرت علی{{ع}} خود را احیاکننده سنت پیامبر اکرم{{صل}} شناساند و در این راه [[قاطعیت]] [[شگفتی]] از خود بروز می‌داد. [[سیره حکومتی]] و [[ساده زیستی]] حضرت در عین قاطعیت، برای آنان که دربار شاهان بزرگ را دیده بودند، بسیار جالب توجه بود. افزون بر همه اینها جامع الاضداد بودن حضرت علی{{ع}} آنها را در [[حیرت]] فرو می‌برد. ظهور صفاتی مانند [[شجاعت]]، [[علم]] و [[بلاغت]] در آن حضرت که تا آن زمان برای آن مثالی ندیده بودند، آنها را متحیر می‌کرد. جملاتی همچون {{متن حدیث|سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَلَأَنَا بِطُرُقِ السَّمَاءِ أَعْلَمُ مِنِّي بِطُرُقِ الْأَرْضِ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹، فقره ۵. نیز ر.ک: نهج البلاغه، خطبه ۹۲، فقره ۲: {{متن حدیث|فَاسْأَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا [تَسْأَلُونَنِي‌] تَسْأَلُونِّي عَنْ شَيْ‌ءٍ فِيمَا بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ السَّاعَةِ وَ لَا عَنْ فِئَةٍ تَهْدِي مِائَةً وَ تُضِلُّ مِائَةً إِلَّا أَنْبَأْتُكُمْ بِنَاعِقِهَا وَ قَائِدِهَا وَ سَائِقِهَا...}}.</ref> بر إعجاب و حیرت همگان می‌افزود. نیز [[پیش‌گویی‌ها]] و خبرهای غیبی که بسیاری از آنها را در خطبه‌های خود برای [[مردم]] بیان می‌کرد و آنان را از فتنه‌هایی که رخ خواهد داد، [[آگاه]] می‌ساخت<ref>برای آگاهی اجمالی از پیش‌گویی‌های حضرت و نظر دانشمندان غیرشیعی درباره آنها مراجعه شود به: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۵-۲۸۶ و ج۵، ص۱۳-۴ و ج۷، ص۹۸ و ج۱۰، ص۱۲.</ref>، برای مردمی که از [[حاکمان]] خود جز مشغول شدن به [[امور سیاسی]] و نظامی چیزی ندیده بودند، بسیار شگفت می‌نمود.


اینها [[مردم]] کم ظرفیت آن [[زمان]] را به این [[وسوسه]] انداخت که او را موجودی مافوق [[بشر]] به حساب آورند و تا آنجا پیش روند که [[مقام]] [[الوهیت]] و ربویت را به وی نسبت دهند. علاوه بر اینها علل و زمینه‌های متفاوت دیگری نیز برای [[غلو]] درباره [[شخصیت حضرت علی]]{{ع}} و [[امامان]] پس از او گفته شده است که پاره‌ای از آنها به قرار زیر است:
اینها [[مردم]] کم ظرفیت آن [[زمان]] را به این [[وسوسه]] انداخت که او را موجودی مافوق [[بشر]] به حساب آورند و تا آنجا پیش روند که مقام الوهیت و ربویت را به وی نسبت دهند. علاوه بر اینها علل و زمینه‌های متفاوت دیگری نیز برای [[غلو]] درباره [[شخصیت حضرت علی]]{{ع}} و [[امامان]] پس از او گفته شده است که پاره‌ای از آنها به قرار زیر است:


===علل روانی===
===علل روانی===
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش