بصیرت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''بصیرت''' [[بینش]]، [[آگاهی]]، [[هوشیاری]] و [[زیرکی]]، [[روشندلی]] و [[چشم خِرَد]]<ref>[[الهه هادیان رسنانی|هادیان رسنانی، الهه]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص۵۷۳- ۵۸۱.</ref>.

 

*این واژه برگرفته از ریشه [[عربی]] "ب ـ ص‌ ـ ر" است<ref>لسان‌العرب، ج‌۲، ص‌۴۱۸‌ـ‌۴۱۹، «بصر»؛ لغت نامه، ج‌۳، ص‌۴۲۰۶، «بصیر».</ref>. در [[نثر]] و [[شعر]] قدیم [[فارسی]] فراوان یافت می‌شود<ref>لغت نامه، ج‌۳، ص‌۴۲۰۶.</ref> و غالباً به صورت ترکیبی اضافی با واژه چشم به کار می‌رفته و در برابر [[بینایی]] [[حسی]] و ظاهری، به معنای [[بینایی]] [[قلبی]] و [[شهودی]] بوده است.

* از ویژگی‌های [[فکری]] و عملی [[یاران سید الشهدا]]{{ع}} در [[نهضت]] [[عاشورا]]، بصیرت و [[بینش]] بود. در [[فرهنگ دینی]] و متون [[معارف]]، از کسانی با عنوان [[اهل]] البصائر یاد شده است، یعنی صاحبان روشن بینی و بیدار دلی و [[شناخت]] عمیق نسبت به [[حق]] و [[باطل]]، [[امام]] و [[حجت]] [[الهی]]، راه و برنامه، [[دوست]] و [[دشمن]]، [[مؤمن]] و [[منافق]]. صاحبان بصیرت، [[چشم]] درونشان بیناست، نه تنها چشم سر. با [[آگاهی]]، [[هشیاری]] و [[انتخاب]] گام در راه می‌گذارند و عملکرد و موضعگیری‌هایشان ریشه [[اعتقادی]] و مبنای مکتبی و [[دینی]] دارد، جهادشان مکتبی و مبارزاتشان مرامی است، نه سودجویانه و دنیاپرستانه یا نشات گرفته از [[تعصبات قومی]] و [[جاهلی]]، یا تحریک شده [[تبلیغات]] فریبکارانه جناح [[باطل]] و [[سلطه]] [[زور]]. [[اهل]] بصیرت، راه خود را روشن و بی ابهام و بحق می‌بینند و [[باطل]] بودن [[دشمن]] را [[یقین]] دارند و با [[تطمیع]] و [[تهدید]]، نه خود را می‌فروشند و نه دست از [[عقیده]] و [[جهاد]] بر می‌دارند. شمشیرها و جهادشان پشتوانه [[عقیدتی]] دارد. به فرموده [[امام علی|علی]] {{عربی|حملوا بصائرهم علی اسیافهم}}<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۵۰</ref>

* اینگونه مدافعان بینادل و [[پیروان]] [[دل]] [[آگاه]]، هم در رکاب [[امام علی|علی]] با [[معاویه]] می‌جنگیدند، هم در همه حال [[امام حسن|امام مجتبی]] را [[حمایت]] می‌کردند، هم در [[عاشورا]] [[جان]] خویش را فدای [[امام]] خویش و [[نصرت]] [[قرآن]] می‌کردند. این از سخنرانی‌ها و رجزها و پاسخ‌هایشان روشن بود. [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} را امامی می‌دانستند که باید یاریش کرد و [[جان]] در راهش باخت و دشمنانش را کافردلان [[نفاق]] پیشه‌ای می‌شناختند که [[جهاد]] با آنان همچون [[جهاد]] با [[مشرکان]] بود و [[اجر]] داشت. سخنان [[امام حسین]]{{ع}}، [[امام سجاد]]{{ع}}، [[حضرت اباالفضل]]، [[علی اکبر]]، [[جوانان]] [[بنی هاشم]]، [[یاران امام حسین|یاران ابا عبدالله]] همه گویای عمق بصیرت آنان است. [[امام صادق]] درباره [[حضرت عباس]]، تعبیر نافذ البصیرة دارد، که گویای عمق [[بینش]] و [[استواری]] [[ایمان]] او در [[حمایت]] از [[امام حسین|سید الشهدا]]ست: {{عربی|کان عمنا العباس بن علی نافذ البصیرة صلب الایمان}}<ref>اعیان الشیعه، ج ۷، ص ۴۳۰</ref> در [[زیارتنامه]] [[حضرت]] [[عباس]] است: {{عربی|انک مضیت علی بصیرة من امرک مقتدیا بالصالحین...}} سخن [[علی اکبر]] خطاب به [[امام]] که مگر ما بر [[حق]] نیستیم؟ مشهوراست. در [[جبهه]] مقابل، کوردلانی [[دنیا]] طلب و [[فریب]] خوردگانی بی [[انگیزه]] و تحریک شدگانی [[نادان]] بودند که [[تبلیغات]] [[اموی]] [[چشم]] بصیرتشان را بسته بود و لقمه‌های [[حرام]]، [[گوش]] [[حقیقت]] نیوش را از آنان گرفته بود<ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۸۰.</ref>.

 

==مفهوم‌شناسی بصیرت==

 

===بصیرت و [[بصر]]===

 

===بصیرت و [[نور]]===

 

===بصیرت و [[حکمت]] و [[عقل]]===

 

==ویژگی‌ها و موانع بصیرت==