حضرت آدم علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آدم''' [[نخستین انسان]] [[جهان]] موجود، [[اولین پیامبر]] شناخته شده [[تاریخ]] [[بشر]]<ref>عمدة القاری، ج۴، ص۴۹.</ref> و [[پدر]] [[آدمیان]] روی [[زمین]] و [[خلیفة الله]]<ref>المناقب، ابن شهر آشوب، ج۱، ص۲۶۰.</ref>. هر چند برابر روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} [[خداوند]] تقدیر مقادیر و [[تدبیر]] عالم را دو هزار سال پیش از آن انجام داده بود<ref>التوحید، ص۳۷۶، ۳۷۷.</ref>، درباره کیستی و چگونگی [[آفرینش]] و زیست [[آدم]]، آنچه در [[اختیار]] محقق قرار دارد، مبتنی بر داده‌های [[دینی]] است و از نظر [[تاریخی]] چیزی در دست نیست و مستندات [[منابع تاریخی]] [[اسلامی]] نیز چیزی جز داده‌های [[آیات قرآنی]]، [[روایات]] و [[اخبار]] اسلامی و روایت‌های [[ادیان آسمانی]] دیگر نیست. از این‌رو چند و چون تاریخی در این باره چندان منطقی نمی‌نماید. اما داده‌های دینی کم و بیش تصویر همگونی از آن [[حضرت]] ارائه می‌دهند، هر چند گاه اختلاف‌هایی با یکدیگر دارند.<ref>[[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[آدم - واسعی (مقاله)|مقاله «آدم»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ج۱، ص ۴۲.</ref>

حضرت آدم، اوّلین انسانی که [[خداوند]] آفرید. [[نسل]] [[بشر]] کنونی از [[آدم]] و همسرش "حوّا" است. به این جهت به افراد [[بشر]] "بنی [[آدم]]" می‌گویند.

به گفته [[قرآن]]، [[خداوند]] [[آدم]] را از [[خاک]] آفرید و از [[روح]] خود در آن دمید و او را [[جانشین]] خود در روی [[زمین]] قرار داد. [[حضرت آدم]] نخستین [[پیامبر]] بود.

در [[قرآن]]، به [[خلقت]] [[آدم]] و همسرش و به سکونتشان در بهشتِ نخستین و بیرون راندنشان از آنجا به روی [[زمین]]، [[وسوسه]] [[شیطان]] نسبت به او و ماجرای [[نزاع]] دو پسرش [[هابیل و قابیل]]، اشاره شده است. به آن [[حضرت]]، "[[آدم]] [[ابوالبشر]]" هم می‌گویند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۴.</ref>.

==انسان نخستین==

[[حضرت آدم]]{{ع}} نخستین انسانی است که پا به [[جهان آفرینش]] گذاشت. او نیای همه [[انسان‌ها]] و [[نخستین پیامبر الهی]] است. نام [[آدم در قرآن کریم]] ۲۵ مرتبه و در [[نهج البلاغه]] هشت مرتبه تکرار شده است.{{عربی|"فَلَمَّا مَهَدَ أَرْضَهُ وَ أَنْفَذَ أَمْرَهُ اخْتَارَ آدَمَ خِیرَةً مِنْ خَلْقِهِ وَ جَعَلَهُ أَوَّلَ جِبِلَّتِهِ"}}<ref>پس آن‌گاه که زمینش را بگسترد و فرمانش را صادر کرد، آدم را از میان همه آفریدگانش برگزید و او را [[نخستین انسان]] در بوستان [[خلقت]] مقرّر فرمود؛ نهج البلاغه، خطبه ۹۰</ref>. درباره کیفین [[آفرینش حضرت آدم]]{{ع}} نیز می‌فرماید: "آن‌گاه که [[خدای سبحان]] از [[زمین]] ناهموار و نرم و از آن‌جا که [[زمین]] شیرین بود و شوره‌زار، خاکی برگرفت و به [[آب]] بشست تا یک‌دست و [[خالص]] شد. پس نمناکش ساخت تا چسبنده شد و از آن پیکری ساخت دارای دارای اندام‌ها و اعضا و مفاصل، و خشکش کرد تا خود را بگرفت چونان سفالینه؛ و تا مدتی معین و زمانی مشخص سختش گردانید. آن‌گاه از [[روح]] خود در آن بدمید. آن پیکر گلین که [[جان]] یافته بود، از جای برخاست که انسانی شده بود".<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱، {{متن حدیث|ثُمَّ جَمَعَ سُبْحَانَهُ مِنْ حَزْنِ الْأَرْضِ وَ سَهْلِهَا وَ عَذْبِهَا وَ سَبَخِهَا تُرْبَةً سَنَّهَا بِالْمَاءِ حَتَّی خَلَصَتْ وَ لَاطَهَا بِالْبِلَّةِ حَتَّی لَزَبَتْ فَجَبَلَ مِنْهَا صُورَةً ذَاتَ أَحْنَاءٍ وَ وُصُولٍ وَ أَعْضَاءٍ وَ فُصُولٍ أَجْمَدَهَا حَتَّی اسْتَمْسَکَتْ وَ أَصْلَدَهَا حَتَّی صَلْصَلَتْ لِوَقْتٍ مَعْدُودٍ وَ أَمَدٍ [أَجَلٍ‏] مَعْلُومٍ ثُمَّ نَفَخَ فِیهَا مِنْ رُوحِهِ فَتَمَثَّلَتْ‏ إِنْسَاناً}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۴.</ref>.

[[خداوند متعال]] [[خاک]] [[آدم]]{{ع}} را از مکان‌های مختلف با خصوصیات متفاوت و متضاد برگزید تا [[طبیعت]] او طبیعتی معتدل و میانه باشد. سپس از [[روح]] خود در آن دمید و او را [[جان]] داد. دمیدن [[روح]] [[الهی]] در ضمیر [[آدم]] ویژگی‌هایی را در او به وجود آورد که لازمه رشد و تعالی [[فرزندان آدم]] شد. [[امام]]{{ع}} در این باره می‌فرماید: "(وجود) ذهنی که در [[کارها]] به جولانش درآورد و اندیشه‌ای که با آن در امور [[تصرف]] کند و عضوهایی که مانند ابزارها به کارشان گیرد و نیروی شناختی که میان [[حق]] و [[باطل]] فرق نهد و طعم‌ها و بوها و رنگ‌ها و چیزها را دریابد. معجونی سرشته از رنگ‌های گوناگون؛ برخی همانند یکدیگر و برخی مخالف و ضد یکدیگر، چون گرمی و سردی، تری و خشکی و [[اندوه]] و [[شادمانی]]<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱؛ {{متن حدیث|ذَا أَذْهَانٍ یُجِیلُهَا وَ فِکَرٍ یَتَصَرَّفُ بِهَا وَ جَوَارِحَ یَخْتَدِمُهَا وَ أَدَوَاتٍ یُقَلِّبُهَا وَ مَعْرِفَةٍ یَفْرُقُ بِهَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ وَ الْأَذْوَاقِ وَ الْمَشَامِّ وَ الْأَلْوَانِ وَ الْأَجْنَاسِ مَعْجُوناً بِطِینَةِ الْأَلْوَانِ الْمُخْتَلِفَةِ وَ الْأَشْبَاهِ الْمُؤْتَلِفَةِ وَ الْأَضْدَادِ الْمُتَعَادِیَةِ وَ الْأَخْلَاطِ الْمُتَبَایِنَةِ مِنَ الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ وَ الْبَلَّةِ وَ الْجُمُودِ وَ الْمَسَاءَةِ وَ السُّرُورِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۴.</ref>.

[[خداوند]] [[آدم]]{{ع}} و فرزندانش را [[جانشینان]] خود در [[زمین]] قرار داد و [[فرشتگان]] را به‌دلیل عهدی که با او بسته بودند، امر کرد تا بر [[آدم]] [[سجده]] کنند و او را گرامی بدارند: "[[خداوند]] از [[فرشتگان]] خواست تا [[امانت]] به‌جای آورند و به [[وصیّت]] او وفا کنند و در برابر [[آدم]] به [[سجده]] درآیند و [[کرامت]] و [[برتری]] او را به [[جان]] پذیرا شوند؛ و چنین فرمود:بر [[آدم]] [[سجده]] برید"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱، {{متن حدیث|وَ اسْتَأْدَی اللَّهُ سُبْحَانَهُ الْمَلَائِکَةَ وَدِیعَتَهُ لَدَیْهِمْ وَ عَهْدَ وَصِیَّتِهِ إِلَیْهِمْ فِی الْإِذْعَانِ بِالسُّجُودِ لَهُ وَ الْخُنُوعِ لِتَکْرِمَتِهِ فَقَالَ سُبْحَانَهُ لَهُمْ‏ {{متن قرآن|اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ}}؛ و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند  جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد؛ سوره بقره، آیه ۳۴.‏}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۴.</ref>.

[[سجده]] [[فرشتگان]] به معنای عبادتِ [[آدم]]{{ع}} نبود، زیرا که تنها [[خداوند]] [[شایسته]] [[عبادت]] و [[پرستش]] است، بلکه [[خداوند]] بدین‌وسیله بر [[کرامت]] و [[عظمت]] [[انسان]] تأکید می‌ورزد. همان‌گونه که در پاسخ سؤال [[فرشتگان]] به چرایی [[آفرینش]] [[آدم]] به آنها می‌گوید: من می‌دانم آنچه را شما نمی‌دانید"<ref>سوره بقره، آیه:۳۰.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۴.</ref>.

==[[آفرینش آدم از خاک]]==

==[[تسویه آدم و دمیدن روح در او]]==

==[[آفرینش آدم و فرضیه تکامل]]==

==[[همسر آدم (حوا)]]==

==[[تکثیر نسل آدم و اولاد وی]]==

==[[خلافت آدم]]==

==[[فرشتگان و آفرینش آدم]]==

==[[آموزش اسما به آدم و عرضه آن بر فرشتگان]]==

==[[سجده فرشتگان برای آدم]] {{ع}}==

==[[سجده نکردن ابلیس برای آدم]]==

==[[دین حضرت آدم]]{{ع}}==

==[[سرگذشت آدم]]{{ع}}==

== ولادت و نیاکان ==

== پدر و مادر ==

== نام و نسب ==

== کنیه‌ها و القاب ==

== فرزندان ==

== شمایل و صفات ظاهری ==

== صفات و ویژگی‌های شخصیتی==

==قوم و محل سکونت ==

===[[قوم آدم]]===

== سرگذشت تاریخی ==

== نبوت و رسالت ==

===[[دین حضرت آدم]]===

== امامت و ولایت ==

== عصمت ==

== فضایل و مناقب ==

== مخالفان و دشمنان==

== رحلت و محل دفن ==

# [[پرونده:13681048.jpg|22px]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]

# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].

# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]

# [[پرونده: 1100514.jpg|22px]] [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا واسعی]]، [[آدم - واسعی (مقاله)|مقاله «آدم»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا''']]