آثار امام سجاد: تفاوت میان نسخه‌ها

آثار امام سجاد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۱۸

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - 'تبیین' به 'تبیین'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۶۷

ویرایش

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 # '''[[معرفت الهی]]''': از مهم‌ترین نکات این دعا در باب معرفت الهی، این است که [[شناخت]] [[انسان]] نسبت به خدا به [[راهنمایی]] و دلالت خود او (خدا) صورت می‌گیرد. [[حضرت سجاد]]{{ع}} خطاب به [[خدای متعال]] می‌گوید: {{متن حدیث|بِكَ‏ عَرَفْتُكَ‏ وَ أَنْتَ‏ دَلَلْتَنِي‏ عَلَيْكَ‏ وَ دَعَوْتَنِي‏ إِلَيْكَ وَ لَوْ لَا أَنْتَ لَمْ أَدْرِ مَا أَنْتَ}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «من تو را به خودت شناختم و تو مرا بر خویشتن رهنمون گشتی، و اگر تو نبودی من تو را نمی‌شناختم». [[لطف]] و [[کرم]] بی‌پایان خدا و [[عفو]] و [[بخشش]] بیکران او در مقابل [[پستی]] و خطاکاری [[بنده]]، مطلبی است که در جای جای دعا به چشم می‌خورد. در بیان امام سجاد{{ع}} خدا کسی است که کمال [[دوستی]] را در [[حق]] [[بندگان]] خویش روا می‌دارد در حالی که از آنان [[بی‌نیاز]] است: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي‏ تَحَبَّبَ‏ إِلَيَ‏ وَ هُوَ غَنِيٌ‏ عَنِّي}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «[[ستایش]] خدای را که با من اظهار کمال [[دوستی]] فرمود با آنکه از من بی‌نیاز بود. [[خداوند]] نسبت به [[خلق]] خویش در [[حجاب]] و پرده قرار ندارد اما این [[بنده]] است که با [[کارهای ناپسند]] و نافرمانی‌ها خود را از [[شهود]] [[جمال]] [[پروردگار]] [[محروم]] می‌سازد».
 # '''[[دعا]] و درخواست''': [[امام سجاد]]{{ع}} پس از [[یادآوری]] آیه‌ای از [[قرآن کریم]] که در آن [[خداوند متعال]] از بندگانش خواسته است با [[استعانت]] از [[فضل]] و [[کرم]] وی حاجاتشان را بطلبند: {{متن قرآن|وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ}}<ref>«و بخشش خداوند را درخواست کنید» سوره نساء، آیه ۳۲.</ref>. به [[راز و نیاز]] و [[مناجات]] با پروردگار می‌پردازد. [[آمرزش‌خواهی]] نسبت به خطاها و [[گناهان]] و پوزش‌طلبیدن از [[خدا]] در بین کلمات مضمونی پر رنگ و پر تکرار است: {{متن حدیث|فَأَعْطِنِي مِنْ عَفْوِكَ بِمِقْدَارِ أَمَلِي‏ وَ لَا تُؤَاخِذْنِي‏ بِأَسْوَإِ عَمَلِي}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «تو به [[عفو]] و [[بخشش]] خود به [[قدر]] آرزویم به من [[عطا]] کن و به [[اعمال]] زشتم [[مؤاخذه]] مفرما».
-# '''[[تبیین]] [[راه]] [[سعادت]] و [[نجات]] [[انسان]]''': امام سجاد{{ع}} در قالب دعا و مطالبی که از خداوند می‌طلبد راه و رسم سعادت و طریقه نجات را به ما می‌آموزد؛ اینکه چه چیزی به سود ماست و چه کارهایی ما را به خیر و [[فلاح]] رهنمون می‌شود. با [[تأمل]] در این مسائل می‌توان راه درست را در کمال‌یابی و نیل به [[نیک‌بختی]] پیدا کرد: اشتغال به [[ذکر خدا]]، [[پناه دادن]] از [[سخط]] و [[عذاب]] خدا، [[توفیق]] [[حجّ]] [[خانه خدا]] و [[زیارت]] [[مرقد مطهر]] [[پیامبر]]{{صل}}، [[اطاعت]] [[فرامین الهی]] و مردن بر طریقه و [[سنت نبوی]] از جمله اموری است که ما را به [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] می‌رساند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ اشْغَلْنَا بِذِكْرِكَ‏... وَ ارْزُقْنَا عَمَلًا بِطَاعَتِكَ}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «خدایا ما را به یاد خود مشغول ساز... و عمل به [[طاعت]] خویش را روزی ما گردان». برخلاف [[زهدگرایی]] صوفیانه و افراطی، در [[دعای ابوحمزه]] [[امر]] [[دنیا]] نیز در کنار [[آخرت]] مورد توجه قرار دارد: {{متن حدیث|وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي‏ مِنْ‏ أَمْرِ دُنْيَايَ‏ وَ آخِرَتِي}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «مهمات [[امور دنیا]] و آخرتم را کفایت فرما».
+# '''تبیین [[راه]] [[سعادت]] و [[نجات]] [[انسان]]''': امام سجاد{{ع}} در قالب دعا و مطالبی که از خداوند می‌طلبد راه و رسم سعادت و طریقه نجات را به ما می‌آموزد؛ اینکه چه چیزی به سود ماست و چه کارهایی ما را به خیر و [[فلاح]] رهنمون می‌شود. با [[تأمل]] در این مسائل می‌توان راه درست را در کمال‌یابی و نیل به [[نیک‌بختی]] پیدا کرد: اشتغال به [[ذکر خدا]]، [[پناه دادن]] از [[سخط]] و [[عذاب]] خدا، [[توفیق]] [[حجّ]] [[خانه خدا]] و [[زیارت]] [[مرقد مطهر]] [[پیامبر]]{{صل}}، [[اطاعت]] [[فرامین الهی]] و مردن بر طریقه و [[سنت نبوی]] از جمله اموری است که ما را به [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] می‌رساند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ اشْغَلْنَا بِذِكْرِكَ‏... وَ ارْزُقْنَا عَمَلًا بِطَاعَتِكَ}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «خدایا ما را به یاد خود مشغول ساز... و عمل به [[طاعت]] خویش را روزی ما گردان». برخلاف [[زهدگرایی]] صوفیانه و افراطی، در [[دعای ابوحمزه]] [[امر]] [[دنیا]] نیز در کنار [[آخرت]] مورد توجه قرار دارد: {{متن حدیث|وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي‏ مِنْ‏ أَمْرِ دُنْيَايَ‏ وَ آخِرَتِي}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «مهمات [[امور دنیا]] و آخرتم را کفایت فرما».
 # '''[[تذکر]] احوال [[برزخ]] و [[قیامت]]''': در ضمن این مناجات‌ها [[امام]] با سوز و گدازی وصف‌ناپذیر از [[تاریکی]] [[قبر]]، تنگی لحد، سؤال [[نکیر و منکر]]، [[خروج]] از قبر، شگفتی صحنه [[محشر]] و [[نگرانی]] از [[عقوبت الهی]] [[سخن]] می‌گوید و به [[خدا]] [[پناه]] می‌برد: {{متن حدیث|أَبْكِي لِظُلْمَةِ قَبْرِي‏ أَبْكِي لِضِيقِ لَحْدِي...}} <ref>مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه ثمالی.</ref>؛ «برای تاریکی قبرم می‌گریم، برای تنگی لحدم می‌گریم.»...<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۸.</ref>