پرش به محتوا

بنی ضمرة بن کنانه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵: خط ۱۵:
[[محل]] سکونت ایشان در مسیر تجاری [[مکه]] به [[شام]] بود و همین مسئله [[فرصت]] بهره‌‌مندی و شرکت در [[تجارت]] را برایشان مهیا می‌‌ساخت. یاقوت <ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۷۱.</ref> [[بنوضمره]] را [[اصحاب]] جلال و رغبت و [[یسار]] (بزرگی، [[اراده]] و [[ثروت]]) دانسته که گویای [[موقعیت]] مناسب [[اقتصادی]] ایشان است. برخی نیز ایشان را اصحاب [[بیوت]] (پرجمعیت)، [[گله]] دار و متمکّن دانسته‌‌اند.<ref>الاعلام، ج ۳، ص ۲۱۶.</ref> این [[قبیله]] در دوران [[جاهلی]] در چندین [[جنگ]] شرکت داشت که از جمله آنها جنگ فِجار است که ‌‌حدود ۲۶ سال [[پیش از بعثت]] [[رسول خدا]] رخ داد ‌‌که ‌‌قریش به [[حمایت]] آنان برخاست و با قیس‌‌ عیلان جنگید.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج ۱،ص ۱۱۱.</ref> [[معبد بن صخر]]، [[برادر]] [[رئیس]] بنوضمره [[پرچمدار]] ضمریان در جنگ عُکاظ از جنگ‌های فرعی [[فجار]] بود.<ref> الاکمال، ج ۳، ص ۱۳۶.</ref>جنگ دیگر ایشان با [[بنو‌‌ محارب ‌‌بن فهر]]، بر سر آب دادن به شتران درگرفت،<ref> المنمق، ص ۱۲۳.</ref> چنان‌‌که در جنگ شَهْوَره از جنگ‌های بنو‌‌کنانه، ضمریان با [[قریش]] و دو تیره دیگر [[کنانی]] به نامهای بنی‌‌دیل و بنی‌‌لیث درگیر شدند.<ref>المنمق، ص ۱۳۲.</ref> بنوضمره با برخی [[قبایل]] دیگر کنانی چون اشجعیان، همپیمان بودند<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص ۱۴۶.</ref>.<ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[بنی ضمرة بن کنانه (مقاله)|مقاله « بنی ضمرة بن کنانه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
[[محل]] سکونت ایشان در مسیر تجاری [[مکه]] به [[شام]] بود و همین مسئله [[فرصت]] بهره‌‌مندی و شرکت در [[تجارت]] را برایشان مهیا می‌‌ساخت. یاقوت <ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۷۱.</ref> [[بنوضمره]] را [[اصحاب]] جلال و رغبت و [[یسار]] (بزرگی، [[اراده]] و [[ثروت]]) دانسته که گویای [[موقعیت]] مناسب [[اقتصادی]] ایشان است. برخی نیز ایشان را اصحاب [[بیوت]] (پرجمعیت)، [[گله]] دار و متمکّن دانسته‌‌اند.<ref>الاعلام، ج ۳، ص ۲۱۶.</ref> این [[قبیله]] در دوران [[جاهلی]] در چندین [[جنگ]] شرکت داشت که از جمله آنها جنگ فِجار است که ‌‌حدود ۲۶ سال [[پیش از بعثت]] [[رسول خدا]] رخ داد ‌‌که ‌‌قریش به [[حمایت]] آنان برخاست و با قیس‌‌ عیلان جنگید.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج ۱،ص ۱۱۱.</ref> [[معبد بن صخر]]، [[برادر]] [[رئیس]] بنوضمره [[پرچمدار]] ضمریان در جنگ عُکاظ از جنگ‌های فرعی [[فجار]] بود.<ref> الاکمال، ج ۳، ص ۱۳۶.</ref>جنگ دیگر ایشان با [[بنو‌‌ محارب ‌‌بن فهر]]، بر سر آب دادن به شتران درگرفت،<ref> المنمق، ص ۱۲۳.</ref> چنان‌‌که در جنگ شَهْوَره از جنگ‌های بنو‌‌کنانه، ضمریان با [[قریش]] و دو تیره دیگر [[کنانی]] به نامهای بنی‌‌دیل و بنی‌‌لیث درگیر شدند.<ref>المنمق، ص ۱۳۲.</ref> بنوضمره با برخی [[قبایل]] دیگر کنانی چون اشجعیان، همپیمان بودند<ref>تفسیر قمی، ج۱، ص ۱۴۶.</ref>.<ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[بنی ضمرة بن کنانه (مقاله)|مقاله « بنی ضمرة بن کنانه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.


==برجستگان و شخصیتهای [[بنی ضمره]]==
==برجستگان و شخصیت‌های [[بنی ضمره]]==
شخصیتهای برجسته این قبیله در [[دوره جاهلی]] اندک‌‌اند و منابعْ اطلاعات چندانی از آنها به دست نمی‌‌دهند. برخی از شخصیتهاو چهره‌‌های شناخته شده ضمری در دوره جاهلی عبارت‌‌اند از: [[مالک ‌‌بن صَخر بن حَرّیم]] رئیس این قبیله در [[عهد]] جنگ‌های جاهلی،<ref>جمهرة النسب، ص ۱۵۳.</ref> [[مخشی ‌‌بن عمرو]] ([[مجدی بن عمر]] یا [[عمارة بن مخشی]]) [[رهبر]] این قبیله قبل از [[بعثت پیامبر]]،<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۸؛ الطبقات، ابن‌‌سعد، ج ۲، ص ۵؛ انساب‌‌الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۲۰؛ جمهره النسب، ص ۱۵۳.</ref> [[برّاض بن قیس]] که با [[قتل]] عروة‌‌الرحال، [[آتش]] جنگ‌های موسوم به فجار را بر انگیخت و ضرب‌‌المثل "فَتَکَهُ البرّاض = برّاض او را غافلگیرانه کشت" از آن [[زمان]] رایج شد.<ref>جمهرة النسب، ص ۱۵۴؛ جمهرة انساب العرب، ص ۱۸۵؛ النسب، ص ۲۲۲.</ref>
شخصیت‌های برجسته این قبیله در [[دوره جاهلی]] اندک‌‌اند و منابعْ اطلاعات چندانی از آنها به دست نمی‌‌دهند. برخی از شخصیتهاو چهره‌‌های شناخته شده ضمری در دوره جاهلی عبارت‌‌اند از: [[مالک ‌‌بن صَخر بن حَرّیم]] رئیس این قبیله در [[عهد]] جنگ‌های جاهلی،<ref>جمهرة النسب، ص ۱۵۳.</ref> [[مخشی ‌‌بن عمرو]] ([[مجدی بن عمر]] یا [[عمارة بن مخشی]]) [[رهبر]] این قبیله قبل از [[بعثت پیامبر]]،<ref>المغازی، ج ۱، ص ۳۸۸؛ الطبقات، ابن‌‌سعد، ج ۲، ص ۵؛ انساب‌‌الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۲۰؛ جمهره النسب، ص ۱۵۳.</ref> [[برّاض بن قیس]] که با [[قتل]] عروة‌‌الرحال، [[آتش]] جنگ‌های موسوم به فجار را بر انگیخت و ضرب‌‌المثل "فَتَکَهُ البرّاض = برّاض او را غافلگیرانه کشت" از آن [[زمان]] رایج شد.<ref>جمهرة النسب، ص ۱۵۴؛ جمهرة انساب العرب، ص ۱۸۵؛ النسب، ص ۲۲۲.</ref>


منابع درباره برجستگان دوره [[اسلامی]] ایشان گزارشهای بیشتری ارائه کرده و گاه عنوانی را به [[رجال]] و بزرگان ضمری اختصاص داده‌‌اند. [[خلیفة ‌‌بن خیاط]] نام ۶ تن از [[صحابه]] ضمری ساکن [[مدینه]] را ذکر کرده است.<ref>الطبقات، ابن خیاط، ص ۷۰.</ref> از جمله مشهورترین شخصیتهای دوره اسلامی این [[قبیله]] [[عمرو بن امیة بن خُوَیلِد بن عبدالله]] ([[ابوامیه ضمری]]) از [[نخستین مسلمانان]] بنی‌‌ضمره و [[کارگزاران]] مشهور و [[راویان حدیث]] است.<ref>الطبقات، ابن سعد، ج ۴، ص ۱۸۷؛ اسدالغابه، ج ۴، ص ۱۸۱؛ الاصابه، ج ۴، ص ۴۹۶.</ref> [[بلاذری]] <ref>انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۲۱.</ref> و [[ابن حزم]] <ref>جمهرة انساب العرب، ص ۱۸۵.</ref> شماری از شخصیتهای ایشان را یاد کرده‌‌اند.<ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[بنی ضمرة بن کنانه (مقاله)|مقاله « بنی ضمرة بن کنانه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
منابع درباره برجستگان دوره [[اسلامی]] ایشان گزارشهای بیشتری ارائه کرده و گاه عنوانی را به [[رجال]] و بزرگان ضمری اختصاص داده‌‌اند. [[خلیفة ‌‌بن خیاط]] نام ۶ تن از [[صحابه]] ضمری ساکن [[مدینه]] را ذکر کرده است.<ref>الطبقات، ابن خیاط، ص ۷۰.</ref> از جمله مشهورترین شخصیتهای دوره اسلامی این [[قبیله]] [[عمرو بن امیة بن خُوَیلِد بن عبدالله]] ([[ابوامیه ضمری]]) از [[نخستین مسلمانان]] بنی‌‌ضمره و [[کارگزاران]] مشهور و [[راویان حدیث]] است.<ref>الطبقات، ابن سعد، ج ۴، ص ۱۸۷؛ اسدالغابه، ج ۴، ص ۱۸۱؛ الاصابه، ج ۴، ص ۴۹۶.</ref> [[بلاذری]] <ref>انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۲۱.</ref> و [[ابن حزم]] <ref>جمهرة انساب العرب، ص ۱۸۵.</ref> شماری از شخصیتهای ایشان را یاد کرده‌‌اند.<ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[بنی ضمرة بن کنانه (مقاله)|مقاله « بنی ضمرة بن کنانه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش