کاربر:Jokar/صفحه تمرین 7: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←آفات ایمان) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ایمان''' باور قلبی و تصدیق به تمام فرمودههای پیامبر اکرم(ص) و امامان دوازده گانهی بعد از اوست. فقهای شیعه ایمان را شرط قبولی تمام اعمال عبادی میدانند و معتقدند که تقلید در ایمان راه ندارد. اندیشمندان و متکلمین شیعه، بنابر آموزههای قرآن، ایمان در مقابل اسلام به کار رفته است و اسلام را مرحلۀ اقرار به معتقدات و ایمان را مرحلۀ عمل همراه با عقیده میدانند. | |||
==معناشناسی ایمان== | ==معناشناسی ایمان== | ||
خط ۶: | خط ۶: | ||
در اصطلاح متکلمین و اندیشمندان اسلامی برای ایمان معانی دیگری ازجمله :'''علم و معرفت'''<ref>اسفار،صدرالدین شیرازی: 1386، 6: 7- 8</ref>، '''عمل(جوارحی)تنها'''، '''تصدیق قلبی واقرار زبانی و عمل جوارحی''' که در سخنی از امیرالمومنین(ع) در تعریف ایمان بدان اشاره میکنند<ref>{{متن حدیث|وَ [قَدْ] سُئِلَ عَنِ الْإِيمَانِ، فَقَالَ (علیه السلام): الْإِيمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ، وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ، وَ عَمَلٌ بِالْأَرْكَانِ}}، نهج البلاغه، حکمت ۲۲۷</ref>، '''تصدیق قلبی و اقرار زبانی ''' و یا به معنای '''تصدیق قلبی'''، به تمام آموزه های حضرت محمد(ص) و جانشینان آن حضرت از امامان معصوم(ع)، نقل کرده اند.<ref>مقاله عبدالله ابراهیم زاده آملی؛فصلنامه کلام اسلامی</ref> | در اصطلاح متکلمین و اندیشمندان اسلامی برای ایمان معانی دیگری ازجمله :'''علم و معرفت'''<ref>اسفار،صدرالدین شیرازی: 1386، 6: 7- 8</ref>، '''عمل(جوارحی)تنها'''، '''تصدیق قلبی واقرار زبانی و عمل جوارحی''' که در سخنی از امیرالمومنین(ع) در تعریف ایمان بدان اشاره میکنند<ref>{{متن حدیث|وَ [قَدْ] سُئِلَ عَنِ الْإِيمَانِ، فَقَالَ (علیه السلام): الْإِيمَانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ، وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ، وَ عَمَلٌ بِالْأَرْكَانِ}}، نهج البلاغه، حکمت ۲۲۷</ref>، '''تصدیق قلبی و اقرار زبانی ''' و یا به معنای '''تصدیق قلبی'''، به تمام آموزه های حضرت محمد(ص) و جانشینان آن حضرت از امامان معصوم(ع)، نقل کرده اند.<ref>مقاله عبدالله ابراهیم زاده آملی؛فصلنامه کلام اسلامی</ref> | ||
==ماهیت و ارکان | ==ماهیت و ارکان ایمان== | ||
{{اصلی|ارکان ایمان}} | |||
در این باره که [[ایمان دینی]] بر چه پایه یا پایههایی بنا میشود، [[متکلمان شیعه]] چند نظریه مطرح ساختهاند. برخی بر آن اند که [[ایمان]] تنها یک رکن دارد و آن، همان [[باور]] قلبی است. بنابر این نظرگاه، [[ایمان]]، [[تصدیق]] به [[قلب]] است، و اقرار زبان و عمل به ارکان در تحقق آن نقشی ندارند<ref>تمهید الاصول، ۲۹۳؛ ضمیمه تفسیر ابوالفتوح رازی، ۱۱؛ نثر طوبی فی الفاظ القرآن، ۴۲.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 72</ref> | در این باره که [[ایمان دینی]] بر چه پایه یا پایههایی بنا میشود، [[متکلمان شیعه]] چند نظریه مطرح ساختهاند. برخی بر آن اند که [[ایمان]] تنها یک رکن دارد و آن، همان [[باور]] قلبی است. بنابر این نظرگاه، [[ایمان]]، [[تصدیق]] به [[قلب]] است، و اقرار زبان و عمل به ارکان در تحقق آن نقشی ندارند<ref>تمهید الاصول، ۲۹۳؛ ضمیمه تفسیر ابوالفتوح رازی، ۱۱؛ نثر طوبی فی الفاظ القرآن، ۴۲.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 72</ref> | ||
خط ۱۹: | خط ۲۰: | ||
==اقسام و مراتب ایمان== | ==اقسام و مراتب ایمان== | ||
{{اصلی|مراتب ایمان}} | |||
[[ایمان]] از جهات گوناگون دارای اقسامی است: | [[ایمان]] از جهات گوناگون دارای اقسامی است: | ||
#از حیث دوام و بقا به ثابت و عاریتی تقسیم میشود: نوعی از [[ایمان]]، [[ایمانی]] است مستقرّ که در عمق [[دلها]] ثابت و برقرار است و نوع دیگر [[ایمانی]] که به صورت عاریه تا زمان معیّنی میان [[دلها]] و سینهها در نوسان است<ref>{{متن حدیث|فَمِنَ الْإِيمَانِ مَا يَكُونُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً فِي الْقُلُوبِ وَ مِنْهُ مَا يَكُونُ عَوَارِيَّ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُورِ إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹.</ref>. [[ایمان]] ثابت، [[ایمانی]] است که به حد ملکات [[نفسانی]] رسیده و در اعماق [[جان]] ریشه دوانده، اما [[ایمان]] عاریتی به این [[درجه]] از ثبوت نرسیده است.<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 158</ref> | #از حیث دوام و بقا به ثابت و عاریتی تقسیم میشود: نوعی از [[ایمان]]، [[ایمانی]] است مستقرّ که در عمق [[دلها]] ثابت و برقرار است و نوع دیگر [[ایمانی]] که به صورت عاریه تا زمان معیّنی میان [[دلها]] و سینهها در نوسان است<ref>{{متن حدیث|فَمِنَ الْإِيمَانِ مَا يَكُونُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً فِي الْقُلُوبِ وَ مِنْهُ مَا يَكُونُ عَوَارِيَّ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُورِ إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۸۹.</ref>. [[ایمان]] ثابت، [[ایمانی]] است که به حد ملکات [[نفسانی]] رسیده و در اعماق [[جان]] ریشه دوانده، اما [[ایمان]] عاریتی به این [[درجه]] از ثبوت نرسیده است.<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 158</ref> | ||
خط ۳۸: | خط ۴۰: | ||
در قرآن و حدیث، آثار و فواید زیادی برای ایمان ذکر شده که برخی از آنها عبارتند از: | در قرآن و حدیث، آثار و فواید زیادی برای ایمان ذکر شده که برخی از آنها عبارتند از: | ||
===قرآن=== | ===در قرآن=== | ||
برخی فواید ایمان در قرآن کریم عبارتند از: | برخی فواید ایمان در قرآن کریم عبارتند از: | ||
*سرمایه رستگاری، رهایی از عذاب دوزخ، موجب آمرزش گناهان و ورود در بهشت<ref>سوره صف، آیه ۱۰ ـ ۱۲{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}، اى کسانى که ایمان آورده اید! آیا شما را به تجارتى راهنمائى کنم که شما را از عذاب دردناک رهائى مى بخشد؟ به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جان هایتان در راه خدا جهاد کنید; این براى شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید!(اگر چنین کنید) گناهانتان را مى بخشد و شما را در باغ هائى از بهشت داخل مى کند که نهرها از زیر درختانش جارى است و در مسکن هاى پاکیزه در بهشت جاویدان جاى مى دهد; و این پیروزى عظیم است</ref> | *سرمایه رستگاری، رهایی از عذاب دوزخ، موجب آمرزش گناهان و ورود در بهشت<ref>سوره صف، آیه ۱۰ ـ ۱۲{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}، اى کسانى که ایمان آورده اید! آیا شما را به تجارتى راهنمائى کنم که شما را از عذاب دردناک رهائى مى بخشد؟ به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جان هایتان در راه خدا جهاد کنید; این براى شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید!(اگر چنین کنید) گناهانتان را مى بخشد و شما را در باغ هائى از بهشت داخل مى کند که نهرها از زیر درختانش جارى است و در مسکن هاى پاکیزه در بهشت جاویدان جاى مى دهد; و این پیروزى عظیم است</ref> | ||
خط ۴۶: | خط ۴۸: | ||
*بخشش الهی و رزق فراوان<ref>سوره حج، آیه ۵۰، {{متن قرآن|فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ}}، پس آنان كه ایمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، آمرزش و روزى نيكو براى ايشان خواهد بود</ref> | *بخشش الهی و رزق فراوان<ref>سوره حج، آیه ۵۰، {{متن قرآن|فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ}}، پس آنان كه ایمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، آمرزش و روزى نيكو براى ايشان خواهد بود</ref> | ||
=== | ===در روایات=== | ||
پروردگار مهربان آثار دنیوی و أخروی فراوانی ازجمله:برتری دعای مؤمن، صلابت، دفع بلایا، نجات در دنیا و آخرت و آرامش و امنیت را برای ایمان قرار داده است تا دلهای افراد را نسبت به ایمان و تسلیم در برابر حق متمایل سازد. | پروردگار مهربان آثار دنیوی و أخروی فراوانی ازجمله:برتری دعای مؤمن، صلابت، دفع بلایا، نجات در دنیا و آخرت و آرامش و امنیت را برای ایمان قرار داده است تا دلهای افراد را نسبت به ایمان و تسلیم در برابر حق متمایل سازد. | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۲۱: | ||
در مجموع میتوان گفت: [[تقلید]] در همه مسایل [[اعتقادی]]، حتی وجود [[خداوند]] جایز نیست و به [[تسلسل]] میانجامد، ولی اگر در مسایل اساسی [[استدلال]] باشد، میتوان در مسایل پیچیده به [[اهل خبره]] [[رجوع]] کرد و در نتیجه [[تقلید]] در تفاصیل [[اعتقادات]] جایز و در اصول آن جایز نیست<ref>ر.ک: [[سید محمد عالمی|عالمی، سید محمد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸.</ref>. | در مجموع میتوان گفت: [[تقلید]] در همه مسایل [[اعتقادی]]، حتی وجود [[خداوند]] جایز نیست و به [[تسلسل]] میانجامد، ولی اگر در مسایل اساسی [[استدلال]] باشد، میتوان در مسایل پیچیده به [[اهل خبره]] [[رجوع]] کرد و در نتیجه [[تقلید]] در تفاصیل [[اعتقادات]] جایز و در اصول آن جایز نیست<ref>ر.ک: [[سید محمد عالمی|عالمی، سید محمد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸.</ref>. | ||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[ابوالفضل روحی|روحی، ابوالفضل]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']] | |||
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']] | |||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|'''فرهنگنامه دینی''']] | |||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | |||
# [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']] | |||
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[سید محمد عالمی| عالمی، سید محمد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']] | |||
# [[پرونده:10115255.jpg|22px]] [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانش اخلاق اسلامی ج۱''']] | |||
# [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']] | |||
{{پایان}} | |||
{{پایان}} | |||
==جستارهای وابسته== | |||
* [[ارکان ایمان]] | |||
==منابع وابسته== | |||
{{پرسشهای وابسته}} | |||
{{ستون-شروع|3}} | |||
* [[:رده:کتابشناسی کتابهای ایمان|کتابشناسی ایمان]]؛ | |||
* [[:رده:مقالهشناسی مقالههای ایمان|مقالهشناسی ایمان]]؛ | |||
* [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای ایمان|پایاننامهشناسی ایمان]]. | |||
{{پایان}} | |||
{{پایان}} | |||
{{فضایل اخلاقی}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
{{ایمان}} | |||
[[رده:مدخل]] | |||
[[رده:ایمان]] | |||
[[رده:فضایل اخلاقی]] | |||
[[رده:مدخل اخلاقی نهج البلاغه]] | |||
[[رده:مقالههای اولویت یک]] |