پرش به محتوا

آیه بسمله: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آیه بسمله در قرآن]] - [[آیه بسمله در حدیث]] - [[آیه بسمله در اخلاق اسلامی]] - [[آیه بسمله در معارف و سیره رضوی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آیه بسمله در قرآن]] - [[آیه بسمله در علوم قرآنی]] - [[آیه بسمله در اخلاق اسلامی]] - [[آیه بسمله در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


خط ۱۲: خط ۱۲:
این آیه در آغاز همه [[سوره‌های قرآن]]، به جز [[سوره توبه]] آمده است و در آیه ۳۰ [[سوره نمل]]: {{متن قرآن|إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«آن (نامه) از سوی سلیمان است و (متن آن) این است: «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره نمل، آیه ۳۰.</ref> افزون بر آغاز [[سوره]]، در شروع [[نامه]] [[سلیمان]]{{ع}} تکرار شده است. {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} در آیه {{متن قرآن|إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«آن (نامه) از سوی سلیمان است و (متن آن) این است: «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره نمل، آیه ۳۰.</ref> به اتفاق [[شیعه]] و [[سنی]]، جزو سوره به شمار می‌آید<ref>روض الجنان و روح الجنان، ج۱، ص۴۴.</ref>. در روایات، {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} سرآغاز هر [[کتاب آسمانی]]<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۹.</ref>، با کرامت‌ترین [[آیه قرآن]]<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۹.</ref>، با فضیلت‌ترین آیه در [[سوره حمد]]<ref>تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۸۹.</ref> و با عظمت‌ترین آیه قرآن<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۲۱-۲۲.</ref> خوانده شده است. هر کار مهمی که با {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} آغاز نگردد، ناتمام و ناقص است<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۲۵؛ تفسیر الصافی، ج۱، ص۸۳.</ref>.
این آیه در آغاز همه [[سوره‌های قرآن]]، به جز [[سوره توبه]] آمده است و در آیه ۳۰ [[سوره نمل]]: {{متن قرآن|إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«آن (نامه) از سوی سلیمان است و (متن آن) این است: «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره نمل، آیه ۳۰.</ref> افزون بر آغاز [[سوره]]، در شروع [[نامه]] [[سلیمان]]{{ع}} تکرار شده است. {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} در آیه {{متن قرآن|إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«آن (نامه) از سوی سلیمان است و (متن آن) این است: «به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره نمل، آیه ۳۰.</ref> به اتفاق [[شیعه]] و [[سنی]]، جزو سوره به شمار می‌آید<ref>روض الجنان و روح الجنان، ج۱، ص۴۴.</ref>. در روایات، {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} سرآغاز هر [[کتاب آسمانی]]<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۹.</ref>، با کرامت‌ترین [[آیه قرآن]]<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۹.</ref>، با فضیلت‌ترین آیه در [[سوره حمد]]<ref>تهذیب الأحکام، ج۲، ص۲۸۹.</ref> و با عظمت‌ترین آیه قرآن<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۲۱-۲۲.</ref> خوانده شده است. هر کار مهمی که با {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} آغاز نگردد، ناتمام و ناقص است<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۲۵؛ تفسیر الصافی، ج۱، ص۸۳.</ref>.


«اسم» در این آیه به معنای نامیدن به کار رفته است. از همین‌رو، {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} یعنی کارم را با [[نام خداوند]] آغاز می‌کنم<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۴۰.</ref>. «باء» برای [[استعانت]] از [[خداوند]]<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۷؛ مواهب الرحمن، ج۱، ص۹.</ref>، و یا ابتدا به اسم اوست<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۳؛ المیزان، ج۱، ص۱۷.</ref>. برخی از [[مفسران]] معنای ابتدا را ترجیح داده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۳.</ref>. {{متن قرآن|اللَّهِ}} در اصل از {{عربی|اَلَهَ}} به معنای {{عربی|عَبَدَ}}<ref>المفردات، ص۸۲.</ref>، و یا {{عربی|تَحير}}<ref>المفردات، ص۸۳.</ref> (به جهت آنکه [[تفکر]] در [[ذات خداوند]] موجب [[تحیر]] [[انسان]] می‌شود)<ref>المفردات، ص۸۳.</ref> گرفته شده که در این صورت، به معنای [[معبود]] و یا کسی است که [[عقل‌ها]] درباره او متحیرند. در واژه {{عربی|اله}} نیز در اثر کثرت استعمال «الف» از میان برداشته شده و بعد از اضافه شدن «ال» به صورت {{متن قرآن|اللَّهِ}} در آمده است و در این صورت، فقط در مورد [[خداوند متعال]] به کار می‌رود<ref>المفردات، ص۸۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۸.</ref>. {{متن قرآن|الرَّحْمَنِ}} و {{متن قرآن|الرَّحِيمِ}} از ماده [[رحمت]] هستند، {{متن قرآن|الرَّحْمَنِ}} بر کثرت و عمومیت رحمت دلالت دارد که هم بر [[مؤمن]] و هم بر [[کافر]] [[افاضه]] می‌شود، اما {{متن قرآن|الرَّحِيمِ}}، از [[ثبات]] و بقای آن حکایت می‌کند که فقط نسبت به [[مؤمنان]] صورت می‌گیرد<ref>المیزان، ج۱، ص۱۸-۱۹.</ref>. 
"اسم" در این آیه به معنای نامیدن به کار رفته است. از همین‌رو، {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ}} یعنی کارم را با [[نام خداوند]] آغاز می‌کنم<ref>تفسیر العسکری{{ع}}، ص۴۰.</ref>. «باء» برای [[استعانت]] از [[خداوند]]<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۷؛ مواهب الرحمن، ج۱، ص۹.</ref>، و یا ابتدا به اسم اوست<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۳؛ المیزان، ج۱، ص۱۷.</ref>. برخی از [[مفسران]] معنای ابتدا را ترجیح داده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۱، ص۹۳.</ref>. {{متن قرآن|اللَّهِ}} در اصل از {{عربی|اَلَهَ}} به معنای {{عربی|عَبَدَ}}<ref>المفردات، ص۸۲.</ref>، و یا {{عربی|تَحير}}<ref>المفردات، ص۸۳.</ref> (به جهت آنکه [[تفکر]] در [[ذات خداوند]] موجب [[تحیر]] [[انسان]] می‌شود)<ref>المفردات، ص۸۳.</ref> گرفته شده که در این صورت، به معنای [[معبود]] و یا کسی است که [[عقل‌ها]] درباره او متحیرند. در واژه {{عربی|اله}} نیز در اثر کثرت استعمال «الف» از میان برداشته شده و بعد از اضافه شدن «ال» به صورت {{متن قرآن|اللَّهِ}} در آمده است و در این صورت، فقط در مورد [[خداوند متعال]] به کار می‌رود<ref>المفردات، ص۸۲؛ المیزان، ج۱، ص۱۸.</ref>. {{متن قرآن|الرَّحْمَنِ}} و {{متن قرآن|الرَّحِيمِ}} از ماده [[رحمت]] هستند، {{متن قرآن|الرَّحْمَنِ}} بر کثرت و عمومیت رحمت دلالت دارد که هم بر [[مؤمن]] و هم بر [[کافر]] [[افاضه]] می‌شود، اما {{متن قرآن|الرَّحِيمِ}}، از [[ثبات]] و بقای آن حکایت می‌کند که فقط نسبت به [[مؤمنان]] صورت می‌گیرد<ref>المیزان، ج۱، ص۱۸-۱۹.</ref>. 


[[روایات]] متعددی از [[امام رضا]]{{ع}} در بیان اهمیت، [[تفسیر]] و مسائل [[فقهی]] این [[آیه]] رسیده است. در منقولات از آن [[حضرت]] نزدیکی {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} به [[اسم اعظم]] [[خداوند]]، مانند نزدیکی سیاهی چشم به سفیدی آن معرفی شده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵.</ref>. طبق [[حدیثی]] که امام رضا{{ع}} از جدش [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده، هنگامی که بنده‌ای بگوید: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}، خداوند متعال می‌فرماید: بنده‌ام با نام من آغاز کرد و بر من لازم است که امور او را به سامان رسانم و در کارش [[برکت]] دهم<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۰.</ref>. قرائت این آیه بعد از [[نماز صبح]]<ref>مهج الدعوات، ص۳۱۶.</ref> و [[نماز]] [[مغرب]]<ref>فلاح السائل، ص۲۳۰- ۲۳۱.</ref> و به هنگام خروج از [[منزل]]<ref>المحاسن، ج۲، ص۳۵۱.</ref> و هر کار مهم دیگری<ref>المجازات النبویة، ص۲۳۰؛ تفسیر العسکری{{ع}}، ص۲۵.</ref> توصیه شده است.
[[روایات]] متعددی از [[امام رضا]]{{ع}} در بیان اهمیت، [[تفسیر]] و مسائل [[فقهی]] این [[آیه]] رسیده است. در منقولات از آن [[حضرت]] نزدیکی {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} به [[اسم اعظم]] [[خداوند]]، مانند نزدیکی سیاهی چشم به سفیدی آن معرفی شده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵.</ref>. طبق [[حدیثی]] که امام رضا{{ع}} از جدش [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده، هنگامی که بنده‌ای بگوید: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}، خداوند متعال می‌فرماید: بنده‌ام با نام من آغاز کرد و بر من لازم است که امور او را به سامان رسانم و در کارش [[برکت]] دهم<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۰.</ref>. قرائت این آیه بعد از [[نماز صبح]]<ref>مهج الدعوات، ص۳۱۶.</ref> و [[نماز]] [[مغرب]]<ref>فلاح السائل، ص۲۳۰- ۲۳۱.</ref> و به هنگام خروج از [[منزل]]<ref>المحاسن، ج۲، ص۳۵۱.</ref> و هر کار مهم دیگری<ref>المجازات النبویة، ص۲۳۰؛ تفسیر العسکری{{ع}}، ص۲۵.</ref> توصیه شده است.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش