حق در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'وسیله' به 'وسیله'
برچسب: واگردانی |
جز (جایگزینی متن - 'وسیله' به 'وسیله') |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*در اصطلاح رایج، مفهوم "[[حق]]" و "[[حقوق]]" در زمینه [[روابط اجتماعی]] [[انسان‌ها]] به کار می‌رود. یکی از مشخصه‌های مهم آن است که اگر کسی از این [[حقوق]] تخطی نماید [[دولت]] آن را پیگیری می‌کند. شخص متخلف را به مجازات می‌رساند و اگر حقی از کسی تضییع شده باشد آن را به صاحبش باز می‌گرداند در این جا [[حق]] دو طرف دارد:{{عربی|مَنْ لَهُ الْحَقُّ}} و {{عربی|مَنْ عَلَيْهِ الْحَقّ}} و هر دو طرف آن [[انسان‌ها]] هستند. | *در اصطلاح رایج، مفهوم "[[حق]]" و "[[حقوق]]" در زمینه [[روابط اجتماعی]] [[انسان‌ها]] به کار می‌رود. یکی از مشخصه‌های مهم آن است که اگر کسی از این [[حقوق]] تخطی نماید [[دولت]] آن را پیگیری می‌کند. شخص متخلف را به مجازات می‌رساند و اگر حقی از کسی تضییع شده باشد آن را به صاحبش باز می‌گرداند در این جا [[حق]] دو طرف دارد:{{عربی|مَنْ لَهُ الْحَقُّ}} و {{عربی|مَنْ عَلَيْهِ الْحَقّ}} و هر دو طرف آن [[انسان‌ها]] هستند. | ||
*در مورد برخی چیزها در [[اخلاق]]، مفهوم [[حق]] به کار می‌رود که اگر شخص آنها را رعایت نکند قابل پیگیری و مجازات به | *در مورد برخی چیزها در [[اخلاق]]، مفهوم [[حق]] به کار می‌رود که اگر شخص آنها را رعایت نکند قابل پیگیری و مجازات به وسیله [[دولت]] نیست. این گونه [[حقوق]] را "[[حقوق]] [[اخلاقی]]" می‌نامیم. مانند [[حق]] [[والدین]]، [[حق]] همسایه]]، [[حق]] صله رحم]]، [[حق]] استاد، [[حق]] [[شاگرد]]، [[حق]] [[مسجد]]، [[حق]] حیوانات و نظایر آنها. | ||
*بسیاری از این [[حقوق]] از نظر [[فقهی]] [[حکم]] وجوبی دارند و رعایت آنها لازم است اما در هر حال، عدم رعایت آنها حداکثر موجب [[گناه]] و عذاب [[اخروی]] است و قابل پیگرد و جریمه [[دنیایی]] و [[حکومتی]] نیستند. [[حق]] "[[حقوقی]]" فقط در [[روابط]] بین [[انسان‌ها]] مطرح می‌شود در حالی که [[حق]] "[[اخلاقی]]" در رابطه [[انسان]] با حیوانات و حتی موجودات بی‌شعور و جمادات نیز وجود دارد<ref>ر.ک: محمد تقی مصباح یزدی، حقوق و سیاست در قرآن، ص۱۰۰.</ref>. | *بسیاری از این [[حقوق]] از نظر [[فقهی]] [[حکم]] وجوبی دارند و رعایت آنها لازم است اما در هر حال، عدم رعایت آنها حداکثر موجب [[گناه]] و عذاب [[اخروی]] است و قابل پیگرد و جریمه [[دنیایی]] و [[حکومتی]] نیستند. [[حق]] "[[حقوقی]]" فقط در [[روابط]] بین [[انسان‌ها]] مطرح می‌شود در حالی که [[حق]] "[[اخلاقی]]" در رابطه [[انسان]] با حیوانات و حتی موجودات بی‌شعور و جمادات نیز وجود دارد<ref>ر.ک: محمد تقی مصباح یزدی، حقوق و سیاست در قرآن، ص۱۰۰.</ref>. | ||
*حقوق‌دانان برای [[حق]] و [[اخلاق]] تفاوت‌هایی قائل شده‌اند از آن جمله: | *حقوق‌دانان برای [[حق]] و [[اخلاق]] تفاوت‌هایی قائل شده‌اند از آن جمله: | ||