پرش به محتوا

اذان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۹۰۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۰
خط ۱۲: خط ۱۲:


==اذان در واقعه [[کربلا]]==
==اذان در واقعه [[کربلا]]==
* در حادثه [[کربلا]] چند مورد، به کار گرفته شده است. یکی آنگاه که کاروان [[امام حسین|حسین]] با [[سپاه]] [[حر]] در ذوحسم در مسیر [[کربلا]] مواجه شد. هنگام ظهر فرا رسید. [[امام حسین]] به [[حجاج بن مسروق]] (و به گفته برخی منابع، به پسر خویش ) فرمود: اذان بگو. اذان گفته شد و [[امام حسین]]{{ع}} [[نماز جماعت]] خواند. [[سپاه]] حر نیز به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] کرد<ref>بحار الانوار،ج ۴۴، ص ۳۷۶، عوالم(الامام الحسین)، بحرانی، ص ۱۶۳</ref> مورد دیگر در [[شام]] و [[بارگاه یزید]]، وقتی [[امام سجاد]]{{ع}} آن [[خطبه]] افشاگر و کوبنده را ایراد کرد و پیاپی [[فضایل]] خویش را بر شمرد و حاضران به [[گریه]] افتادند و افکارشان دگرگون شد و [[یزید]] [[بیم]] آنداشت که فتنه‌ای پیش آید که پایانش ناخوشانید باشد، به مؤذن اشاره کرد که اذان بگوید تا بدین‌وسیله [[خطبه]] [[امام]] را قطع کند. مؤذن چون [[تکبیر]] گفت، [[حضرت]] فرمود: [[خدا]] بزرگتر از هر چیز است و [[برتر]] از حواس. مؤذن چون گفت: {{عربی|أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه‏}}، [[حضرت]] فرمود: مو و پوست و گوشت و [[خون]] و مغز و استخوانم به [[یگانگی خدا]] [[گواهی]] می‌دهد. چون مؤذن گفت: {{عربی|أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ }}، [[امام سجاد|حضرت سجاد]] خطاب به [[یزید]] کرد: ای [[یزید]]! این [[محمد]] آیا جد من است یا جد تو؟ اگر بگویی جد توست، [[دروغ]]  گفته‌ای و اگر بگویی جدمن است، پس چرا [[عترت]] او را [[کشتی]]؟<ref>حیاة الامام زین العابدین، باقر شریف القرشی، ص ۱۷۷ به نقل از مقتل خوارزمی</ref> و اینگونه بود که [[امام سجاد|حضرت زین العابدین]]{{ع}}، روش [[یزید]] را در به کار گرفتن اذان برای خاموش کردن فریاد اذان مجسم خنثی کرد و از همان [[موقعیت]]، [[بهترین]] بهره برداری [[سیاسی]] را نمود. [[امام سجاد]] در پاسخ [[ابراهیم بن طلحه]] نیز که از [[حضرت]] پرسید: چه کسی پیروز شد؟ فرمود هنگام [[نماز]]، اذان و اقامه بگو می‌فهمی که چه کسی پیروز شد<ref>نفس المهموم ص ۴۳۴</ref><ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]] صفحه ۴۳.</ref>.
* در حادثه [[کربلا]] چند مورد، به کار گرفته شده است. یکی آنگاه که کاروان [[امام حسین|حسین]] با [[سپاه]] [[حر]] در ذوحسم در مسیر [[کربلا]] مواجه شد. هنگام ظهر فرا رسید؛ [[امام حسین]] به [[حجاج بن مسروق]] <ref>و به گفته برخی منابع، به پسر خویش.</ref> فرمود: [[اذان]] بگو. [[اذان]] گفته شد و [[امام حسین]]{{ع}} [[نماز جماعت]] خواند. [[سپاه]] حر نیز به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] کرد<ref>بحار الانوار،ج ۴۴، ص ۳۷۶، عوالم(الامام الحسین)، بحرانی، ص ۱۶۳</ref> مورد دیگر در [[شام]] و [[بارگاه یزید]]، وقتی [[امام سجاد]]{{ع}} آن [[خطبه]] افشاگر و کوبنده را ایراد کرد و پیاپی [[فضایل]] خویش را بر شمرد و حاضران به [[گریه]] افتادند و افکارشان دگرگون شد و [[یزید]] [[بیم]] آنداشت که فتنه‌ای پیش آید که پایانش ناخوشانید باشد، به مؤذن اشاره کرد که [[اذان]] بگوید تا بدین‌وسیله [[خطبه]] [[امام]] را قطع کند. مؤذن چون [[تکبیر]] گفت، [[حضرت]] فرمود: [[خدا]] بزرگتر از هر چیز است و [[برتر]] از حواس. مؤذن چون گفت: {{عربی|أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه‏}}، [[حضرت]] فرمود: مو و پوست و گوشت و [[خون]] و مغز و استخوانم به [[یگانگی خدا]] [[گواهی]] می‌دهد. چون مؤذن گفت: {{عربی|أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ }}، [[امام سجاد|حضرت سجاد]] خطاب به [[یزید]] کرد: ای [[یزید]]! این [[محمد]] آیا جد من است یا جد تو؟ اگر بگویی جد توست، [[دروغ]]  گفته‌ای و اگر بگویی جد من است، پس چرا [[عترت]] او را [[کشتی]]؟<ref>حیاة الامام زین العابدین، باقر شریف القرشی، ص ۱۷۷ به نقل از مقتل خوارزمی</ref> و اینگونه بود که [[امام سجاد|حضرت زین العابدین]]{{ع}}، روش [[یزید]] را در به کار گرفتن [[اذان]] برای خاموش کردن فریاد [[اذان]] مجسم خنثی کرد و از همان [[موقعیت]]، [[بهترین]] بهره‌برداری [[سیاسی]] را نمود. [[امام سجاد]] در پاسخ [[ابراهیم بن طلحه]] نیز که از [[حضرت]] پرسید: چه کسی پیروز شد؟ فرمود هنگام [[نماز]]، [[اذان]] و اقامه بگو می‌فهمی که چه کسی پیروز شد<ref>نفس المهموم ص ۴۳۴</ref><ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]] صفحه ۴۳.</ref>.
 
==اذان در فرهنگ‌نامه دینی==
*به معنای اعلام است. در اصطلاح [[دینی]] مجموعه‌ای از الفاظ مخصوص است که برای اعلام وقت [[نماز]] و [[دعوت]] به برپایی این [[فریضه]] گفته می‌‌شود. این الفاظ عبارت است از:
*{{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَرُ}} چهار مرتبه،
*{{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} دو مرتبه،
*{{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ}} دو مرتبه،
*{{متن حدیث|حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ}} دو مرتبه،
*{{متن حدیث|حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ}} دو مرتبه،
*{{متن حدیث|حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ}} دو مرتبه،
*{{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَرُ}} دو مرتبه و
*{{متن حدیث|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} دو مرتبه<ref>گفتن {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِيُّ اللَّهِ}} در اذان واجب نیست و جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از {{متن حدیث|أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ}} به قصد قربت گفته شود (رساله‌های عملیّه).</ref>.
*گفتن [[اذان]] و اقامه (که تفاوت اندکی با [[اذان]] دارد) پیش از ادای نمازهای [[واجب]] مستحبّ است. [[اذان]] [[شعار]] [[مسلمانان]] است و مفهوم جملاتش، یاد [[خداوند]] به بزرگی و یکتایی و [[شهادت به توحید]] و [[رسالت]] و [[دعوت]] به [[نماز]] و [[رستگاری]] است.
*اذان‌گویی، از کارهای [[پسندیده]] است و یکی از [[یاران]] [[حضرت محمد]]{{صل}} به نام [[بلال حبشی]]، مؤذن مخصوص [[پیامبر]] بود و با فرارسیدن وقت [[نماز]]، با صدای بلند [[اذان]] می‌گفت و در سال [[فتح مکه]] نیز بالای [[کعبه]] رفت و [[اذان]] گفت. کیفیّت [[اذان]] به نحوی که یاد شد، در سال اوّل هجری توسّط [[جبرئیل]]، بر [[پیامبر خدا]] نازل شد. این [[شعار]]، همچنان ندای بلند [[توحید]] در [[جهان اسلام]] به شمار می‌آید و روزی چند نوبت در فضای [[شهرها]] و روستاها و از فرستنده‌های [[کشورهای اسلامی]] پخش می‌شود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)| فرهنگ‌نامه دینی]]، ص:۲۲.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش