ابر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

ابر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۳۸

۳٬۲۱۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۱

←‏ارتباط ابر و باد

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 برخی با استناد به آیه "و جَعَلنا فیها روسِیَ شـمِخـتٍ و أسقَینکم ماءً فُراتاً = و کوه‌های بلند در آن] =[[زمین]] [نهادیم و به شما آبی گوارا نوشانیدیم" (مرسلات / ۷۷، ۲۷) گفته‌اند: تقارن جمله "و أسقَینکم ماءً فُراتا" به‌دنبال کوه‌های [[مرتفع]] در این آیه، به تأثیر این کوه‌ها در تشکیل ابر و [[نزول]] [[باران]] اشاره دارد؛ زیرا برخورد بادهای افقی با این کوه‌ها، باعث [[تغییر]] مسیر بادها به طرف آسمان می‌شود؛ سپس برودت طبقه‌های فوقانی جو، بخار آب موجود در این بادها را به ابر تبدیل می‌کند؛ هم‌چنین گذر ابرهای پراکنده از قله‌های پوشیده از برف سبب می‌شود که برودت هوای موجود در قلّه‌ها در این ابرها تأثیر گذاشته، موجب متراکم شدن ابرها و در نتیجه [[نزول]] [[باران]] شود. <ref>التفسیر العلمی للآیات، ص ۳۸۰.</ref>.<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[ابر (مقاله)|مقاله "ابر"]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
 ==[[ارتباط]] [[ابر]] و باد==
-#نقش باد در تشکیل ابر و نزول باران: (] مراحل تشکیل ابر و نزول باران، همین مقاله)
+#نقش باد در تشکیل ابر و نزول باران.
-#نقش باد در حرکت ابر: باد عامل انتقال ابر به سوی سرزمین‌های خشک و مرده است: "و اللّهُ الَّذی أرسَلَ الرِّیـحَ... فسُقنـه إلی بلدٍ میّتٍ" (فاطر / ۳۵، ۹) و رانده شدن ابر به وسیله باد، به [[نرمی]] و با [[لطافت]] صورت می‌گیرد، نه با شدّت و سرعت: "ألم تَرَ أنّ اللّهَ یُزجِی سَحابا". ([[نور]] / ۲۴، ۴۳) در [[آیه]] ۵۷ [[اعراف]] / ۷ نیز به حرکت ابر به وسیله باد اشاره کرده، می‌گوید: "هوالّذی یُرسلُ الرّیـحَ... حتّی إذا أَقلَّتْ سَحابا ثِقالاً سُقنـه لِبلدٍ میّت". برخی در [[تفسیر]] این آیه گفته‌اند: کاربرد واژه "اقلال" که از قلّ به معنای کم بودن است، چنین معنا می‌دهد که حمل ابرهای سنگین به وسیله باد، به لحاظ قدرتی که در باد نهفته، بسیار آسان و ناچیز است. <ref>التحقیق، ج ۹، ص ۳۰۹، "قلّ".</ref>
+#نقش باد در حرکت ابر: باد عامل انتقال ابر به سوی سرزمین‌های خشک و مرده است: {{متن قرآن|وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ}}<ref>«و خداوند است که بادها را می‌فرستد و (بادها) ابری را بر می‌انگیزد و ما آن را به سرزمینی مرده می‌رانیم و آن زمین را بدان (آب) پس از مردن آن زنده می‌گردانیم؛ رستخیز نیز همین‌گونه است» سوره فاطر، آیه ۹.</ref> و رانده شدن ابر به وسیله باد، به [[نرمی]] و با [[لطافت]] صورت می‌گیرد، نه با شدّت و سرعت: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ جِبَالٍ فِيهَا مِنْ بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ}}<ref>«آیا در نیافته‌ای که خداوند ابری را (پیش) می‌راند  سپس میان آن را به هم می‌پیوندد سپس آن را بر هم می‌نشاند  آنگاه دانه‌های باران را می‌نگری که از میان آن بیرون می‌آید و از ابرهایی کوه پیکر که در آسمان است  تگرگ فرو می‌فرستد که آن را به هر که خواهد می‌زند» سوره نور، آیه ۴۳.</ref> در [[آیه]] {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}}<ref>«و اوست که بادها را پیشاهنگ رحمت خویش (باران)، نویددهنده می‌فرستد تا چون ابری بارور را برداشت آن را به سرزمینی بایر برانیم و از آن، آب فرو فشانیم و با آن از هر گونه میوه برآوریم؛ به همین گونه مردگان را بر می‌انگیزیم باشد که پند گیرید» سوره اعراف، آیه ۵۷.</ref> نیز به حرکت ابر به وسیله باد اشاره کرده. برخی در [[تفسیر]] این آیه گفته‌اند: کاربرد واژه "اقلال" که از قلّ به معنای کم بودن است، چنین معنا می‌دهد که حمل ابرهای سنگین به وسیله باد، به لحاظ قدرتی که در باد نهفته، بسیار آسان و ناچیز است. <ref>التحقیق، ج ۹، ص ۳۰۹، "قلّ".</ref>
-#نقش باد در انتشار و پراکندن ابرها: پهن شدن و انتشار ابرها در [[آسمان]] نیزبه وسیله بادانجام می‌گیرد: "اللّهُ الّذی یُرسِلُ الرّیـحَ... فیَبسُطُه فی‌السّماءِکَیف یَشاءُ" ([[روم]] / ۳۰، ۴۸) و در آیه‌ای دیگر به بادهایی که ابرها را می‌پراکنند، [[سوگند]] یاد کرده است: "والنّـشرت نشرا". (مرسلات / ۷۷، ۳).<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[ابر (مقاله)|مقاله "ابر"]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
+#نقش باد در انتشار و پراکندن ابرها: پهن شدن و انتشار ابرها در [[آسمان]] نیزبه وسیله بادانجام می‌گیرد: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ}}<ref>«خداوند است که بادها را می‌فرستد که ابرها را برمی‌انگیزد و آن را در آسمان هر گونه خواهد می‌گسترد و آن را پاره‌پاره می‌گرداند و آنگاه باران پیاپی را می‌نگری که از لابه‌لای آن بیرون می‌زند و چون (خداوند) آن را به کسانی از بندگانش که بخواهد برساند ناگهان شاد می‌شوند» سوره روم، آیه ۴۸.</ref> و در آیه‌ای دیگر به بادهایی که ابرها را می‌پراکنند، [[سوگند]] یاد کرده است: {{متن قرآن|وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا}}<ref>«و به بادهای گستراننده (ابرها)،» سوره مرسلات، آیه ۳.</ref>.<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[ابر (مقاله)|مقاله "ابر"]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
 ==سوگند [[قرآن]] به ابر==
 [[خداوند]] برای [[اثبات معاد]] و [[صدق]] [[وعده]] خویش به ابر سوگند خورده، می‌گوید: {{متن قرآن|فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا}}<ref>«که (ابرهای) گرانبار را برمی‌دارند،» سوره ذاریات، آیه ۲.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ}}<ref>«که بی‌گمان آنچه به شما نوید می‌دهند، راستین است» سوره ذاریات، آیه ۵.</ref> در آیه {{متن قرآن|فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا}}<ref>«و سبک روانه می‌شوند» سوره ذاریات، آیه ۳.</ref> نیز قرآن به "سـبحـت" (شناوران) سوگند یاد کرده که [[مفسّران]] یکی از مصادیق آن را ابرها دانسته‌اند. <ref>المیزان، ج ۲۰، ص ۱۸۰.</ref> برخی گفته‌اند: سوگند خداوند به ابر، برای [[عظمت]] و فوایدی است که برای [[انسان‌ها]] دارد<ref> البصائر، ج ۴۱، ص ۸۸. </ref>.<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[ابر (مقاله)|مقاله "ابر"]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>