فتنه: تفاوت میان نسخه‌ها

فتنه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۳۷

۱۳٬۴۱۴ بایت حذف‌شده ، ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">مدخل‌های وابسته به این بحث:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[فتنه در قرآن]] | [[فتنه در حدیث]] | [[فتنه در نهج البلاغه]] | [[فتنه در معارف دعا و زیارات]] | [[فتنه در کلام اسلامی]] | [[فتنه در اخلاق اسلامی]]</div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[فتنه در قرآن]] | [[فتنه در حدیث]] | [[فتنه در نهج البلاغه]] | [[فتنه در معارف دعا و زیارات]] | [[فتنه در کلام اسلامی]] | [[فتنه در اخلاق اسلامی]]| [[فتنه در معارف مهدویت]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[فتنه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==مقدمه==
-*واژه "فتنه" در [[قرآن کریم]] و [[سنت]] به دو معنای [[عام و خاص]] آمده است. معنی عام آن عبارت است از هر [[امتحان]] و [[آزمایش]] که برای [[انسان]] پیش آید و معنی خاص آن عبارت از حوادث و پیشامدهایی است که [[مسلمانان]] را در بوته [[امتحان]] قرار داده و از مرز [[دیانت]] [[منحرف]] می‌سازد و مقصود از آشوب‌های داخلی و خارجی که [[پیامبر]]{{صل}} هشدار داده همین معنا است. در میان [[صحابه]]، [[حذیفه]] بن یمان در [[آگاهی]] به [[روایات]] فتنه معروف بوده است.
+*'''[[فتنه]]:''' [[آشوب]]، [[هرج و مرج]]، [[جنگ]] و بلوا. صحنه‌ها و حوادثی که [[حق و باطل]] در آن‌ها آمیخته شود و [[شناخت]] [[جبهه حق]] دشوار باشد. [[قرآن]]، [[فتنه]] را از کشتن بدتر و بزرگ‌تر می‌‌داند{{متن قرآن|وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۹۱</ref>؛ {{متن قرآن|وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ}}<ref>سوره بقره، آیه ۲۱۷.</ref>. منافقانی که زمان [[پیامبر خدا]] اوضاع را بر ضد [[پیامبر]] آشفته می‌‌کردند، یا گروه‌هایی که در دوران [[امیرالمؤمنین]]، ایجاد [[اختلاف]] و بلوا می‌کردند، اهل [[فتنه]] بودند و آن [[حضرت]]، [[نبرد]] خود با [[خوارج نهروان]] را کور کردن و ریشه‌کن ساختن [[فتنه]] دانسته است.
-*عده‌ای از [[راویان]] و [[دانشمندان]] [[اسلامی]] کتب‌های خاصی به نام "[[الفتن]] و الملاحم" و مانند آن تألیف نموده و [[روایات]] واردشده در این زمینه را در آن کتاب‌ها گرد آورده‌اند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "چهار فتنه بر [[امت]] من خواهد رسید که در فتنه اول، [[خون‌ریزی]] و در دومی، خون‌ها و [[اموال]] و در فتنه سوم، خون‌ها و [[اموال]] و [[زنان]] [[حلال]] شمرده می‌شود. چهارمین فتنه و [[آشوب]] فتنه‌ای است، کور و کر و همه‌گیر و هم‌چون [[کشتی]] متلاطم در دریا، هیچ‌کس از آن پناهی نمی‌یابد. آن فتنه از [[شام]] برخاسته و [[عراق]] را فرامی‌گیرد... [[بلا]] و گرفتاری، [[مردم]] را مانند پوست دباغ‌خانه گوشمال می‌دهد و هیچ‌کس قادر نیست بگوید: بس کنید و دست نگهدارید! اگر آن را از ناحیه‌ای برطرف سازند از ناحیه‌ای دیگر سر برآورده و ظاهر می‌گردد"<ref>الملاحم و الفتن، ص ۱۷؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۳۷۱.</ref>.
+*[[فتنه]] در [[قرآن]] به معانی مختلفی به کار رفته است، مثل [[شرک]]، [[کفر]]، کشتن، [[گمراه]] شدن، [[نیرنگ]]، [[امتحان]]. یکی از رایج‌ترین معانی آن [[آزمایش]] است و از ریشه "فَتَن" به معنای در [[آتش]] نهادن طلا برای جدا شدن خوب و بد آن است. در [[آزمون]] هم [[میزان]] [[خلوص]] و [[صدق]] افراد شناخته می‌‌شود. اگر [[قرآن]] از [[اموال]] و [[اولاد]] به عنوان [[فتنه]] یاد کرده است{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ}}<ref> «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند» سوره انفال، آیه ۲۸.</ref> برای آن است که [[مردم]] به وسیله [[دارایی‌ها]] و [[فرزندان]] خود [[امتحان]] می‌‌شوند. [[شعار]] "[[جنگ]] جنگ تا رفع [[فتنه]] از عالم" که در ایام [[دفاع مقدس]] در [[ایران]] مطرح بود، بر گرفته از [[آیه]] [[قرآن]] بود که می‌‌فرماید: با [[کافران]] بجنگید تا هیچ فتنه‌ای نماند و [[دین]] همه‌اش از آن [[خدا]] باشد{{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ}} <ref>«و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند» سوره بقره، آیه ۱۹۳.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)| فرهنگ‌نامه دینی]]، ص:۱۷۰.</ref>.
-*و در [[روایت]] دیگری چنین آمده: "آن‌گاه فتنه‌ای پدید می‌آید،... به‌گونه‌ای که خانه‌ای نیست که آن فتنه داخل آن نشده، و مسلمانی نیست که سیلی آن را به صورت خود لمس نکرده باشد، تا آن‌که مردی از [[خاندان]] من [[ظهور]] نماید"<ref>ابن حماد، ص ۱۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۱.</ref>.
-==فتنه در  فرهنگنامه آخرالزمان==
+== پرسش‌های وابسته ==
-*فتنه به معنی آزمودن و [[امتحان]] کردن است اما در [[احادیث]] [[آخرالزمان]] که از آن بسیار یاد شده است به معانی مختلفی به کار رفته است، از آن جمله می‌توان [[آشوب]]، حوادث ناگوار روزگار، [[اختلاف]] پراکنی، تفرقه‌اندازی، [[جنگ]]، [[ناامنی]]، [[گمراهی]]، [[عذاب]]، بلاهای آسمانی. نامشخص بودن [[حق]] و [[باطل]] و... یاد نمود در [[قرآن]] نیز این واژه بسیار به کار رفته است.
-*[[روایات]] زیادی به ما رسیده که در آنها ما را از انواع [[فتنه‌ها]] بر حذر داشته‌اند و پیشاپیش آن را به ما گوشزد کرده‌اند. [[علما]] در طول [[تاریخ اسلام]] کتاب‌های زیادی در خصوص جمع‌آوری این [[روایات]] تألیف نموده‌اند<ref>ر.ک: ملاحم و فتن.</ref>.
-*[[امیرمؤمنان]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] فرمود: در زمان فتنه همانند بچه شتر باشید؛ زیرا بچه شتر نه آنقدر کمر محکمی دارد که بار بر روی او نهند و نه [[قادر]] به شیر دادن می‌باشد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱: {{متن حدیث|"كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ،  لَا ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ"}}</ref>. یعنی [[مؤمنین]] در [[فتنه‌ها]] باید به گونه‌ای [[رفتار]] کنند که هم [[ایمان]] و [[سلامت]] خود را حفظ کرده و هم بتوانند بر فتنه فایق آیند و از آن گذر کنند و این در زمانی است که فتنه‌ای برپا شود و دخالت در آن هیچ سودی برای [[انسان]] نداشته باشد بلکه وارد شدن در آن فتنه باعث [[هلاکت]] [[انسان]] بشود. اما فتنه‌ای که [[نبرد حق و باطل]] است و ایجاب می‌کند [[انسان]] [[مؤمن]] پنجه در پنجه آن بیفکند و خود را به خطر بیاندازد، بحثی جداست. همان گونه که [[امیرمؤمنان]]{{ع}} در فتنه‌های پس از [[رحلت]] [[رسول خدا]] به [[جنگ]] نپرداخت اما در فتنه‌های بعد از [[حکومت]] خود، هیچ‌گاه دست از قبضه [[شمشیر]] برنداشت تا زمانی که به [[شهادت]] رسید، و زمانی تن به [[حکمیت]] داد، که دید [[جان]] خود [[وعده]] کمی که اطراف ایشان بودند در خطر است و جانبازی در این برهه علاوه بر اینکه تأثیری در اعتلای [[حق]] ندارد بلکه همان تعداد اندک نیز از بین خواهند رفت. بنابراین در ضمن پذیرش [[حکمیت]]، [[مخالفت]] خود را نیز با طریقه اجرای [[حکمیت]] توسط [[باران]] بی‌وفای خود ابراز داشت، و [[مبارزه]] نرم خود را در قالب خطبه‌هایی بیان نمودند و [[اشتباهات]] [[یاران]] [[سست]] عنصر را به آنان یادآور می‌شوند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۳۱.</ref>.
-*[[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: فتنه‌هایی در [[آینده]] خواهد آمد که مانند [[تاریکی]] شب، ظلمانی خواهد بود. شخصی سؤال کرد:‌ای [[رسول خدا]] در آن [[فتنه‌ها]] چه کنیم؟ [[حضرت]] فرمود: مانند پلاس و [[گلیم خانه خود باشید]]<ref>یأتی، ص ۱۴۷.</ref>. در [[حدیث]] دیگری فرمود: [[فتنه‌ها]] همانند سیل به شما [[هجوم]] خواهد آورد، پس زمانی که آن را دیدید، در خانه‌های خود جمع شوید و شمشیرهای خود را بشکنید و صورت خود را بپوشانید (یعنی در زمان چنین فتنه‌ای، به شدت [[تقیه]] کنید و [[جان]] خود را حفظ نمایید، فتنه را تقویت ننموده و از پرداختن به آن بر حذر باشید)<ref>همان.</ref>.
-*[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: (در [[فتنه‌ها]] داخل نشوید و بر [[آشوب]] نیفزایید و) مانند گلیمی در خانه خود باشید زیرا غبار به چشم کسی می‌رود که [[خاک]] بر هوا کند! و در [[حدیث]] دیگری می‌فرماید: (به هنگامه فتنه خودداری کنید و) زبان خود را نگاه دارید و ملازم خانه خود باشد تا [[بلا]] شامل حال شما نشود... <ref>غیبت نعمانی، ص ۱۹۷.</ref>.
-*[[امام صادق]]{{ع}} به [[سدیر]] صیرفی فرمودند:‌ای [[سدیر]]! پایبند منزل خود باش و همانند گلیمی از گلیم‌های خانه‌ات باش (و خود را داخل [[آشوب]] و فتنه منما و [[تقیه]] و خودداری بنما، تا زمانی که شب و روز به آرامی از پی هم می‌آیند این گونه باش، و زمانی که شنیدی [[سفیانی]] [[قیام]] کرده به سوی ما بشتاب، اگرچه با پای پیاده باشی<ref>روضة کافی، ج ۸، ص ۲۶۴.</ref>. در روایتی [[حذیفه]] می‌گوید: اگر خواستید بدانید که دچار فتنه شده‌اید یا خیر، پس بنگرید که آیا چیزی را که [[حلال]] بوده، [[حرام]] می‌دانید یا خیر؛ و چیزی را که [[حرام]] بوده، اکنون [[حلال]] می‌دانید یا خیر<ref>یأتی، ص ۱۷۹.</ref>.
-*[[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: پس از من امتم دچار چهار فتنه خواهند شد. در اولین فتنه، [[خون‌ریزی]] خواهد شد و در فتنه دوم علاوه بر [[خونریزی]]، [[اموال]] نیز از بین خواهد رفت و در سومین فتنه هم [[خونریزی]] خواهد بود، هم به تاراج رفتن [[اموال]] و هم بی‌حرمتی نسبت به [[زنان]] [[حلال]] شمرده خواهد شد. چهارمین فتنه، فتنه‌ای خواهد بود کورکننده و کرکننده است و همگان را فرا گیرد و چون کشتی‌ای که در دریایی طوفانی گرفتار آمده، از آن نمی‌توان رهایی یافت، این فتنه از [[شام]] ([[سوریه]]) شروع می‌شود و سرزمین [[عراق]] را فرا می‌گیرد و اثرات آن فتنه تا [[جزیره ]](العرب) نیز خواهد رسید و [[مردم]] در آن [[بلاها]] مانند پوستی که دباغی شود در فشار قرار خواهند گرفت تا جایی که [[امان]] همه را خواهد برید. از هر گوشه‌ای که آن فتنه را دفع کنند، از سویی دیگر سر برخواهد آورد<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۱ و معجم احادیث الامام مهدی، ج ۱، ص ۸۸ و ملاحم، ص ۳۹.</ref> و در روایتی دیگر [[رسول خدا]] فرمود: در چنین روزگاری مردن بهتر از حیات خواهد بود.
-*در [[روایت]] دیگری چنین آمده است: آن‌گاه فتنه‌ای پدید می‌آید، به گونه‌ای که خانه‌ای نیست که فتنه داخل آن نشده باشد و مسلمانی نیست که سیلی آن را به صورت خود لمس نکرده باشد، تا آن که مردی از [[خاندان]] من [[ظهور]] نماید<ref>موعود نامه، ص ۵۳۲.</ref>. در [[احادیث]] متعددی از فتنه فراگیر در [[آخرالزمان]] یاد شده است. فتنه‌ای که در هر خانه‌ای خواهد رفت و گریبان هر مسلمانی را خواهد گرفت<ref>یأتی، ص ۱۹۳ و ملاحم: ۲۳.</ref>.
-*در [[حدیث]] دیگری فرمود: فتنه‌ای برپا خواهد شد. آنگونه که [[بدن انسان]] می‌میرد، [[دل]] [[مؤمنان]] در آن [[فتنه‌ها]] خواهد مرد. مانند شب تار و [[دود]] همگان را فراگیرد، در طول یک روز و به فاصله یک صبح تا [[شام]]، [[انسان]] [[دین]] خود را از دست می‌دهد و بسیاری در این [[فتنه‌ها]] و آزمایش‌ها [[دین]] خود را به [[دنیا]] خواهند فروخت<ref>یأتی، ص ۲۳۸ و ۵۰۷.</ref>.
-*[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: پنج فتنه در [[امت]] [[رسول خدا]]{{صل}} به وقوع خواهد پیوست که در پنجمین فتنه، از شدت آن عقل‌های [[مردم]] زایل شده و [[مردم]] مانند بهائم و چهارپایان خواهند بود. در موضوع [[عقل]] گفته شد که زایل شدن [[عقول]] در [[آخرالزمان]] بدان معنی نیست که [[انسان‌ها]] مانند دیوانه‌های زنجیری بشوند، بلکه با توجه به مفهوم [[حقیقی]] [[عقل]]، جامعه‌ای پیش خواهد آمد که بسیاری از کرامت‌های انسانی از میان خواهد رفت و [[مردم]] صرفاً در پی به دست آوردن و آباد ساختن [[دنیا]] هستند و تنها چیزی که بدان نمی‌اندیشند [[آخرت]] دست!<ref>ملاحم، ص ۲۰ - ۲۱. ر.ک: عقل.</ref>
-*[[رسول خدا]] فرمود: پس از [[رحلت]] من از میان شما، پنج فتنه رخ می‌دهد که آخرین فتنه، [[فتنه سفیانی]] است. این [[فتنه‌ها]] از [[مدینه]]، [[مکه]]، [[یمن]] و [[شام]] ([[سوریه]]) برمی‌خیزد و [[فتنه سفیانی]] از سرزمین [[شام]] برخواهد خاست. در برخی [[روایات]]، در زمان نزدیک [[ظهور]]، فتنه‌ای [[پیش‌بینی]] شده که در ابتدا در نظر [[مردم]] بی‌اهمیت جلوه می‌کنند و خیلی به آن توجه نمی‌کنند. اما همین فتنه بی‌ارزش کم کم پا می‌گیرد و به معضلی مهم تبدیل می‌شود، به گونه‌ای که دیگر مهار کردن آن ممکن نخواهد بود، در پی [[سرکوب]] آن از سویی، از سوی دیگر سر برمی‌آورد. در این بین نوای آسمانی به [[نام حضرت مهدی]]{{ع}} بلند می‌شود و [[حضرت]] [[ظهور]] خواهد نمود<ref>ملاحم: ۴۷ و ۶۰.</ref>.
-*[[امام رضا]]{{ع}} فرمود: فتنه‌ای [[ناشنوا]] و ناشنوا‌کننده روی خواهد داد و آن [[امتحان]] بزرگی خواهد بود. [[مردم]] در آن فتنه [[آزمایش]] می‌شوند، آنگونه که زرگران طلا را می‌آزمایند و [[خالص]] می‌کنند. این فتنه در [[زمان غیبت]] [[فرزند]] چهارم من ([[حضرت قائم]]{{ع}}) رخ می‌دهد که مردان تیزبین و زیرکی که از فرط دقت موی را از میان می‌شکافند، باز هم به اشتباه و [[خطا]] گرفتار خواهند شد. در آن زمان فقط [[دوستان]] و [[شیعیان]] [[حقیقی]] ما [[نجات]] می‌یابند و [[دوستان]] بسیار صمیمی یکدیگر را رها خواهند کرد. [[مؤمنان راستین]] در آن روزگار از غیبتش در [[اندوه]] و [[غم]] به سر می‌برند و از ندیدن ایشان [[حسرت]] می‌خورند و حیرانند. سپس [[حضرت]] سر [[مبارک]] را به زیر انداخت و دوباره سربلند نمود و فرمود: [[پدر]] و مادرم فدای او [[باد]]!... نام او را از [[آسمان]] ندا خواهند داد که همه [[مردم]] از دور و نزدیک، یکسان خواهند شنید. این ندا نوید [[رحمت]] برای [[شیعیان]]، و برای [[کافران]] [[وعده]] [[عذاب]] خواهد بود. در [[حدیثی]] [[امام جواد]]{{ع}} فرمود: زمانی خواهد رسید که [[امام]] شما از دیدگان‌تان مخفی خواهد بود، پس [[بدا]] به حال کسانی که از این [[غیبت]] به [[شک]] و تردید بیفتند و خوشا به حال کسانی که [[دین]] خود را حفظ نموده و از [[فتنه‌ها]] دوری گزینند، زیرا در آن زمان فتنه‌هایی رخ خواهد داد که همگان، حتی بزرگان [[مردم]] نیز در آن گرفتار می‌شوند، فتنه‌هایی که کوه‌های سخت را جا به جا می‌کند!<ref>یأتی، ص ۵۰۴ و ۵۰۷. غیبت نعمانی، ص ۱۸۶.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص ۴۴۹.</ref>.
-== پرسش‌های وابسته ==
 == جستارهای وابسته ==
 {{پرسش‌های وابسته}}