سوره انعام در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخهها
←فضیلت سوره
(صفحهای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد) |
|||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
در آیات پایانی سوره [[مبارکه]] انعام {{متن قرآن|قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ }}<ref>«بگو: بیگمان پروردگارم مرا به راهی راست راهنمایی کرده است، به دینی استوار، آیین ابراهیم درستآیین و (او) از مشرکان نبود. بگو: بیگمان نمازم و نیایشم و زندگیم و مرگم از آن خداوند پروردگار جهانیان است. که او را شریکی نیست و به این فرمان یافتهام و من نخستین مسلمانم» سوره انعام، آیه ۱۶۱-۱۶۳.</ref> خداوند از [[پیامبر]]{{صل}} میخواهد تا [[اصول اعتقادی]] و [[رفتاری]] خود را در چند جمله کوتاه برای [[مشرکان]] بیان کرده و با [[دعوت]] [[مجدد]] آنان به [[دین توحیدی]] آنها را از [[مخالفت]] بر [[حذر]] دارد و به آنان بگوید که من از راه مستقیم که همان [[آیین]] [[حضرت ابراهیم]] است پیروی میکنم و همه اعمالم را برای [[خدا]] انجام داده و هیچ شریکی برای او قائل نیستم؛ زیرا او [[پروردگار]] همه [[جهان]] است. [[منکران]] و [[کافران]] نیز باید بدانند که هر کس بار عمل خود را بر دوش میکشد و بازگشت همه به سوی خداست و او درباره آنچه [[انسانها]] درباره آن [[اختلاف]] دارند [[داوری]] میکند.<ref>[[سید عبدالرسول حسینیزاده|حسینیزاده]] و [[محمد خامهگر|خامهگر]]، [[سوره انعام - حسینیزاده (مقاله)| مقاله «سوره انعام»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴.</ref> | در آیات پایانی سوره [[مبارکه]] انعام {{متن قرآن|قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ }}<ref>«بگو: بیگمان پروردگارم مرا به راهی راست راهنمایی کرده است، به دینی استوار، آیین ابراهیم درستآیین و (او) از مشرکان نبود. بگو: بیگمان نمازم و نیایشم و زندگیم و مرگم از آن خداوند پروردگار جهانیان است. که او را شریکی نیست و به این فرمان یافتهام و من نخستین مسلمانم» سوره انعام، آیه ۱۶۱-۱۶۳.</ref> خداوند از [[پیامبر]]{{صل}} میخواهد تا [[اصول اعتقادی]] و [[رفتاری]] خود را در چند جمله کوتاه برای [[مشرکان]] بیان کرده و با [[دعوت]] [[مجدد]] آنان به [[دین توحیدی]] آنها را از [[مخالفت]] بر [[حذر]] دارد و به آنان بگوید که من از راه مستقیم که همان [[آیین]] [[حضرت ابراهیم]] است پیروی میکنم و همه اعمالم را برای [[خدا]] انجام داده و هیچ شریکی برای او قائل نیستم؛ زیرا او [[پروردگار]] همه [[جهان]] است. [[منکران]] و [[کافران]] نیز باید بدانند که هر کس بار عمل خود را بر دوش میکشد و بازگشت همه به سوی خداست و او درباره آنچه [[انسانها]] درباره آن [[اختلاف]] دارند [[داوری]] میکند.<ref>[[سید عبدالرسول حسینیزاده|حسینیزاده]] و [[محمد خامهگر|خامهگر]]، [[سوره انعام - حسینیزاده (مقاله)| مقاله «سوره انعام»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴.</ref> | ||
==[[فضیلت سوره]]== | ==[[فضیلت]] [[سوره]]== | ||
[[روایات]] پرشماری در [[فضیلت]] و آثار [[تلاوت]] [[سوره انعام]] گزارش شده است. <ref>روح المعانی، مج ۵، ج ۷، ص۱۰۹ـ ۱۱۰؛ التحریر و التنویر، ج ۷، ص۱۲۵.</ref> [[علما]] [[نزول]] دفعی و مشایعت [[فرشتگان]] در [[زمان]] نزولش را دو ویژگی این [[سوره]] دانستهاند. <ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۲، ص۱۴۱.</ref> | [[روایات]] پرشماری در [[فضیلت]] و آثار [[تلاوت]] [[سوره انعام]] گزارش شده است. <ref>روح المعانی، مج ۵، ج ۷، ص۱۰۹ـ ۱۱۰؛ التحریر و التنویر، ج ۷، ص۱۲۵.</ref> [[علما]] [[نزول]] دفعی و مشایعت [[فرشتگان]] در [[زمان]] نزولش را دو ویژگی این [[سوره]] دانستهاند. <ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۲، ص۱۴۱.</ref> | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده: هر حاجتمندی ۴ رکعت [[نماز]] (با دو [[سلام]]) بگزارد و پس از حمدِ آن [[سوره انعام]] و پس از نماز دعای «یا [[کریم]] یا کریم.».. را بخواند [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست [[خداوند]] حاجتش را برآورده سازد. <ref> تفسیرعیاشی، ج۱، ص۳۵۳؛ اطیبالبیان، ج۵، ص۲.</ref> البته ثوابها و آثار یاد شده مشروط به [[اعتقاد]] و عمل به این [[آیات]] [[نورانی]] است و گرنه قرائت بدون عمل ثوابهای [[موعود]] را ندارد <ref>تفسیر اثنی عشری، ج ۳، ص۲۱۸.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینیزاده|حسینیزاده]] و [[محمد خامهگر|خامهگر]]، [[سوره انعام - حسینیزاده (مقاله)| مقاله «سوره انعام»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴.</ref> | از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده: هر حاجتمندی ۴ رکعت [[نماز]] (با دو [[سلام]]) بگزارد و پس از حمدِ آن [[سوره انعام]] و پس از نماز دعای «یا [[کریم]] یا کریم.».. را بخواند [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست [[خداوند]] حاجتش را برآورده سازد. <ref> تفسیرعیاشی، ج۱، ص۳۵۳؛ اطیبالبیان، ج۵، ص۲.</ref> البته ثوابها و آثار یاد شده مشروط به [[اعتقاد]] و عمل به این [[آیات]] [[نورانی]] است و گرنه قرائت بدون عمل ثوابهای [[موعود]] را ندارد <ref>تفسیر اثنی عشری، ج ۳، ص۲۱۸.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینیزاده|حسینیزاده]] و [[محمد خامهگر|خامهگر]]، [[سوره انعام - حسینیزاده (مقاله)| مقاله «سوره انعام»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴.</ref> | ||
==سوره انعام در دانشنامه معاصر قرآن کریم== | |||
[[سوره]] ششم [[قرآن]] و پنجاه و پنجم بر اساس [[ترتیب نزول]]، نازل شده در [[مکه]] و جزء سورههای طوال هفتگانه. به این [[سوره انعام]] گفته میشود چون طی ۱۵ [[آیه]] ([[آیات]] ۱۳۶ - ۱۵۰) راجع به انعام (احشام، چهارپایان) [[احکام]] بیان شده است. کلمه انعام ۶ مرتبه در این سوره تکرار شده است. این سوره دارای ۱۶۵ آیه و ۳۰۵۵ کلمه است. به ترتیب [[کتابت]] موجود ششمین سوره و به ترتیب نزول[[سوره]] ۵۵ قرآن است. [[سوره مکی]] است و از نظر تعداد آیات از سورههای طول هفتگانه و بیش از یک جزء قرآن را شامل است. | |||
برخی [[احکام فقهی]] نظیر: [[حرمت]] گوشت میته و حیوانی که بدون [[ذبح]] [[شرعی]] مرده باشد، حرمت خوردن [[خون]] و گوشت خوک وحکم [[اضطرار]]<ref>۱۱۸، ۱۱۹ و ۱۴۵.</ref> در این سوره بیان شدهاند. برخی مسائل [[مبدأ و معاد]] و [[احکام اجتماعی]] [[اسلام]] نیز در این سوره تبیین شده است. برخی از [[اسماء الحسنی]] نظیر: {{متن قرآن|هُوَ الْقَاهِرُ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref>، {{متن قرآن|اللَّهَ قَادِرٌ}}<ref>«بگو بیگمان خداوند، تواناست» سوره انعام، آیه ۳۷.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ}}<ref>«و او بهترین جداکنندگان (حق از باطل) است» سوره انعام، آیه ۵۷.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ}}<ref>«و او سریعترین حسابرسان است» سوره انعام، آیه ۶۲.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ الْقَادِرُ}}<ref>«او تواناست» سوره انعام، آیه ۶۵.</ref>، {{متن قرآن|وَهُوَ الْحَقُّ}}<ref>«در حالی که آن، حقّ است» سوره انعام، آیه ۶۶.</ref>، {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ}}<ref>«خدایی جز او نیست» سوره انعام، آیه ۱۰۲.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ}}<ref>«و او نازکبین آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۰۳.</ref> و {{متن قرآن|وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}<ref>«و او شنوای داناست» سوره انعام، آیه ۱۳.</ref> در این سوره آمده است. | |||
آیه {{متن قرآن|وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ...}}<ref>«و کلیدهای (چیزهای) نهان نزد اوست» سوره انعام، آیه ۵۹.</ref> که در [[نماز]] غفیله خوانده میشود و [[آیه]] [[برهان]] [[سیر]] حبی: {{متن قرآن|قَالَ لَا أُحِبُّ الْآفِلِينَ}}<ref>«گفت: ناپدیدشوندگان را دوست نمیدارم» سوره انعام، آیه ۷۶.</ref> نیز در این [[سوره]] آمده است. | |||
در باب [[فضیلت]] این سوره، [[روایات]] زیادی از [[امام باقر]]{{ع}}، [[امام صادق]]{{ع}}، [[ابن عباس]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل شده است که در [[مجمع البیان]] [[طبرسی]] آمده است<ref>مجمع البیان، ج۴، ص۴۲۲.</ref>. ختم گرفتن این سوره در بین [[شیعیان]] رایج است. | |||
ساختار [[سوره انعام]] دارای بیست بخش و پنج بلوک است. [[آیات]] سوره انعام در برگیرنده [[دعوت]] به سوی [[توحید]]، [[رسالت]] [[انبیا]] و [[نبوت]] مصطفوی، [[معاد]] و [[ثواب و عقاب]]، [[انسانشناسی]]، [[احکام اجتماعی]] [[اسلام]]، [[تبیین احکام]] عام [[فطری]] که مختص [[شریعت]] خاصی نیست مانند: [[شرک]] بالله، ترک [[احسان به والدین]]، دوری از [[فواحش]]، [[قتل نفس]] محترم بدون [[حق]]، [[خوردن مال یتیم]]، عدم إیفاء کیل و [[میزان]] به [[قسط]]، [[ظلم]] در گفتار، عدم [[وفا به پیمان]] [[الله]]؛ [[قرآن]]، [[وحدت]] [[ادیان]] و [[آزمایش]] [[انسان]] است. داستان [[موحد]] شدن ابراهیم و برخی [[احتجاجات]] او برای [[اثبات]] مبانی کلی [[جهانبینی اسلامی]] در این سوره آمدهاند. | |||
این سوره با این که مطالب متنوعی را بیان کرده اما دارای [[وحدت سیاق]] و اتصال آیات به یکدیگر است. این سوره را میتوان به هر دو صورت متوالی و متقارن فهمید و در هر دو صورت دارای ساختاری محکم و [[زیبا]] است. بخشهای مختلف سوره، علاوه بر [[ارتباط]] متوالی، دارای ارتباط متقارن با یکدیگر نیز هستند. | |||
ساختار بخشهای بیستگانه سوره عبارتند از: | |||
آیات ۱- ۳: ثنا و [[خلقت]] و [[تدبیر الهی]]، [[تولد]] و [[مرگ انسان]] به [[دست خدا]]، [[علم]] جامع [[الهی]]؛ | |||
آیات ۴-۱۱: [[تکذیب]] [[حق]] و نشانههای او از روی [[عناد]] و با [[استهزاء]]، [[موعظه]]، [[تخویف]] و [[انذار]] [[کافران]]؛ | |||
آیات ۱۲-۱۸: [[احتجاج]] با [[مشرکین]] در امر توحید و معاد. دو آیه اول حاوی برهان بر معاد، و ۵ آیه بعدی راجع به توحید و ارائه برهان بر اثبات آن؛ | |||
آیات ۱۹ - ۲۰: احتجاج بر [[وحدانیت خدا]] از [[طریق وحی]]، زیان کافران؛ | |||
۲۱- ۳۲: بازگشت به [[سیاق]] [[سوره]] راجع به [[معاد]] و [[توحید]] و [[ظلم]] [[مشرکین]] و [[کافران]] و زیان آنها در [[انکار]] [[مبدأ و معاد]]، کیفیت انعکاس ظلم آنها در [[قیامت]]؛ | |||
[[آیات]] ۳۳-۳۶: [[دلداری]] دادن به محمد{{صل}} نسبت به عنادهای [[دشمنان]] و دادن [[وعده]] [[نصر]] [[الهی]]؛ | |||
آیات ۳۷-۵۵: [[احتجاجات]] گوناگون بر توحید و نشانههای [[نبوت]]، عدم [[برابری]] کوردلان و [[اهل]] [[بصیرت]]؛ | |||
آیات ۵۶-۷۳: تتمة احتجاجات پر مشرکین در توحید، نبوت و معاد، بیان ۶ گونه از [[اسماء الحسنی]] و تأکید بر اینکه امر مخصوص [[خدا]] است و او [[بهترین]] [[حکم]] فرمایان است؛ | |||
آیات ۷۴-۸۳: داستان توحید ابراهیم، [[دین فطری]] و [[برهان]] حبّی؛ | |||
آیات ۸۴-۹۰: تتمه داستان ابراهیم و [[آل]] او، نام بردن از ۱۶ [[نبی]] پیش از او و بعد از او؛ | |||
آیات ۹۱-۹۴: ارسال [[قرآن]] همچون دیگر [[کتب آسمانی]] ولی انکار [[اهل کتاب]]، [[رستاخیز]] نافرجام [[کفار]]؛ | |||
آیات ۹۵-۱۰۵: بیان [[وحدت]] الهی و ذکر برخی از اسماء الحسنی و صفات متعالی [[حق]]، [[بصیرت]] [[قرآنی]]؛ | |||
آیات ۱۰۶-۱۱۳: دستور [[تبعیت]] از [[وحی]]، تأکید بر {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ}}، بهکارگیری [[اخلاق حسنه]] در مقابل کافران، [[عناد]] کفار با [[نشانههای الهی]]؛ | |||
آیات ۱۱۴ - ۱۲۱: بیان تفصیل مطالب در قرآن، [[مجادله]] مشرکین با [[مسلمانان]] راجع به [[احکام]] خوردن گوشت میته؛ | |||
آیات ۱۲۲-۱۲۷: مقایسه حال [[مؤمن]] و [[کافر]] نسبت به [[ایمان]] مانند حال مرده و زنده است. [[صراط مستقیم]]، [[ولایت خاص]] الهی بر [[اهل ذکر]]؛ | |||
آیات ۱۲۸-۱۳۵: [[ولایت]] و [[تسلط]] برخی از [[ستمگران]] نسبت به برخی دیگر، [[ولایت شیاطین]] نسبت به کافران، انجام [[گناهان]] به سبب [[اختیار]] و [[گزینش]] بد [[انسان]]، [[برگزیدن]] [[دنیا]] در برابر [[زندگی]] [[آخرت]] و عدم [[رستگاری]] ستمگران در [[روز قیامت]]؛ | |||
آیات ۱۳۶ - ۱۵۰: [[گفتگو]] و بحث با مشرکین در مورد برخی احکام [[خوردنیها]] و یادآوری [[حکم خداوند]] درباره آنها؛ | |||
آیات ۱۵۱- ۱۵۷: بیان برخی حرامهای عمومی که مختص [[شریعت]] خاصی نیست. مانند: [[شرک به خدا]]، ترک [[احسان]] نسبت به [[پدر]] و [[مادر]]، [[فواحش]]، [[قتل نفس]] محترم بدون حق، [[خوردن مال یتیم]]، کیل و [[میزان]] به [[قسط]] نکردن، [[ظلم]] در گفتار و عدم [[وفای به عهد]] و [[پیمان]] با [[خداوند]]؛ | |||
[[آیات]] ۱۵۸-۱۶۰: [[تهدید]] علیه خودداری [[مشرکان]] از [[پیروی]] [[راه راست]] و ایجاد [[تفرقه]] و تبرئه [[نبی اکرم]]{{صل}} از تفرقه در [[دین]] ودادن [[وعده]] [[حسنه]] به [[نیکوکاران]]؛ | |||
آیات ۱۶۱- ۱۶۵: بیان [[صراط مستقیم]] نبی اکرم، تمام [[اعمال]] [[محمد]]{{صل}} برای [[خدا]] است، [[توحید افعالی]] و [[عبادی]]، [[روز جزا]]؛ | |||
[[سوره انعام]] از جهت ساختار کلان با وجود کثرت آیات دارای [[وحدت]] موضوعی، [[انتظام]] و تناسب و ربط وثیق آیات با هم است و دارای [[سیاق]] واحد و مرتبط با یکدیگر است. هر گروه از آیات با یکدیگر یک بخش را تشکیل میدهند و در [[ارتباط]] ساختاری با بخش قبلی و بعدی و بلوکهای عضو هستند. [[روابط]] ساختاری بخشها هم به صورت متوالی است و هم به صورت متوازی. از این جهت شباهت به ساختار [[سوره آل عمران]] دارد. | |||
هر [[آیه]] همزمان با تناسب با آیات دیگر دارای ساختار رد اختصاصی خود است. مثلاً آیه صدر [[سوره]]: {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ}} از جهت ساختار [[خرد]] دارای پنج کلمه است و کلمه {{متن قرآن|هُوَ}}نقش مرکزی در این آیه دارد و بیان میدارد که ذات ناشناخته خداوند دارای صفات جامع کمالیه است که در آیات دیگر بیان شده که حاوی [[اثبات]] و [[نفی]] [[صفات خداوند]] میباشد، اما جهت ایجابی آن به خاطر شروع با [[کلمه الله]] قویتر است. این آیه با آیه {{متن قرآن|شَهِدَ اللَّهُ}}<ref>«خداوند- که به دادگری ایستاده است» سوره آل عمران، آیه ۱۸.</ref> دارای ربط ساختاری صریح و وثیق است. آیه مذکور با آیه ۲ [[آل عمران]] و آیه شهدالله در ارتباط معنایی عمیقی با [[آیة الکرسی]] هستند. | |||
غرض سوره عبارت است از [[دعوت به توحید]] که آغاز و انجام همه امور است، [[معاد]] و [[نبوت]]، بیان [[سنت]] [[امتحان]] و [[آزمایش الهی]] و اینکه [[دنیا]] دار عمل و [[قیامت]] عالم جزای اعمال است. و تأکید بر آنکه [[مؤمنین]] باید بدانند که خدایی را که [[پرستش]] میکنند یگانه است و [[مدبر]] [[جهان]] و [[آگاه]] به همه امور است و برای [[هدایت مردم]] به سوی [[حق]]، [[قرآن]] را نازل کرده است که جداکننده حق از [[باطل]] و بیان تفصیلی همه امور مربوط به حوزه [[دین]] است، [[انسانها]] مختارند که از آن [[پیروی]] کنند و به [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] برسند یا بدان [[کفر]] ورزند و سزایش را ببینند. تأکید بر [[وحدت]] [[ادیان]] و نیز تأکید بر اینکه قرآن حاوی آخرین و [[کاملترین]] [[دستورات الهی]] است که [[تبعیت]] از آن بر همه طالبان حق [[واجب]] است؛ لذا وحدت ادیان به این معنی نیست که هر کس مختار است به هر [[دینی]] که میخواهد عمل کند، بلکه پس از آمدن قرآن، کسانی که [[پیام]] آن را دریافت میکنند باید از آن تبعیت کنند؛ زیرا که این کتاب، حاوی کاملترین دستورات الهی و در ادامه [[ادیان الهی]] ماقبل است. بر [[سیر]] آفاقی برای [[عبرت]] و پندگیری از احوال [[اقوام]] دیگر و دیدن [[عظمت الهی]] در شکلهای مختلف در همه جا [[دعوت]] شده است<ref>۱۱ آیه.</ref>. | |||
البقاعی در [[تفسیر]] [[نظم]] الدرر بر اساس [[آیات]] این [[سوره]]، فراگیری [[اصول دین]] را واجب دانسته و اصول دین را [[توحید]]، [[عدل]]، [[نبوت]] و [[معاد]] شمرده است. [[سید علی قاضی]] نیز [[تفسیری]] [[عرفانی]] بر صد [[آیه]] اول [[سوره انعام]] نوشته که حاوی مطالب نغز عرفانی به خصوص در باب انحصار وجود در [[حضرت حق]] در قبل، بعد از [[خلقت]] و بعد از انحلال [[دنیا]] است. [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]] ابتدا نگاهی کلنگرانه به سوره انعام ارائه داده و سپس هر چند آیه را در یک دسته قرار داده و به تحلیل کلی و جزئی آنها پرداخته است. ایشان معتقدند که این سوره در باب توحید به معنای عام و معاد و نبوت و [[براهین]] مربوط به [[اثبات]] آنها است و همچنین [[وظایف شرعی]] و [[محرمات]] دینی را اجمالاً بیان کرده است<ref>المیزان، ج۷، ص۵.</ref>. | |||
.<ref>[[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره انعام (مقاله)|مقاله «سوره انعام»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref> | .<ref>[[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره انعام (مقاله)|مقاله «سوره انعام»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref> | ||