شعائر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

شعائر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۴۹

۱۱٬۷۲۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۳ مارس ۲۰۲۱

←‏جستارهای وابسته

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۴۱۵

ویرایش

@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 حال که مفهوم [[شعایر]] [[اسلامی]] را با استفاده از اسناد و مدارک [[قرآنی]] شناختیم، بهتر است که به تفصیل با موارد و مصادیق آن آشنا شویم. لذا در این مباحث با برخی از شعارهای اساسی و مهم [[اسلام]] آشنا خواهیم شد.
 شایان ذکر است که [[دولت اسلامی]] موظف به [[اعمال]] و احیای شعایر اسلامی است. بنابراین، [[سیاست داخلی]] آن نیز باید بر این مبنا [[استوار]] باشد؛ [[زندگی اجتماعی]] اسلامی بدون احیای شعایر، [[پایدار]] نخواهد بود.<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۱۱۸.</ref>
+==برخی از شعایر مهم اسلامی==
+می‌دانیم که شعایر اسلام بسیار است، و [[شریعت]] ما [[شعار]] ماست. اما برخی از آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و اساس شعارهای دیگرند. [[شناخت]] این شعایر، بسیار مهم است. در این بخش به بررسی آنها می‌پردازیم:
+===[[مساجد]]===
+[[مسجد]]، [[خانه خدا]] و از مراکز با [[شکوه]] اسلامی است، لذا اتخاذ مسجد و ساختن آن، از شعایر اسلامی است.‌
+صاحب کنز العرفان که یکی از فقهای بنام [[شیعه]] می‌باشد، ساختن مساجد را بر [[مسلمانان]] [[واجب کفایی]] معرفی می‌کند<ref>فاضل مقداد سیوری، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۱۰۵.</ref>.
+همچنین [[آیات]] متعددی در مورد [[آداب]] مسجد و ساختن و تعمیر آن در [[قرآن]] آمده است که با برخی از آنها آشنا می‌شویم:
+{{متن قرآن|وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا}}<ref>«و اینکه سجده‌گاه‌ها از آن خداوند است پس با خداوند هیچ کس را (به پرستش) مخوانید» سوره جن، آیه ۱۸.</ref>.
+{{متن قرآن|وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«و ستمکارتر از کسی که نمی‌گذارد نام خداوند در مسجدهای او برده شود و در ویرانی آنها می‌کوشد کیست؟ آنان را جز این سزاوار نیست که هراسان در آن پا نهند، آنها در دنیا، خواری و در جهان واپسین عذابی سترگ دارند» سوره بقره، آیه ۱۱۴.</ref>.
+این [[آیه شریفه]]، [[احکام]] و مسائل مربوط به [[مساجد]] را بیان می‌کند. یکی از فقهای [[قرن نهم هجری]] ([[مقداد]] بن [[عبدالله]] سیوری) در [[تفسیر]] این [[آیه]] چنین می‌گوید: “این آیه در احکام مساجد، دارای [[راهنمایی‌ها]] و فوایدی است:
+# [[پرسش]] و لحن استفهام در این آیه، در بیان تقریر و [[عظمت]] ظلمی است که این گروه مرتکب می‌شوند.
+#جمله “أن یذکره” مفعول ثانی و به معنای “من أن یذکر” می‌باشد؛ یعنی گویای این امر است که [[مسجد]] باید [[محل]] ذکر و [[تعظیم]] [[نام خدا]] باشد، اما [[ستمگران]] مانع می‌شوند.
+#در جمله “مساجد الله” به اصطلاح ادبی کلمه جمع، یعنی “مساجد” مضاف واقع شده و این طبق قاعده [[دستور]] زبان بر عموم دلالت می‌کند؛ یعنی مسجدهای خاصی مطرح نیست، بلکه تمام مساجد را در بر می‌گیرد؛ یعنی افرادی که مانع ذکر و تعظیم نام خدا در هر مسجدی شوند، [[ستم]] کرده‌اند.
+اما احکام و مسائل [[فقهی]] که از این آیه [[استنباط]] می‌شود، به قرار زیر است:
+#ساختن مسجد، [[واجب کفایی]] است. (مادامی که مسجدی ساخته نشده است، ساختن مسجد بر همه [[واجب]] است، اما با [[اقدام]] عده‌ای از [[مسلمانان]]، این [[وظیفه]] از دیگران ساقط می‌شود).
+#تعمیر بخش‌های فرسوده مسجد، واجب است.
+#برپایی [[مراسم]] [[عبادت]] و [[ذکر خدا]] در مساجد، واجب است.
+# [[تخریب مساجد]]، [[حرام]] است. ([[تخریب]] معنای عرفی دارد و به اعمالی از قبیل: خراب‌کردن دیوار، [[سرقت]] از مسجد و لطمه‌زدن به [[روشنایی]] آن، اطلاق می‌گردد).
+#ساختن مسجد بر اعیان (اشخاص متعین) [[مستحب]] است.
+# مستحب است مسلمانان با [[خشوع]] وارد مساجد شوند”<ref>کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۱۰۵ و۱۰۶.</ref>.
+شایان ذکر است که تعمیر مساجد بر [[مشرکان]] و [[کفّار]] حرام است و فقط [[مؤمنان]]، [[شایسته]] هستند.
+[[خداوند]] در [[سوره توبه]] می‌فرماید: {{متن قرآن|مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ}}<ref>«مشرکان را نرسد که مساجد خداوند را آباد کنند با آنکه به زیان خویش بر کفر (خود) گواهند» سوره توبه، آیه ۱۷.</ref>.
+همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ}}<ref>«تنها آن کس مساجد خداوند را آباد می‌تواند کرد که به خداوند و روز واپسین ایمان آورده و نماز را بر پا داشته و زکات پرداخته و جز از خداوند نهراسیده است پس امید است که اینان از رهیافتگان باشند» سوره توبه، آیه ۱۸.</ref>.
+با [[تأمل]] در این [[آیات]] و آیه‌هایی از این قبیل، در می‌یابیم که [[مساجد]] از مهم‌ترین مراکز نشر [[توحید]] هستند، و لذا باید [[سیاست]] [[دولت اسلامی]] و [[امت مسلمان]] بر ایجاد مساجد و احیای آن باشد. [[مسلمانان]] مرکز دیگری که در [[شکوه]] و [[عظمت]] و ایفای نقش [[هدایتی]] و [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] بتواند جایگزین [[مسجد]] گردد، نمی‌شناسند، مسجد، [[خانه خدا]] و [[مردم]] است و لذا می‌بینیم که بعد از [[هجرت پیامبر اسلام]]، اولین [[اقدام]] وی ساختن [[مسجد قبا]] در نزدیکی [[مدینه]] (روستای [[قبا]]) است. در مدینه نیز اولین اقدام سیاسی و اجتماعی [[پیامبر]]، ساختن “مسجد النبی{{صل}}” می‌باشد و از همان مسجد است که [[اسلام]] [[دنیا]] را [[فتح]] نمود.
+مسلمانان باید به اهمیت مسجد [[آگاه]] شوند؛ مسجد [[تاریخ]] خونینی دارد و هیچ حرکت و [[قیام]] آزادی‌بخشی در [[جهان اسلام]] و در خاورمیانه و شمال [[آفریقا]] نیست، مگر آنکه از مساجد برخاسته است، و [[ظالمان]] از هیچ مرکزی به اندازه مسجد نمی‌هراسند.
+[[خداوند]] در [[قرآن کریم]] از مسجد به عنوان سنگر ([[مرصاد]]) نام می‌برد و می‌گوید: این سنگر نباید به دست [[منافقان]] بیفتد.
+نیز در [[فرهنگ اسلامی]] مسجد، “محراب” است؛ [[محراب]] از کلمه “حرب” به معنای [[جنگ]] گرفته شده است؛ یعنی، مسجد [[محل]] جنگ است؛ جنگ با [[شیطان]] نفس، [[نبرد]] با [[طاغوت]] و [[کفّار]] و [[ستمگران]]. این نقش [[واقعی]] مساجد است، به همین دلیل، در [[صدر اسلام]] منافقان برای خنثی‌کردن نقش هدایت‌گرانه و انقلابی مسجد، با نام مسجد، به [[مبارزه]] با آن پرداختند. آنها به [[رهبری]] منافقی به نام “ابوعامر راهب” در مقابل [[مسجد قباء]] [[مسجد]] دیگری ساخته و [[پیامبر اسلام]] را به افتتاح آن [[دعوت]] نمودند، [[خداوند]] نام آن را “مسجد ضرار” گذاشت (این مسجد برای ایجاد لطمه به [[اسلام]] و [[مسلمین]] ساخته شده بود) و [[دستور]] داد آن را ویران سازند. [[اصحاب]] به [[دستور پیامبر]]{{صل}} آن را به [[آتش]] کشیدند.
+[[آیه]] ذیل، در این مورد آمده است: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَى وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ * لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ}}<ref>«و کسانی هستند که مسجدی را برگزیده‌اند برای زیان رساندن (به مردم) و کفر و اختلاف افکندن میان مؤمنان و (ساختن) کمینگاه برای آن کس که از پیش با خداوند و پیامبر وی به جنگ برخاسته بود؛ و سوگند می‌خورند که ما جز سر نیکی نداریم و خداوند گواهی می‌دهد که آنان دروغگویند * هیچ‌گاه در آن (مسجد) حاضر مشو! بی‌گمان مسجدی که از روز نخست بنیان آن را بر پرهیزگاری نهاده‌اند سزاوارتر است که در آن حاضر گردی» سوره توبه، آیه ۱۰۷-۱۰۸.</ref>.
+[[قرآن]]، [[معجزه]] جاودان [[الهی]] است؛ همان‌طوری که قرآن می‌فرماید: [[ستمگران]] نخست در بستن [[مساجد]] و یا ویران‌کردن آن می‌کوشند، و آن‌گاه که موفق نشدند، برای [[فریب]] مرد و خنثی‌ساختن مساجد [[تقوا]]، خود مسجد می‌سازند و تعمیر می‌کنند. این شیوه تمام ستمگران است.
+باید [[سیاست]] [[حکومت اسلامی]] و [[ملت]] [[مسلمان]]، بر تقویت مساجد تقوا و رونق‌بخشیدن به آن [[استوار]] باشد؛ و [[عمران]] مساجد بر دو گونه است:
+#تعمیر نما و ساختمان مساجد؛
+# عمران مساجد با [[عبادت]] و [[نیایش]]<ref>کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۱۰۷.</ref>.<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۱۲۱.</ref>
 == جستارهای وابسته ==