آرامش در قرآن: تفاوت میان نسخهها
←پرسشهای وابسته
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار') |
|||
خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
*نمازهای پنجگانه که رابطهای میان [[انسان]] و [[پروردگار]] او است، نوعی تمدّد اعصاب و [[تخلیه]] روان از بارهای منفی به شمار میرود:{{متن قرآن|إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي}}<ref>«بیگمان این منم خداوند که هیچ خدایی جز من نیست، مرا بپرست و نماز را برای یادکرد من بپا دار» سوره طه، آیه ۱۴.</ref><ref>قرآن و روانشناسی، ص ۳۵۷ ـ ۳۶۲.</ref> از این رو، [[پیامبر]] هنگام [[سختیها]] برای کسب [[آرامش]] به [[نماز]] [[پناه]] میبرد<ref>بحارالانوار، ج ۸۰، ص ۱۶؛ مجمع البحرین، ج ۲، ص ۲۴۷.</ref>. | *نمازهای پنجگانه که رابطهای میان [[انسان]] و [[پروردگار]] او است، نوعی تمدّد اعصاب و [[تخلیه]] روان از بارهای منفی به شمار میرود:{{متن قرآن|إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي}}<ref>«بیگمان این منم خداوند که هیچ خدایی جز من نیست، مرا بپرست و نماز را برای یادکرد من بپا دار» سوره طه، آیه ۱۴.</ref><ref>قرآن و روانشناسی، ص ۳۵۷ ـ ۳۶۲.</ref> از این رو، [[پیامبر]] هنگام [[سختیها]] برای کسب [[آرامش]] به [[نماز]] [[پناه]] میبرد<ref>بحارالانوار، ج ۸۰، ص ۱۶؛ مجمع البحرین، ج ۲، ص ۲۴۷.</ref>. | ||
*اساساً [[دعا]] و [[نیایش]] به درگاه [[خداوند]] که پاسخ سریع آن [[حضرت]] رادرپیدارد، آرامشدهنده [[مؤمنان]] در [[نگرانیها]] است: {{متن قرآن|وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ}}<ref>«و چون بندگانم درباره من از تو پرسند من نزدیکم، دعاکننده چون مرا بخواند دعا (ی او) را پاسخ میدهم؛ پس باید دعوت مرا پاسخ دهند و به من ایمان آورند باشد که راهیاب شوند» سوره بقره، آیه ۱۸۶.</ref><ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آرامش (مقاله)| مقاله «آرامش»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>. | *اساساً [[دعا]] و [[نیایش]] به درگاه [[خداوند]] که پاسخ سریع آن [[حضرت]] رادرپیدارد، آرامشدهنده [[مؤمنان]] در [[نگرانیها]] است: {{متن قرآن|وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ}}<ref>«و چون بندگانم درباره من از تو پرسند من نزدیکم، دعاکننده چون مرا بخواند دعا (ی او) را پاسخ میدهم؛ پس باید دعوت مرا پاسخ دهند و به من ایمان آورند باشد که راهیاب شوند» سوره بقره، آیه ۱۸۶.</ref><ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[آرامش (مقاله)| مقاله «آرامش»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>. | ||
==آرامش در دانشنامه معاصر قرآن کریم== | |||
*[[آرامش]]، اسم مصدر از آرمیدن و به معنای آسودگی خاطر و استقرار و [[ثبات]] و عدم [[اضطراب]] است <ref>المیزان، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. [[راغب اصفهانی]] ذیل ریشه "سکن" و "طمن"[[آرامش]] را استقرار [[جان]] پس از [[ناراحتی]] دانسته است<ref>مفردات، ص۴۱۷ و ص۵۲۴.</ref>. | |||
*[[آرامش]] در اصطلاح، عبارت است از حالت و صفت [[روانی]] و [[قلبی]] خاص که میتوان از آن به آسودگی خاطر یاد کرد. هرگاه [[جان آدمی]] از [[نگرانیها]]، اضطرابها و اندوهها خالی باشد گفته میشود که به [[آرامش]] [[دست]] یافته است. | |||
*[[آرامش]] در [[قرآن]] با واژههایی مانند: [[اطمینان]]، [[سکینه]]، تثبیت فؤاد، [[ثبات]]، ربط [[قلب]] و سکن، [[ایمان]] و [[استقامت]] در آن، [[توکل]]، [[صبر]]، [[ذکر خدا]]، [[خواب]]، [[همسر]] و... در [[ارتباط]] هستند این حوزه معنایی مرتبط بیانگر رویکرد [[قرآن]] به ابعاد گوناگون و عوامل و موانع [[آرامش]] میباشد. | |||
*[[انسان]] در طول [[زندگی]] خود با [[نگرانیها]] و اضطرابهای بسیاری روبهرو میباشد و همواره برای [[غلبه]] بر آنها و رسیدن به [[آرامش]] میکوشد؛ این امر در دنیای مدرن امروز، بیشتر مطرح است و [[اندیشمندان]]، رویکردهای فراوانی را برای تحقق آن مطرح نمودهاند و در این میان برخی از آنها به تأثیر [[دین]] و [[ایمان]] در دستیابی به [[آرامش]] اشاره دارند<ref>قرآن و روانشناسی، ص۳۶۵.</ref>. {{متن قرآن|أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«آگاه باشید! با یاد خداوند دلها آرام مییابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«آگاه باشید که دوستان خداوند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین میشوند» سوره یونس، آیه ۶۲.</ref> از [[آیات]] مهم [[آرامش]] در [[قرآن]] میباشد. | |||
*اسباب [[آرامش]] در [[قرآن]] عبارت است از: | |||
#'''[[ایمان]]:''' [[ایمان]] به معنای [[آرامش]] [[جان]] و [[رهایی]] از هر گونه [[هراس]] و [[اندوه]] است<ref>مفردات، ص۹۰.</ref>. [[قرآن]] در [[وصف]] [[مؤمنان]] میفرماید: {{متن قرآن|وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و این برهان ماست که آن را به ابراهیم در برابر قومش دادیم. هر کس را بخواهیم به پایههایی فرا میبریم؛ بیگمان پروردگار تو، فرزانهای داناست» سوره انعام، آیه ۸۳.</ref>؛ و نتیجه [[امنیت]]، [[آرامش]] است. از آنجا که [[مؤمنان]] خود را تحت [[سرپرستی]] [[خدا]] [[مشاهده]] میکنند به [[آرامش]] میرسند {{متن قرآن|اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}<ref>«خداوند سرور مؤمنان است که آنان را به سوی روشنایی از تیرگیها بیرون میبرد اما سروران کافران، طاغوتهایند که آنها را از روشنایی به سوی تیرگیها بیرون میکشانند؛ آنان دمساز آتشند، آنها در آن جاودانند» سوره بقره، آیه ۲۵۷.</ref>. | |||
#'''[[یاد خدا]]:''' {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آوردهاند و دلهای ایشان با یاد خداوند آرام میگیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دلها آرام مییابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref>. در مقابل [[یاد خدا]] که موجب [[آرامش]] [[دل]] است، [[اعراض از ذکر خدا]]، موجب [[دشواری]] [[زندگی]] است. [[قرآن کریم]] میفرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى}}<ref>«و هر که از یادکرد من روی برتابد بیگمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت» سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref>؛ و در نتیجه به [[آرامش]] واقعی و پایدار نخواهد رسید. | |||
#'''[[مشاهده]] حقایق:''' [[مشاهده]] حقایق موجب [[یقین]] و [[آرامش]] [[دل]] میشود. [[قرآن کریم]] میفرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که ابراهیم گفت: پروردگارا! به من بنمای چگونه مردگان را زنده میسازی؟ فرمود: آیا ایمان نداری؟ گفت: چرا امّا تا دلم آرام یابد؛ فرمود: چهار پرنده برگزین و نزد خود پاره پاره گردان سپس هر پارهای از آنها را بر کوهی نه! آنگاه آنان را فرا خوان تا شتابان نزد تو آیند و بدان که خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره بقره، آیه ۲۶۰.</ref>. | |||
#'''[[توکل]]:''' [[امید]] و [[اعتماد]] به [[یاری]] [[خدا]] نقش اساسی در رسیدن به [[آرامش]] دارد. [[انسان]] باید بداند که [[خداوند]] همواره او را در [[دنیا]] و [[آخرت]] [[یاری]] میدهد {{متن قرآن|مَنْ كَانَ يَظُنُّ أَنْ لَنْ يَنْصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ مَا يَغِيظُ}}<ref>«هر کس که گمان میداشت خداوند در این جهان و در جهان واپسین هرگز پیامبر را یاری نخواهد کرد، (اینک) ریسمانی از سقف بیاویزد سپس (رشته زندگی خود را) ببرد آنگاه بنگرد که آیا این تدبیر او خشمش را از بین میبرد؟» سوره حج، آیه ۱۵.</ref>.[[صبر]]، [[پایداری]] در مقابل [[سختیها]] و [[ناگواریها]] موجب [[آرامش]] میشود و لذا [[خداوند]] [[مؤمنان]] را توصیه نموده است که از [[صبر]] [[یاری]] بجویند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از شکیبایی و نماز یاری بجویید که خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۱۵۳.</ref>؛ همچنین [[خداوند]] بر [[صابران]] [[درود]] میفرستند {{متن قرآن|أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ}}<ref>«بر آنان از پروردگارشان درودها و بخشایشی است و آنانند که رهیافتهاند» سوره بقره، آیه ۱۵۷.</ref>؛ و همان طور که [[درود]] [[پیامبر]] موجب [[آرامش]] است {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از داراییهای آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک میداری و پاکیزه میگردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref>؛ [[درود]] [[خداوند]] هم [[آرامش]] را در پی خواهد داشت. | |||
#'''[[مغفرت]] [[خداوند]]:''' گذشت [[خداوند]] از [[گنهکار]] باعث میشود که [[انسان]] از فشار [[احساس]] [[گناه]] که از بین برنده [[آرامش]] است، [[رهایی]] یابد. | |||
#'''[[تعاون]] و [[محبت]]:''' تأکید [[قرآن]] بر [[یاری]] و [[محبت]] دیگران در قالب کمکهای [[مالی]]، [[عفو]] و غیره، رذائلی مانند [[نفرت]] و [[کینهتوزی]] و انگیزههای [[ستم]] و [[تجاوز]] به دیگران را ریشهکن میسازد و این امر در رسیدن به [[آرامش]] فردی و [[اجتماعی]] نقش مهمی دارد. | |||
#'''توجه به آثار [[انبیا]]:''' [[خداوند]] در [[وصف]] صندوقی که در آن بازماندهای از [[خاندان]] [[موسی]] و [[هارون]]، نگاه داشته میشد میفرماید: {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: نشانه پادشاهی او این است که تابوت (عهد) نزدتان خواهد آمد که در آن آرامشی از سوی پروردگارتان (نهفته) است و (نیز) بازماندهای از آنچه از خاندان موسی و هارون بر جای نهادهاند و فرشتگان آن را حمل میکنند، بیگمان در آن برای شما اگر» سوره بقره، آیه ۲۴۸.</ref>. | |||
#'''[[تأمل]] در [[تاریخ]]:''' [[خداوند]]، [[اخبار]] [[پیامبران]] را وسیلهای میداند برای استوارسازی [[دل]] [[رسول اکرم]]{{صل}} {{متن قرآن|وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءَكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و همه آنچه را که از اخبار پیامبران برای تو حکایت میکنیم، چیزی است که با آن دلت را استوار میداریم در حالی که در این (سوره) برای تو حقیقت و برای مؤمنان اندرز و یادکردی آمده است» سوره هود، آیه ۱۲۰.</ref>. | |||
#'''[[امنیت اجتماعی]]:''' [[امنیت اجتماعی]] نیز، تأثیر بسزایی در [[آرامش]] [[انسانها]] دارد. [[قرآن]] میفرماید: {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«و خداوند شهری را مثل آورد که در امن و آرامش بود، روزی (مردم) اش از همه جا فراوان میرسید آنگاه به نعمتهای خداوند ناسپاسی کرد و خداوند به کیفر آنچه (مردم آن) انجام میدادند گرسنگی و هراس فراگیر را به (مردم) آن چشانید» سوره نحل، آیه ۱۱۲.</ref>. | |||
#'''[[امنیت]] [[اقتصادی]]:''' [[امنیت]] [[اقتصادی]] نیز، یکی از اسباب ایجاد [[آرامش]] است. [[قرآن]] میفرماید: {{متن قرآن|وَقَالُوا إِنْ نَتَّبِعِ الْهُدَى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَا أَوَلَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقًا مِنْ لَدُنَّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و گفتند: اگر این رهنمود را با تو پی بگیریم ما را از سرزمینمان میربایند؛ آیا ما به آنان در حرمی امن جایگاه ندادیم که فرآوردههای هر چیز را که رزقی از نزد ماست به سوی آن میآورند؟ اما بیشتر آنان نمیدانند» سوره قصص، آیه ۵۷.</ref>. | |||
#'''[[شب]]:''' [[خداوند]]، [[شب]] را وسیله [[آرامش]] [[آدمی]] قرار داده است {{متن قرآن|فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}}<ref>«شکافنده بامداد پگاه است و شب را (برای) آرامش و خورشید و ماه را (برای) شمارش برگمارده است؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره انعام، آیه ۹۶.</ref>. | |||
#'''[[مسکن]]:''' {{متن قرآن|وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعَامِ بُيُوتًا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ}}<ref>«و خداوند از خانههایتان برای شما جای آرامش پدید آورد و از پوست چارپایان برایتان خانههایی برآورد که در روز جابهجایی و روز ماندنتان آن را سبک مییابید و از پشم و کرک و موی آنها وسایل (خانه) و کالایی (پدید آورد) تا هنگامی (که بپاید)» سوره نحل، آیه ۸۰.</ref>. | |||
*[[آرامش]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] [[انسان]]، آثار فراوانی دارد. [[قرآن]] بیشتر به آثار [[آرامش]] در [[حیات]] [[دینی]] [[انسان]] پرداخته است که مهمترین آن عبارت است از: | |||
#'''[[اقرار]] به [[توحید]]:''' اعتراف صریح [[اصحاب کهف]] به [[توحید ربوبی]] (در برابر [[دقیانوس]]) به دنبال اثر [[آرامش]] بخشیدن [[خدا]] به آنان، میباشد {{متن قرآن|وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا}}<ref>«و دلهایشان را استوار داشتیم، هنگامی که برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمین است؛ جز او خدایی را (به پرستش) نمیخوانیم که در آن صورت بیگمان سخنی نادرست گفتهایم» سوره کهف، آیه ۱۴.</ref>. | |||
#'''[[افزایش ایمان]]:''' [[قرآن کریم]] درباره [[افزایش ایمان]] میفرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«اوست که آرامش را در دل مؤمنان فرو فرستاد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند و سپاهیان آسمانها و زمین از آن خداوند است و خداوند دانایی فرزانه است» سوره فتح، آیه ۴.</ref>. از منظر [[قرآن]] هر نعمتی که [[انسان]] از جانب [[خداوند]] در [[اختیار]] دارد منشأ [[آرامش]] است {{متن قرآن|وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْأَرُونَ}}<ref>«و هر نعمتی دارید از خداوند است سپس هنگامی که گزندی به شما میرسد به (درگاه) او لابه میکنید» سوره نحل، آیه ۵۳.</ref>؛ همچنین میفرماید: {{متن قرآن|قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُمْ مِنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِكُونَ}}<ref>«بگو: خداوند شما را از آن (ورطه) و از هر بلا رهایی میبخشد باز هم شما شرک میورزید» سوره انعام، آیه ۶۴.</ref>؛ و او را به [[آرامش]] میرساند. به همین جهت، [[انسان]] باید [[شکرگزار]] [[خداوند]] باشد که [[نعمت]] [[آرامش]] را به او عطا نموده است {{متن قرآن|وَمِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ}}<ref>«و از بخشایش اوست که شب و روز را برایتان پدید آورد تا در شب آرام گیرید و (روز) از بخشش وی، (روزی خویش) بجویید و باشد که سپاس گزارید» سوره قصص، آیه ۷۳.</ref>؛ و بداند که اگر [[ناسپاسی]] کند، همانا [[ترس]] فراگیر را به آنان خواهد چشاند {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«و خداوند شهری را مثل آورد که در امن و آرامش بود، روزی (مردم) اش از همه جا فراوان میرسید آنگاه به نعمتهای خداوند ناسپاسی کرد و خداوند به کیفر آنچه (مردم آن) انجام میدادند گرسنگی و هراس فراگیر را به (مردم) آن چشانید» سوره نحل، آیه ۱۱۲.</ref>. | |||
*[[قرآن]]، [[انسان]] را به سوی [[آرامش]] واقعی و پایدار فرا میخواند و درباره کسانی که به وسیله [[دنیا]] خواستار [[آرامش]] هستند، میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ لاَ يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُواْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّواْ بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ أُوْلَئِكَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ }}<ref>«به یقین آنان که لقای ما را امید نمیبرند و به زندگی این جهان خشنود و به آن دلگرمند و آنان که از نشانههای ما غافلند؛ به سزای آنچه میکردند، جایگاهشان آتش است» سوره یونس، آیه ۷-۸.</ref>. | |||
*[[خداوند]]، [[بهشت]] را "[[دار السلام]]" مینامد {{متن قرآن|لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«سرای آرامش نزد پروردگارشان از آن آنهاست و او برای کارهایی که میکردند یار آنان است» سوره انعام، آیه ۱۲۷.</ref>. [[خانه]] [[سلامت]]، از هر گونه آفت و بلایی تهی است<ref>مجمع البیان، ج۸، ص۲۶۹.</ref>. [[سخن]] [[بهشتیان]] این خواهد بود که در اینجا هیچ رنجی به ما نمیرسد و ملالی وجود ندارد {{متن قرآن|الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِنْ فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ}}<ref>«همان که ما را از بخشش خود در سرای ماندگار جای داد که در آن نه رنجی به ما میرسد و نه ماندگی» سوره فاطر، آیه ۳۵.</ref>؛ و هر میوهای را که بخواهند آسوده خاطر [[طلب]] میکنند {{متن قرآن|يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ}}<ref>«آنجا هر میوهای را با آرامش فرا پیش میخوانند» سوره دخان، آیه ۵۵.</ref>. | |||
*[[قرآن]]، عواملی را به عنوان اسباب [[سلب]] [[آرامش]]، معرفی مینماید: | |||
#'''[[کفر]]:''' {{متن قرآن|إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوا فَوْقَ الْأَعْنَاقِ وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که پروردگارتان به فرشتگان وحی میفرمود که من با شمایم پس مؤمنان را استوار دارید؛ من در دل کافران بیم خواهم افکند بنابراین، (با شمشیر) بر فراز گردنها (شان/ بر سرشان) بزنید و دستشان را کوتاه کنید» سوره انفال، آیه ۱۲.</ref>. | |||
#'''[[شرک]]:''' [[خداوند]] به سبب [[شرک]] [[کافران]] در دلهای آنان [[هراس]] میافکند {{متن قرآن|سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ}}<ref>«به زودی در دل کافران بیم خواهیم افکند زیرا برای خداوند چیزی را شریک قرار میدهند که (خداوند) حجّتی بر آن فرو نفرستاده است و سرای آنان دوزخ است و سرای ستمکاران، بد (جایگاهی) است» سوره آل عمران، آیه ۱۵۱.</ref>. از منظر [[قرآن]] {{متن قرآن|حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ}}<ref>«پاک آیینان برای خداوند باشید، نه شرکورزان به او و هر کس به خداوند شرک ورزد چنان است که از آسمان فرو افتد و پرندگان او را بربایند یا باد او را به جایی دور اندازد» سوره حج، آیه ۳۱.</ref>؛ و یا مانند کسی است که در [[مالکیت]] چند مالک ناسازگار میباشد که [[دستورات]] متضاد به او بدهند {{متن قرآن|ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«خداوند به مردی (برده) مثل میزند که چند ارباب ناسازگار در (مالکیت) او شریکند و مردی (برده) که فرمانبر یک تن است؛ آیا این دو در مثل برابرند؟ سپاس خداوند را، امّا بیشتر آنان نمیدانند» سوره زمر، آیه ۲۹.</ref>؛ بیتردید چنین [[انسانی]] هیچگاه روی [[آرامش]] را نخواهد دید. | |||
#'''[[بلایا]]:''' [[خداوند]] حالت [[مؤمنان]] هنگام [[هجوم]] [[دشمن]] به [[مدینه]] را چنین بازگو میکند: {{متن قرآن|إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا}}<ref>«هنگامی که از فراز و فرودتان بر شما تاختند و آنگاه که چشمها کلاپیسه شد و دلها به گلوها رسید و به خداوند گمانها (ی نادرست) بردید» سوره احزاب، آیه ۱۰.</ref>. [[خداوند]]، [[سختی]] و [[تنگدستی]] را که موجب [[سلب]] [[آرامش]] میشود از سنتهای خود میداند {{متن قرآن|أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ}}<ref>«آیا گمان میکنید به بهشت در خواهید آمد با آنکه هنوز داستان کسانی که پیش از شما (در) گذشتند بر سر شما نیامده است؟ به آنان سختی و رنج رسید و لرزانده شدند تا جایی که پیامبر و مؤمنان همراه وی میگفتند: یاری خداوند کی در میرسد؟ آگاه باشید که یاری خداوند نزدیک است» سوره بقره، آیه ۲۱۴.</ref>. | |||
*از منظر [[قرآن]]، [[آرامش]] [[حقیقی]] در پرتو [[ایمان]]، [[یاد خدا]]، [[توکل]]، [[صبر]] و [[شناخت]] حقایق و [[سنتهای الهی]]، حاصل میشود. [[قرآن]] با طرح ابعاد [[آرامش]] فردی، [[اجتماعی]]، [[معنوی]] و مادی از [[انسانها]] میخواهد که در پی به دست آوردن [[آرامش]] واقعی و پایدار باشند و از مهمترین عوامل [[سلب]] [[آرامش]] که [[شرک]] به خداست دوری جویند و در [[بلایا]] رو به سوی [[خدا]] آورند و [[صبر]] پیشه سازند. | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |