زمان و مکان خروج سفیانی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

زمان و مکان خروج سفیانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۵

۱٬۰۲۲ بایت حذف‌شده ، ۱۰ سپتامبر

۱۱۲٬۲۳۴

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت/بالا}}
+{{مدخل مرتبط
-{{مهدویت}}
+| موضوع مرتبط = نشانه‌های ظهور
-==مقدمه==
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
+}}
-===وقوع حتمی [[خروج سفیانی]]===
+از [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، [[خروج سفیانی]] است که [[لشکر]] جنایت‌کار و سفاک خود را از سرزمین [[شام]] ([[شام]] قدیم شامل [[دمشق]]، قنسرین، حمص، [[فلسطین]] و [[اردن]]) برای مقابله با [[سپاه]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در [[ماه رجب]] در سال ظهور به سوی [[مکه]] روانه می‌کند.
-*یکی از نشانۀ [[ظهور]]<ref>ر.ک. [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۷۲ ـ ۷۸</ref> [[امام مهدی]] {{ع}} که وقوعش حتمی شمرده شده [[خروج سفیانی]] است.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳ـ۵۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۰۴؛ نویسندگان کتاب، [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۲۴؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۹۰؛ نویسندگان کتاب، [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۳ـ۲۷۵؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۴</ref> [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:<ref>الغیبه، للطوسی، ص ۴۳۵: «خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ»</ref> «[[خروج سفیانی]] از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] است.»<ref>ر.ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۴</ref> [[خروج سفیانی]] در بسیاری از منابع [[حدیث]] [[شیعه]] و اهل تسنّن به عنوان یکی از [[نشانه‌های ظهور]] [[مصلح بزرگ جهانی]]، و یا به عنوان یکی از حوادث [[آخر زمان]] آمده است<ref>[[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۲، ۱۹۰، ۱۹۲، ۲۰۶، ۲۰۸ و ۲۰۹</ref>.<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۱۸۰ـ ۱۸۵</ref>
-===مکان [[خروج سفیانی]]===
+== وقوع حتمی [[خروج سفیانی]] ==
-*بر اساس [[روایات]] مکان و زمان [[خروج سفیانی]] مشخص شده است که در ذیل به بررس آنها می‌پردازیم.
+یکی از نشانۀ [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} که وقوعش حتمی شمرده شده [[خروج سفیانی]] است. شخصی که در اوج [[پلیدی]] قرار دارد و بعد از جنایت‌های بسیار در [[مدینه]]، [[لشکر]] خود را برای مقابله با [[حضرت بقیة الله]] به سوی [[مکه]] روانه می‌‌کند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «[[خروج سفیانی]] از [[علایم حتمی]] [[ظهور]] است»<ref>{{متن حدیث|خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْمَحْتُومِ}}، الغیبه، للطوسی، ص ۴۳۵.</ref>. [[خروج سفیانی]] در بسیاری از منابع [[حدیث]] [[شیعه]] و اهل تسنّن به عنوان یکی از [[نشانه‌های ظهور]] مصلح بزرگ جهانی، و یا به عنوان یکی از حوادث [[آخر زمان]] آمده است<ref>[[علامه مجلسی|مجلسی، محمد باقر]]، بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۲، ۱۹۰، ۱۹۲، ۲۰۶، ۲۰۸ و ۲۰۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۱۸۰ـ ۱۸۵؛ [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۷۲ ـ ۷۸؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج۲، ص۵۳ـ۵۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۰۴؛ [[اسماعیل اسماعیلی|اسماعیلی، اسماعیل]]، [[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]، [[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۳ـ۲۷۵؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۵۲۴.</ref>
-*مکان [[خروج سفیانی]]؛ روایاتی که دربارۀ مکان [[خروج سفیانی]] وارد شده است به سه دسته تقسیم می‌شوند:<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۴۰ـ۱۴۴</ref>
-#روایاتی که [[قیام]] او را از سرزمین [[شام]] می‌دانند، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند:<ref>الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، ب ۱۸، ح۱۴: «...يَخْرُجُ بِالشَّامِ فَيَنْقَادُ لَهُ أَهْلُ الشَّام»</ref> «...[[سفیانی]] از [[شام]] [[خروج]] می‌کند پس اهل [[شام]] از او [[اطاعت]] می‌کنند.»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۴۰ـ۱۴۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی]]، ص ۴۶ ـ ۴۸</ref>
-#روایاتی که حرکت او را از وادی یابس (سرزمین خشک) می‌دانند: [[امام سجاد]] {{ع}} فرمودند:<ref>الغیبة للطوسی، ص۴۴۴، ح۴۳۷: «ثُمَّ يَخْرُجُ السُّفْيَانِيُّ الْمَلْعُونُ مِنَ الْوَادِي الْيَابِس»</ref> «سپس [[سفیانی]] [[ملعون]] از سرزمین خشک [[قیام]] می‌کند.»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۴۰ـ۱۴۴</ref>
-#روایتی که به [[قیام]] او از [[ناحیه]] [[مغرب]] اشاره کرده است، [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند:<ref>الغیبة للنعمانی، ص۲۶۲، ب ۱۴، ح۱۳: «يَخْرُجَ عَلَيْهِمُ الْخُرَاسَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنَ الْمَغْرِبِ»</ref> «[[خراسانی]]، و [[سفیانی]] به آن‌ها یورش می‌برند؛ یکی از [[مشرق]]، دیگری از [[مغرب]]»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۴۰ـ۱۴۴</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۴۷ ـ ۶۴۹</ref>
-*محتوای روایتی که حرکت او را از [[مغرب]] می‌داند، منافاتی با سایر [[روایات]] ندارد؛ چرا که [[شام]] از نظر جغرافیایی در غرب [[عراق]] قرار دارد و محتمل است، مخاطب این [[روایت]]، [[شیعیان]] [[عراق]] بوده ‌اند. بنابراین، [[روایت]] یاد شده به جهت جغرافیاییِ به سرزمین [[شام]] اشاره دارد. محتوای دسته دوم [[روایات]] نیز با دسته اوّل هما‌هنگ است؛ چرا که "وادی یابس" از مناطق سرزمین [[شام]] است.<ref>الانساب، ج۵، ص۶۷۴</ref> [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در این ‌باره فرموده ‌اند: «[[سفیانی]] ... از منطقه‌ای از شهر [[دمشق]] [[قیام]] می‌کند؛ از سرزمینی که به آن وادی یابس گویند.<ref>معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۸۸: «يَخْرُجُ مِنْ نَاحِيَةِ مَدِينَةٍ دِمَشْقَ فِي وَادٍ يُقَالُ لَهُ الْوَادِي الْيَابِسِ»</ref>»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲</ref>
-*بنابراین، [[روایات]] در اینکه محل [[خروج سفیانی]] سرزمین [[شام]] است، [[اتفاق نظر]] دارند. تعدد [[روایات]] یاد شده و گزارش آن‌ها در منابع دست اوّل حدیثی، موجب اطمینان به مضمون آن‌ها ([[قیام سفیانی]] از سرزمین [[شام]]) می‌شود. البته توجه به این نکته ضروری است که منظور از [[شام]]، تنها کشور [[سوریه]] فعلی نیست، بلکه [[شام]] قدیم بسیار پهناور تر از [[سوریه]] فعلی بوده است و چنانکه در کتاب‌های مربوطه [[ذکر]] شده، این کشور پنج منطقه را در بر می‌گرفته که عبارتند از: [[دمشق]]، [[حمص]]، قنسرین، [[فلسطین]] و [[اردن]].<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۱۰۳</ref> لذا [[سفیانی]] از هر یک از مناطق یاد شده [[خروج]] کند، [[خروج]] از [[شام]] بر آن [[صدق]] می‌کند.<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴</ref>
-*محل [[خروج]] او را نیز [[حمص]]، وادی یابس، ایلیاء "[[بیت المقدس]]"، اندرا و [[روم]] نوشته‌اند <ref>الفتن: ص۱۹۷ و ۱۹۳ و ۱۸۸، الغیبة، طوسی: ص۴۶۳.</ref>. مدّت [[حکومت سفیانی]] نیز در بیشتر [[روایات]]، نُه ماه دانسته شده است<ref>الغیبة،طوسی: ص۴۴۹، الفتن: ص ۱۸۸ و ۴۶۵.</ref>. گزارش‌هایی نیز زمان [[حکومت]] او را سه سال و نیم<ref>الفتن: ص۱۸۸.</ref> یا به اندازۀ دورۀ بارداری شتر  <ref>الغیبة، طوسی: ص۴۵۰.</ref> برشمرده‌اند<ref>دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷ ص۴۳۵.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۶.]</ref>.
-===زمان [[خروج سفیانی]]===
-*زمان [[خروج سفیانی]]؛ بدون [[تردید]]، برای [[قیام]] [[سفیانی]]، سال مشخصی را نمی ‌توان [[تعیین]] کرد؛ چرا که به [[دلیل]] پیوستگی این حادثه با [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}}، [[تعیین]] زمان برای آن به [[تعیین]] وقت برای [[ظهور]] [[امام مهدی]]{{ع}} خواهد انجامید، اما زمان این رخداد از برخی جهات [[تعیین]] شده است؛ [[روایات]] متعددی ماه [[رجب]] را زمان آغاز این حرکت ضدّ ارزشی نام برده ‌اند.<ref>الغیبة للنعمانی، ص۳۱۰، ب ۱۸، ح۱، ح۲</ref> برخی از این [[روایات]]، معتبر به شمار می‌روند، و افزون بر آن، مضمونی یکسان دارند که خلاف آن [[روایت]] نشده است،<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴</ref> مانند:
-#[[امام صادق]]{{ع}} در [[حدیث]] معتبری فرموده ‌اند:<ref>ابن قولویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ص۶۵۰، ب ۵۷، ح۵: إِنَّ أَمْرَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ»</ref> «حرکت [[سفیانی]] از [[نشانه‌های حتمی]] و قطعی است و در ماه [[رجب]] روی خواهد داد.»<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲</ref>
-#همچنین حضرت فرمودند:<ref>الغیبة للنعمانی، ص ۳۱۳، ب۱۸، ح۷: «السُّفْيَانِيُّ لَا بُدَّ مِنْهُ وَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا فِي رَجَبٍ»</ref> «[[سفیانی]] از امور حتمی است و [[خروج]] او در ماه [[رجب]] می‌باشد ... .»<ref>ر.ک. [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی]]، ص ۴۶ ـ ۴۸</ref>
-*زمان [[قیام سفیانی]] از جهت دیگری نیز به نوعی [[تعیین]] شده است و آن، هم‌ زمان بودن آن با حرکت [[یمانی]] است؛ همان مرد یمنی که به انگیزۀ [[اصلاح]] و مقابله با [[فساد]]، جنبش خود را آغاز می‌کند و در برخی از [[روایات]] از او [[تمجید]] شده است<ref>الغیبة للنعمانی، ح۳۱۶، ب ۱۴، ح۱۳</ref>.<ref>ر.ک. [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴</ref>
-*البته برای [[خروج سفیانی]] سه زمان مختلف هم گفته شده است: زمان [[پیش از ظهور]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۴۳، ح۴۳۷</ref> و یا سال [[قیام]] [[امام مهدی]]{{ع}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۶۷، ح۳۶</ref> و یا اینکه پس از [[ظهور]] [[قیام]] می‌کند،<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۰۰</ref> روایاتی برای هر کدام [[بیان]] شده، لکن احتمال سوم ترجیح داده شده است بر اساس آنکه عموم [[روایات]] آنرا [[بیان]] می‌کنند و اینکه [[خسف به بیداء]] که یکی دیگر از [[علائم ظهور]] است و موجب فرورفتن [[سفیانی]] و لشکریانش در سرزمین [[بیداء]] می‌شود، پس از [[ظهور]] اتفاق می‌افتد.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۲۶ـ ۱۲۸</ref>.
+== مکان [[خروج سفیانی]] ==
+دربارۀ مکان خروچ [[سفیانی]] مکان‌های مختلفی گفته شده است: [[حمص]]، وادی یابس، ایلیاء، [[بیت المقدس]]، اندرا و [[روم]]. روایاتی که دربارۀ مکان [[خروج سفیانی]] وارد شده است به سه دسته تقسیم می‌شوند:
+# روایاتی که [[قیام]] او را از سرزمین [[شام]] می‌دانند، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمودند: «...[[سفیانی]] از [[شام]] [[خروج]] می‌کند پس اهل [[شام]] از او [[اطاعت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|...يَخْرُجُ بِالشَّامِ فَيَنْقَادُ لَهُ أَهْلُ الشَّام}}، الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، ب ۱۸، ح۱۴.</ref>
+# روایاتی که حرکت او را از وادی یابس (سرزمین خشک) می‌دانند: [[امام سجاد]] {{ع}} فرمودند: «سپس [[سفیانی]] [[ملعون]] از سرزمین خشک [[قیام]] می‌کند»<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ يَخْرُجُ السُّفْيَانِيُّ الْمَلْعُونُ مِنَ الْوَادِي الْيَابِس}}، الغیبة للطوسی، ص۴۴۴، ح۴۳۷.</ref>
+# روایتی که به [[قیام]] او از [[ناحیه]] [[مغرب]] اشاره کرده است، [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: «[[خراسانی]]، و [[سفیانی]] به آن‌ها یورش می‌برند؛ یکی از [[مشرق]]، دیگری از [[مغرب]]»<ref>{{متن حدیث|يَخْرُجَ عَلَيْهِمُ الْخُرَاسَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنَ الْمَغْرِبِ}}، الغیبة للنعمانی، ص۲۶۲، ب ۱۴، ح۱۳.</ref>
-==پرسش مستقیم==
+محتوای روایتی که حرکت او را از [[مغرب]] می‌داند، منافاتی با سایر [[روایات]] ندارد؛ چرا که [[شام]] از نظر جغرافیایی در غرب [[عراق]] قرار دارد و محتمل است، مخاطب این [[روایت]]، [[شیعیان]] [[عراق]] بوده ‌اند. بنابراین، [[روایت]] یاد شده به جهت جغرافیاییِ به سرزمین [[شام]] اشاره دارد. محتوای دسته دوم [[روایات]] نیز با دسته اوّل هما‌هنگ است؛ چرا که "وادی یابس" از مناطق سرزمین [[شام]] است<ref>الانساب، ج۵، ص۶۷۴.</ref>. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در این ‌باره فرموده‌اند: «[[سفیانی]] ... از منطقه‌ای از شهر [[دمشق]] [[قیام]] می‌کند؛ از سرزمینی که به آن وادی یابس گویند<ref>{{متن حدیث|يَخْرُجُ مِنْ نَاحِيَةِ مَدِينَةٍ دِمَشْقَ فِي وَادٍ يُقَالُ لَهُ الْوَادِي الْيَابِسِ}}، معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۸۸.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامه امام مهدی ج۷]]، ص ۴۳؛ [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]] و [[عبدالهادی فقهی‌زاده|فقهی‌زاده، عبدالهادی]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن]]، ص ۱۳۱؛ [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۴۰ـ۱۴۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی]]، ص ۴۶ ـ ۴۸؛ [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۶۴۷ ـ ۶۴۹.</ref>
+بنابراین، [[روایات]] در اینکه محل [[خروج سفیانی]] سرزمین [[شام]] است، [[اتفاق نظر]] دارند. تعدد [[روایات]] یاد شده و گزارش آن‌ها در منابع دست اوّل حدیثی، موجب اطمینان به مضمون آن‌ها ([[قیام سفیانی]] از سرزمین [[شام]]) می‌شود. البته توجه به این نکته ضروری است که منظور از [[شام]]، تنها کشور [[سوریه]] فعلی نیست، بلکه [[شام]] قدیم بسیار پهناور تر از [[سوریه]] فعلی بوده است و چنانکه در کتاب‌های مربوطه ذکر شده، این کشور پنج منطقه را در بر می‌گرفته که عبارتند از: [[دمشق]]، [[حمص]]، قنسرین، [[فلسطین]] و [[اردن]]<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۱۰۳.</ref>. لذا [[سفیانی]] از هر یک از مناطق یاد شده [[خروج]] کند، [[خروج]] از [[شام]] بر آن [[صدق]] می‌کند<ref>ر.ک: [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴.</ref>.
+== زمان [[خروج سفیانی]] ==
+زمان [[خروج سفیانی]]؛ بدون [[تردید]]، برای [[قیام]] [[سفیانی]]، سال مشخصی را نمی ‌توان تعیین کرد؛ چرا که به [[دلیل]] پیوستگی این حادثه با [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}}، تعیین زمان برای آن به [[تعیین]] وقت برای [[ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} خواهد انجامید، اما زمان این رخداد از برخی جهات تعیین شده است؛ [[روایات]] متعددی ماه [[رجب]] را زمان آغاز این حرکت ضدّ ارزشی نام برده ‌اند<ref>الغیبة للنعمانی، ص۳۱۰، ب ۱۸، ح۱، ح۲.</ref>. برخی از این [[روایات]]، معتبر به شمار می‌روند، و افزون بر آن، مضمونی یکسان دارند که خلاف آن [[روایت]] نشده است، مانند:
+# [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیث]] معتبری فرموده‌اند: «حرکت [[سفیانی]] از [[نشانه‌های حتمی]] و قطعی است و در ماه [[رجب]] روی خواهد داد»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَمْرَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِي رَجَبٍ}}؛ ابن قولویه، محمد بن علی، کمال‌الدین، ص۶۵۰، ب ۵۷، ح۵.</ref>.
+# همچنین حضرت فرمودند: «[[سفیانی]] از امور حتمی است و [[خروج]] او در ماه [[رجب]] است ...»<ref>{{متن حدیث|السُّفْيَانِيُّ لَا بُدَّ مِنْهُ وَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا فِي رَجَبٍ}}، الغیبة للنعمانی، ص ۳۱۳، ب۱۸، ح۷.</ref>.
+زمان [[قیام سفیانی]] از جهت دیگری نیز به نوعی [[تعیین]] شده است و آن، هم‌ زمان بودن آن با حرکت [[یمانی]] است؛ همان مرد یمنی که به انگیزۀ [[اصلاح]] و مقابله با [[فساد]]، جنبش خود را آغاز می‌کند و در برخی از [[روایات]] از او [[تمجید]] شده است<ref>الغیبة للنعمانی، ح۳۱۶، ب ۱۴، ح۱۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۴۰ـ۱۴۴؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۲؛ [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی]]، ص ۴۶ ـ ۴۸.</ref>
+البته برای [[خروج سفیانی]] سه زمان مختلف هم گفته شده است: زمان [[پیش از ظهور]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۴۳، ح۴۳۷.</ref> و یا سال [[قیام]] [[امام مهدی]] {{ع}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۶۷، ح۳۶.</ref> و یا اینکه پس از [[ظهور]] [[قیام]] می‌کند<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۰۰.</ref>، روایاتی برای هر کدام [[بیان]] شده، لکن احتمال سوم ترجیح داده شده است بر اساس آنکه عموم [[روایات]] آن را [[بیان]] می‌کنند و اینکه [[خسف به بیداء]] که یکی دیگر از [[علائم ظهور]] است و موجب فرورفتن [[سفیانی]] و لشکریانش در سرزمین [[بیداء]] می‌شود، پس از [[ظهور]] اتفاق می‌افتد<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۲۶ـ ۱۲۸</ref>.
+== پرسش مستقیم ==
 * [[خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)]]
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان خروج سفیانی}}
+== جستارهای وابسته ==
 {{مدخل سفیانی}}
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]
+{{منابع}}
-* [[پرونده:13681083.jpg|22px]] [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|'''نشانه‌های قیام حضرت مهدی''']]
+# [[پرونده:10032344.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|'''تاریخ غیبت کبری''']]
-* [[پرونده:13681097.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|'''آخرین منجی''']]
+# [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامه امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامه امام مهدی ج۷''']]
-* [[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']]
+# [[پرونده:151895.jpg|22px]] [[نصرت الله آیتی|آیتی، نصرت الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|'''تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور''']]
-* [[پرونده:10032344.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|'''تاریخ غیبت کبری''']]
+# [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]
-* [[پرونده:25939000.jpg|22px]] [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|'''حکومت جهانی مهدی''']]
+# [[پرونده:13681097.jpg|22px]] [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|'''آخرین منجی''']]
-* [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[دانشنامه امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامه امام مهدی ج۷''']]
+# [[پرونده:13681083.jpg|22px]] [[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|'''نشانه‌های قیام حضرت مهدی''']]
-==پانویس==
+# [[پرونده:13681082.jpg|22px]] [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|'''شرایط و علائم حتمی ظهور''']]
-{{یادآوری پانویس}}
+# [[پرونده:Motal.jpg|22px]] [[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن (مقاله)|'''تحلیل انتقادی دیدگاه‌های موجود درباره خروج سفیانی و روایات آن''']]
-{{پانویس2}}
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-{{امام مهدی}}
+[[رده:سفیانی]]
-[[رده:مدخل]]
-[[رده:امام مهدی]]
-[[رده:زمان و مکان خروج سفیانی]]
-[[رده:اتمام لینک داخلی]]