تربیت فرزند در معارف و سیره معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←انتخاب نام نیکو
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
اهمیت انتخاب نام نیکو برای فرزند، تا جایی است که در [[سوره آل عمران]] نیز بدان اشاره شده است: {{متن قرآن|...وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ}}<ref>«و چون او را بزاد گفت: پروردگارا! من (به جای پسر) دختر، زاده‌ام- و خداوند بهتر می‌داند که او چه زاد و هر پسر همگون این دختر نیست- و من او را مریم نامیده‌ام و او و نسل او را از شیطان رانده به پناه تو می‌آورم» سوره آل عمران، آیه ۳۶.</ref>. همچنین [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آن را از [[حقوق فرزندان]] شمرده‌اند: «[[حق فرزند]] بر پدرش سه چیز است: [[انتخاب نام نیکو]]، [[تعلیم]] [[قرآن]] و [[تزویج]] در [[زمان]] [[بلوغ]]»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۰.</ref>. [[حضرت علی]]{{ع}} نیز [[انتخاب نام]] را نخستین [[احسان]] پدر در [[حق]] فرزندش می‌داند<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref>. | اهمیت انتخاب نام نیکو برای فرزند، تا جایی است که در [[سوره آل عمران]] نیز بدان اشاره شده است: {{متن قرآن|...وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ}}<ref>«و چون او را بزاد گفت: پروردگارا! من (به جای پسر) دختر، زاده‌ام- و خداوند بهتر می‌داند که او چه زاد و هر پسر همگون این دختر نیست- و من او را مریم نامیده‌ام و او و نسل او را از شیطان رانده به پناه تو می‌آورم» سوره آل عمران، آیه ۳۶.</ref>. همچنین [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آن را از [[حقوق فرزندان]] شمرده‌اند: «[[حق فرزند]] بر پدرش سه چیز است: [[انتخاب نام نیکو]]، [[تعلیم]] [[قرآن]] و [[تزویج]] در [[زمان]] [[بلوغ]]»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۰.</ref>. [[حضرت علی]]{{ع}} نیز [[انتخاب نام]] را نخستین [[احسان]] پدر در [[حق]] فرزندش می‌داند<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref>. | ||
در [[سیره ائمه اطهار]]{{عم}} در مورد نام پسر، تأکید شده که دست‌کم تا هفت [[روز]] او را محمد بنامند و سپس نام دلخواه خود را بر او بنهند<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۲۷.</ref>. پدر [[بزرگوار]] [[امام هادی]]{{ع}} نام آن حضرت را از باب [[تبرک]] و [[تیمن]] به نام دو جدّ بزرگوارش - [[امیرمؤمنان]]{{ع}} و [[امام]] [[علی بن حسین]] [[زین العابدین]] و [[سید الساجدین]]{{عم}} - علی نامید<ref>شریف قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی، ص۲۲.</ref>. | در [[سیره ائمه اطهار]]{{عم}} در مورد نام پسر، تأکید شده که دست‌کم تا هفت [[روز]] او را محمد بنامند و سپس نام دلخواه خود را بر او بنهند<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۲۷.</ref>. پدر [[بزرگوار]] [[امام هادی]]{{ع}} نام آن حضرت را از باب [[تبرک]] و [[تیمن]] به نام دو جدّ بزرگوارش - [[امیرمؤمنان]]{{ع}} و [[امام]] [[علی بن حسین]] [[زین العابدین]] و [[سید الساجدین]]{{عم}} - علی نامید<ref>شریف قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی، ص۲۲.</ref>. [[امام کاظم]]{{ع}} نیز می‌فرمایند: {{متن حدیث|لَا يَدْخُلُ الْفَقْرُ بَيْتاً فِيهِ اسْمُ مُحَمَّدٍ أَوْ أَحْمَدَ أَوْ عَلِيٍّ أَوِ الْحَسَنِ أَوِ الْحُسَيْنِ أَوْ جَعْفَرٍ أَوْ طَالِبٍ أَوْ عَبْدِ اللَّهِ أَوْ فَاطِمَةَ مِنَ النِّسَاءِ}}<ref>«در خانه‌ای که نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد، فقر داخل نمی‌شود»؛ مکارم الأخلاق ۲۲٠، بحار الأنوار ج۱۰۱، ص۹۲.</ref>. | ||
در [[روایات]] آمده است: شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} در مورد تأثیرگذاری این شیوه نام‌گذاری سؤال کرد: {{متن حدیث|جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّا نُسَمِّي بِأَسْمَائِكُمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِكُمْ فَيَنْفَعُنَا ذَلِكَ}}؛ «فدایت شوم! ما فرزندانمان را به نام شما و پدرانتان نام‌گذاری می‌کنیم؛ آیا این برای ما فایده‌ای هم دارد؟ حضرت فرمودند: {{متن حدیث|إِي وَ اللَّهِ وَ هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ قَالَ اللَّهُ {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.<ref>تفسیر العیاشی، ج۱، ص۱۶۷.</ref>؛ «آری به [[خدا]]، مگر [[دین]] جز [[محبت]] است؟ [[خداوند]] فرموده است: اگر خدا را [[دوست]] دارید از من [[پیروی]] کنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهانتان را ببخشاید». | |||
اساساً نام‌گذاری فرزندان به نام شخصیت‌ها، بزرگان، [[مفاخر]] ملی و اقتداری، بین همه [[اقوام]] و [[ملل]]، یک [[فرهنگ]] [[پسندیده]] است تا در [[سایه]] آن برزگان و مفاخر خود را [[احیا]] کنند. بی‌شک این [[سنت حسنه]]، تأثیر روانی مثبت بر [[کودکان]] دارد؛ چراکه سعی می‌کنند [[اخلاق]] و [[رفتار]] خود را به همنام خویش نزدیک کنند و به همان شیوه [[رشد]] کنند تا به مرحله کمال برسند که البته توجه و یادآوری والدین را در این زمینه می‌طلبد. | |||
شایان ذکر است که [[انتخاب نام]] و [[لقب]] [[نیکو]] برای [[فرزندان]] از جمله [[حقوق]] آنان است که بر عهده والدین گذاشته شده است، [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمودند: {{متن حدیث|مِنْ حَقِّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدَيْنِ يُحَسِّنُ اسْمَهُ وَ يُحَسِّنُ أَدَبَهُ}}<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۲۸، ح۸.</ref>؛ «از [[حقوق فرزند]]، نهادن [[نام نیک]] بر او، از سوی والدین است». [[امام هشتم]]، علی بن الموسی [[الرضا]]{{ع}} نیز می‌فرمایند: {{متن حدیث|سَمِّهِ بَأَحْسَنِ الْأَسْمَاءِ وَ كَنِّهِ بَأَحْسَنِ الْكُنَى}}<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۲۷، ح۵.</ref>؛ «به بهترین نام‌ها و [[کنیه‌ها]] فرزند را نام‌گذاری کن». | |||
[[قرآن]] از صدا زدن افراد با نام‌ها و [[القاب]] بد [[نهی]] کرده است: {{متن قرآن|وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ}}<ref>«و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید!» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>. صدا زدن [[مؤمنین]] با نام‌هایی که دوست دارند، از [[حقوق]] آنان است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: «یکی از حقوق [[مؤمن]]، صدا زدن او با [[دوست]] داشتنی‌ترین اسم‌هایش است»<ref>{{متن حدیث|مِنْ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَنْ يُسَمِّيَهُ بِأَحَبِّ أَسْمَائِهِ عَلَيْهِ}}؛ تفسیر قرطبی، ج۱۶، ص۳۳۰.</ref>. | |||
تأثیرگذاری نام، چه خوب و چه بد، تا حدی است که [[پیامبر خدا]]{{صل}} نام افراد و حتی شهرهایی که [[زشت]] بوده و معنای خوبی نداشتند را [[تغییر]] می‌دادند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يُغَيِّرُ الْأَسْمَاءَ الْقَبِيحَةَ فِي الرِّجَالِ وَ الْبُلْدَانِ}}<ref>قرب الاسناد، ص۴۵.</ref>؛ «[[رسول خدا]]{{صل}} نام‌های زشت مردها و [[شهرها]] را تغییر می‌داد».<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۰۱؛ [[حامد ولی‌زاده|ولی‌زاده، حامد]]، [[سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت (کتاب)|سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت]]، ص ۱۸۳-۲۰۱.</ref>. | |||
=== گفتن [[اذان]] و اقامه در [[گوش]] فرزند === | === گفتن [[اذان]] و اقامه در [[گوش]] فرزند === | ||