خزانهداری علم الهی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==چیستی خزینه و خزانه دار بودن امامان== | ==چیستی خزینه و خزانه دار بودن امامان== | ||
*از برخی روایات چنین برداشت | *از برخی روایات چنین برداشت میشود، [[امامان]] {{عم}} خزانهدار علم خدا و صندوق وحی او و حجت رسا بر همۀ کسانی هستند که زیر آسمان و روی زمیناند.<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]، ص ۶۷؛ [[علی نمازی شاهرودی|نمازی شاهرودی، علی]]، [[علم غیب ۲ (کتاب)|علم غیب]]، ص ۱۳۰؛ [[عباس طهرانی|طهرانی، عباس]]، [[دین و وجدان (کتاب)|دین و وجدان]]، ص ۲۸۶ ـ ۲۸۹؛ [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]، ج ۲، ص ۱۲۶ ـ ۱۳۳؛ [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[امامان گنجینههای علم خداوند (مقاله)|امامان گنجینههای علم خداوند]]، صفحه؟؟؟؛ [[کاظم صدیقی|صدیقی، کاظم]]، [[سیمای عرشیان در کلام ابن الرضا (کتاب)|سیمای عرشیان در کلام ابن الرضا]]، ص ۱۴۸؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، صفحه؟؟؟؛ [[حسن مهدیفر|مهدیفر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن (پایاننامه)|علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن]]، صفحه؟؟؟؛ [[محمد مهدی محقق فرید|محقق فرید، محمد مهدی]]، [[مفتاح الأسرار فی علم الأئمة الأطهار (کتاب)|مفتاح الأسرار فی علم الأئمة الأطهار]]، ص ۶۴، پاورقی شماره ۲۹</ref> | ||
*واژۀ "خُزّان" و "خزنة" جمع خازن است به معنای حافظ و نگهدارنده<ref>فراهیدی، العین، ج ۴، ص ۲۰۹؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۳، ص ۱۳۹</ref>؛<ref>ر.ک. حسینی میلانی، سید | *واژۀ "خُزّان" و "خزنة" جمع خازن است به معنای حافظ و نگهدارنده<ref>فراهیدی، العین، ج ۴، ص ۲۰۹؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۳، ص ۱۳۹</ref>؛<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]، ج ۲، ص ۱۲۶ ـ ۱۳۳؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، صفحه؟؟؟</ref> و "مخزن" به معنای "محلّ حفظ چیزی" است. "خزانه، اسم مکانی است که در آن چیزی حفظ میگردد"<ref>معجم مقاییس اللغه، ص:۲۹۶.</ref><ref>[[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]؛ ج۲، ص:۲۱۰.</ref>. خزینه و معدن یعنی چیزی که کمکم و به تناسب نیازهای گوناگون، از آن برداشته شود.<ref>ر.ک. [[عباس طهرانی|طهرانی، عباس]]، [[دین و وجدان (کتاب)|دین و وجدان]]، ص ۲۸۶ ـ ۲۸۹</ref> آن بزرگواران مخزن علم و دانش هستند،<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]، ج ۲، ص ۱۲۶ ـ ۱۳۳</ref> حقیقت و ملکوت همۀ موجودات نزد امامان{{عم}} حاضر است<ref>ر.ک. [[کاظم صدیقی|صدیقی، کاظم]]، [[سیمای عرشیان در کلام ابن الرضا (کتاب)|سیمای عرشیان در کلام ابن الرضا]]، ص ۱۴۸</ref> و این یعنی دسترسی به علم غیب.<ref>ر.ک. [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[امامان گنجینههای علم خداوند (مقاله)|امامان گنجینههای علم خداوند]]، صفحه؟؟؟</ref> در یک تقسیم علم بر دو قسم است: علوم دینی که ارتباط مستقیم با دین دارند و علوم دنیوی که ارتباط مستقیم با دین ندارد، به مقتضای "خُزَّانُ الْعِلْمِ" هر دو قسم از علوم در نزد امامان{{عم}} است.<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]، ج ۲، ص ۱۲۶ ـ ۱۳۳</ref> امامان{{عم}} در هر عصری که زندگی میکردند از همۀ مردم آگاه تر بودند و لذا تطبیق "خُزَّانَ الْعِلْمِ" از نظر عقلی، نقلی و واقع خارجی بر ایشان روشن است.<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]، ج ۲، ص ۱۲۶ ـ ۱۳۳</ref> | ||
==روایات خزانه دار بودن اهل بیت | ==روایات خزانه دار بودن اهل بیت{{عم}}== | ||
*روایاتی<ref>ر.ک. نمازی شاهرودی، | *روایاتی<ref>ر.ک. [[علی نمازی شاهرودی|نمازی شاهرودی، علی]]، [[علم غیب ۲ (کتاب)|علم غیب]]، ص ۱۳۰؛ [[سید حبیب بخاراییزاده|بخاراییزاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایاننامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۷۷؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، صفحه؟؟؟؛ [[حسن مهدیفر|مهدیفر، حسن]]، [[علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن (پایاننامه)|علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن]]، صفحه؟؟؟؛ [[سید مجتبی حسینی|حسینی، سید مجتبی]]، [[مقامات اولیاء (کتاب)|مقامات اولیاء]]، ص ۴۵؛ [[داوود داداشزاده|داداشزاده، داوود]]، [[علم امام در کتاب کافی و شروح آن (پایاننامه)|علم امام در کتاب کافی و شروح آن]]، ص ۶۱</ref> در این زمینه وارد شده است مانند: [[امام صادق]] {{ع}} به عبدالله بن ابی یعفور میفرماید:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۹۳: «إِنَّ اللَّهَ وَاحِدٌ مُتَوَحِّدٌ بِالْوَحْدَانِيَّةِ مُتَفَرِّدٌ بِأَمْرِهِ فَخَلَقَ خَلْقاً فَقَدَّرَهُمْ لِذَلِكَ الْأَمْرِ فَنَحْنُ هُمْ يَا ابْنَ أَبِي يَعْفُورٍ فَنَحْنُ حُجَجُ اللَّهِ فِي عِبَادِهِ وَ خُزَّانُهُ عَلَى عِلْمِهِ وَ الْقَائِمُونَ بِذَلِك»</ref> «به راستی خدا یگانه است، یگانگی پیرایه او است، در کار خود یکتا است، آفریدگانی را آفرید و آنها را برای این کار سنجیده و اندازه گرفت، ای پسر یعفور ما آنانیم، ما در میان بندگانش حجتهای خدائیم و خزانهدار علم او هستیم و قائم بر این کاریم.»<ref>ر.ک. [[علی نمازی شاهرودی|نمازی شاهرودی، علی]]، [[علم غیب ۲ (کتاب)|علم غیب]]، ص ۱۳۰</ref> و [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند:<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۱۹۲: {{عربی|اندازه=155%|«نَحْنُ خُزَّانُ عِلْمِ اللَّهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَةُ وَحْيِ اللَّهِ»}}</ref> «ماییم خزانههای علم خداوند و ماییم مفسران حقیقی وحی الهی.»<ref>ر.ک. [[عین الله زرین جویی|زرین جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایاننامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص ۵۱ ـ ۵۴</ref> | ||
== | ==برداشتهایی از روایات== | ||
*نکاتی از این روایات برداشت | *نکاتی از این روایات برداشت میشود مانند: | ||
#چیزی که در خزینه، حفظ و نگهداری میشود ممکن است به دیگران برسد و آنان نیز بهرهمند گردند، لیکن چون در اختیار خازن و کلیددار است حساب و برنامهای دارد، یعنی اولاً در اختیار خود خازن و نگهبان است که هرگاه بخواهد، از آن استفاده میکند، ثانیاً هر مقدار که خود خزانهدار بخواهد، به دیگران میدهد بدون این که از اختیار و کنترل او خارج شود.<ref>ر.ک. جوادی آملی، | #چیزی که در خزینه، حفظ و نگهداری میشود ممکن است به دیگران برسد و آنان نیز بهرهمند گردند، لیکن چون در اختیار خازن و کلیددار است حساب و برنامهای دارد، یعنی اولاً در اختیار خود خازن و نگهبان است که هرگاه بخواهد، از آن استفاده میکند، ثانیاً هر مقدار که خود خزانهدار بخواهد، به دیگران میدهد بدون این که از اختیار و کنترل او خارج شود.<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص ۱۷۶ ـ ۱۷۹</ref> | ||
#امامان | #[[امامان]] {{عم}} به خازنین تشبیه شدهاند و خازن باید کاملا امین باشد و چون امامان{{عم}} خازن علم پروردگار هستند پس مورد اطمینان و وثوق او میباشند و این فضیلت بزرگی است.<ref>ر.ک. [[سید محمد تقی نقوی|نقوی، سید محمد تقی]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۵ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص ۴۵ ـ ۵۰</ref> | ||
#علم در رأس تمام فضائل انسان است و انسان عالم از دیگران افضل است لذا کسانی که خازن علمند افضل از دیگرانند و پس امامان | #علم در رأس تمام فضائل انسان است و انسان عالم از دیگران افضل است لذا کسانی که خازن علمند افضل از دیگرانند و پس امامان{{عم}} افضل از تمام افراد و بلکه از تمام ملائکهاند چون هیچ مخلوقی غیر از ایشان خازن تمام علوم نیستند. و ... .<ref>ر.ک. [[عباس طهرانی|طهرانی، عباس]]، [[دین و وجدان (کتاب)|دین و وجدان]]، ص ۲۸۶ ـ ۲۸۹؛ [[سید محمد تقی نقوی|نقوی، سید محمد تقی]]، [[شرح زیارت جامعه کبیره ۵ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]، ص ۴۵ ـ ۵۰؛ [[سید حبیب بخاراییزاده|بخاراییزاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایاننامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۷۷؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]، صفحه؟؟؟؛ [[سید مجتبی حسینی|حسینی، سید مجتبی]]، [[مقامات اولیاء (کتاب)|مقامات اولیاء]]، ص ۴۵</ref> | ||
*بنابراین بر اساس روایات امامان | *بنابراین بر اساس روایات امامان{{عم}} به عنوان خزانه داران علم الهی محسوب میشوند. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ستون-شروع| | {{پرسشهای وابسته}} | ||
{{ستون-شروع|3}} | |||
* [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']]. | * [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']]. | ||
* [[پرونده:10038797.jpg|22px]] [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، '''[[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]]'''. | |||
* [[پرونده:11119.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، '''[[امامان گنجینههای علم خداوند (مقاله)|امامان گنجینههای علم خداوند]]'''. | |||
* [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[حسن مهدیفر|مهدیفر، حسن]]، '''[[علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن (پایاننامه)|علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن]]'''. | |||
* [[پرونده:مفتاح الاسرار.jpg|22px]] [[محمد مهدی محقق فرید|محقق فرید، محمد مهدی]]، '''[[مفتاح الأسرار فی علم الأئمة الأطهار (کتاب)|مفتاح الأسرار فی علم الأئمة الأطهار]]'''. | |||
* [[پرونده:5604.jpg|22px]] [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، '''[[با پیشوایان هدایتگر (کتاب)|با پیشوایان هدایتگر]]'''. | |||
* [[پرونده:100200.jpg|22px]] [[عباس طهرانی|طهرانی، عباس]]، '''[[دین و وجدان (کتاب)|دین و وجدان]]'''. | |||
* [[پرونده:93C19166.jpg|22px]] [[علی نمازی شاهرودی|نمازی شاهرودی، علی]]، '''[[علم غیب ۲ (کتاب)|علم غیب]]'''. | |||
* [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[سید حبیب بخاراییزاده|بخاراییزاده، سید حبیب]]، '''[[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایاننامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]'''. | |||
* [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، '''[[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود]]'''. | |||
* [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[عین الله زرین جویی|زرین جویی، عین الله]]، '''[[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایاننامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]'''. | |||
* [[پرونده:Adab-1.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، '''[[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]'''. | |||
* [[پرونده:10014169.jpg|22px]] [[سید محمد تقی نقوی|نقوی، سید محمد تقی]]، '''[[شرح زیارت جامعه کبیره ۵ (کتاب)|شرح زیارت جامعه کبیره]]'''. | |||
* [[پرونده:11460.jpg|22px]] [[سید مجتبی حسینی|حسینی، سید مجتبی]]، '''[[مقامات اولیاء (کتاب)|مقامات اولیاء]]'''. | |||
* [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[داوود داداشزاده|داداشزاده، داوود]]، '''[[علم امام در کتاب کافی و شروح آن (پایاننامه)|علم امام در کتاب کافی و شروح آن]]'''. | |||
{{پایان}} | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||