احمد بن هارون بن موفق مدینی: تفاوت میان نسخه‌ها

غلام امام رضا{{ع}}. احمد بن هارون بن موفق ظاهراً از غلامان امام رضا{{ع}} بود. طبرسی روایتی آورده است که با فرض صحت آن می‌توان نتیجه گرفت که وی از خدمتکاران امام رضا{{ع}} بوده است. بنابراین گزارش، احمد بن هارون غذایی برای امام رضا{{ع}} تهیه کرد و نزد امام آورد. اما از آنجا که سبزی همراه غذا نبود، امام به وی یادآوری کرد که لازم است سبزی بر سر سفره باشد. آن‌گاه یکی دیگر از غلامان امام مقداری سبزی تهیه کرد و برای امام آورد<ref>مکارم الأخلاق، ص۱۷۶.</ref>. به نظر می‌رسد این روایت را اولین‌بار طبرسی نقل کرده و پس از او دیگران به نقل آن پرداخته‌اند. در منابع دیگر مشابه این روایت را احمد بن هارون از جدش و در برخی دیگر از منابع از پدرش روایت کرده است<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۲؛ المحاسن، ج۲، ص۵۰۷.</ref>. منابع در باب علم امامان به زبان حیوانات گزارشی از احمد با این مضمون آورده‌اند که وی روزی برای عرض سلام نزد ابوالحسن{{ع}} رفت. امام از او خواست وی را در سرکشی به باغ‌ها و مزارعش همراهی کند. احمد همراه امام حرکت کرد. او در این گزارش ادعا کرده که امام با برخی از حیوانات سخن گفته است<ref>الاختصاص، ص۲۹۸؛ بصائر الدرجات، ص۳۷۰؛ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۲۷۰.</ref>. در این روایت احمد بن هارون غلام ابوالحسن علی معرفی شده، اما مشخص نشده منظور کدام امام است.

روایت‌هایی از احمد بن هارون بن موفق از جدش موفق<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۲؛ وسائل الشیعة، ج۲۴، ص۴۱۹.</ref> و نیز از پدرش نقل شده است<ref>المحاسن، ج۲، ص۵۰۷.</ref>. این روایت‌ها به نوعی نشان می‌دهد موفق جد احمد از خدمتکاران امام کاظم{{ع}} بود و احتمالاً این فرد همان موفق است که در منابع با عنوان «مولی ابی الحسن{{ع}}» از او یاد شده است<ref>الکافی، ج۶، ص۳۶۸؛ المحاسن، ج۲، ص۵۱۸؛ وسائل الشیعة، ج۳۵، ص۱۹۷.</ref>. برخی نیز هارون پدر احمد را از غلامان ابوالحسن{{ع}} دانسته‌اند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۵۰۳.</ref>، اما باز هم معلوم نیست منظور کدام امام است. برخی معتقدند موفق، غلام امام رضا{{ع}} بوده<ref>معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۹۰.</ref>، و برخی اساساً او را مجهول معرفی کرده‌اند<ref>المفید من معجم رجال الحدیث، ص۶۳۱.</ref>.

اگر با توجه به آن‌چه گذشت نتیجه بگیریم که موفق جد احمد از غلامان امام کاظم{{ع}} بوده، می‌توانیم بگوییم روایت‌هایی که احمد مستقیماً از امام رضا{{ع}} نقل کرده است، نشان می‌دهد که احمد بن هارون از غلامان امام رضا{{ع}} بوده است. در گزارش‌های مربوط به امام کاظم{{ع}}، احمد از جد خود نقل کرده و در هیچ‌یک خود مستقیماً از امام نقل نکرده است، اما در گزارشی که طبرسی آورده، او رابطه مستقیم خود با امام را بازگو کرده است. روایت شیخ مفید نیز مبین رابطه مستقیم او با امام است. با همه این احوال، تصریحی نیست او غلام امام رضا{{ع}} بوده است. تنها سندی که در این‌باره می‌توان به آن استدلال کرد، روایت منقول از طبرسی است که ذکر شد. با این حال، محققان متأخر قرابت او با امام رضا{{ع}} را پذیرفته و آن را دلیلی بر قابل اعتماد بودن روایت‌هایش دانسته‌اند<ref>تنقیح المقال، ج۸، ص۲۰۵.</ref> و او را در زمره راویان امام رضا{{ع}} ذکر کرده‌اند<ref>الجامع لرواة و أصحاب الإمام الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۰۶.</ref>. راوندی نیز در باب معجزات امام هادی{{ع}} روایتی آورده است که از خدمتگزاری احمد برای امام هادی{{ع}} سخن گفته است<ref>الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۰۸ – ۴۱۰.</ref>. در صورت صحت این روایت، احمد بن هارون را باید از غلامان امام هادی{{ع}} هم دانست.<ref>[[معصومه اخلاقی|اخلاقی، معصومه]]، [[احمد بن هارون بن موفق مدینی - اخلاقی (مقاله)|مقاله «احمد بن هارون بن موفق مدینی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۷.</ref>