ابوحماد جهنی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوحماد جهنی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۳

۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۱

←‏مقدمه

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 نام و نسبش [[عقبة بن عامر بن عبس جهنی]]، از [[جهینه]]، تیره‌ای از [[قضاعه]] است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۹. نسب کامل وی را بنگرید در: همو، تهذیب، ج۷، ص۲۱۶؛ تاریخ ابن یونس، ج۱، ص۳۴۵ و منابع دیگری که مصحح کتاب درباره نسب وی و اشتباهات پیش آمده در همین زمینه معرفی کرده است.</ref>. ابوحماد [[گمان]] می‌کرد از تیره معد است، ولی [[پیامبر]] به او فرمود از شاخه [[قضاعة بن مالک بن حمیر]] است<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۱۰.</ref>. در [[کنیه]] وی [[اختلاف]] بسیار وجود دارد. افزون بر ابوحماد<ref>ابن معین، ج۱، ص۱۶؛ دولابی، ج۱، ص۲۰۴.</ref>، ابوسعاد<ref>مزی، ج۲۰، ص۲۰۳؛ ابن حبان، ج۳، ص۲۸۰.</ref>، ابوحماذ<ref>بخاری، ج۶، ص۴۳۰.</ref>، ابوحامد، [[ابوعامر]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳۸۰.</ref>، ابوعمرو<ref>ابن سعد، ج۴، ص۲۵۶؛ ابن قتیبه، ص۲۷۹.</ref>، [[ابوعمار]]<ref>ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۸۳.</ref> [[ابواسید]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۱۸۳؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۱۳.</ref>، ابوأسد<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۸۰؛ باجی، ج۳، ص۱۱۲۴.</ref>، [[ابوالاسود]]<ref>مزی، ج۱۳، ص۱۲۶.</ref>، ابوسعد<ref>ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۸۳.</ref> و ابوعبس<ref>ابن یونس، ج۱، ص۳۴۵؛ ابونعیم، ج۴، ص۲۱۵۱؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۸۸.</ref> از جمله کنیه‌های گفته شده برای وی است.
-منشأ این تعدد، تصحیف یا خلط اطلاعات مربوط به وی با فرد دیگری است، زیرا اطلاعات مربوط به [[عوف بن مالک]] که [[صحابی]] [[رسول]] خداست، اشتراکاتی با وی دارد. کنیه ابوحماد و ابوعمرو و نیز تعبیر صاحب النبی{{صل}} برای هر دو به کار رفته است و هر دو ساکن [[شام]] بودند و خانه‌ای در [[دمشق]] داشتند<ref>مزی، ج۲۲، ص۴۴۳.</ref>. اشتهار بیشتر وی به ابوحماد است؛ چنان که [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۱.</ref> مدخل ابوحامد را به ابوحماد ارجاع داده‌اند. در [[سند]] [[حدیثی]] که از وی نقل شده، به احتمال اشتباهی رخ داده که گویی کنیه ابوحماد برای شخص دیگری است. سند - حدیث چنین است: {{عربی |".....عن عقبة بن عامر، و ابي حماد او ابي حامد الانصاري صاحبي رسول الله....."}}؛ واوِ پیش از ابوحماد و تعبیر صاحبی [[رسول الله]] که تثنیه است، نشان می‌دهد [[عقبة بن عامر]] و [[ابو حماد]] دو نفرند که بر همین مبنا [[ذهبی]]<ref>تجرید، ج۲، ص۱۶۰.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۹.</ref> مدخلی را به [[ابوحماد انصاری]] اختصاص داده‌اند. اما بی‌تردید، واو پیش از ابوحماد افزوده شده و در پی آن، به [[اشتباه]] صاحب [[رسول الله]] به تثنیه تبدیل شده است؛ چنان که در موارد دیگر، [[سند صحیح]] بدین گونه است: {{عربی|"عن عقبة بن عامر ابي حماد الانصاري - وفي نسخة أبي حامد الانصاري - صاحب رسول الله..."<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۴.</ref>. ضمن آنکه [[حدیثی]] که بعد از این [[سند]] آمده، در منابع برای [[عقبة بن عامر]] نوشته شده است<ref>احمدبن حنبل، ج۴، ص۱۴۷.</ref>.
+منشأ این تعدد، تصحیف یا خلط اطلاعات مربوط به وی با فرد دیگری است، زیرا اطلاعات مربوط به [[عوف بن مالک]] که [[صحابی]] [[رسول]] خداست، اشتراکاتی با وی دارد. کنیه ابوحماد و ابوعمرو و نیز تعبیر صاحب النبی{{صل}} برای هر دو به کار رفته است و هر دو ساکن [[شام]] بودند و خانه‌ای در [[دمشق]] داشتند<ref>مزی، ج۲۲، ص۴۴۳.</ref>. اشتهار بیشتر وی به ابوحماد است؛ چنان که [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۶۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۱.</ref> مدخل ابوحامد را به ابوحماد ارجاع داده‌اند. در [[سند]] [[حدیثی]] که از وی نقل شده، به احتمال اشتباهی رخ داده که گویی کنیه ابوحماد برای شخص دیگری است. سند - حدیث چنین است: {{عربی |".....عن عقبة بن عامر، و ابي حماد او ابي حامد الانصاري صاحبي رسول الله....."}}؛ واوِ پیش از ابوحماد و تعبیر صاحبی [[رسول الله]] که تثنیه است، نشان می‌دهد [[عقبة بن عامر]] و [[ابو حماد]] دو نفرند که بر همین مبنا [[ذهبی]]<ref>تجرید، ج۲، ص۱۶۰.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۹.</ref> مدخلی را به [[ابوحماد انصاری]] اختصاص داده‌اند. اما بی‌تردید، واو پیش از ابوحماد افزوده شده و در پی آن، به [[اشتباه]] صاحب [[رسول الله]] به تثنیه تبدیل شده است؛ چنان که در موارد دیگر، [[سند صحیح]] بدین گونه است: {{عربی|"عن عقبة بن عامر ابي حماد الانصاري - وفي نسخة أبي حامد الانصاري - صاحب رسول الله...}}"<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۷۴.</ref>. ضمن آنکه [[حدیثی]] که بعد از این [[سند]] آمده، در منابع برای [[عقبة بن عامر]] نوشته شده است<ref>احمدبن حنبل، ج۴، ص۱۴۷.</ref>.
 او به عنوان یکی از [[اصحاب]] بلندپایه [[رسول خدا]]{{صل}} شمرده شده<ref>ابن عساکر، ج۴۰، ص۵۰۰؛ ذهبی، سیر، ج۶، ص۴۶۸؛ در تهذیب، ج۷، ص۲۱۶؛ به جای رفعاء اصحاب محمد رفقاء أصحاب محمد است.</ref> و با تعبیر "صاحب النبی" از او یاد گردیده است<ref>مزی، ج۲۰، ص۲۰۳.</ref>. بیشتر [[صحابه]] نگاران او را از [[صحابه رسول خدا]] که در [[مصر]] [[مسکن]] گزیدند<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۵۳۱.</ref> آورده و وی را ستوده‌اند. نیز از او با عنوان {{عربی | "قديم الهجرة والسابقة والصحبة"}}؛ یاد شده<ref>ابن یونس، ج۱، ص۳۴۷؛ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۲۱۶.</ref> و ذهبی او را با اوصافی چون [[امام]]، عالم، مُقرئ، [[فصیح]]، [[فقیه]] آشنا به [[قوانین]] [[ارث]] و شاعر بلند پایه [[ستایش]] کرده است<ref>ذهبی، سیر، ج۲، ص۴۶۷.</ref>. با این حال در [[غزوات]] عصر رسول خدا{{صل}} به جز [[تبوک]]، از او یادی نشده و [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۴، ص۲۵۶.</ref> شرح حال او را در صحابه‌ای آورده است که پیش از [[فتح مکه]] [[مسلمان]] شدند.