پرش به محتوا

علم غیب از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


==[[غیب مطلق]]==
==[[غیب مطلق]]==
مفهوم غیب مطلق شامل اموری [[غیبی]] است که [[علم]] به آن مختص به [[خداوند تبارک و تعالی]] است، نه سایر [[مخلوقات]] و [[خداوند]] آن را از همه مخلوقات بازداشته است و هیچ [[انسانی]] نمی‌تواند به واسطه هیچ یک از حواس به آن دست یابد<ref>سید محمد الجلیند، وحی و إنسان مطالعه مقدماتی، ص۸۲. با اندکی صرّف.</ref>. [[علم غیب]] به این معنا در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند» سوره نمل، آیه ۶۵.</ref> آمده است.
مفهوم غیب مطلق شامل اموری [[غیبی]] است که [[علم]] به آن مختص به [[خداوند تبارک و تعالی]] است، نه سایر [[مخلوقات]] و [[خداوند]] آن را از همه مخلوقات بازداشته است و هیچ [[انسانی]] نمی‌تواند به واسطه هیچ یک از حواس به آن دست یابد<ref>سید محمد الجلیند، الوحی والإنسان قراءة معرفیة، ص۸۲. با اندکی صرّف.</ref>. [[علم غیب]] به این معنا در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند» سوره نمل، آیه ۶۵.</ref> آمده است.


بعضی معتقدند [[غیب]]، [[خداوند متعال]] است و در [[استدلال]] به این مطلب به [[تفسیر آیه]] زیر استناد کرده‌اند: {{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}<ref>«این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است. همان کسانی که «غیب» را باور دارند» سوره بقره، آیه ۲ ـ ۳.</ref> و کسی که این قول را [[برگزیده]] [[ابن تیمیه]] است که این مطلب را از بعضی از [[حنابله]] نقل کرده، ولی برخی از [[دانشمندان]] این دیدگاه را رد کرده‌اند<ref>ر.ک: الجلیند، سید محمد، وحی و إنسان مطالعه مقدماتی، ص۸۳-۸۴.</ref>.
بعضی معتقدند [[غیب]]، [[خداوند متعال]] است و در [[استدلال]] به این مطلب به [[تفسیر آیه]] زیر استناد کرده‌اند: {{متن قرآن|ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}<ref>«این (آن) کتاب (است که) هیچ تردیدی در آن نیست، رهنمودی برای پرهیزگاران است. همان کسانی که «غیب» را باور دارند» سوره بقره، آیه ۲ ـ ۳.</ref> و کسی که این قول را [[برگزیده]] [[ابن تیمیه]] است که این مطلب را از بعضی از [[حنابله]] نقل کرده، ولی برخی از [[دانشمندان]] این دیدگاه را رد کرده‌اند<ref>ر.ک: الجلیند، سید محمد، الوحی والإنسان قراءة معرفیة، ص۸۳-۸۴.</ref>.


===برخی از نمونه‌های غیب مطلق===
===برخی از نمونه‌های غیب مطلق===
از جمله نمونه‌های غیب مطلق که به خداوند متعال اختصاص دارد:  
از جمله نمونه‌های غیب مطلق که به خداوند متعال اختصاص دارد:  
#'''روزی و [[مرگ]]:''' در [[سوره]] [[مبارکه]] [[لقمان]] بعضی از اموری که غیب مطلق هستند ذکر شده است، چنانچه خداوند متعال می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref>«بی‌گمان، تنها خداوند است که دانش رستخیز نزد اوست و او باران را فرو می‌فرستد و از آنچه در زهدان‌هاست آگاه است و هیچ کس نمی‌داند فردا چه به دست خواهد آورد و هیچ کس نمی‌داند در کدام سرزمین خواهد مرد؛ بی‌گمان خداوند دانایی آگاه است» سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref>. اینها کلیدهای غیبی است که خداوند آنها را به خود اختصاص داده است.
#'''روزی و [[مرگ]]:''' در [[سوره]] [[مبارکه]] [[لقمان]] بعضی از اموری که غیب مطلق هستند ذکر شده است، چنانچه خداوند متعال می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref>«بی‌گمان، تنها خداوند است که دانش رستخیز نزد اوست و او باران را فرو می‌فرستد و از آنچه در زهدان‌هاست آگاه است و هیچ کس نمی‌داند فردا چه به دست خواهد آورد و هیچ کس نمی‌داند در کدام سرزمین خواهد مرد؛ بی‌گمان خداوند دانایی آگاه است» سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref>. اینها کلیدهای غیبی است که خداوند آنها را به خود اختصاص داده است.
#'''[[حشر]]:''' از جمله اموری که خداوند آنها را در زمره غیب مطلق قرار داده است [[تعیین]] [[روز قیامت]] و [[محشور]] شدن است؛ خداوند فرموده است: {{متن قرآن|وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ}}<ref>«مردگانی بی‌جانند و نمی‌دانند کی برانگیخته خواهند شد؟» سوره نحل، آیه ۲۱.</ref>.<ref>ر.ک: مصلح، خالد، اصول سه گانه ص۱۲.</ref>
#'''[[حشر]]:''' از جمله اموری که خداوند آنها را در زمره غیب مطلق قرار داده است [[تعیین]] [[روز قیامت]] و [[محشور]] شدن است؛ خداوند فرموده است: {{متن قرآن|وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ}}<ref>«مردگانی بی‌جانند و نمی‌دانند کی برانگیخته خواهند شد؟» سوره نحل، آیه ۲۱.</ref>.<ref>ر.ک: المصلح، خالد بن عبدالله، شرح ثلاثة الأصول، ص۱۲.</ref>


==[[غیب نسبی]]==
==[[غیب نسبی]]==
===مفهوم غیب نسبی===
===مفهوم غیب نسبی===
غیب نسبی آن [[امور غیبی]] است که بعضی از [[مردم]] از آن [[آگاهی]] دارند و بعضی از آن [[آگاه]] نیستند؛ زیرا از آنها [[غایب]] بوده و به جهت اینکه در مقابل آنها ایجاد نشده یا اینکه نسبت به حواس آنها پنهان بوده است. البته گاهی غیب نسبی، نسبت به کسی که از آن آگاهی ندارد [[غیب]] است؛ زیرا برای شخص دیگر معلوم است و ممکن است غیب نسبی برای یک شخص متفاوت باشد، چنانچه همان امر در زمانی برای او غیب است و در [[زمان]] دیگر غیب نیست<ref>ر.ک: البانی، ناصر الدین، درس‌های استاد البانی، ص۵.</ref>.
غیب نسبی آن [[امور غیبی]] است که بعضی از [[مردم]] از آن [[آگاهی]] دارند و بعضی از آن [[آگاه]] نیستند؛ زیرا از آنها [[غایب]] بوده و به جهت اینکه در مقابل آنها ایجاد نشده یا اینکه نسبت به حواس آنها پنهان بوده است. البته گاهی غیب نسبی، نسبت به کسی که از آن آگاهی ندارد [[غیب]] است؛ زیرا برای شخص دیگر معلوم است و ممکن است غیب نسبی برای یک شخص متفاوت باشد، چنانچه همان امر در زمانی برای او غیب است و در [[زمان]] دیگر غیب نیست<ref>ر.ک: البانی، ناصر الدین، دروس للشیخ الألبانی (دروس صوتیة قام بتفریغها موقع الشبکة الإسلامیة)، ص۵.</ref>.


===راه‌های [[شناخت]] غیب نسبی===
===راه‌های [[شناخت]] غیب نسبی===
خط ۳۷: خط ۳۷:
# [[علم انسان]] به بعض [[احادیث]] [[پیامبر گرامی]] در حالی که دیگران از آن [[آگاهی]] ندارند. این [[غیب]] برای انسان نسبی است، نسبت به کسی که به آن [[حدیث]] [[جاهل]] است، می‌توان همه امور را به این صورت [[قیاس]] کرد<ref>ر.ک: العقل، ناصر، مجمل أصول أهل السنة، ص۱۳.</ref>.  
# [[علم انسان]] به بعض [[احادیث]] [[پیامبر گرامی]] در حالی که دیگران از آن [[آگاهی]] ندارند. این [[غیب]] برای انسان نسبی است، نسبت به کسی که به آن [[حدیث]] [[جاهل]] است، می‌توان همه امور را به این صورت [[قیاس]] کرد<ref>ر.ک: العقل، ناصر، مجمل أصول أهل السنة، ص۱۳.</ref>.  
#آگاهی پزشک از جنسیت جنین در حالی که در [[رحم]] [[مادر]] است؛ زیرا او نسبت به طب آگاهی دارد<ref>ر.ک: البانی، ناصر الدین، موسوعة الألبانی فی العقیدة، ص۸۴۰.</ref>.
#آگاهی پزشک از جنسیت جنین در حالی که در [[رحم]] [[مادر]] است؛ زیرا او نسبت به طب آگاهی دارد<ref>ر.ک: البانی، ناصر الدین، موسوعة الألبانی فی العقیدة، ص۸۴۰.</ref>.
#آگاهی متخصصین هواشناسی از [[میزان]] بارش‌ها و [[زمان]] وزش بادها این نوع از [[علم]] وابسته به [[الهام]] و [[تعلیم الهی]] است علاوه بر تجربه و استقراء<ref>ر.ک: جمعی از نویسندگان، فتاوی الشبکة الإسلامیة، ص۴۲۲.</ref>.<ref>https://sotor.com/%D8%A3%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%8A%D8%A8-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/#cite_note-a581c72b_6b61_4c86_b754_611ca1410d75-12</ref>
#آگاهی متخصصین هواشناسی از [[میزان]] بارش‌ها و [[زمان]] وزش بادها این نوع از [[علم]] وابسته به [[الهام]] و [[تعلیم الهی]] است علاوه بر تجربه و استقراء<ref>ر.ک: جمعی از نویسندگان، فتاوی الشبکة الإسلامیة، ص۴۲۲.


==منابع==
==منابع==
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش