|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛}}
| |
| [[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«در مورد [[وظایف]] و [[تکالیف]] شیعیان در [[دوران غیبت]] سخن‌های بسیاری گفته شده است و حتی تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} برشمرده شده است.<REF>مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص ۱۰۴.</REF> در این بخش به تعدادی از مهم‌ترین این [[وظایف]] اشاره می‌کنیم:
| |
| ::::::'''[[شناخت حجت خدا]] و [[امام عصر]]{{ع}}''': اولین و مهم‌ترین وظیفه‌ای که هر [[شیعه]] [[منتظر]] بر عهده دارد [[کسب معرفت]] نسبت به [[وجود مقدس امام زمان]] خویش است. در [[روایات]] بسیاری که از طریق [[شیعه]] و [[اهل تسنن]] از [[پیامبر اسلام]] [[نقل]] شده، آمده است: [[من مات]] و لم یعرف إمام زمانه مات میتة جاهلیّة.<REF>بحار الانوار، ج ۸، ص ۳۶۸.</REF>
| |
| ::::::و در [[روایت]] دیگری از [[امام محمد باقر]]{{ع}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِيتَتُهُ مِيتَةُ جَاهِلِيَّةٍ وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ لَمْ يَضُرَّهُ تَقَدَّمَ هَذَا اَلْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ كَانَ كَمَنْ هُوَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ}}.<REF>الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۵؛ هر کس در حالی که امامی نداشته باشد بمیرد، مردنش مردن [[جاهلیت]] است و هر آنکه در حال شناختن امامش بمیرد پیش افتادن و یا تأخیر این امر [[دولت آل محمد]]{{صل}} او را زیان نرساند و هر کس بمیرد در حالی که امامش را شناخته همچون کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]] [{{ع}}] با آن [[حضرت]] باشد.</REF>
| |
| ::::::[[امام حسین]]{{ع}} درباره [[معرفت امام]] می‌فرمایند: {{متن حدیث|أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ مَا خَلَقَ اَلْعِبَادَ إِلاَّ لِيَعْرِفُوهُ فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَإِذَا عَبَدُوهُ اِسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَا سِوَاهُ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اَللَّهِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ اَلَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ}}.<REF>بحار الانوار، ج ۵، ص ۳۱۲؛ ای [[مردم]]! همانا [[خداوند]] –بزرگ باد یاد او- [[بندگان]] را نیافرید مگر برای این که او را بشناسند. پس هرگاه او را بشناسند او را بپرستند و هرگاه او را بپرستند، با [[پرستش]] او از [[بندگی]] هرآنچه جز خداست بی‌نیاز گردند. مردی سؤال کرد: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]، [[پدر]] و مادرم فدایت، [[معرفت خدا]] چیست؟ [[حضرت]] فرمود: این است که [[اهل]] هر زمانی، امامی را که باید از او [[فرمان]] برند، بشناسند.</REF>
| |
|
| |
|
| ::::::آری، [[فلسفه آفرینش انسان]]، رسیدن به [[مقام]] [[معرفت]] خداست. اما این [[معرفت]] حاصل نمی‌شود مگر به [[معرفت امام]] و [[حجت]] عصر{{ع}}؛ چرا که [[امام]]، آینه تمام نمای [[حق]] و واسطه [[شناخت]] خداست. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|نَحنُ العالِمُونَ (القائِمُونَ) بِأَمرِهِ وَ الدّاعُونَ إِلی سَبیلِهِ، بِنا عُرِفَ اللّهُ وَ بِنا عُبِدَ اللّهُ، نَحنُ الأَدِلاّءُ عَلَی اللّهِ وَ لَولانا ما عُبِدَ اللّه}}.<REF>بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۲۶۰؛ ما دانایان (برپا دارندگان) به امر [[خدا]] و [[دعوت]] کنندگان به راه او هستیم. به واسطه ما [[خدا]] شناخته و پرستیده می‌شود. ما [[راهنمایان]] به سوی خدا هستیم و اگر ما نبودیم پرستیده نمی‌شد.</REF>
| |
|
| |
| ::::::توجه به مفاد دعاهایی که [[خواندن]] آنها در [[عصر غیبت]] مورد تأکید قرار گرفته است. نیز ما را به اهمیت موضوع [[شناخت حجت خدا]] رهنمون می‌سازد. ::::::از [[امام صادق]]{{ع}} سفارش به [[خواندن]] این [[دعا]] شده است: {{متن حدیث|اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَكَ، لَمْ اَعْرِف نَبِيَّكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَكَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَكَ، ضَلَلْتُ عَنْ دينى}}.<REF>کافی، ج ۱، ص ۳۳۷؛ [[کمال الدین و تمام النعمه]]، ج ۲، ص ۳۴۳ و ص ۵۱۲.</REF>
| |
| ::::::مراد و مقصود از «[[معرفت امام]]» که در [[روایات]] بر آن تأکید شده این است که ما آن [[حضرت]] را آنچنانکه هست بشناسیم؛ به گونه‌ای که این [[شناخت]] سبب در [[امان]] ماندن ما از شبهه‌های [[ملحدان]] و مایه نجاتمان از [[اعمال]] [[گمراه‌کننده]] [[مدعیان دروغین]] باشد، و این چنین شناختی جز به دو امر حاصل نمی‌گردد: اول، [[شناختن شخص امام]] {{ع} به نام و [[نسب]]، و دوم، [[شناخت]] صفات و ویژگی‌های او و به دست آوردن این دو [[شناخت]] از اهم [[واجبات]] است.<REF>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۰۷.</REF>
| |
| ::::::ابونصر پیش از [[غیبت امام مهدی]]{{ع}} به حضور آن [[حضرت]] می‌رسد. [[امام]] از او می‌پرسد: «آیا مرا می‌شناسی؟» پاسخ می‌دهد: پاسخ می‌دهد: «آری؛ شما [[سرور]] من و [[فرزند]] [[سرور]] من هستید». [[امام]] می‌فرماید: «مقصود من چنین شناختی نبود» ابونصر می‌گوید: «خودتان بفرمایید». [[امام]] می‌فرماید: من آخرین [[جانشین پیامبر خدا]] هستم و [[خداوند]] به [[برکت]] من [[بلا]] را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌کند.<REF>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۴۱، ح ۱۲.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''کسب [[اخلاق نیکو]] و [[دوری از صفات ناپسند]]''': [[وظیفه]] مهم دیگری که هر [[شیعه]] [[منتظر]] بر عهده دارد پیراستن خود از خصایص [[ناپسند]] و آراستن خود به [[اخلاق نیکو]] است. از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|مَنْ سَرَّهُ اَنْ یَکُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ، وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَْخْلاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ}}.<REF>غیبة [[نعمانی]]، ص ۲۰۰، ح ۱۶.</REF>
| |
| ::::::در توقیعی که از [[امام مهدی]]{{ع}} گزارش شده است آمده: «فليعمل كل امري منكم بما يقرب به من محبتنا و يتجنب ما يدنيه من كراهتنا و سخطنا».<REF>الإحتجاج، ج ۲، ص ۵۹۹؛ [[مجلسی]]، [[بحار الانوار]]، ج ۵۳، ص ۱۷۶؛ پس هر یک از شما باید آنچه را که موجب [[دوستی]] ما می‌شود، پیشه خود سازد و از هر آنچه موجب [[خشم]] و ناخوشنودی ما می‌گردد، دوری گزیند.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''[[پیوند با مقام ولایت]]''': [[حفظ]] و تقویت [[پیوند قلبی]] با [[امام عصر]]{{ع}} یکی دیگر از [[وظایف]] مهمی است که هر [[شیعه]] منتظردر [[عصر غیبت]] برعهده دارد. در روایتی از [[امام محمد باقر]]{{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> آمده است: {{متن حدیث|اِصْبِرُوا وَ صٰابِرُوا وَ رٰابِطُوا فَقَالَ اِصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ اَلْفَرَائِضِ وَ صٰابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رٰابِطُوا إِمَامَكُمُ اَلْمُنْتَظَرَ}}.<REF>غیبة [[نعمانی]]، ص ۱۹۹؛ بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و در برابر دشمنانتان [[پایداری]] کنید، و با [[امام]] [[منتظران]] رابطه برقرار کنید.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''[[کسب آمادگی برای ظهور]] [[حجت]] [[حق]]''': یکی دیگر از وظایفی، که به تصریح [[روایات]]، در [[دوران غیبت]] بر عهده [[شیعیان]] و [[منتظران فرج]] [[قائم]] [[آل]] [[محمّد]]{{صل}} است کسب آمادگی‌های لازم نظامی و غیر آن برای [[یاری]] [[امام غائب]] است. از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|لَيَعِدَنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقائِمِ عليه السلام وَ لَوْ سَهْما فَإِنَّ اللّهَ تَعالي إِذا عَلِمَ ذلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يَنْسِيَ في عُمْرِهِ حَتّي يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوانِهِ وَ أَنْصارِهِ}}<REF>غیبة [[نعمانی]]، ص ۳۲۰، ح ۱۰؛ هر یک از شما باید برای [[خروج]] [[حضرت قائم]]{{ع}} [سلاحی] مهیا کند. هر چند یک تیر باشد؛ [[خدای تعالی]] هرگاه بداند کسی چنین نیتی دارد [[امید]] آن است که عمرش را طولانی کند تا آن [[حضرت]] را [[درک]] کند و از [[یاران]] و همراهانش قرار گیرد.</REF> در [[روایت]] دیگری از [[امام کاظم]]{{ع}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|أَنَّ مَنِ اِرْتَبَطَ دَابَّةً مُتَوَقِّعاً بِهِ أَمْرَنَا وَ يَغِيظُ بِهِ عَدُوَّنَا وَ هُوَ مَنْسُوبٌ إِلَيْنَا أَدَرَّ اَللَّهُ رِزْقَهُ وَ شَرَحَ صَدْرَهُ وَ بَلَّغَهُ أَمَلَهُ وَ كَانَ عَوْناً عَلَى حَوَائِجِهِ}}.<REF>الکافی، ج ۶، ص ۵۳۵، ح ۱؛ هر کس اسبی را به [[انتظار]] [[امر]] ما نگاه دارد و به سبب آن [[دشمنان]] ما را [[خشمگین]] سازد، در حالی که او منسوب به ماست، [[خداوند]] روزیش را فراخ گرداند، به او [[شرح صدر]] عطا کند، او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته‌هایش [[یاری]] کند.</REF>
| |
|
| |
| ::::::در روایتی آمده است: {{متن حدیث|قَالَ لِي أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ كَمِ اَلرِّبَاطُ عِنْدَكُمْ قُلْتُ أَرْبَعُونَ قَالَ لَكِنْ رِبَاطُنَا رِبَاطُ اَلدَّهْرِ}}.<REF>الکافی، ج ۸، ص ۳۸۱، ح ۵۷۶؛ [[حضرت]] [[ابوجعفر محمد بن علی]] ([[امام باقر]]){{عم}}، به من فرمودند: منتهای زمان [[مرابطه]] (مرزداری) نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: [[چهل]] روز فرمودند: ولی [[مرابطه]] ما مرابطه‌ای است که همیشه هست.</REF> [[علامه مجلسی]] در شرح این فرمایش [[امام]]{{ع}} می‌فرماید: {{عربی|اي يجب علي الشيعة أن يربطوا أنفسهم على طاعة إمام الحق، و إنتظار فرجه و يتهياؤا لنصرته}}.<REF>مراة العقول فی شرح أخبار [[آل]] الرسول، ج ۲۶، ص ۵۸۲؛ بر [[شیعیان]] [[واجب]] است که خود را بر [[اطاعت امام]] بر [[حق]] و [[انتظار فرج]] او ملتزم سازند و برای [[یاری]] نمودنش مهایا باشند.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''[[ارتباط با فقها]] و [[مراجع تقلید]]''': روشن است که در [[دوران غیبت]] هیچ‌یک از [[احکام اسلام]] تعطیل نشده و باید تا آمدن [[امام عصر]]{{ع}} به همه آنچه [[اسلام]] از [[دستور]] داده است عمل شود. از طرفی امکان دسترسی به [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} و فراگرفتن مستقیم [[احکام دین]] از ایشان، برای ما وجود ندارد. در چنین شرایطی [[وظیفه]] انسن [[رجوع به علما]] است. در روایتی از [[امام حسن عسکری]]{{ع}} از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ اَلْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلاَهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِكَ لاَ يَكُونُ إِلاَّ بَعْضَ فُقَهَاءِ اَلشِّيعَةِ لاَ جَمِيعَهُمْ}}.<REF>وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱.</REF>
| |
| ::::::[[امام عصر]]{{ع}} نیز در یکی از [[توقیعات]] خود در پاسخ «[[اسحاق بن یعقوب]]» می‌فرماید {{متن حدیث|وَ أَمَّا اَلْحَوَادِثُ اَلْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَيْهِمْ}}.<REF>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''[[دعا برای تعجیل فرج]]''': یکی از [[وظایف]] مهمی که بنا به تصریح [[حضرت صاحب الامر]]{{ع}} بر عهده همه [[منتظران]] گذاشته شده، [[دعا برای تعجیل فرج]] است. [[امام عصر]]{{ع}} در توقیعی که خطاب به «[[اسحاق بن یعقوب]]» صادر شده، می‌فرمایند: {{متن حدیث|وَ أَكْثِرُوا اَلدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ اَلْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُمْ}}.<REF>«برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است». [[کتاب]] [[الغیبة طوسی]]، ص ۱۷۶.</REF> [[امام حسن عسکری]]{{ع}} نیز [[دعا برای تعجیل فرج]] را شرط [[رهایی]] از فتنه‌های [[دوران غیبت]] دانسته، {{متن حدیث|وَ اَللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً لاَ يَنْجُو فِيهَا مِنَ اَلْهَلَكَةِ إِلاَّ مَنْ ثَبَّتَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى اَلْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِهِ}}.<REF>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۸۴؛ به [[خدا]] [[سوگند]] [او] غیبتی خواهد داشت که در آن تنها کسانی از [[هلاکت]] [[نجات]] می‌یابد که [[خداوند]] آنها را بر قول به امامتش [[ثابت قدم]] داشته و در [[دعا]] برای [[تعجیل]] فرجش موفق کرده است.</REF>
| |
|
| |
| ::::::'''[[وحدت]] و [[همدلی]]''': از [[وظایف]] تک تک افراد [[منتظر]] که بگذریم، جمعیت [[منتظران]] نیز باید طرح و برنامه‌ای داشته باشند که در راستای اهداف [[امام]] و [[حجّت الهی]] باشد. به بیان دیگر، [[اجتماع]] [[منتظر]]، لازم است تلاش و حرکت خود را در مسیر [[رضایت]] [[رهبر موعود]] قرار دهد. [[امام عصر]]{{ع}} در یکی از [[توقیعات]] خود به چنین جمعیتی این گونه [[بشارت]] داده است: اگر [[شیعیان]] ما –که [[خداوند]] آنان را در راه اطاعتش [[یاری]] دهد- در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شده، یکدل و مصمم باشند، البتّه [[نعمت]] [[دیدار]]، از آنان به تأخیر نمی‌افتند و [[سعادت]] [[ملاقات]] ما برای آنها با [[معرفت]] کامل و [[راستین]] به ما، [[تعجیل]] می‌شود.<REF>الاحتجاج، ج ۲، ص ۶۰۰، ش ۳۶۰.</REF>
| |
| ::::::آن [[عهد]] و [[پیمان]]، همان است که در [[کتاب خدا]] و [[اهل بیت]] آمده است که مهم‌ترین آنها را بیان می‌کنیم:
| |
| :::::#جمعیت [[منتظران]] در مقابل [[بدعت‌ها]] و [[انحراف‌ها]] در [[دین]] رواج [[منکرات]] و [[زشتی‌ها]] در سطح [[جامعه]]، بی‌تفاوت نیستند. نیز در برابر فراموش شدن سنّت‌های [[نیکو]] و [[ارزش‌های اخلاقی]] از خود واکنش نشان می‌دهند. این، پیمانی است که براساس [[تعالیم قرآن]] بر دوش [[منتظران]] نهاده شده است. {{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<REF>«و باید برخی از شما [[مسلمانان]]، [[خلق]] را به خیر و [[صلاح]] [[دعوت]] کنند و امر به [[نیکوکاری]] و [[نهی]] از [[بدکاری]] کنند، و اینها (که [[واسطه هدایت]] [[خلق]] هستند) [[رستگار]] خواهند بود» [[سوره آل عمران]] [[آیه]] ۱۰۴.</REF>
| |
| :::::# [[جامعه منتظر]] در برخورد با دیگران [[وظیفه]] دارد که [[تعاون]] و [[همکاری]] را سر فصل برنامه‌های خود قرار دهد. افراد این [[جامعه]] به دور از تنگ نظری و [[خودمحوری]]، پیوسته حال [[فقرا]] و [[نیازمندان]] [[جامعه]] را پی‌گیری می‌کنند و از آنان بی‌خبر نمی‌مانند. گروهی از [[شیعیان]] از [[امام باقر]]{{ع}} درخواست [[نصیحت]] کردند؛ [[حضرت]] فرمود: از میان شما آنکه نیرومند است، [[ضعیف]] را [[یاری]] کند و آنکه بی‌نیاز است با نیازمندتان [[مهربانی]] ورزد و هر یک از شما درباره دیگری [[خیرخواهی]] کند.<REF>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳، ح ۵.</REF> سخن آخر اینکه [[جامعه منتظر]] باید بکوشند که در همه ابعاد [[زندگی اجتماعی]]، الگوی سایر اجتماعات باشند و همه زمینه‌های لازم برای [[ظهور منجی موعود]] را فراهم کنند»<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۲۴۴.</ref>
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
