بهشت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
===اوصاف | ===اوصاف بهشت=== | ||
* | *بهشت مترادف با [[فردوس]]، خلد، [[جنت]] و دارالسلام<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۸- ۱۷۹. </ref>؛ جایی است خوش [[آب]] و هوا و فراخ و پُرنعمت و آراسته که [[نیکوکاران]] پس از [[مرگ]]، در آن جاودانه میشوند<ref>فرهنگ معین.</ref> و این وعدۀ قطعی [[الهی]] است<ref>{{متن قرآن|جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا}}«بهشتهایی جاودان که (خداوند) بخشنده به بندگانش در (جهان) نهان وعده کرده است؛ بیگمان وعده او شدنی است» سوره مریم، آیه ۶۱.</ref>. [[قرآن]] از دو بهشت یاد کرده است: یکی در [[عالم برزخ]] که موقت است و دیگری در آن [[جهان]] که جاودانه و ابدی است<ref>{{متن قرآن|وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ}}«و برای آن کس که از ایستادن در برابر پروردگار خویش هراسیده است دو بهشت خواهد بود» سوره الرحمن، آیه ۴۶؛ پیام قرآن، ۶/ ۳۳۴.</ref> و وسعت آن به اندازۀ [[زمین]] و [[آسمان]] است<ref>{{متن قرآن|وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ}}«و برای (رسیدن به) آمرزش پروردگارتان و بهشتی به پهنای آسمانها و زمین که برای پرهیزگاران آماده شده است شتاب کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۳۳.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۶۲.</ref> | ||
* | *بهشت تا حدی [[عظمت]] دارد که [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} میفرماید: «اگر مانند شخص فرزندمرده ناله سر دهید و اگر مانند کبوتران نوحهسرایی کنید و اگر مانند [[راهبان]] [[عبادت]] کنید و اگر از [[فرزندان]] و [[اموال]] خود دست بکشید و شب و روز به [[گریه و زاری]] بپردازید، برای پاداشی که در [[انتظار]] شماست اندک است»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۵۲: {{متن حدیث|فَوَاللَّهِ لَوْ حَنَنْتُمْ حَنِینَ الْوُلَّهِ الْعِجَالِ وَ دَعَوْتُمْ بِهَدِیلِ الْحَمَامِ وَ جَأَرْتُمْ جُؤَارَ مُتَبَتِّلِی الرُّهْبَانِ وَ خَرَجْتُمْ إِلَی اللَّهِ مِنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ الْتِمَاسَ الْقُرْبَةِ إِلَیْهِ فِی ارْتِفَاعِ دَرَجَةٍ عِنْدَهُ أَوْ غُفْرَانِ سَیِّئَةٍ أَحْصَتْهَا کُتُبُهُ وَ حَفِظَتْهَا رُسُلُهُ لَکَانَ قَلِیلا}}</ref>. [[امام علی]] {{ع}} بهشت را تنها بهای ارزشمند [[اعمال]] میداند و به [[مردمان]] سفارش میکند که خود را در مقابل غیر از آن نفروشند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۸- ۱۷۹.</ref> | ||
*بنابر [[روایات]] مناظر | *بنابر [[روایات]] مناظر بهشت هر چشمی را خیره میکنند و نعمتهایش پایان نمیپذیرند و شادیاش از میان نمیرود و اقامت در آنجا همیشگی است. کسی در آنجا آسیب نمیبیند و هراسی ندارد و [[زندگی]] در آنجا به کام [[بهشتیان]] است<ref>میزان الحکمة، ج۱، ص۴۳۴ و ۲۶۲۴؛ پیام قرآن، ج۶، ص۳۰۴- ۲۲۹.</ref>. | ||
===مکان | ===مکان بهشت=== | ||
*اینکه برخی [[نعمتهای بهشتی]]، مادیاند، موجب شده بگویند، | *اینکه برخی [[نعمتهای بهشتی]]، مادیاند، موجب شده بگویند، بهشت مکانی جسمانی است. البته این مکان، در ظاهر عالم جسمانی ما نیست؛ بلکه در حجب [[آسمانها]] و [[زمین]] است. از این رو، بهشت [[آشکار]] نمیشود مگر پس از ویران شدن این عالم جسمانی و به پایان رسیدن [[دنیا]]. همچنین گفتهاند بهشت در جایی فوق آسمانهای هفتگانه و تحت [[عرش]] است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۶۲.</ref>. از جمع میان این دو قول میتوان بدین نتیجه رسید که بهشت هم اینک در [[باطن]] این [[جهان]] قرار دارد و حجابهای [[دنیوی]] ما را از مشاهدهاش باز میدارند؛ ولی [[اولیای الهی]] آن را میبینند. از این رو، برای بهشت در همین عالم جسمانی و [[دنیوی]]، مظاهری است. ذکر [[نعمتهای بهشتی]] در [[قرآن]] و [[حدیث]]، از نظر روانی جنبهای تشویقی و ترغیبی دارد از این رو با زبانی از آنها یاد شده که با [[عقل]] بشری سازگار است. این بدان سبب است که [[نعمتهای بهشتی]] بسی والاتر از آناند که [[عقل انسان]] به گونۀ کامل آنها را [[درک]] کند<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۶۳.</ref>. | ||
===عوامل راه یابی به | ===عوامل راه یابی به بهشت=== | ||
*راههای مختلفی برای رسیدن به | *راههای مختلفی برای رسیدن به بهشت [[بیان]] شده است، اولین قدم برای رسیدن به بهشت، پیرو [[شریعت]] بودن و انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵ </ref>. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «پس آنکه مشتاق بهشت بود، [[شهوتها]] را از [[دل]] زدود و آنکه از [[دوزخ]] ترسید، از آنچه [[حرام]] است دوری گزید و آنکه ناخواهان [[دنیا]] بود، [[مصیبتها]] بر وی آسان نمود و آن که [[مرگ]] را چشم داشت، در [[کارهای نیک]] پای پیش گذاشت»<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۱: {{متن حدیث|فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَی الْجَنَّةِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ [فِی] إِلَی الْخَیْرَات}}</ref>. در منظر [[امام]] کسانی اهل بهشتاند که شب زندهدارند؛ هنگام شب [[استغفار]] کنند و در روز نیز از [[ترس]] [[خداوند]] [[مرتکب گناه]] نشوند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۲</ref>. | ||
*یکی دیگر از راههای رسیدن به | *یکی دیگر از راههای رسیدن به بهشت، استفاده از [[تعالیم]] [[قرآنی]] است. [[نهج البلاغه]] [[قرآن]] را [[راهنمایی]] میداند که هیچگاه دچار [[خطا]] نمیشود و هرکس به راه او ادامه دهد به بهشت برین خواهد رسید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵</ref>. | ||
*از دیگر عوامل راهیابی: [[شناخت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} و [[پیروی]] از آنان<ref>نهج البلاغه، خ ۱۵۲ و ۱۵۶. </ref>؛ [[پیروی]] نکردن از [[هوا و هوس]]<ref>نهج البلاغه، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[استوار]] ماندن بر [[حق]]<ref>نهج البلاغه، خ ۱۷۶ و ۱۱۹.</ref>؛ [[تکبر]] نورزیدن<ref>نهج البلاغه، خ ۱۴۴ و ۱۹۱.</ref>؛ بهرهبرداری درست از [[دنیا]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۱.</ref> و تقواست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۹۱.</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۹؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۶۴.</ref> | *از دیگر عوامل راهیابی: [[شناخت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} و [[پیروی]] از آنان<ref>نهج البلاغه، خ ۱۵۲ و ۱۵۶. </ref>؛ [[پیروی]] نکردن از [[هوا و هوس]]<ref>نهج البلاغه، خ ۱۷۶.</ref>؛ [[استوار]] ماندن بر [[حق]]<ref>نهج البلاغه، خ ۱۷۶ و ۱۱۹.</ref>؛ [[تکبر]] نورزیدن<ref>نهج البلاغه، خ ۱۴۴ و ۱۹۱.</ref>؛ بهرهبرداری درست از [[دنیا]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۱.</ref> و تقواست<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۹۱.</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۹؛ فرهنگ شیعه، ص ۱۶۴.</ref> | ||
===[[بهشتیان]]=== | ===[[بهشتیان]]=== | ||
*[[بهشتیان]]، کسانیاند که از گذر [[ایمان]] و [[عمل صالح]]، [[رضای خدا]] را کسب میکنند و به | *[[بهشتیان]]، کسانیاند که از گذر [[ایمان]] و [[عمل صالح]]، [[رضای خدا]] را کسب میکنند و به بهشت راه مییابند<ref>نهج البلاغه، خ ۱۹۰.</ref>. [[پیامبران]]، صدیقان، [[شهیدان]] و [[صالحان]]، به ترتیب، [[برترین]] ساکنان بهشتاند<ref>{{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا}}«و آنان که از خداوند و پیامبر فرمان برند با کسانی که خداوند به آنان نعمت داده است از پیامبران و راستکرداران و شهیدان و شایستگان خواهند بود و آنان همراهانی نیکویند» سوره نساء، آیه ۶۹.</ref>. [[بهشتیان]] در خانههای [[نیک]] و ویژۀ خود به سر میبرند<ref>{{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}«خداوند به مردان و زنان مؤمن، بوستانهایی، نوید داده است که از بن آنها جویباران روان است؛ در آنها جاودانند، نیز جایگاههایی پاک در بوستانهای جاودان (نوید داده است) و خشنودی خداوند (از همه اینها) برتر است؛ این همان رستگاری سترگ است» سوره توبه، آیه ۷۲.</ref> و میتوانند همراه [[پدران]]، [[همسران]] و [[فرزندان]] [[صالح]] خود [[زندگی]] کنند<ref>{{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بَابٍ}}«بهشتهایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد میشوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمیآیند» سوره رعد، آیه ۲۳.</ref>. رابطۀ [[بهشتیان]] با یکدیگر بسیار صمیمی و دوستانه است<ref>{{متن قرآن|فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ}}«بدانچه خداوند به آنان داده است شادمانند و پروردگارشان آنان را از عذاب دوزخ نگه داشته است» سوره طور، آیه ۱۸؛ {{متن قرآن|لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا}}«در آن سخن یاوه و گناهآلودی نمیشنوند جز گفته: درود، درود» سوره واقعه، آیه ۲۵ و ۲۶</ref> و [[لطف]] و [[فیض]] ویژۀ [[الهی]] هر روز بر آنان فرو میآید و هر چه بخواهند، بیدرنگ میرسد. خستگی و [[رنج]] و دگرگونی در بهشت نیست و [[بهشتیان]] خویشتن را به کارهای بیهوده و بازیچه نمیآلایند<ref>{{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ}}«کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند خوشا بر آنان و آنان را فرجام نیکوست» سوره رعد، آیه ۲۹.</ref>.<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۱۶۳.</ref> | ||
===درجات | ===درجات بهشت=== | ||
*[[بهشتیان]] دارای درجات و مقامات گوناگونی هستند. آنان که در [[دنیا]] اهل [[ورع]] و پرهیزگاریاند، دارای [[مقامات]] والا و درجات برترند<ref>{{متن قرآن|أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}«اما آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند برای آنچه انجام میدادند به پذیرایی، آنان را بوستانسراهاست» سوره سجده، آیه ۱۹.</ref>. "جنة النعیم"، "جنة الخلد"، "جنة القرار"، "جنة عدن"، "[[جنة المأوی]]" و "جنة الفردوس" نامهای درجات بهشتاند. از برخی [[آیات]] و [[روایات]] میتوان دریافت، [[بهشتیان]] در | *[[بهشتیان]] دارای درجات و مقامات گوناگونی هستند. آنان که در [[دنیا]] اهل [[ورع]] و پرهیزگاریاند، دارای [[مقامات]] والا و درجات برترند<ref>{{متن قرآن|أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}«اما آنان که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند برای آنچه انجام میدادند به پذیرایی، آنان را بوستانسراهاست» سوره سجده، آیه ۱۹.</ref>. "جنة النعیم"، "جنة الخلد"، "جنة القرار"، "جنة عدن"، "[[جنة المأوی]]" و "جنة الفردوس" نامهای درجات بهشتاند. از برخی [[آیات]] و [[روایات]] میتوان دریافت، [[بهشتیان]] در بهشت [[تکامل]] مییابند و از این رو، [[جایگاه]] آنان در بهشت، تغییرپذیر است<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |