پرش به محتوا

اسرافیل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '|مقاله "' به '|مقاله «'
جز (جایگزینی متن - '"]]، دائرةالمعارف' به '»، [[دائرةالمعارف')
جز (جایگزینی متن - '|مقاله "' به '|مقاله «')
خط ۱۶: خط ۱۶:
#در فرهنگ اسلامی [[مسئولیت]] اسرافیل، [[ابلاغ پیام الهی]] به دیگر فرشتگان <ref>التوحید، ص ۲۶۴؛ مجمع‌البیان، ج ۱۰، ص ۶۵۲.</ref> و دمیدن در [[صور]] معرفی شده است؛ ولی در تورات، نه تنها فرشتگان تسبیح‌گوی سرافیم چنین مسئولیت‌هایی ندارند، بلکه از هیچ فرشته‌ای حتی با لفظی دیگر برای چنین مسئولیتی، نامی به میان نیامده است. بر اساس روایات، همچنین اسرافیل [[ولیّ]] [[لوح محفوظ]] <ref>عالم الملائکه، ص ۶۳؛ البدایة والنهایه، ج ۱، ص ۵۹.</ref> و واسطه [[امین]] بین خداوند و سه فرشته [[برگزیده]] دیگر معرفی شده است <ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۰.</ref> و بر این نکته تصریح شده که [[وحی]] [[خدا]] بر [[جبرئیل]] توسط او [[ابلاغ]] می‌گردد.<ref>بحارالانوار، ج ۵۴، ص ۳۶۶، ۳۶۸؛ التوحید، ص ۲۶۴.</ref>
#در فرهنگ اسلامی [[مسئولیت]] اسرافیل، [[ابلاغ پیام الهی]] به دیگر فرشتگان <ref>التوحید، ص ۲۶۴؛ مجمع‌البیان، ج ۱۰، ص ۶۵۲.</ref> و دمیدن در [[صور]] معرفی شده است؛ ولی در تورات، نه تنها فرشتگان تسبیح‌گوی سرافیم چنین مسئولیت‌هایی ندارند، بلکه از هیچ فرشته‌ای حتی با لفظی دیگر برای چنین مسئولیتی، نامی به میان نیامده است. بر اساس روایات، همچنین اسرافیل [[ولیّ]] [[لوح محفوظ]] <ref>عالم الملائکه، ص ۶۳؛ البدایة والنهایه، ج ۱، ص ۵۹.</ref> و واسطه [[امین]] بین خداوند و سه فرشته [[برگزیده]] دیگر معرفی شده است <ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۰.</ref> و بر این نکته تصریح شده که [[وحی]] [[خدا]] بر [[جبرئیل]] توسط او [[ابلاغ]] می‌گردد.<ref>بحارالانوار، ج ۵۴، ص ۳۶۶، ۳۶۸؛ التوحید، ص ۲۶۴.</ref>


براساس این [[روایات]] فرمان‌ها و [[وحی الهی]] در [[لوح محفوظ]] ظاهر می‌شود و [[اسرافیل]] آن را به دیگر [[فرشتگان]] ابلاغ می‌کند. [[علامه مجلسی]] در ذیل روایات پیشگفته، از برخی نقل می‌کند که وی براساس روایتی، همه فرشتگان [[لوح]] را تحت امر و پیرو اسرافیل دانسته است.<ref>بحارالانوار، ج ۵۴، ص ۳۱۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۲، ص ۱۶۲.</ref> در روایتی دیگر [[علم]] جبرئیل از [[میکائیل]]، و علم میکائیل برگرفته از اسرافیل، و [[دانش]] اسرافیل از لوح محفوظ معرفی شده است <ref>الاختصاص، ص ۴۵.</ref> و در [[سلسله]] [[سند]] روایات قدسی نیز [[پیامبر]] [[سخن]] [[خداوند]] را از جبرئیل و او از میکائیل و میکائیل از اسرافیل و او از لوح و لوح از قلم و در نهایت آن را از خداوند نقل می‌کند؛<ref> بحارالانوار، ج ۳۹، ص ۲۴۶؛ وسائل‌الشیعه، ج ۸، ص ۴۲، ۸۶؛ ج ۲۷، ص ۱۸۷.</ref> همچنین در روایات از نگاشته شدن [[قرآن]] <ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۲۳.</ref> و نامی از [[اسمای الهی]] <ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۵۳.</ref> و ۴ حرف از حروف [[گشایش]] امور بر پیشانی اسرافیل <ref>الخصال، ج ۲، ص ۵۱۰؛ اعلام القرآن، ص ۸۹.</ref> گزارشهایی ارائه شده و در [[دعا]]،<ref>بحارالانوار، ج ۸۷، ص ۲۱۳؛ ج ۸۶، ص ۳۱۶؛ ج ۹۰، ص ۲۶۱ ـ ۲۶۲.</ref> تعقیقات <ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۹۳، ۲۵۳؛ ج ۸۳، ص ۷۵، ۸۸.</ref> و حرزهای بسیاری <ref>بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۳۱۱؛ ج ۸۷، ص ۱۹۱.</ref> از او نام برده شده است. بدین‌سان و با [[عنایت]] به نبودن واژه اسرافیل در [[زبان عبری]] و سامی،<ref>المعرب، ص ۹۷.</ref> صرف [[حدس]] و [[گمان]] یا وجود پاره‌ای تشابهات نمی‌تواند اشتقاق این واژه را از لغت [[عبری]] سرافیم توجیه کند.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
براساس این [[روایات]] فرمان‌ها و [[وحی الهی]] در [[لوح محفوظ]] ظاهر می‌شود و [[اسرافیل]] آن را به دیگر [[فرشتگان]] ابلاغ می‌کند. [[علامه مجلسی]] در ذیل روایات پیشگفته، از برخی نقل می‌کند که وی براساس روایتی، همه فرشتگان [[لوح]] را تحت امر و پیرو اسرافیل دانسته است.<ref>بحارالانوار، ج ۵۴، ص ۳۱۹؛ التفسیر الکبیر، ج ۲، ص ۱۶۲.</ref> در روایتی دیگر [[علم]] جبرئیل از [[میکائیل]]، و علم میکائیل برگرفته از اسرافیل، و [[دانش]] اسرافیل از لوح محفوظ معرفی شده است <ref>الاختصاص، ص ۴۵.</ref> و در [[سلسله]] [[سند]] روایات قدسی نیز [[پیامبر]] [[سخن]] [[خداوند]] را از جبرئیل و او از میکائیل و میکائیل از اسرافیل و او از لوح و لوح از قلم و در نهایت آن را از خداوند نقل می‌کند؛<ref> بحارالانوار، ج ۳۹، ص ۲۴۶؛ وسائل‌الشیعه، ج ۸، ص ۴۲، ۸۶؛ ج ۲۷، ص ۱۸۷.</ref> همچنین در روایات از نگاشته شدن [[قرآن]] <ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۲۳.</ref> و نامی از [[اسمای الهی]] <ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۵۳.</ref> و ۴ حرف از حروف [[گشایش]] امور بر پیشانی اسرافیل <ref>الخصال، ج ۲، ص ۵۱۰؛ اعلام القرآن، ص ۸۹.</ref> گزارشهایی ارائه شده و در [[دعا]]،<ref>بحارالانوار، ج ۸۷، ص ۲۱۳؛ ج ۸۶، ص ۳۱۶؛ ج ۹۰، ص ۲۶۱ ـ ۲۶۲.</ref> تعقیقات <ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۹۳، ۲۵۳؛ ج ۸۳، ص ۷۵، ۸۸.</ref> و حرزهای بسیاری <ref>بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۳۱۱؛ ج ۸۷، ص ۱۹۱.</ref> از او نام برده شده است. بدین‌سان و با [[عنایت]] به نبودن واژه اسرافیل در [[زبان عبری]] و سامی،<ref>المعرب، ص ۹۷.</ref> صرف [[حدس]] و [[گمان]] یا وجود پاره‌ای تشابهات نمی‌تواند اشتقاق این واژه را از لغت [[عبری]] سرافیم توجیه کند.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==[[اسرافیل]] در [[قرآن]]==
==[[اسرافیل]] در [[قرآن]]==
خط ۳۴: خط ۳۴:
##اوصاف و [[افعال]] فرشتگان: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند  جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد» سوره بقره، آیه ۳۴.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص ۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۲۳.</ref>
##اوصاف و [[افعال]] فرشتگان: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ}}<ref>«و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند  جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد» سوره بقره، آیه ۳۴.</ref>.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص ۲۰۴ ـ ۲۰۵؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۲۳.</ref>
##[[برتری]] فرشتگان [[برگزیده]] بر [[بنی‌آدم]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>.<ref>روض‌الجنان، ج ۱۲، ص ۲۵۱.</ref>.
##[[برتری]] فرشتگان [[برگزیده]] بر [[بنی‌آدم]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}}<ref>«و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰.</ref>.<ref>روض‌الجنان، ج ۱۲، ص ۲۵۱.</ref>.
افزون بر این، در ذیل برخی از [[آیات]] نیز به مناسبت خاصی از [[اسرافیل]] [[سخن]] به میان آمده است؛ مانند [[پیوستن]] ذرّیه [[مؤمنان]] به ایشان در [[قیامت]]، {{متن قرآن|الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ}}<ref>«آنان که در بیهوده‌گویی، به بازی سرگرمند» سوره طور، آیه ۱۲.</ref><ref>تفسیر فرات الکوفی، ص ۴۴۵.</ref> [[شادکامی]] [[بهشتیان]] {{متن قرآن|فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ}}<ref>«اما کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در بوستانی شادمان می‌گردانند» سوره روم، آیه ۱۵.</ref>.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۷، ص ۴۴۰.</ref> و فرستادن [[فرشته]] [[پیامبر]] برای [[فرشتگان]] بر فرض [[زندگی]] آنها در [[زمین]] {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا}}<ref>«بگو: اگر بر زمین فرشتگانی می‌بودند که با آرامش  راه می‌پیمودند (باز هم) بر آنان از آسمان فرشته‌ای را به پیامبری می‌فرستادیم» سوره اسراء، آیه ۹۵.</ref>.<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۷.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
افزون بر این، در ذیل برخی از [[آیات]] نیز به مناسبت خاصی از [[اسرافیل]] [[سخن]] به میان آمده است؛ مانند [[پیوستن]] ذرّیه [[مؤمنان]] به ایشان در [[قیامت]]، {{متن قرآن|الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ}}<ref>«آنان که در بیهوده‌گویی، به بازی سرگرمند» سوره طور، آیه ۱۲.</ref><ref>تفسیر فرات الکوفی، ص ۴۴۵.</ref> [[شادکامی]] [[بهشتیان]] {{متن قرآن|فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ}}<ref>«اما کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در بوستانی شادمان می‌گردانند» سوره روم، آیه ۱۵.</ref>.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۷، ص ۴۴۰.</ref> و فرستادن [[فرشته]] [[پیامبر]] برای [[فرشتگان]] بر فرض [[زندگی]] آنها در [[زمین]] {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا}}<ref>«بگو: اگر بر زمین فرشتگانی می‌بودند که با آرامش  راه می‌پیمودند (باز هم) بر آنان از آسمان فرشته‌ای را به پیامبری می‌فرستادیم» سوره اسراء، آیه ۹۵.</ref>.<ref>تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۷.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==جایگاه اسرافیل==
==جایگاه اسرافیل==
خط ۴۵: خط ۴۵:
براساس ظاهرِ گونه‌هایی از روایات، اسرافیل با جبرئیل و میکائیل همسان و این سه از گرامی‌ترین آفریده‌ها نزد خداوند،<ref> الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> [[آفریده]] شده از گوهری واحد،<ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۱۷۵.</ref> از رؤسای فرشتگان،<ref>الاختصاص، ص ۴۶؛ اعلام القرآن، ص ۸۹.</ref> و هر سه از کروبیان [[فرشتگان مقرب]] هستند.<ref>المفصل، ج ۲، ص ۲۶۹.</ref> شایان ذکر است که فضیلت‌های مشترک یاد شده در پاره‌ای از این‌ روایات و به دنبال آن فرشتگان برخوردار از آنها می‌توانند دارای مراتب باشند، بنابراین، بین این روایات و روایاتی که مفاد آنها [[برتری]] اسرافیل بر سایر فرشتگان برگزیده است تنافی نیست.
براساس ظاهرِ گونه‌هایی از روایات، اسرافیل با جبرئیل و میکائیل همسان و این سه از گرامی‌ترین آفریده‌ها نزد خداوند،<ref> الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> [[آفریده]] شده از گوهری واحد،<ref>بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۱۷۵.</ref> از رؤسای فرشتگان،<ref>الاختصاص، ص ۴۶؛ اعلام القرآن، ص ۸۹.</ref> و هر سه از کروبیان [[فرشتگان مقرب]] هستند.<ref>المفصل، ج ۲، ص ۲۶۹.</ref> شایان ذکر است که فضیلت‌های مشترک یاد شده در پاره‌ای از این‌ روایات و به دنبال آن فرشتگان برخوردار از آنها می‌توانند دارای مراتب باشند، بنابراین، بین این روایات و روایاتی که مفاد آنها [[برتری]] اسرافیل بر سایر فرشتگان برگزیده است تنافی نیست.


در برخی روایات نام اسرافیل پس از جبرئیل و میکائیل ذکر شده <ref>الخصال، ج ۱، ص ۲۲۵؛ ج ۲، ص ۴۵۷.</ref> یا [[مقام]] و جایگاه آن دو [[برتر]] دانسته شده است<ref>ریاض السالکین، ج ۱، ص ۸۶.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
در برخی روایات نام اسرافیل پس از جبرئیل و میکائیل ذکر شده <ref>الخصال، ج ۱، ص ۲۲۵؛ ج ۲، ص ۴۵۷.</ref> یا [[مقام]] و جایگاه آن دو [[برتر]] دانسته شده است<ref>ریاض السالکین، ج ۱، ص ۸۶.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==ویژگی [[اسرافیل]]==
==ویژگی [[اسرافیل]]==
در تبیین آیاتی که از [[عبادت]] [[فرشتگان]]: {{متن قرآن|وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ}}<ref>«و هر کس که در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست و آن کسان که نزد اویند از پرستش وی سر باز نمی‌زنند و خسته نمی‌شوند» سوره انبیاء، آیه ۱۹.</ref> و [[تسبیح]] آنان: {{متن قرآن|فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ}}<ref>«و اگر گردنکشی کنند، آنان که نزد پروردگارت به سر می‌برند شب و روز او را به پاکی یاد می‌کنند و رنجور نمی‌شوند» سوره فصلت، آیه ۳۸.</ref> [[سخن]] می‌گوید از اسرافیل نام برده شده است.<ref> قصص عن الملائکه، ص ۱۴.</ref> فرشتگان دارای بال‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه‌اند: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> در برخی از [[روایات]] اسرافیل دارای ۴ بال معرفی شده است.<ref>الدر المنثور، ج ۷، ص ۲۵۳؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۲.</ref> برابر روایات اسرافیل فرشته‌ای بسیار بزرگ، با [[شکوه]] و دارای [[قدرت]] فراوان است. [[ابن‌عباس]] در روایتی مبسوط می‌گوید: اسرافیل دارای قدرت ۷ [[زمین]]، کوه‌ها، بادها، درندگان و سراپای وجود او برخوردار از [[شعور]]، قدرت بیان و زبان است که [[خداوند]] را به هزار هزار لغت تسبیح می‌گوید... و اسرافیل در هر شبانه [[روز]] سه بار به [[جهنّم]] نگریسته، می‌گرید... [[میکائیل]] ۵۰۰ سال پس از اسرافیل و [[جبرئیل]] ۵۰۰ سال پس از میکائیل [[آفریده]] شده است.<ref>البرهان، ج ۵، ص ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>[[ذوالقرنین]] او را همانند مردی [[جوان]]، سفید چهره، [[زیبا]] صورت و دارای لباسی سپید معرفی کرده است.<ref>تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۴۷.</ref> او در هنگام [[نزول]] بر [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت لوط]] با هیبتی [[نیکو]] و [[لباس]] وعمامه‌ای سفید نمایان شده است.<ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۱۵۳، ۱۵۵.</ref> چشمانش همانند دو [[کوکب]] درّی ([[ستاره درخشان]]) دانسته شده است.<ref>الدرالمنثور، ج ۷، ص ۲۵۳.</ref> این‌گونه اوصاف برگرفته از نحوه [[تمثل]] اسرافیل در برابر [[وصف]] کنندگان یا حاکی از [[عظمت]] و مرتبه وجودی اوست که به‌صورت [[تشبیه]] معقول به محسوس بیان شده است.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
در تبیین آیاتی که از [[عبادت]] [[فرشتگان]]: {{متن قرآن|وَلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِنْدَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ}}<ref>«و هر کس که در آسمان‌ها و زمین است از آن اوست و آن کسان که نزد اویند از پرستش وی سر باز نمی‌زنند و خسته نمی‌شوند» سوره انبیاء، آیه ۱۹.</ref> و [[تسبیح]] آنان: {{متن قرآن|فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ}}<ref>«و اگر گردنکشی کنند، آنان که نزد پروردگارت به سر می‌برند شب و روز او را به پاکی یاد می‌کنند و رنجور نمی‌شوند» سوره فصلت، آیه ۳۸.</ref> [[سخن]] می‌گوید از اسرافیل نام برده شده است.<ref> قصص عن الملائکه، ص ۱۴.</ref> فرشتگان دارای بال‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه‌اند: {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«سپاس خداوند را، آفریننده آسمان‌ها و زمین، همان که فرشتگان دارنده دو دو، و سه سه، و چهار چهار، بال را پیام‌رسان گمارده است؛ در آفرینش هر چه بخواهد می‌افزاید، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فاطر، آیه ۱.</ref> در برخی از [[روایات]] اسرافیل دارای ۴ بال معرفی شده است.<ref>الدر المنثور، ج ۷، ص ۲۵۳؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص ۲۶۲.</ref> برابر روایات اسرافیل فرشته‌ای بسیار بزرگ، با [[شکوه]] و دارای [[قدرت]] فراوان است. [[ابن‌عباس]] در روایتی مبسوط می‌گوید: اسرافیل دارای قدرت ۷ [[زمین]]، کوه‌ها، بادها، درندگان و سراپای وجود او برخوردار از [[شعور]]، قدرت بیان و زبان است که [[خداوند]] را به هزار هزار لغت تسبیح می‌گوید... و اسرافیل در هر شبانه [[روز]] سه بار به [[جهنّم]] نگریسته، می‌گرید... [[میکائیل]] ۵۰۰ سال پس از اسرافیل و [[جبرئیل]] ۵۰۰ سال پس از میکائیل [[آفریده]] شده است.<ref>البرهان، ج ۵، ص ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>[[ذوالقرنین]] او را همانند مردی [[جوان]]، سفید چهره، [[زیبا]] صورت و دارای لباسی سپید معرفی کرده است.<ref>تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۴۷.</ref> او در هنگام [[نزول]] بر [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت لوط]] با هیبتی [[نیکو]] و [[لباس]] وعمامه‌ای سفید نمایان شده است.<ref> تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۱۵۳، ۱۵۵.</ref> چشمانش همانند دو [[کوکب]] درّی ([[ستاره درخشان]]) دانسته شده است.<ref>الدرالمنثور، ج ۷، ص ۲۵۳.</ref> این‌گونه اوصاف برگرفته از نحوه [[تمثل]] اسرافیل در برابر [[وصف]] کنندگان یا حاکی از [[عظمت]] و مرتبه وجودی اوست که به‌صورت [[تشبیه]] معقول به محسوس بیان شده است.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==مسئولیت و مأموریت اسرافیل==
==مسئولیت و مأموریت اسرافیل==
خط ۵۷: خط ۵۷:
در [[تفسیر آیه]] [[معراج]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}}: {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش » سوره اسراء، آیه ۱.</ref> از [[همراهی]] اسرافیل و دو [[فرشته]] برگزیده دیگر، [[جبرئیل]] و [[میکائیل]]، با پیامبر[[سخن]] گفته شده است؛<ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۳.</ref> همچنین در ذیل آیه {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا}}<ref>«بگو: اگر بر زمین فرشتگانی می‌بودند که با آرامش  راه می‌پیمودند (باز هم) بر آنان از آسمان فرشته‌ای را به پیامبری می‌فرستادیم» سوره اسراء، آیه ۹۵.</ref> بر اساس روایتی، اسرافیل بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل و از سوی [[خداوند]] او را بین پیامبریِ همراه با [[سلطنت]] و [[شوکت]] ظاهری و پیامبریِ همراه با [[عبودیت]]، مخیّر ساخت و پیامبر به اشارت [[جبرئیل]] [[بندگی]] را برگزید. در این [[روایت]] جبرئیل بر [[رفعت]] [[درجه]] [[اسرافیل]] تأکید کرده است.<ref>البدایة و النهایه، ج ۱، ص ۵۸؛ الایمان بالملائکه، ص ۹۰ ـ ۹۱.</ref> برخی از [[مفسران]] در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند؛ دم برنیاورند مگر آن کس که (خداوند) بخشنده بدو اذن دهد و او سخن درست گوید» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref> که حضور [[فرشتگان]] را در [[قیامت]] گزارش می‌کند از حضور ویژه اسرافیل[[سخن]] گفته‌اند.<ref>روض‌الجنان، ج ۱۲، ص ۱۵۲.</ref> براساس روایتی از [[پیامبر]]{{صل}} در ذیل آیه {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ}}<ref>«و فرزندان مؤمنانی را که از آنان با ایمان، پیروی کرده‌اند به آنان می‌پیوندیم و از (پاداش) کردارشان چیزی نمی‌کاهیم، هر کس در گرو کرده خویش است» سوره طور، آیه ۲۱.</ref> اسرافیل با سه حلّه از [[نور]] برای [[پوشش]] به نزد [[حضرت فاطمه]]{{س}} آمده، او را برای حضور در [[محشر]] فرا می‌خواند.<ref>تفسیر فرات الکوفی، ص ۴۴۵.</ref> در ذیل آیه {{متن قرآن|فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ}}<ref>«اما کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در بوستانی شادمان می‌گردانند» سوره روم، آیه ۱۵.</ref> یکی از عوامل [[شادکامی]] [[بهشتیان]]، خواندن اسرافیل با آوازی بسیار خوش معرفی شده است. [[زیبایی]] و جذابیت آواز اسرافیل از همه الحان، [[برتر]] است <ref>روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۲۴۷.</ref> و به هنگام آواز اسرافیل، درختان و حوریان و پرندگان بهشتی نیز با وی همنوا شده او را [[همراهی]] می‌کنند <ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص ۱۰.</ref> و به نقل کشف‌الاسرار وی برای بهشتیان، [[قرآن]] می‌خواند.<ref> کشف‌الاسرار، ج ۷، ص ۴۴۰.</ref> شاید بتوان گفت [[زیبایی]] و جذابیت آواز اسرافیل و همنوا شدن درختان و حوریان و پرندگان بهشتی با وی از آن روست که آواز او، آواز [[احیا]] و زندگی‌آفرین است.
در [[تفسیر آیه]] [[معراج]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}}: {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش » سوره اسراء، آیه ۱.</ref> از [[همراهی]] اسرافیل و دو [[فرشته]] برگزیده دیگر، [[جبرئیل]] و [[میکائیل]]، با پیامبر[[سخن]] گفته شده است؛<ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۳.</ref> همچنین در ذیل آیه {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ فِي الْأَرْضِ مَلَائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَسُولًا}}<ref>«بگو: اگر بر زمین فرشتگانی می‌بودند که با آرامش  راه می‌پیمودند (باز هم) بر آنان از آسمان فرشته‌ای را به پیامبری می‌فرستادیم» سوره اسراء، آیه ۹۵.</ref> بر اساس روایتی، اسرافیل بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل و از سوی [[خداوند]] او را بین پیامبریِ همراه با [[سلطنت]] و [[شوکت]] ظاهری و پیامبریِ همراه با [[عبودیت]]، مخیّر ساخت و پیامبر به اشارت [[جبرئیل]] [[بندگی]] را برگزید. در این [[روایت]] جبرئیل بر [[رفعت]] [[درجه]] [[اسرافیل]] تأکید کرده است.<ref>البدایة و النهایه، ج ۱، ص ۵۸؛ الایمان بالملائکه، ص ۹۰ ـ ۹۱.</ref> برخی از [[مفسران]] در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند؛ دم برنیاورند مگر آن کس که (خداوند) بخشنده بدو اذن دهد و او سخن درست گوید» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref> که حضور [[فرشتگان]] را در [[قیامت]] گزارش می‌کند از حضور ویژه اسرافیل[[سخن]] گفته‌اند.<ref>روض‌الجنان، ج ۱۲، ص ۱۵۲.</ref> براساس روایتی از [[پیامبر]]{{صل}} در ذیل آیه {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ}}<ref>«و فرزندان مؤمنانی را که از آنان با ایمان، پیروی کرده‌اند به آنان می‌پیوندیم و از (پاداش) کردارشان چیزی نمی‌کاهیم، هر کس در گرو کرده خویش است» سوره طور، آیه ۲۱.</ref> اسرافیل با سه حلّه از [[نور]] برای [[پوشش]] به نزد [[حضرت فاطمه]]{{س}} آمده، او را برای حضور در [[محشر]] فرا می‌خواند.<ref>تفسیر فرات الکوفی، ص ۴۴۵.</ref> در ذیل آیه {{متن قرآن|فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ}}<ref>«اما کسانی را که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در بوستانی شادمان می‌گردانند» سوره روم، آیه ۱۵.</ref> یکی از عوامل [[شادکامی]] [[بهشتیان]]، خواندن اسرافیل با آوازی بسیار خوش معرفی شده است. [[زیبایی]] و جذابیت آواز اسرافیل از همه الحان، [[برتر]] است <ref>روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۲۴۷.</ref> و به هنگام آواز اسرافیل، درختان و حوریان و پرندگان بهشتی نیز با وی همنوا شده او را [[همراهی]] می‌کنند <ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۴، ص ۱۰.</ref> و به نقل کشف‌الاسرار وی برای بهشتیان، [[قرآن]] می‌خواند.<ref> کشف‌الاسرار، ج ۷، ص ۴۴۰.</ref> شاید بتوان گفت [[زیبایی]] و جذابیت آواز اسرافیل و همنوا شدن درختان و حوریان و پرندگان بهشتی با وی از آن روست که آواز او، آواز [[احیا]] و زندگی‌آفرین است.


افزون بر موارد پیشگفته، برابر [[روایات]]، اسرافیل دارای مأموریت‌های دیگری است؛ مانند: [[مؤذن]] [[اهل آسمان]]،<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۹ ـ ۲۳۰.</ref> احیای [[اصحاب کهف]]،<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۴۱۷.</ref> احیای [[جرجیس]] پس از سوزانده شدن [[جسد]] وی به دست [[پادشاه]] [[زمان]].<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۴۴۷.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
افزون بر موارد پیشگفته، برابر [[روایات]]، اسرافیل دارای مأموریت‌های دیگری است؛ مانند: [[مؤذن]] [[اهل آسمان]]،<ref>الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۲۹ ـ ۲۳۰.</ref> احیای [[اصحاب کهف]]،<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۴۱۷.</ref> احیای [[جرجیس]] پس از سوزانده شدن [[جسد]] وی به دست [[پادشاه]] [[زمان]].<ref>بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۴۴۷.</ref>.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==فرجام اسرافیل==
==فرجام اسرافیل==
مفسران برابر روایات، اسرافیل و سه [[فرشته]] [[برگزیده]] دیگر (جبرئیل [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) را مصداق مستثنا در آیه {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ}}<ref>«و در صور دمیده می‌شود آنگاه هر کس در آسمان‌ها و در زمین است بیهوش می‌گردد- جز آن کس که خدا بخواهد- سپس بار دیگر در آن می‌دمند که ناگاه آنان برمی‌خیزند ، به انتظار می‌مانند» سوره زمر، آیه ۶۸.</ref>، {{متن قرآن|وَيَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ}}<ref>«و روزی که در صور دمند، هر کس در آسمان‌ها و هر کس در زمین است می‌هراسد، جز کسی که خداوند بخواهد و همگان نزد او با فروتنی می‌آیند» سوره نمل، آیه ۸۷.</ref> به هنگام نفخ [[صور]] و از [[مرگ]] بر کنار دانسته‌اند؛<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۳، ص ۱۶۰؛ روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۸۱.</ref> اما در نهایت [[اسرافیل]] نیز همچون [[فرشتگان]] [[برگزیده]] دیگر طعم مرگ را خواهد چشید؛ طبق برخی [[روایات]]، پس از دمیدن نخست و مرگ همگان، [[خداوند]] یا [[عزرائیل]]، ابتدا [[جان]] [[جبرئیل]]، سپس [[میکائیل]] و در پایان اسرافیل و<ref>البرهان، ج۴، ص۷۳۰ ـ ۷۳۱؛ روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۸۱.</ref> برابر روایتی ابتدا جان اسرافیل، سپس دو [[فرشته]] دیگر را می‌گیرد و خود عزرائیل نیز [[قبض روح]] می‌شود.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۸، ص ۴۳۶؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۵، ص ۱۸۲.</ref> برابر [[روایت]] دیگر به نقل از [[امام علی بن الحسین]]{{ع}} همه [[اهل آسمان]] بر اثر نفخه نخست می‌میرند و اسرافیل آخرین کسی است که قبض روح می‌شود.<ref> البرهان، ج ۴، ص ۷۲۹.</ref> نکته اخیر در روایت و نیز برخی منابع ذکر شده است.<ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۵۵.</ref> به نظر برخی مرگ مجردات مانند [[ملائکه]] به معنای محو نسبتِ وجود آنها به ماهیاتشان است.<ref>اسفار، ج ۹، ص ۲۷۸.</ref> در روایتی، اسرافیل به عنوان اولین کسی که زنده می‌شود<ref>البرهان، ج ۴، ص ۷۳۱؛ روح البیان، ج ۸، ص ۱۳۸ ـ ۱۳۹؛ البدایه‌والنهایه، ج ۱، ص ۵۹.</ref> معرفی شده و در [[روز قیامت]] نیز پس از [[لوح]] و قلم اولین فرشته‌ای است که در مورد [[ابلاغ]] [[فرمان خدا]] از او [[پرسش]] می‌شود.<ref>بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۸۱.</ref> با توجه به [[مسئولیت]] مهم اسرافیل در [[احیا]] شاید سرّ اینکه او آخرین فردی است که قبض روح می‌شود و اولین کسی است که زنده می‌شود، این باشد که وی مجرای [[افاضه]] [[حیات]] از ناحیه خداوند به سایر موجودات است.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>
مفسران برابر روایات، اسرافیل و سه [[فرشته]] [[برگزیده]] دیگر (جبرئیل [[میکائیل]] و [[عزرائیل]]) را مصداق مستثنا در آیه {{متن قرآن|وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ}}<ref>«و در صور دمیده می‌شود آنگاه هر کس در آسمان‌ها و در زمین است بیهوش می‌گردد- جز آن کس که خدا بخواهد- سپس بار دیگر در آن می‌دمند که ناگاه آنان برمی‌خیزند ، به انتظار می‌مانند» سوره زمر، آیه ۶۸.</ref>، {{متن قرآن|وَيَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ}}<ref>«و روزی که در صور دمند، هر کس در آسمان‌ها و هر کس در زمین است می‌هراسد، جز کسی که خداوند بخواهد و همگان نزد او با فروتنی می‌آیند» سوره نمل، آیه ۸۷.</ref> به هنگام نفخ [[صور]] و از [[مرگ]] بر کنار دانسته‌اند؛<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۳، ص ۱۶۰؛ روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۸۱.</ref> اما در نهایت [[اسرافیل]] نیز همچون [[فرشتگان]] [[برگزیده]] دیگر طعم مرگ را خواهد چشید؛ طبق برخی [[روایات]]، پس از دمیدن نخست و مرگ همگان، [[خداوند]] یا [[عزرائیل]]، ابتدا [[جان]] [[جبرئیل]]، سپس [[میکائیل]] و در پایان اسرافیل و<ref>البرهان، ج۴، ص۷۳۰ ـ ۷۳۱؛ روض‌الجنان، ج ۱۵، ص ۸۱.</ref> برابر روایتی ابتدا جان اسرافیل، سپس دو [[فرشته]] دیگر را می‌گیرد و خود عزرائیل نیز [[قبض روح]] می‌شود.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۸، ص ۴۳۶؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۵، ص ۱۸۲.</ref> برابر [[روایت]] دیگر به نقل از [[امام علی بن الحسین]]{{ع}} همه [[اهل آسمان]] بر اثر نفخه نخست می‌میرند و اسرافیل آخرین کسی است که قبض روح می‌شود.<ref> البرهان، ج ۴، ص ۷۲۹.</ref> نکته اخیر در روایت و نیز برخی منابع ذکر شده است.<ref> تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۵۵.</ref> به نظر برخی مرگ مجردات مانند [[ملائکه]] به معنای محو نسبتِ وجود آنها به ماهیاتشان است.<ref>اسفار، ج ۹، ص ۲۷۸.</ref> در روایتی، اسرافیل به عنوان اولین کسی که زنده می‌شود<ref>البرهان، ج ۴، ص ۷۳۱؛ روح البیان، ج ۸، ص ۱۳۸ ـ ۱۳۹؛ البدایه‌والنهایه، ج ۱، ص ۵۹.</ref> معرفی شده و در [[روز قیامت]] نیز پس از [[لوح]] و قلم اولین فرشته‌ای است که در مورد [[ابلاغ]] [[فرمان خدا]] از او [[پرسش]] می‌شود.<ref>بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۸۱.</ref> با توجه به [[مسئولیت]] مهم اسرافیل در [[احیا]] شاید سرّ اینکه او آخرین فردی است که قبض روح می‌شود و اولین کسی است که زنده می‌شود، این باشد که وی مجرای [[افاضه]] [[حیات]] از ناحیه خداوند به سایر موجودات است.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:000054.jpg|22px]] [[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله "اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳''']]
#[[پرونده:000054.jpg|22px]] [[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[ اسرافیل - محمدی آشنانی (مقاله)|مقاله «اسرافیل»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش