ایمان ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها
←دلایل منکران ایمان ابوطالب
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
۲. مسلم <ref>التراتب الاداریة، ج۱، ص ۱۹۸.</ref> و [[بخاری]] <ref>[[الغدیر]]، ج۸، ص ۱۰.</ref> و عده دیگری [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ}}<ref>«بی‌گمان تو هر کس را که دوست داری راهنمایی نمی‌توانی کرد امّا خداوند هر کس را بخواهد راهنمایی میکند و او به رهیافتگان داناتر است» سوره قصص، آیه ۵۶.</ref>؛ را نیز مربوط به ابوطالب دانسته‌اند که در وقت [[مرگ]]، [[بنی هاشم]] را جمع کرده و آنها را امر به [[اطاعت از پیامبر]] {{صل}} کرد تا [[رستگار]] شوند و [[پیامبر]] ({{صل}} فرمود: ای عمو آنها را [[نصیحت]] می‌‌کنی و خود را رها می‌‌کنی، امّا ابوطالب گفت نمی‌توانم از [[دین]] [[پدر]] و اجدادم دست بردارم. | ۲. مسلم <ref>التراتب الاداریة، ج۱، ص ۱۹۸.</ref> و [[بخاری]] <ref>[[الغدیر]]، ج۸، ص ۱۰.</ref> و عده دیگری [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ}}<ref>«بی‌گمان تو هر کس را که دوست داری راهنمایی نمی‌توانی کرد امّا خداوند هر کس را بخواهد راهنمایی میکند و او به رهیافتگان داناتر است» سوره قصص، آیه ۵۶.</ref>؛ را نیز مربوط به ابوطالب دانسته‌اند که در وقت [[مرگ]]، [[بنی هاشم]] را جمع کرده و آنها را امر به [[اطاعت از پیامبر]] {{صل}} کرد تا [[رستگار]] شوند و [[پیامبر]] ({{صل}} فرمود: ای عمو آنها را [[نصیحت]] می‌‌کنی و خود را رها می‌‌کنی، امّا ابوطالب گفت نمی‌توانم از [[دین]] [[پدر]] و اجدادم دست بردارم. | ||
در پاسخ این [[استدلال]] گفته شده که [[شأن نزول]] دیگری برای این آیه نقل شده و آن مربوط به [[جنگ اُحُد]] است که وقتی دندان پیامبر {{صل}} شکسته و صورتش با [[شمشیر]] شکافته می‌‌شود برای [[هدایت]] قومش [[دعا]] میکند که این آیه نازل می‌‌شود. علاوه بر این که از نوع گزارش مسلم و بخاری برمی آید این آیه و آیه قبلی هر دو در وقت [[مرگ ابوطالب]] نازل شده و این در حالی است که این دو آیه با فاصله حدود ده سال، اوّلی در [[مکه]] و دومی در [[مدینه]] نازل شده است <ref>[[جامع البیان]]، ج۷، ص ۹ـ ۲۲۷ ؛ [[تفسیر ابن کثیر]]، ج۲، ص ۱۳۲ ؛ طبقات [[ابن سعد]]، ج۱، ص ۱۲۳.</ref> و بر فرض [[صحت حدیث]]، آیه دلالت بر عدم [[ایمان ابوطالب]] ندارد، بلکه نشان می‌‌دهد ایمان ابوطالب به [[اراده]] مستقل پیامبر | در پاسخ این [[استدلال]] گفته شده که [[شأن نزول]] دیگری برای این آیه نقل شده و آن مربوط به [[جنگ اُحُد]] است که وقتی دندان پیامبر {{صل}} شکسته و صورتش با [[شمشیر]] شکافته می‌‌شود برای [[هدایت]] قومش [[دعا]] میکند که این آیه نازل می‌‌شود. علاوه بر این که از نوع گزارش مسلم و بخاری برمی آید این آیه و آیه قبلی هر دو در وقت [[مرگ ابوطالب]] نازل شده و این در حالی است که این دو آیه با فاصله حدود ده سال، اوّلی در [[مکه]] و دومی در [[مدینه]] نازل شده است <ref>[[جامع البیان]]، ج۷، ص ۹ـ ۲۲۷ ؛ [[تفسیر ابن کثیر]]، ج۲، ص ۱۳۲ ؛ طبقات [[ابن سعد]]، ج۱، ص ۱۲۳.</ref> و بر فرض [[صحت حدیث]]، آیه دلالت بر عدم [[ایمان ابوطالب]] ندارد، بلکه نشان می‌‌دهد ایمان ابوطالب به [[اراده]] مستقل پیامبر {{صل}} نیست بلکه به خواست [[خداوند]] است، و سخن ابوطالب {{عربی|"على ملّة عبد‌المطلب"}} نیز چنان که ذیل آیه قبل گفته شد توریه بوده و اشاره به کلمه توحید و [[دین حق]] است. | ||
۳. [[حبیب بن ابوثابت]] از فردی که از [[ابن عباس]] شنیده نقل میکند <ref>الثقات، ج۴، ص ۱۳۷.</ref> که ابن عباس گفت [[آیه]]: {{متن قرآن|وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِنْ يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ}}<ref>«و آنان (دیگران را) از آن (قرآن) باز می‌دارند و (خود) از آن دور می‌شوند و جز خویشتن را نابود نمی‌کنند و در نمی‌یابند» سوره انعام، آیه ۲۶.</ref>، در [[حقّ]] [[ابوطالب]] نازل شد که مردم را از [[اذیت]] [[رسول خدا]] {{صل}} [[نهی]] می‌‌کرد ولی خود داخل در [[اسلام]] نمی‌شد <ref>[[جامع البیان]]، ج۷، ص ۲۲۷ و ۲۳۰ ؛ [[الدر المنثور]]، ج۳، ص ۷۹.</ref>. | ۳. [[حبیب بن ابوثابت]] از فردی که از [[ابن عباس]] شنیده نقل میکند <ref>الثقات، ج۴، ص ۱۳۷.</ref> که ابن عباس گفت [[آیه]]: {{متن قرآن|وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِنْ يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ}}<ref>«و آنان (دیگران را) از آن (قرآن) باز می‌دارند و (خود) از آن دور می‌شوند و جز خویشتن را نابود نمی‌کنند و در نمی‌یابند» سوره انعام، آیه ۲۶.</ref>، در [[حقّ]] [[ابوطالب]] نازل شد که مردم را از [[اذیت]] [[رسول خدا]] {{صل}} [[نهی]] می‌‌کرد ولی خود داخل در [[اسلام]] نمی‌شد <ref>[[جامع البیان]]، ج۷، ص ۲۲۷ و ۲۳۰ ؛ [[الدر المنثور]]، ج۳، ص ۷۹.</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
۴. به نقل از [[ابوسعید خدری]]، شخصی نزد [[پیامبر]] از ابوطالب یاد کرد، آن [[حضرت]] فرمود: [[امید]] است که [[شفاعت]] من در [[روز قیامت]] برای او سودمند باشد، در میان آبی جوشیده از [[آتش]] قرار می‌‌گیرد که تا دو [[کعب]] او می‌‌رسد و از آنجا تا مغز او را می‌‌جوشاند... <ref>العلل ومعرفة الرجال، ج۱، ص ۲۴۹، رقم ۳۳۹.</ref>. | ۴. به نقل از [[ابوسعید خدری]]، شخصی نزد [[پیامبر]] از ابوطالب یاد کرد، آن [[حضرت]] فرمود: [[امید]] است که [[شفاعت]] من در [[روز قیامت]] برای او سودمند باشد، در میان آبی جوشیده از [[آتش]] قرار می‌‌گیرد که تا دو [[کعب]] او می‌‌رسد و از آنجا تا مغز او را می‌‌جوشاند... <ref>العلل ومعرفة الرجال، ج۱، ص ۲۴۹، رقم ۳۳۹.</ref>. | ||
این حدیث به خاطر اشخاصی همچون [[سفیان ثوری]]، [[عبدالملک بن عمیر لخمی کوفی]] <ref>الجرح والتعدیل، ج۵، ص ۳۹۵، رقم ۱۸۳۳؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۲، ص ۶۳۴ و ۶۳۳ رقم ۵۱۲۵.</ref> و [[عبدالعزیز دراودی]] <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص ۷۰.</ref> که در [[سلسله]] [[سند]] قرار دارند از نظر [[سند ضعیف]] است و [[بغض]] و [[دشمنی]] [[مغیرة بن شعبه]] که [[حدیث]] را از او نقل می‌‌کنند نسبت به [[بنی هاشم]] و بخصوص [[علی]]{{ع}} معروف است <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص۶۸.</ref> به علاوه این که اگر [[ابوطالب]] [[مشرک]] بوده چگونه [[پیامبر]] | این حدیث به خاطر اشخاصی همچون [[سفیان ثوری]]، [[عبدالملک بن عمیر لخمی کوفی]] <ref>الجرح والتعدیل، ج۵، ص ۳۹۵، رقم ۱۸۳۳؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۲، ص ۶۳۴ و ۶۳۳ رقم ۵۱۲۵.</ref> و [[عبدالعزیز دراودی]] <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص ۷۰.</ref> که در [[سلسله]] [[سند]] قرار دارند از نظر [[سند ضعیف]] است و [[بغض]] و [[دشمنی]] [[مغیرة بن شعبه]] که [[حدیث]] را از او نقل می‌‌کنند نسبت به [[بنی هاشم]] و بخصوص [[علی]]{{ع}} معروف است <ref>[[شرح نهج البلاغه]]، ج۱۴، ص۶۸.</ref> به علاوه این که اگر [[ابوطالب]] [[مشرک]] بوده چگونه [[پیامبر]]{{صل}} طبق این حدیث [[امید]] [[شفاعت]] او را داشته است؟! و [[امام باقر]]{{ع}} در پاسخ سؤال از حدیث یاد شده فرمود: اگر [[ایمان ابوطالب]] در کفّه ای از ترازو و [[ایمان]] این [[مردم]] در کفّه ای دیگر قرار گیرد هر آینه ایمان او ترجیح خواهد یافت.<ref>[[اسماعیل آذری‌نژاد|آذری‌نژاد، اسماعیل]]، [[ایمان ابوطالب (مقاله)|مقاله «ایمان ابوطالب»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||