اطاعت خدا در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←اطاعت از پیامبر و اولی الأمر
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
بر اساس [[ادله]] [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]] می‌توان گفت: [[حکم عقل]] به [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]]، محدود به حدی نیست چه اینکه [[مالکیت]] و [[خالقیت]] [[خداوند]] بی‌نهایت است؛ در نتیجه [[اطاعت]] از مالک و [[خالق]] [[علی]] الإطلاق لازم است. همچنین بنابر [[حکم عقل]] به [[لزوم]] [[شکر منعم]]، همه [[عالم هستی]] پر از نعمات [[الهی]] است که قابل شمارش نیست و از این جهت هم حدی برای [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]] نیست. از آنجا که [[اراده تکوینی]] [[خداوند]] در همۀ امور نافذ است، [[اراده تشریعی]] [[خداوند]] در همه امور نافذ و [[مطاع]] است. | بر اساس [[ادله]] [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]] می‌توان گفت: [[حکم عقل]] به [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]]، محدود به حدی نیست چه اینکه [[مالکیت]] و [[خالقیت]] [[خداوند]] بی‌نهایت است؛ در نتیجه [[اطاعت]] از مالک و [[خالق]] [[علی]] الإطلاق لازم است. همچنین بنابر [[حکم عقل]] به [[لزوم]] [[شکر منعم]]، همه [[عالم هستی]] پر از نعمات [[الهی]] است که قابل شمارش نیست و از این جهت هم حدی برای [[لزوم]] [[اطاعت از خداوند]] نیست. از آنجا که [[اراده تکوینی]] [[خداوند]] در همۀ امور نافذ است، [[اراده تشریعی]] [[خداوند]] در همه امور نافذ و [[مطاع]] است. | ||
در [[آیات]] و [[روایات]] هم [[اطاعت از خداوند]] به صورت مطلق و عام ذکر شده و در هیچ موردی [[مقید]] و محدود نیست. بنابراین بر اساس [[ادله]] [[لزوم اطاعت]]، [[اطاعت از خداوند]] محدود به هیچ حدی نیست. | در [[آیات]] و [[روایات]] هم [[اطاعت از خداوند]] به صورت مطلق و عام ذکر شده و در هیچ موردی [[مقید]] و محدود نیست. بنابراین بر اساس [[ادله]] [[لزوم اطاعت]]، [[اطاعت از خداوند]] محدود به هیچ حدی نیست. | ||
==[[اطاعت از پیامبر]] و [[اولی الأمر]] | ==اطاعت از پیامبر و اولی الامر== | ||
{{اصلی|اطاعت از پیامبر|اطاعت اولی الامر}} | |||
اگر ثابت شود که [[پیامبری]] از جانب [[خدا]] آمده و هر آنچه می‌گوید به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از جانب [[خداوند]] است، [[عقل]] به همان ملاکی که [[حکم]] به [[لزوم]] اطاعت از خداوند می‌کرد، [[اطاعت از پیامبر]] را هم لازم می‌داند<ref>[[محمد علی انصاری شوشتری|انصاری شوشتری، محمد علی]]، [[الموسوعة الفقهیة المیسرة ج۴ (کتاب)|الموسوعة الفقهیة المیسرة]]، ج۴، ص ۱۲.</ref>. | |||
در [[آیات]] فراوانی [[اطاعت از پیامبر اسلام]]{{صل}} در ردیف اطاعت از خدا، مطرح شده است؛ مانند: {{متن قرآن|قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ}}<ref>«بگو از خداوند و پیامبر فرمان برید» سوره آل عمران، آیه ۳۲.</ref>، {{متن قرآن|يَأَيهَُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَ أَطِيعُواْ الرَّسُولَ}}<ref>«اى مؤمنان، از خداوند فرمان بريد و از پيامبر»؛ سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. با توجه به اینکه [[اطاعت از پیامبر]]{{صل}} به [[دستور خدا]] [[واجب]] شده، [[اطاعت]] از وی اطاعت از خدا محسوب می‌شود<ref>جامع‌البیان، مج، ۴، ج۵، ص۲۴۲.</ref>. در شانزده [[آیه]]، اطاعت از خدا و [[رسول]] بدون تکرار کلمه «أطیعوا» آمده است که دلالت بر ملازمه بین اطاعت خدا و [[پیغمبر]] دارد، یعنی هیچ یک بدون دیگری فایده ندارد<ref>ر.ک: شیخ‌الاسلامی، علی، آل رسول، سوسن، حیدری اصفهانی، نادره، اطاعت از خاتم پیامبران در قرآن کریم به نقل از حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثناعشری، ج ۲، ص ۲۴۲.</ref>، زیرا در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ}}<ref>«هر که از پیامبر فرمانبرداری کند بی‌گمان از خداوند فرمان برده است» سوره نساء، آیه ۸۰.</ref> و در [[آیه]] دیگر {{متن قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>«آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید» سوره حشر، آیه ۷.</ref> تصریح شده همۀ آنچه به وسیله [[رسول خدا]] بیان شده به [[امر الهی]] است و باید بر اساس آن عمل کرد. همچنین بر اساس آیۀ {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>، [[اطاعت از اولی الأمر]]، عین [[اطاعت از رسول]] خداست و در نتیجه همانند اطاعت از خداوند است<ref>ر.ک: اراکی، محسن، فقه نظام سیاسی اسلام، ج۱؛ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص۲۱-۲۳.</ref>. | |||
==[[حکم]] [[اطاعت]] از غیر [[خدا]]== | ==[[حکم]] [[اطاعت]] از غیر [[خدا]]== | ||
همان گونه که اشاره شد [[اطاعت]] از غیر [[خدا]] اگر بدون [[اذن الهی]] باشد به [[شرک]] منتهی می‌شود، ولی در صورتی که بر اساس [[امر الهی]] باشد، [[اطاعت]] از غیر [[خدا]] هم در واقع [[اطاعت]] از خداست؛ چنانچه در [[آیات]] فراوانی از [[مخالفت]] [[خدا]] و [[رسول]] [[نهی]] شده است بلکه ملاک [[حقیقی]] [[ایمان]]، [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] معرفی شده است، نه صرف [[اقرار]] به [[وحدانیت]] [[خدا]] و [[رسالت]] [[رسول]] و نیز ملاک [[حقیقی]] [[کفر]]، [[معصیت خدا]] و [[رسول]] است؛ اگر چه با [[اقرار]] به [[وحدانیت]] [[خدا]] و [[رسالت]] [[رسول]] همراه باشد. | همان گونه که اشاره شد [[اطاعت]] از غیر [[خدا]] اگر بدون [[اذن الهی]] باشد به [[شرک]] منتهی می‌شود، ولی در صورتی که بر اساس [[امر الهی]] باشد، [[اطاعت]] از غیر [[خدا]] هم در واقع [[اطاعت]] از خداست؛ چنانچه در [[آیات]] فراوانی از [[مخالفت]] [[خدا]] و [[رسول]] [[نهی]] شده است بلکه ملاک [[حقیقی]] [[ایمان]]، [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] معرفی شده است، نه صرف [[اقرار]] به [[وحدانیت]] [[خدا]] و [[رسالت]] [[رسول]] و نیز ملاک [[حقیقی]] [[کفر]]، [[معصیت خدا]] و [[رسول]] است؛ اگر چه با [[اقرار]] به [[وحدانیت]] [[خدا]] و [[رسالت]] [[رسول]] همراه باشد. | ||