امامت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
(←مقدمه) |
|||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*[[امامت]] از گذر [[علم لدنی]] و [[الهام الهی]] و [[مصونیت از خطا]] و اشتباه و [[گناه]]، از [[آیین]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} پاسداری میکند و [[مصالح دینی]] و [[دنیوی]] [[مردم]] را محفوظ میدارد. [[تعالیم]] [[راستین]] آسمانی در روزگار پس از [[پیامبر]]{{صل}} تنها از این گذر به دست [[انسان]] میرسد و [[قرآن کریم]] و [[سنت پیامبر]] از این طریق [[تفسیر]] و [[تبیین]] میشود. [[شیعیان]] معتقدند که [[مقام امامت]] تنها به [[معصومین]] میرسد. [[متکلمان امامیه]] بر این [[اعتقاد]] دلایلی آوردهاند؛ از جمله اینکه [[مردم]] از آن رو به [[امام]] محتاجاند، که [[معصوم]] نیستند و بدون او به [[خطا]] و اشتباه و [[گناه]] میلغزند. حال، اگر [[امام]]، [[معصوم]] نباشد، خود به امامی دیگر [[نیازمند]] است و این [[باطل]] است؛ زیرا مستلزم دور است. چون [[متکلمان امامیه]] این مدعا را ثابت میکنند، از آن نتیجه میگیرند که [[مردم]] را در [[انتخاب]] شخص [[امام]]، [[حق]] و سهمی نیست؛ زیرا او باید [[معصوم]] باشد و [[عصمت]] حالتی است [[باطنی]] و جز [[خداوند]] کسی از [[باطن]] [[انسان]] خبر ندارد و [[مردم]] توانِ آن ندارند که [[معصوم]] را از غیر [[معصوم]] بازشناسند<ref>بدایة المعارف الالهیة فی شرح عقائد الامامیه، ۱۰۰؛ فرهنگ معارف اسلامی، ۱/ ۲۸۵ و ۲۸۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۹۲-۹۳.</ref>. | *[[امامت]] از گذر [[علم لدنی]] و [[الهام الهی]] و [[مصونیت از خطا]] و اشتباه و [[گناه]]، از [[آیین]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} پاسداری میکند و [[مصالح دینی]] و [[دنیوی]] [[مردم]] را محفوظ میدارد. [[تعالیم]] [[راستین]] آسمانی در روزگار پس از [[پیامبر]]{{صل}} تنها از این گذر به دست [[انسان]] میرسد و [[قرآن کریم]] و [[سنت پیامبر]] از این طریق [[تفسیر]] و [[تبیین]] میشود. [[شیعیان]] معتقدند که [[مقام امامت]] تنها به [[معصومین]] میرسد. [[متکلمان امامیه]] بر این [[اعتقاد]] دلایلی آوردهاند؛ از جمله اینکه [[مردم]] از آن رو به [[امام]] محتاجاند، که [[معصوم]] نیستند و بدون او به [[خطا]] و اشتباه و [[گناه]] میلغزند. حال، اگر [[امام]]، [[معصوم]] نباشد، خود به امامی دیگر [[نیازمند]] است و این [[باطل]] است؛ زیرا مستلزم دور است. چون [[متکلمان امامیه]] این مدعا را ثابت میکنند، از آن نتیجه میگیرند که [[مردم]] را در [[انتخاب]] شخص [[امام]]، [[حق]] و سهمی نیست؛ زیرا او باید [[معصوم]] باشد و [[عصمت]] حالتی است [[باطنی]] و جز [[خداوند]] کسی از [[باطن]] [[انسان]] خبر ندارد و [[مردم]] توانِ آن ندارند که [[معصوم]] را از غیر [[معصوم]] بازشناسند<ref>بدایة المعارف الالهیة فی شرح عقائد الامامیه، ۱۰۰؛ فرهنگ معارف اسلامی، ۱/ ۲۸۵ و ۲۸۶.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۹۲-۹۳.</ref>. | ||
*بدینسان، [[امامت]] همانند [[نبوت]] محتاج [[نص]] [[خداوند]] است و این [[نص]] یا به واسطه [[پیامبر]] تحقق مییابد و او به صراحت [[امام]] را معرفی میکند و یا به واسطه امامی که خود [[منصوب]] به [[نص]] است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۹۳.</ref>. | *بدینسان، [[امامت]] همانند [[نبوت]] محتاج [[نص]] [[خداوند]] است و این [[نص]] یا به واسطه [[پیامبر]] تحقق مییابد و او به صراحت [[امام]] را معرفی میکند و یا به واسطه امامی که خود [[منصوب]] به [[نص]] است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۹۳.</ref>. | ||
*[[امامت]]: [[رهبری]] [[امت اسلامی]] پس از [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} | |||
==مباحث امامت== | |||
*مباحث [[امامت]] بر پنج محور کلی [[استوار]] است: | |||
#[[حقیقت]] یا چیستی [[امامت]] (ما الإمام؟)؛ | |||
#[[وجوب]] و [[وجود امام]] (هل الإمام؟)؛ | |||
#[[فلسفه]] و [[غایت امامت]] (لم یجب وجود الإمام؟)؛ | |||
#صفات و [[ویژگیهای امام]] (کیف الإمام؟)؛ | |||
#[[تعیین امام]] در هر زمان (مَنِ الإمام؟)<ref>تلخیص المحصل، ص۴۲۶- ۴۲۷؛ قواعد المرام فی علم الکلام، ص۱۷۳- ۱۷۴.</ref><ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت ۱ (مقاله)|امامت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۰۴.</ref>. | |||
*چهار مبحث نخست، مباحث کلی [[امامت]] ([[امامت عامه]]) را تشکیل میدهد و مبحث اخیر مربوط به [[امامت خاصه]] است. به عبارت دیگر مسایل کلی و عمومی [[امامت]]، مربوط به [[امامت عامه]] است و مسایل مربوط به مصداق شناسی [[امام]] و این که [[امامان]] پس از [[پیامبر]]{{صل}} چه کسانی بودهاند، مسایل [[امامت خاصه]] است. مباحث [[امامت خاصه]] در مدخلهای مناسب [[تبیین]] خواهد شد. چنان که پارهای از مباحث کلی [[امامت]] نیز که از اهمیت یا گستردگی خاصی برخوردارند مدخلهای مستقلی خواهند داشت. | |||
*[[عصمت امام]]، [[افضلیت امام]] و [[علم امام]] از این گونه مباحثاند. در این مقاله دیگر مباحث کلی [[امامت]] بررسی خواهد شد<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت ۱ (مقاله)|امامت]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۴۰۴.</ref>. | |||
==[[اثبات امامت]]== | ==[[اثبات امامت]]== | ||
==[[امامت خاصه]] و [[عامه]]== | ==[[امامت خاصه]] و [[عامه]]== |