امامت‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

*مراد از "مبادی [[تصدیقی]]"، مباحث و گزاره‌هایی است که [[تصدیق]] به مسائل [[دانش]] یا مجموعه‌ای از [[معارف]] متوقف بر آنهاست؛ زیرا موجب [[پذیرش]] ثبوت محمولات قضایای آن [[دانش]] برای موضوعات آن می‌گردند؛ مانند قضایای [[بدیهی]] که در [[اثبات]] مسائل هر [[علمی]] به کار برده می‌شوند. به بیان دیگر: مبادی [[تصدیقی]] هر دانشی، پیش فرضه‌ای تصدیقی‌ای هستند که موجب [[کشف]] مجهولات [[تصدیقی]] مربوط به آن [[دانش]] می‌شوند.<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>

*"مبادی [[تصوری]]" که همان تعاریف کلید واژگان [[معارف]] مورد بحث است، معمولاً در آغاز مباحث [[علم]] مرتبط و به صورت مقدمه مطرح می‌شوند؛ اما "مبادی [[تصدیقی]]" [[علوم]] که عبارت باشند از اصول متعارفه<ref>اصول متعارفه، اصولی است که دلائل و براهین آن علم بر روی آنها بنا شده و خود آن اصول بدیهی و غیر قابل تردیدند و هیچ ذهنی خلاف آن را جایز نمی‌شمارد؛ مانند: اصل کل و جزء (کل از جزء بزرگتر است) و اصل مساوات (دو مقدار مساوی با یک مقدار، مساوی با یکدیگرند) در هندسه و اصل امتناع تناقض در فلسفه و منطق.</ref> و اصول موضوعه<ref>اصول موضوعه، اصولی است که برخی از دلائل آن علم متکی به آنهاست و خود آن اصول بدیهی و جزمی اذهان نیست و دلیلی هم عجالتاً بر صحت آن اصول نیست ولی آن اصول را مفروض‌ الصحه گرفته‌ایم. ممکن است که یک اصل موضوع در یک علم جنبه فرضی داشته باشد، لکن در علم دیگر با دلائل مخصوص آن علم به تحقیق پیوسته باشد؛ مانند آنکه در علوم طبیعی از اصول ریاضی و در علوم ریاضی از اصول طبیعی و در هر یک از اینها از اصول فلسفی و در فلسفه از هر یک از اینها استفاده شود.</ref>، غالباً در [[علوم]] و [[معارف]] دیگری مورد بحث قرار می‌گیرند<ref>ر.ک: مطهری، مرتضی، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۶، ص۴۷۴.</ref>.<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>

*[[امامت]]‌شناسی به عنوان رکنی از ارکان [[نظام اعتقادی]] [[اسلام]] و رشته‌ای از رشته‌های [[علمی]] و معارفی [[دین]]، مشتمل بر اصطلاحات و کلید واژگان بنیادینی است که [[فهم]] مسائل آن رشته، به [[تصور]] صحیح و دقیق این مفاهیم وابسته است و روشن شدن آنها، موجب [[شناخت]] گزارههای [[علمی]] مباحث [[امامت]] می‌شود<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>.

*در مبادی تصوریه بحث [[امامت]] باید به دو مجموعه از واژگان پرداخته شود:

#'''گروهی از واژگان مرتبط با برخی از [[صفات الهی]]؛''' زیرا [[امامت]] برخاسته از [[اراده]] [[خدای متعال]] است. در [[حقیقت]]، [[امامت]] نوعی [[اعمال]] [[ربوبیت الهی]] است و اگر [[امامت]] از [[ربوبیت]] جدا شود معنایش این است که راه بر [[اعمال]] [[ربوبیت]] [[خدای متعال]] بسته شده است. بدین جهت، ابتدا لازم است تعدادی از واژگان مرتبط با [[خدای متعال]] [[تبیین]] شوند؛ واژگانی چون: "إله"، "[[ربّ]]"، "[[مَلِک]]" و "[[ولیّ]]". بررسی این [[صفات الهی]] در [[قرآن کریم]] و [[فهم]] معنای صحیح و دقیق آنها و [[کشف]] [[ارتباط]] این صفات با [[امامت]]، باعث پدیدار شدن معنای واقعی [[امامت]] خواهد شد و تا [[شناختی]] صحیح از این واژگان که به [[وسیله]] آنها ذات [[اقدس]] [[حق]] [[متعال]] معرفی شده است، به‌دست نیاید، مبحث [[امامت]] ناقص خواهد بود؛ بنابراین، ضروری است تا این واژگان به‌خوبی معنا و [[تبیین]] شوند<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>.

#واژگانی که به طور مستقیم به مبحث [[امامت]] مربوط می‌شود؛ همچون واژگان: "[[حجّت]]"، "[[رسول]]" و "[[رسالت]]"، "[[امام]]" و "[[امامت]]"، "[[خلیفه]]" و "[[خلافت]]"، "ولی" و "[[ولایت]]"، "[[امیر]]" و "[[امارت]]"، "[[حاکم]]" و "[[حکومت]]"، "قُدوه"، "[[رهبری]]" و "قیادت"<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>.

*گزاره‌هایی که [[تصدیق]] به مسائل [[امامت]]‌شناسی متوقف بر آنهاست و اگر در ابتدای بحث، به صحت و [[حقانیت]] آنها [[معتقد]] نباشیم، نمی‌توان به نتایج و تصدیقات این رشته رسید.

*به [[دلیل]] اینکه مسئله [[امامت]] رابطه بین "[[خدای متعال]]" و "[[بندگان]]" اوست و این رابطه بر اساس [[حق]] متقابل بین "[[خالق]]" و "مخلوق" یا به عبارتی دیگر: "[[رب]]" و "مربوب" شکل گرفته است، برای ورود به مباحث [[امامت]]‌شناسی، باید [[قواعد]] اساسی و مسلّمات کلی مربوط به این [[حقّ]] متقابل [[تبیین]] شوند؛ آنگاه برای مثال [[ارتباط]] مفاهیمی همچون: "[[لطف]]" یا "[[هدایت]]" با بحث "[[امامت]]" نیز معلوم می‌شود<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [https://www.aparat.com/v/2dil0?playlist=376197 درس دوم «امامت در اندیشه اسلامی»]</ref>.