آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها
←خدای سبحان در این آیه درباره اهل بیت{{عم}} چه امری را اراده نموده است؟
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
==[[خدای سبحان]] در این [[آیه]] درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چه امری را [[اراده]] نموده است؟== | ==[[خدای سبحان]] در این [[آیه]] درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چه امری را [[اراده]] نموده است؟== | ||
*خدای متعالی به [[اراده تکوینی]] خود، [[اذهاب رجس]] و [[تطهیر]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اراده]] نموده است. | *خدای متعالی به [[اراده تکوینی]] خود، [[اذهاب رجس]] و [[تطهیر]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اراده]] نموده است. | ||
[[اراده الهی]] در [[آیه تطهیر]]، [[تکوینی]] است نه [[تشریعی]]<ref>شمیم ولایت، ص۳۲۸: اراده بر دو قسم است: تشریعی و تکوینی. الف. اراده تشریعی؛ منظور از اراده تشریعی آن است که خداوند در مقام قانون‌گذاری فعلی را واجب یا حرام کند و انجام یا ترک آن را از بندگان خود بخواهد. در این اراده انجام با ترک کار به اراده عبد وابسته است؛ به عبارت دیگر اراده عبد بین آن فعل یا ترک و اراده خدا فاصله می‌شود. از این‌رو تخلّف در این اراده خدا راه دارد، مثلاً خدا نماز را بر همه واجب و شرک را حرام کرده است، لیکن اراده او بر این تعلّق گرفته که بندگان او با اراده خودشان نماز بخوانند و با اراده خودشان از شرک اجتناب ورزند؛ لذا برخی امتثال میکنند و برخی امتثال نمی‌کنند. در نتیجه اراده خداوند درباره گروهی از مردم تحقق پیدا می‌کند و درباره گروهی دیگر تخلف میپذیرد. ب. اراده تکوینی؛ این قسم از اراده در جایی تحقّق مییابد که خواست خدا مستقیماً بر تحقق و ایجاد چیزی تعلق بگیرد، مثل این که بخواهد چیزی را خلق کند، کسی را بمیراند یا... در این موارد میان اراده خدا و فعل خارجی واسطه‌ای وجود ندارد. از این‌رو تخلفی در این اراده راه نمی‌یابد: {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}} «فرمان او جز این نیست که چون چیزی را بخواهد بدو می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره یس، آیه ۸۲.</ref>؛ زیرا واژه {{متن قرآن|إِنَّمَا}} یکی از کلمات [[حصر]] است و اگر در آغاز جمله‌ای بیاید، موضوع را منحصراً برای شخصی [[اثبات]] و همان موضوع را از غیر آن [[نفی]] می‌کند<ref>أحکام القرآن، ج۱، ص۵۱. {{عربی|و هي کلمة موضوعة للحصر تتضمن النفي و الإثبات فتثبت ما تناوله الخطاب و تنفي ما عداه}}.</ref> و آمدن {{متن قرآن|إِنَّمَا}} در آغاز [[آیه تطهیر]] روشن می‌کند، که [[اراده]] و خواست [[خداوند]]، فقط به [[تطهیر]] و اذهاب [[پلیدی]] از [[اهل بیت]]{{عم}} تعلق گرفته است و به آنها اختصاص دارد، حال آنکه [[طهارت]] از [[گناه]] در [[اراده تشریعی]] به گروه خاصی اختصاص ندارد و از همه [[انسان‌ها]] خواسته شده نه خصوص [[اهل بیت]]{{عم}}. | *[[اراده الهی]] در [[آیه تطهیر]]، [[تکوینی]] است نه [[تشریعی]]<ref>شمیم ولایت، ص۳۲۸: اراده بر دو قسم است: تشریعی و تکوینی. الف. اراده تشریعی؛ منظور از اراده تشریعی آن است که خداوند در مقام قانون‌گذاری فعلی را واجب یا حرام کند و انجام یا ترک آن را از بندگان خود بخواهد. در این اراده انجام با ترک کار به اراده عبد وابسته است؛ به عبارت دیگر اراده عبد بین آن فعل یا ترک و اراده خدا فاصله می‌شود. از این‌رو تخلّف در این اراده خدا راه دارد، مثلاً خدا نماز را بر همه واجب و شرک را حرام کرده است، لیکن اراده او بر این تعلّق گرفته که بندگان او با اراده خودشان نماز بخوانند و با اراده خودشان از شرک اجتناب ورزند؛ لذا برخی امتثال میکنند و برخی امتثال نمی‌کنند. در نتیجه اراده خداوند درباره گروهی از مردم تحقق پیدا می‌کند و درباره گروهی دیگر تخلف میپذیرد. ب. اراده تکوینی؛ این قسم از اراده در جایی تحقّق مییابد که خواست خدا مستقیماً بر تحقق و ایجاد چیزی تعلق بگیرد، مثل این که بخواهد چیزی را خلق کند، کسی را بمیراند یا... در این موارد میان اراده خدا و فعل خارجی واسطه‌ای وجود ندارد. از این‌رو تخلفی در این اراده راه نمی‌یابد: {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}} «فرمان او جز این نیست که چون چیزی را بخواهد بدو می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره یس، آیه ۸۲.</ref>؛ زیرا واژه {{متن قرآن|إِنَّمَا}} یکی از کلمات [[حصر]] است و اگر در آغاز جمله‌ای بیاید، موضوع را منحصراً برای شخصی [[اثبات]] و همان موضوع را از غیر آن [[نفی]] می‌کند<ref>أحکام القرآن، ج۱، ص۵۱. {{عربی|و هي کلمة موضوعة للحصر تتضمن النفي و الإثبات فتثبت ما تناوله الخطاب و تنفي ما عداه}}.</ref> و آمدن {{متن قرآن|إِنَّمَا}} در آغاز [[آیه تطهیر]] روشن می‌کند، که [[اراده]] و خواست [[خداوند]]، فقط به [[تطهیر]] و اذهاب [[پلیدی]] از [[اهل بیت]]{{عم}} تعلق گرفته است و به آنها اختصاص دارد، حال آنکه [[طهارت]] از [[گناه]] در [[اراده تشریعی]] به گروه خاصی اختصاص ندارد و از همه [[انسان‌ها]] خواسته شده نه خصوص [[اهل بیت]]{{عم}}. | ||
*بدین‌سان، خدای متعالی به [[اراده تکوینی]] خود که تخلف‌ناپذیر است، [[طهارت]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اراده]] نموده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ولایت و امامت در قرآن (کتاب)|ولایت و امامت در قرآن]]، ص:۵۶-۵۷.</ref>. | *بدین‌سان، خدای متعالی به [[اراده تکوینی]] خود که تخلف‌ناپذیر است، [[طهارت]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اراده]] نموده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ولایت و امامت در قرآن (کتاب)|ولایت و امامت در قرآن]]، ص:۵۶-۵۷.</ref>. | ||
==چه اموری بر [[اراده الهی]] مترتب است؟== | ==چه اموری بر [[اراده الهی]] مترتب است؟== | ||
*مهمترین اثری که در این [[آیه]] بر [[اراده الهی]] درباره [[اهل بیت]] مترتب است، [[عصمت]] آنان است، به این معنا که هر کس [[اراده تکوینی]] [[الهی]] به [[اذهاب رجس]] و [[تطهیر]] او تعلق گرفته باشد، [[معصوم]] است؛ زیرا الف و لام در {{متن قرآن|الرِّجْسَ}} جنس است و هر نوع [[زشتی]] و [[پلیدی]] را در بر میگیرد<ref>لسان العرب، ج۶، ص۹۴.</ref>. اگر [[اراده تکوینی]] [[خدا]] به [[اذهاب رجس]] و [[طهارت]] شخصی تعلق بگیرد، آن شخص [[معصوم]] است؛ زیرا هر گونه [[پلیدی]] را خدای متعالی تکویناً از وی دور نموده است. | *مهمترین اثری که در این [[آیه]] بر [[اراده الهی]] درباره [[اهل بیت]] مترتب است، [[عصمت]] آنان است، به این معنا که هر کس [[اراده تکوینی]] [[الهی]] به [[اذهاب رجس]] و [[تطهیر]] او تعلق گرفته باشد، [[معصوم]] است؛ زیرا الف و لام در {{متن قرآن|الرِّجْسَ}} جنس است و هر نوع [[زشتی]] و [[پلیدی]] را در بر میگیرد<ref>لسان العرب، ج۶، ص۹۴.</ref>. اگر [[اراده تکوینی]] [[خدا]] به [[اذهاب رجس]] و [[طهارت]] شخصی تعلق بگیرد، آن شخص [[معصوم]] است؛ زیرا هر گونه [[پلیدی]] را خدای متعالی تکویناً از وی دور نموده است. | ||