پرش به محتوا

آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تعالیم اسلامی' به 'تعالیم اسلامی'
جز (جایگزینی متن - ' آن‌ها ' به ' آنها ')
جز (جایگزینی متن - 'تعالیم اسلامی' به 'تعالیم اسلامی')
خط ۱۸: خط ۱۸:
[[پرونده:1368264.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسین الهی‌نژاد]]]]
[[پرونده:1368264.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حسین الهی‌نژاد]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در کتاب ''«[[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[حسین الهی‌نژاد]]'''، در کتاب ''«[[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«از جمله شبهاتی که در میان [[اهل سنت]] مطرح است و [[علما]] و [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] در کتاب‌ها، نوشتجات و بیانات خویش فراوان به آنها پرداخته و در راستای [[تبیین]] و تشریح آنها از هیچ کوشش و تلاشی فروگذار نکرده‌اند، بحث کیفیت [[اجرای احکام]] و [[تعالیم]] [[اسلامی]] در [[عصر انتظار]] است که نگرش‌ها و دیدگاه‌های گوناگونی که در این خصوص [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] جهت پاسخگویی به آنها بروز داده‌اند، همه به نوعی از دغدغه‌مندی علمای [[اهل سنت]] نسبت به [[اندیشه مهدویت]] و باورمندان [[مهدوی]] حکایت می‌کند؛ مثلاً المقدم در کتاب [[فقه اشراط‌الساعه]] می‌نویسد: {{عربی|ذَلِكَ أَنَّ بَعْضَ النَّاسِ يَجْعَلُونَ تَصْدِيقَهُمْ بِأَمْرِ الْمَهْدِيِّ مَسُوغاً لِإِعْراضِهِمْ عَنِ الدَّعْوَةِ إِلَی الْإِسْلَامِ وَ إِنْكَارِ الْمُنْكَرَاتِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْقُطُ التَّكَالِيفَ وَ يَهدِرُها مُدَّعِينَ أَنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ}}<ref>محمد المقدم؛ فقه أشراط‌الساعة: ص ۳۷.</ref>.  
::::::«از جمله شبهاتی که در میان [[اهل سنت]] مطرح است و [[علما]] و [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] در کتاب‌ها، نوشتجات و بیانات خویش فراوان به آنها پرداخته و در راستای [[تبیین]] و تشریح آنها از هیچ کوشش و تلاشی فروگذار نکرده‌اند، بحث کیفیت [[اجرای احکام]] و [[تعالیم اسلامی]] در [[عصر انتظار]] است که نگرش‌ها و دیدگاه‌های گوناگونی که در این خصوص [[اندیشمندان]] [[اهل سنت]] جهت پاسخگویی به آنها بروز داده‌اند، همه به نوعی از دغدغه‌مندی علمای [[اهل سنت]] نسبت به [[اندیشه مهدویت]] و باورمندان [[مهدوی]] حکایت می‌کند؛ مثلاً المقدم در کتاب [[فقه اشراط‌الساعه]] می‌نویسد: {{عربی|ذَلِكَ أَنَّ بَعْضَ النَّاسِ يَجْعَلُونَ تَصْدِيقَهُمْ بِأَمْرِ الْمَهْدِيِّ مَسُوغاً لِإِعْراضِهِمْ عَنِ الدَّعْوَةِ إِلَی الْإِسْلَامِ وَ إِنْكَارِ الْمُنْكَرَاتِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْقُطُ التَّكَالِيفَ وَ يَهدِرُها مُدَّعِينَ أَنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ}}<ref>محمد المقدم؛ فقه أشراط‌الساعة: ص ۳۷.</ref>.  
::::::بی‌شک در این خصوص شبهاتی مطرح شده است که در [[عصر انتظار]] برخی [[تعالیم]] [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] [[اسلام]] نظیر [[تشکیل حکومت اسلامی]]، [[مبارزات]] و [[منازعات]] با [[مخالفان]] و [[نماز جمعه]] به جهت [[اعتقاد]] [[اهل سنت]] به [[انتظار ظهور امام مهدی]]{{ع}} و [[نزول حضرت عیسی]]{{ع}} [[موقعیت]] اجرایی ندارند، بلکه [[مسلمانان]] باید [[منتظر]] بمانند تا [[زمان ظهور امام مهدی]]{{ع}} و [[نزول حضرت عیسی]]{{ع}} برسد و این مسائل به [[موقعیت]] [[اجرا]] برسند. این سوءبرداشت از [[روایات]] [[مهدویت]] و تعطیل کردن برخی [[احکام اسلامی]] و حواله دادن آن به [[زمان ظهور]] و [[نزول]]، شبیه همان برداشتی است که [[مردم]] از [[قضا و قدر الهی]] دارند و برخی کارهای روزمره را تعطیل می‌کنند و انجام دادن آن را از [[خدا]] می‌خواهند و می‌گویند هر چه [[خدا]] بخواهد، همان می‌شود؛ پس چرا ما خودمان را برای انجام دادن آنها به زحمت بیندازیم؟ آری، لازم است برداشت سوء و ناصواب از [[اندیشه مهدویت]] و نیز از [[قضا و قدر الهی]]، بر اساس داده‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] [[اصلاح]] شود<ref>محمد المقدم؛ فقه أشراط‌الساعة: ص ۳۸.</ref>.
::::::بی‌شک در این خصوص شبهاتی مطرح شده است که در [[عصر انتظار]] برخی [[تعالیم]] [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] [[اسلام]] نظیر [[تشکیل حکومت اسلامی]]، [[مبارزات]] و [[منازعات]] با [[مخالفان]] و [[نماز جمعه]] به جهت [[اعتقاد]] [[اهل سنت]] به [[انتظار ظهور امام مهدی]]{{ع}} و [[نزول حضرت عیسی]]{{ع}} [[موقعیت]] اجرایی ندارند، بلکه [[مسلمانان]] باید [[منتظر]] بمانند تا [[زمان ظهور امام مهدی]]{{ع}} و [[نزول حضرت عیسی]]{{ع}} برسد و این مسائل به [[موقعیت]] [[اجرا]] برسند. این سوءبرداشت از [[روایات]] [[مهدویت]] و تعطیل کردن برخی [[احکام اسلامی]] و حواله دادن آن به [[زمان ظهور]] و [[نزول]]، شبیه همان برداشتی است که [[مردم]] از [[قضا و قدر الهی]] دارند و برخی کارهای روزمره را تعطیل می‌کنند و انجام دادن آن را از [[خدا]] می‌خواهند و می‌گویند هر چه [[خدا]] بخواهد، همان می‌شود؛ پس چرا ما خودمان را برای انجام دادن آنها به زحمت بیندازیم؟ آری، لازم است برداشت سوء و ناصواب از [[اندیشه مهدویت]] و نیز از [[قضا و قدر الهی]]، بر اساس داده‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] [[اصلاح]] شود<ref>محمد المقدم؛ فقه أشراط‌الساعة: ص ۳۸.</ref>.
::::::[[اعتقاد به امام مهدی]] نباید [[زمینه‌ساز]] احساس بی‌مسئولیتی در میان [[جامعه]] و [[مسلمانان]] شود و نباید [[مسلمانان]] به یکدیگر و معضلاتی که در [[جامعه]] پیش می‌آید، بی‌توجه باشند و نباید این نگرش در آنها پیدا شود که کارهای مهم [[اجتماعی]] و شرعی تنها به دستان [[امام مهدی]]{{ع}} و [[حضرت عیسی]]{{ع}} اجراشدنی و حل‌شدنی است؛ مثلاً در [[روایت]] است که [[آزادی]] [[بیت‌المقدس]] در [[زمان ظهور]] و به [[دست امام مهدی]]{{ع}} به وقوع می‌پیوندد. بی‌شک این [[روایت]] و نظایر آن نباید ما را به [[آزادی]] [[بیت‌المقدس]] بی‌اعتنا کند و در نتیجه در برابر آن دغدغه و [[مسئولیت]] نداشته باشیم، بلکه [[رسالت]] ما این است که همیشه دنبال ایفای [[وظیفه]] باشیم که اگر به مقصود رسیدیم، از خیراتش بهره‌مند می‌شویم و اگر به مقصود نرسیدیم، دست‌کم به [[مسئولیت]] خویش عمل کرده‌ایم<ref>{{عربی|عَلی هَذَا يَفْهَمُ أَنَّ مَنْ يَحتَجُّ بِقَضِيَّةِ المَهدِيِّ المُنْتَظَرِ لَا يَقبَلُ احْتِجَاجَهُ؛ لِأَنَّهُ لَوْ قُلْنَا لِلنَّاسِ: إِنَّ الْمَسْجِدَ الْأَقْصی لَن يُحَرِّرَ إِلاَّ عَلی يَدِ الْمَهْدِيِّ الْمُنْتَظَرِ لَثَبَطَنا عَزائِمَ النَّاسِ وَ لَمَاتَ الْجِهَادُ فِي الْأُمَّةِ وَ لَمَّا بَقِيَ هُنَاك أَحَدٌ يَعمَلُ لِإِصلاحِ المُجتَمِعِ وَ لَكَانَ النَّاسُ كُلُّهُم يَنتَظِرُونَ المَهدِيَّ المُنتَظَرَ. فَالَّذِي أَضَرَّ بِالأُمَّةِ هُوَ أَنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ الْغَيْبَ الْمَنْشُودَ وَ يَنْسَوْنَ الْوَاقِعَ الْمَشْهُودَ وَ الْغَيْبَ لاَ يعني أَنَّنَا نَتْرُكُ مَا نَحْنُ فيهِ؛ فَاللَّهُ جَلَّ وَ عَلا أخبَرَ النَّاسَ كُلَّهُم أَنَّهُمْ مَيِّتُون وَ قَالَ لِنَبِيِّهِ إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَيِّتُونَ وَ هَذَا غَيْبٌ وَ لَكِنْ لاَ يعْني أَنْ تُذْهِبَ إِلَی الْمَوْتَ، بَلْ عِشْ حَيَاةً طَبِيعِيَّةً كَمَا أَمَرَ اللَّهُ حَتَّی يَأْتِيكَ الْمَوْتُ. فَالمَسْجِدُ الأَقصی يَفْتَحُ عَلَی يَدَ الْمَهْدِيِّ أَوْ عَلی يَدِ عِيسی، أَوْ عَلی يَدِ غَيْرِهِمَا؛ فَهَذَا لاَ يَخُصَّنَا فَنَحْنُ مَسْئُولُونَ شَرعاً عَنْ هَذَا الْمَسْجِدِ بِأَنْ نَسْلُكَ الطَّرائِقَ الشَّرعِيَّةِ وَ نَجْمَعُ مَا بَيْنَ الْأَسْبَابِ الْكُونِيَّةِ وَ الأَسبَابِ الشَّرْعِيَّةِ فِي الوُصُولِ إِلَی غَايَاتِنَا الَّتِي ننْشِدُهَا وَ إِنْ قَدَّرَ هَذَا عَلی أَيْدِي الْمُسْلِمِينَ المُعَاصِرينَ الْيَوْمَ كَانَ خَيْراً كَثِيراً و إِنْ لَمْ يَقْدِرْ بَرِئَتِ الذِّمَّةُ وَ وَقَعَتِ الْمَعَاذِيرُ وَ الْأَمْرُ غَيبٌ وَ لاَ يَقَعُ إِلاَّ مَا أَرَادَ اللَّهُ وَ كَتَبَهُ جَلَّ وَ عَلاَ فِي الْأَزَلِ}} (أبوهاشم صالح بن عواد بن صالح المغامسی؛ أعلام القرآن، ج ۳، ص ۱۳).</ref>.
::::::[[اعتقاد به امام مهدی]] نباید [[زمینه‌ساز]] احساس بی‌مسئولیتی در میان [[جامعه]] و [[مسلمانان]] شود و نباید [[مسلمانان]] به یکدیگر و معضلاتی که در [[جامعه]] پیش می‌آید، بی‌توجه باشند و نباید این نگرش در آنها پیدا شود که کارهای مهم [[اجتماعی]] و شرعی تنها به دستان [[امام مهدی]]{{ع}} و [[حضرت عیسی]]{{ع}} اجراشدنی و حل‌شدنی است؛ مثلاً در [[روایت]] است که [[آزادی]] [[بیت‌المقدس]] در [[زمان ظهور]] و به [[دست امام مهدی]]{{ع}} به وقوع می‌پیوندد. بی‌شک این [[روایت]] و نظایر آن نباید ما را به [[آزادی]] [[بیت‌المقدس]] بی‌اعتنا کند و در نتیجه در برابر آن دغدغه و [[مسئولیت]] نداشته باشیم، بلکه [[رسالت]] ما این است که همیشه دنبال ایفای [[وظیفه]] باشیم که اگر به مقصود رسیدیم، از خیراتش بهره‌مند می‌شویم و اگر به مقصود نرسیدیم، دست‌کم به [[مسئولیت]] خویش عمل کرده‌ایم<ref>{{عربی|عَلی هَذَا يَفْهَمُ أَنَّ مَنْ يَحتَجُّ بِقَضِيَّةِ المَهدِيِّ المُنْتَظَرِ لَا يَقبَلُ احْتِجَاجَهُ؛ لِأَنَّهُ لَوْ قُلْنَا لِلنَّاسِ: إِنَّ الْمَسْجِدَ الْأَقْصی لَن يُحَرِّرَ إِلاَّ عَلی يَدِ الْمَهْدِيِّ الْمُنْتَظَرِ لَثَبَطَنا عَزائِمَ النَّاسِ وَ لَمَاتَ الْجِهَادُ فِي الْأُمَّةِ وَ لَمَّا بَقِيَ هُنَاك أَحَدٌ يَعمَلُ لِإِصلاحِ المُجتَمِعِ وَ لَكَانَ النَّاسُ كُلُّهُم يَنتَظِرُونَ المَهدِيَّ المُنتَظَرَ. فَالَّذِي أَضَرَّ بِالأُمَّةِ هُوَ أَنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ الْغَيْبَ الْمَنْشُودَ وَ يَنْسَوْنَ الْوَاقِعَ الْمَشْهُودَ وَ الْغَيْبَ لاَ يعني أَنَّنَا نَتْرُكُ مَا نَحْنُ فيهِ؛ فَاللَّهُ جَلَّ وَ عَلا أخبَرَ النَّاسَ كُلَّهُم أَنَّهُمْ مَيِّتُون وَ قَالَ لِنَبِيِّهِ إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَيِّتُونَ وَ هَذَا غَيْبٌ وَ لَكِنْ لاَ يعْني أَنْ تُذْهِبَ إِلَی الْمَوْتَ، بَلْ عِشْ حَيَاةً طَبِيعِيَّةً كَمَا أَمَرَ اللَّهُ حَتَّی يَأْتِيكَ الْمَوْتُ. فَالمَسْجِدُ الأَقصی يَفْتَحُ عَلَی يَدَ الْمَهْدِيِّ أَوْ عَلی يَدِ عِيسی، أَوْ عَلی يَدِ غَيْرِهِمَا؛ فَهَذَا لاَ يَخُصَّنَا فَنَحْنُ مَسْئُولُونَ شَرعاً عَنْ هَذَا الْمَسْجِدِ بِأَنْ نَسْلُكَ الطَّرائِقَ الشَّرعِيَّةِ وَ نَجْمَعُ مَا بَيْنَ الْأَسْبَابِ الْكُونِيَّةِ وَ الأَسبَابِ الشَّرْعِيَّةِ فِي الوُصُولِ إِلَی غَايَاتِنَا الَّتِي ننْشِدُهَا وَ إِنْ قَدَّرَ هَذَا عَلی أَيْدِي الْمُسْلِمِينَ المُعَاصِرينَ الْيَوْمَ كَانَ خَيْراً كَثِيراً و إِنْ لَمْ يَقْدِرْ بَرِئَتِ الذِّمَّةُ وَ وَقَعَتِ الْمَعَاذِيرُ وَ الْأَمْرُ غَيبٌ وَ لاَ يَقَعُ إِلاَّ مَا أَرَادَ اللَّهُ وَ كَتَبَهُ جَلَّ وَ عَلاَ فِي الْأَزَلِ}} (أبوهاشم صالح بن عواد بن صالح المغامسی؛ أعلام القرآن، ج ۳، ص ۱۳).</ref>.
خط ۲۷: خط ۲۷:
:::::#[[آماده‌سازی]] و [[زمینه‌سازی برای ظهور]] و [[نزول]] از جمله [[وظایف]] مهم هر مسلمانی است.
:::::#[[آماده‌سازی]] و [[زمینه‌سازی برای ظهور]] و [[نزول]] از جمله [[وظایف]] مهم هر مسلمانی است.
:::::#[[اعتقاد]] داشتن به [[انتظار صحیح]] و مثبت بر هر مسلمانی [[واجب]] است.  
:::::#[[اعتقاد]] داشتن به [[انتظار صحیح]] و مثبت بر هر مسلمانی [[واجب]] است.  
:::::#عمل کردن و اجرایی کردن [[احکام]] و [[تعالیم]] [[اسلامی]] در [[عصر انتظار]] لازم است.  
:::::#عمل کردن و اجرایی کردن [[احکام]] و [[تعالیم اسلامی]] در [[عصر انتظار]] لازم است.  
:::::#آمدن مجددها [[قبل از ظهور]] تأیید فعالیت‌های [[منتظران]] در [[عصر انتظار]] است.  
:::::#آمدن مجددها [[قبل از ظهور]] تأیید فعالیت‌های [[منتظران]] در [[عصر انتظار]] است.  
:::::#[[نصرت]] [[دین]] و [[قیام]] به اجرای دستورهای [[دینی]] بر [[منتظران]] [[واجب]] است.
:::::#[[نصرت]] [[دین]] و [[قیام]] به اجرای دستورهای [[دینی]] بر [[منتظران]] [[واجب]] است.
خط ۴۰: خط ۴۰:
[[پرونده:13681225.jpg|بندانگشتی|right|100px|]]
[[پرونده:13681225.jpg|بندانگشتی|right|100px|]]
::::::آقای '''[[ابراهیم محمدی]]'''، در مقاله ''«[[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای '''[[ابراهیم محمدی]]'''، در مقاله ''«[[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«گر چه در روایاتی از [[معصومین]] {{ع}} وارد شده است که، در زمان حضور [[قوانین]] جدیدی از [[دین]] [[اجرا]] خواهد شد، به نحوی که عده‌ای تصور می‌‌کنند که [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[دین]] جدیدی آورده است، اما با این حال [[روایات]] می‌‌گوید که در [[زمان غیبت]] آن [[حضرت]] [[وظیفه]] [[مردم]] عمل به [[تعالیم]] [[اسلامی]] است؛ تعالیمی که از سوی [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[ائمه معصومین]] {{عم}} برای [[مسلمانان]] بیان شده است. از جمله [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی می‌‌فرماید: "چه وضعی خواهید داشت هنگامی که مدتی از عمرتان بگذرد و [[امام]] خود را (با خصوصیات) نشناسید؟ [[دوران غیبت]] [[حضرت]] [[امام مهدی]] {{ع}}) گفته شد: زمانی که چنین شود [[وظیفه]] ما چیست؟ فرمود: به همان امر اول چنگ بزنید تا به [[حقیقت]] برسید"<ref>{{متن حدیث|كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا بَقِيتُمْ دَهْراً مِنْ عُمُرِكُمْ لَا تَعْرِفُونَ إِمَامَكُمْ قِيلَ لَهُ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ كَيْفَ نَصْنَعُ قَالَ تَمَسَّكُوا بِالْأَمْرِ الْأَوَّلِ حَتَّى يُسْتَيْقَنَ}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۹.</ref>.
::::::«گر چه در روایاتی از [[معصومین]] {{ع}} وارد شده است که، در زمان حضور [[قوانین]] جدیدی از [[دین]] [[اجرا]] خواهد شد، به نحوی که عده‌ای تصور می‌‌کنند که [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[دین]] جدیدی آورده است، اما با این حال [[روایات]] می‌‌گوید که در [[زمان غیبت]] آن [[حضرت]] [[وظیفه]] [[مردم]] عمل به [[تعالیم اسلامی]] است؛ تعالیمی که از سوی [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[ائمه معصومین]] {{عم}} برای [[مسلمانان]] بیان شده است. از جمله [[امام صادق]] {{ع}} در روایتی می‌‌فرماید: "چه وضعی خواهید داشت هنگامی که مدتی از عمرتان بگذرد و [[امام]] خود را (با خصوصیات) نشناسید؟ [[دوران غیبت]] [[حضرت]] [[امام مهدی]] {{ع}}) گفته شد: زمانی که چنین شود [[وظیفه]] ما چیست؟ فرمود: به همان امر اول چنگ بزنید تا به [[حقیقت]] برسید"<ref>{{متن حدیث|كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا بَقِيتُمْ دَهْراً مِنْ عُمُرِكُمْ لَا تَعْرِفُونَ إِمَامَكُمْ قِيلَ لَهُ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ كَيْفَ نَصْنَعُ قَالَ تَمَسَّكُوا بِالْأَمْرِ الْأَوَّلِ حَتَّى يُسْتَيْقَنَ}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۹.</ref>.
::::::منظور از {{متن حدیث|الْأَمْرِ الْأَوَّلِ}} همان [[احکام]] و دستوراتی است که [[مؤمنان]] آن را به عنوان [[دین]] پذیرفته‌اند و در [[روایت]] دیگری از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: "بر [[مردم]] زمانی خواهد آمد که امامشان از آنها [[غایب]] خواهد بود. به ایشان عرض کردم: [[مردم]] در آن زمان چه خواهند کرد؟ فرمود: به امری که به آنها روشن است چنگ می‌‌زنند تا امر برایشان روشن گردد"<ref>{{متن حدیث|يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ يَغِيبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَقُلْتُ لَهُ مَا يَصْنَعُ النَّاسُ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ قَالَ يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۹.</ref>»<ref>[[ابراهیم محمدی|محمدی، ابراهیم]]، [[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]، ص ۱۵۶-۱۵۷.</ref>.
::::::منظور از {{متن حدیث|الْأَمْرِ الْأَوَّلِ}} همان [[احکام]] و دستوراتی است که [[مؤمنان]] آن را به عنوان [[دین]] پذیرفته‌اند و در [[روایت]] دیگری از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: "بر [[مردم]] زمانی خواهد آمد که امامشان از آنها [[غایب]] خواهد بود. به ایشان عرض کردم: [[مردم]] در آن زمان چه خواهند کرد؟ فرمود: به امری که به آنها روشن است چنگ می‌‌زنند تا امر برایشان روشن گردد"<ref>{{متن حدیث|يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ يَغِيبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَقُلْتُ لَهُ مَا يَصْنَعُ النَّاسُ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ قَالَ يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ}}؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۹.</ref>»<ref>[[ابراهیم محمدی|محمدی، ابراهیم]]، [[ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث (مقاله)|ضرورت توان­مندی منتظران در قرآن کریم و حدیث]]، ص ۱۵۶-۱۵۷.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش