آیه تزکیه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه تزکیه در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۲۳

۶٬۶۷۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۸ اوت ۲۰۲۱

←‏ضرورت نیازمندی دائمی بشریت به امام معصوم

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۲٬۳۶۷

ویرایش

@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 نتیجه آنکه: بشریت برای تزکیه نفس و [[سیر]] در مراتب [[اسلام]] و [[ایمان]]، همیشه نیازمند وجود امام معصوم است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۱۴۱.</ref>
+[[حقیقت]] [[تلاوت قرآن]] و یا [[تزکیه نفس]] و [[تعلیم کتاب و حکمت]]، انحصاراً در [[اختیار]] [[مقام اهل بیت]]{{عم}} است؛ چنان که [[امام باقر]]{{ع}} در توضیح [[آیه]] مورد [[استدلال]] می‌فرمایند:
+{{متن حدیث|أَمَّا قَوْلُهُ‏ {{متن قرآن|لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ...}} فَهَذِهِ‏ الْآيَةُ لِآلِ‏ مُحَمَّدٍ}}<ref>تفسیر قمی (ط. دارالکتاب، ۱۴۱۳ه.ق.)، ج۱، ص۱۲۲.</ref>.
+تقریر بیان امام باقر{{ع}} در آیه مورد استدلال را به نحو دیگری نیز می‌توان بیان نمود؛ به این ترتیب که:
+اولاً، [[خداوند]] در آیه ۱۶۴ [[سوره آل عمران]]، از [[امتنان]] خود بر [[امّت اسلام]] سخن می‌گوید. [[منّت]] [[الهی]] درباره یک [[نعمت]]، اشاره به [[عظمت]] آن نعمت دارد و طبعاً هر مقدار که نعمت بزرگ‌تر باشد، [[شکر]] بالاتر و کامل‌تری می‌طلبد.
+ثانیاً، شکر هر نعمت، اظهار آن در عمل و نظر است. بنابراین، [[شکر نعمت]] [[بعثت]] [[نبوی]]{{صل}}، [[الگو]] قرار دادن ایشان در صفات و تعالیمی است که در بیان کتاب و [[حکمت]] به [[امت]] ارائه می‌نمایند.
+نتیجه‌ای که از این دو مقدمه به دست می‌آید آن است که بنابر آیه ۱۶۴ [[آل عمران]]، امّت اسلام باید در [[تلاوت آیات]] الهی و تزکیه نفس و فراگیری کتاب و حکمت، دقیقاً از [[رسول خدا]]{{صل}} [[پیروی]] کند. بنابراین، اگر بنا باشد که در [[تزکیه]] نبوی{{صل}} و یا [[تعالیم]] ایشان [[نقص]] یا خطایی وجود داشته باشد، چند محذور [[عقلی]] پیش می‌آید:
+اول آنکه: شکر [[نعمت الهی]] آن گونه که مرضیّ رضای [[پروردگار]] باشد صورت نمی‌گیرد و راه دیگری نیز برای اتیان چنین شکری وجود ندارد؛ در حالی که [[برهان لطف]]<ref>ر.ک: برهان اول از براهین عقلی این مجموعه.</ref>، عقلاً بر خلاف آن [[حکم]] می‌کند.
+دوم: خداوند هرگز به [[گناه]] و [[فساد]] امر نمی‌نماید:
+{{متن قرآن|قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«و چون کاری زشت کنند گویند: پدرانمان را بر همین کار یافته‌ایم و خداوند ما را به آن فرمان داده است، بگو: بی‌گمان خداوند به کار زشت فرمان نمی‌دهد؛ آیا درباره خداوند چیزی می‌گویید که نمی‌دانید؟» سوره اعراف، آیه ۲۸.</ref>.
+در حالی که اگر در [[تزکیه]] و [[تعالیم]] [[نبوی]]{{صل}} [[خطا]] و نسیانی وجود داشته باشد و [[رسول اکرم]]{{صل}} دراین زمینه [[الگو]] باشد، [[خداوند]] امر به [[اطاعت]] از اسوه‌ای نموده که در آن [[فساد]] و [[گناه]] است و این امر با فرض اولیه ما [[سازش]] ندارد. از اینجا [[عصمت]] رسول اکرم{{صل}} در [[تلاوت]] و تزکیه و [[تعلیم کتاب و حکمت]] ثابت می‌شود.
+هرچند مخاطب [[آیه]] همه [[امت اسلام]] است، ولی طبق بیانی که در بخش قبل گذشت، [[امتثال]] این [[فرمان الهی]] و [[شکر]] کامل [[نعمت]] [[بعثت]] نبوی{{صل}} تنها از عهده کسانی بر می‌آید که در [[تبعیّت]] از حضرتش مانند ایشان باشند؛ چنان که [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} [[تابعان]] کامل خود را از خود دانست و در دعای خود عرضه داشت: {{متن قرآن|فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«پروردگارا! به راستی آنان بسیاری از مردم را گمراه کرده‌اند پس هر که از من پیروی کند از من است و هر که با من سرکشی ورزد بی‌گمان تو آمرزنده‌ای بخشاینده‌ای» سوره ابراهیم، آیه ۳۶.</ref>.
+بنابراین [[آیه شریفه]]، سایر [[مردم]]، به تناسبی که [[عصیان الهی]] را می‌نمایند، از آن [[حضرت]] دور می‌شوند و [[ابراهیم]]{{ع}} برای آنان [[طلب]] [[مغفرت]] می‌نماید.
+همچنین رسول اکرم{{صل}} [[اهل بیت]] [[معصوم]] خود{{عم}} را در [[ماجرای مباهله]] با [[نصارای نجران]]، به عنوان مصادیق کامل [[امت]] خود به صحنه [[مباهله]] آورد.
+نتیجه آنکه: [[خطابات]] امری عام [[پروردگار]] در اتیان [[حق]] [[تقوا]] و یا [[جهاد]] و تلاوت و امور دیگر، هرچند [[وظیفه]] همه [[مسلمانان]] است، ولی امتثال کامل آن، فقط از عهده [[مقام عصمت]] برمی آید و بقیّه [[امّت]] باید دنباله‎روی اهل بیت{{عم}} در فراگیری چگونگی امتثال آن باشند.
+{{متن حدیث|عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ عَنْ عَلِيٍّ{{ع}}، قَالَ‏ نَحْنُ‏ الَّذِينَ‏ بَعَثَ‏ اللَّهُ‏ فِينَا رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْنَا آيَاتِهِ وَ يُزَكِّينَا وَ يُعَلِّمُنَا الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی (الهادی، ۱۴۰۵ ه.ق.)، ج۲، ص۹۴۵.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۱۴۴.</ref>
 == جستارهای وابسته ==