زیارت وداع: تفاوت میان نسخه‌ها

*از آداب [[زیارت]]، وداع در آخرین روز یا آخرین لحظات است. برای زائری که ایامی در جوار یک مرقد مقدس به سر برده و بارها به [[زیارت]] مشرف شده است، دل کندن از شهر محبوب دشوار است. بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران کز سنگ ناله خیزد، وقت وداع یاران حسّ و حال [[زائر]] هنگام وداع، باید به گونه ای باشد که دستاوردهای نفیسی از این [[زیارت]] برداشته باشد و حال او بهتر از گذشته شده باشد و با انسی که به حرم و صاحب حرم پیدا کرده، وداع برایش مشکل باشد، ولی به هر حال خداحافظی هنگام برگشت، جزو آداب مسافرت و [[زیارت]] است و نشانه احترام به صاحب خانه و صاحب مرقد. [[زائر]] وقتی [[زیارت]] خود را انجام داد و از نظر روحی اشباع شد، چه در مکه و مدینه باشد، چه در نجف و کربلا یا هر شهر زیارتی دیگر، خوب است که زود خداحافظی کند و برگردد، تا شوق و علاقه همچنان در دل بماند و زدگی و خستگی ایجاد نشود. این همان گسستن برای پیوستن دوباره است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص:۳۵۵-۳۵۷.</ref>.

*[[امام صادق]]{{ع}} نسبت به [[زیارت]] خانه خدا فرموده است: {{عربی|«إِذا فَرغْتَ مِنْ نُسُکِکَ فارْجِعْ، فَإِنَّهُ اشْوَقُ لَکَ الی الرُّجُوعِ»}}<ref>الحج والعمره فی الکتاب والسنه، محمدی ری شهری، ص ۲۴۸.</ref>وقتی از اعمال و عبادت‌هایت فارغ شدی، برگرد، تا شوق دوباره آمدن را در تو بیشتر کند. ادب، اقتضا دارد که [[زائر]] پس از اتمام ایام [[زیارت]]، برای خداحافظی به حرم مشرف شود و ضمن سپاس، آرزوی خود را برای بازگشت دوباره اعلام کند و از خدا بخواهد. هم در سفر حج، مستحب است «طواف وداع» انجام دهد، هم در [[زیارت]] حرم [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{عم}} و [[ائمه]] بقیع{{عم}}، [[زیارت]] وداع مستحب است، هم در حرم‌های دیگر<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص:۳۵۵-۳۵۷.</ref>.

*آداب خاصّی برای طواف وداع نقل شده است و در سیره [[معصومین]]{{ع}} هم نمونه‌هایی از عمل آنان نقل شده است. در وداع [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}}، [[امام کاظم|حضرت کاظم]]{{ع}}، [[امام هادی|حضرت هادی]]{{ع}} نمونه‌هایی از حالت خاشعانه هنگام وداع و سر به سجده گذاشتن و سجده‌های طولانی و نماز و دعای ویژه نقل شده است<ref>الحج والعمره فی الکتاب والسنه، محمدی ری شهری، ص ۲۶۵.</ref>  از خواسته‌های [[زائر]] هنگام وداع، این است که آخرین [[زیارت]] نباشد و دوباره برگردد. مثلًا در [[زیارت]] وداع قبر [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} دیگر آمده است: {{عربی|«اللّهُمَّ لاتَجْعَلْهُ آخِرَ العَهْدِ مِنّی لِزِیارهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ»}}، یا «استَودِعُکَ الله»، یا {{عربی|«لا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ تَسْلِیمِی عَلَیْکَ»}}، یا {{عربی|«لا جَعَلهُ اللهُ آخِرَ العَهْدِ مِنْ زِیارَهِ قُبُورِکُمْ وإِتیانِ مَشَاهِدِکُم»}}، یا {{عربی|«رَزَقَنِی العَوْدَ ثُمَّ العَوْدَ ثُمّ العَوْدَ مَا ابْقانِی رَبِّی»}} و... . که همه حاکی از این درخواست است که آخرین نوبت [[زیارت]] نباشد، باز هم قسمت شود، آخرین سلام نباشد، برگشت همراه با سلامتی و بهره و فضل و کامیابی و رضامندی باشد<ref>ر.ک: مفاتیح الجنان، اواخر مفاتیح زیارت وداع، نیز در وداع ائمه بقیع، وداع حضرت رسول.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص:۳۵۵-۳۵۷.</ref>.