حفصه بنت عمر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

حفصه بنت عمر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۵۷

۲ بایت حذف‌شده ، ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن '

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش

@@ خط ۱۶: / خط ۱۶: @@
 در پی ازدواج‌های دیگر رسول اکرم{{صل}}، [[همسران]] ایشان دو گروه شدند: دسته‌ای که به گروه عایشه و حفصه شناخته می‌شدند و گروهی که [[ام‌سلمه]] و برخی [[زنان]] دیگر در آن جای داشتند.<ref>صحیح البخاری، ج ۲، ص ۲۵۷ - ۲۶۰؛ نیز ر.ک: سیر اعلام النبلاء، ج ۲، ص ۲۲۷.</ref> [[رقابت]] میان این دو گروه، بیشتر از سوی حفصه و عایشه نمایان<ref> برای نمونه ر.ک: صحیح البخاری، ج ۲، ص ۲۵۷، ۲۵۹ - ۲۶۰.</ref> و مایه رنجش رسول خدا{{صل}} می‌شد. مواردی از این حوادث در [[منابع تاریخی]] و [[تفسیری]] [[ثبت]] شده‌اند. عایشه و حفصه هرگاه زنی بر زنان رسول اکرم{{صل}} افزوده می‌شد، می‌کوشیدند وی را از کانون توجه حضرت بیرون کنند.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۷۰۸ - ۷۰۹.</ref> حفصه پس از ازدواج رسول خدا{{صل}} با [[صفیه]] در سال ۷ هجری، صفیه را با این تعبیر [[سرزنش]] کرد که یهودی‌زاده است؛ پیامبر{{صل}} به [[دلجویی]] از [[صفیه]] برخاست؛<ref>مسند احمد، ج ۳، ص ۵۹۵ - ۵۹۶.</ref> نیز صفیه همراه [[عایشه]] از [[سادگی]] [[سوده]] [[همسر]] [[حضرت]] [[سوء]] استفاده کرده و او را دست می‌انداختند؛<ref> اسدالغابه، ج ۶، ص ۸۷.</ref> همچنین [[حفصه]] زنی که خود را به [[رسول خدا]]{{صل}} بخشید، [[سرزنش]] کرد که ایشان از این [[رفتار]] حفصه [[انتقاد]] کردند.<ref> الکافی، ج ۵، ص ۵۶۸.</ref> افزون بر [[رقابت]] میان این دو دسته از [[همسران پیامبر]]{{صل}}، رقابت‌های زنانه حتی میان عایشه و حفصه نیز برقرار بود و پایانی نداشت،<ref> نمونه‌هایی از این رقابت‌ها را بنگرید در: المصنف، ابن ابی شیبه، ج ۸، ص ۳۹۹؛ صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۳۸؛ سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۷۸۲.</ref> به گونه‌ای که گاه به [[قهر]] و [[قطع]] [[ارتباط]] آن دو می‌انجامید.<ref>المعارف، ص ۵۵۰.</ref> برخی [[روایات]] مربوط به [[فضائل]] عایشه که به زبان حفصه [[نقل]] شده‌اند <ref> الآحاد والمثانی، ج ۵، ص ۴۰۲؛ تاریخ طبری، ج ۲، ص ۱۱۸.</ref> می‌توانند تلاش‌هایی برای پوشاندن [[روابط]] نامناسب میان این دو باشند.
-حفصه همچون عایشه می‌کوشید، [[منزلت]] [[پدر]] خویش را نزد رسول خدا{{صل}} ارتقا بخشد، از این رو زمانی که حضرت از فرد [[محبوب]] خود یاد یا [[دعا]] می‌کرد که محبوب‌ترین [[خلق]] [[خدا]] با وی هم‌غذا شود، حفصه [[تمایل]] خود را آشکار می‌کرد که آن فرد [[عمر]] باشد، چنان که عایشه از [[ابوبکر]] نام می‌برد، درحالی‌که [[پیامبر]]{{صل}} به [[علی]]{{ع}} نظر داشت.<ref>الارشاد، ج ۱، ص ۱۸۶؛ روض الجنان، ج ۸، ص ۴۲۹.</ref> حفصه همچون پدرش [[اخلاقی]] تند و پرخاشگرانه داشت <ref>النهایه، ج ۱، ص ۲۰؛ لسان‌العرب، ج ۱۴، ص ۱۳، «اَب».</ref> که گاه سبب [[اختلاف]] جدی میان او و پیامبر{{صل}} می‌شد. در یکی از [[اختلافات]] بنا شد پدر حفصه میان حضرت و دخترش [[حَکَم]] باشد و آن‌گاه عمر به جهت بی‌ادبی حفصه در [[حق پیامبر]] او را در حضور ایشان کتک زد.<ref>تفسیر سمعانی، ج ۴، ص ۲۷۶؛ مجمع‌البیان، ج ۸، ص ۵۵۵؛ السیرة الحلبیه، ج ۳، ص ۴۰۶ - ۴۰۷.</ref> [[عمر]] خود [[معتقد]] بود که [[رسول خدا]]{{صل}} [[حفصه]] را [[دوست]] نداشته و تنها به [[احترام]] وی حفصه را [[طلاق]] نداده است،<ref> انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۸؛ صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> بدین جهت می‌کوشید تا پیوند میان حفصه و [[حضرت]] نگسلد و به اعتبار وی آسیبی نرسد.<ref>سیره ابن اسحاق، ص ۲۵۷؛ المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۸.</ref> وی به دختر خود سفارش می‌کرد که به لحاظ [[مالی]] رسول خدا{{صل}} را در فشار و تنگنا نگذارد و خود [[وعده]] می‌داد می‌پذیرد کمبودهای مالی وی را تأمین کند؛<ref> امتاع الاسماع، ج ۱۳، ص ۶۴.</ref> لیکن [[پیامبر]] ناچار شد او را طلاق دهد؛ سپس دوباره او را بازگرداند.<ref> الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۱۲.</ref>
+حفصه همچون عایشه می‌کوشید، [[منزلت]] [[پدر]] خویش را نزد رسول خدا{{صل}} ارتقا بخشد، از این رو زمانی که حضرت از فرد [[محبوب]] خود یاد یا [[دعا]] می‌کرد که محبوب‌ترین [[خلق]] [[خدا]] با وی هم‌غذا شود، حفصه [[تمایل]] خود را آشکار می‌کرد که آن فرد [[عمر]] باشد، چنان که عایشه از [[ابوبکر]] نام می‌برد، درحالی‌که [[پیامبر]]{{صل}} به [[علی]]{{ع}} نظر داشت.<ref>الارشاد، ج ۱، ص ۱۸۶؛ روض الجنان، ج ۸، ص ۴۲۹.</ref> حفصه همچون پدرش [[اخلاقی]] تند و پرخاشگرانه داشت <ref>النهایه، ج ۱، ص ۲۰؛ لسان‌العرب، ج ۱۴، ص ۱۳، «اَب».</ref> که گاه سبب [[اختلاف]] جدی میان او و پیامبر{{صل}} می‌شد. در یکی از [[اختلافات]] بنا شد پدر حفصه میان حضرت و دخترش [[حَکَم]] باشد و آن‌گاه عمر به جهت بی‌ادبی حفصه در [[حق پیامبر]] او را در حضور ایشان کتک زد.<ref>تفسیر سمعانی، ج ۴، ص ۲۷۶؛ مجمع‌البیان، ج ۸، ص ۵۵۵؛ السیرة الحلبیه، ج ۳، ص ۴۰۶ - ۴۰۷.</ref> [[عمر]] خود [[معتقد]] بود که [[رسول خدا]]{{صل}} [[حفصه]] را [[دوست]] نداشته و تنها به [[احترام]] وی حفصه را [[طلاق]] نداده است،<ref> انساب الاشراف، ج ۲، ص ۵۸؛ صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> بدین جهت می‌کوشید تا پیوند میان حفصه و [[حضرت]] نگسلد و به اعتبار وی آسیبی نرسد.<ref>سیره ابن اسحاق، ص ۲۵۷؛ المعجم الکبیر، ج ۲۳، ص ۱۸۸.</ref> وی به دختر خود سفارش می‌کرد که به لحاظ [[مالی]] رسول خدا{{صل}} را در فشار و تنگنا نگذارد و خود [[وعده]] می‌داد می‌پذیرد کمبودهای مالی وی را تأمین کند؛<ref> امتاع الاسماع، ج ۱۳، ص ۶۴.</ref> لکن [[پیامبر]] ناچار شد او را طلاق دهد؛ سپس دوباره او را بازگرداند.<ref> الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۱۲.</ref>
 حفصه، هرچند در دوران رسول خدا{{صل}} و پس از آن، اعتبار [[عایشه]] را نداشت، از توانایی‌هایی مانند [[نوشتن]] برخوردار بود<ref> فتوح البلدان، ج ۳، ص ۵۸۰.</ref> و علایق خویش را با عرضه کتابی به [[رسول اکرم]]{{صل}} نشان می‌داد که در بردارنده [[قصه]] [[حضرت یوسف]]{{ع}} بود.<ref>المصنف، صنعانی، ج ۶، ص ۱۱۳.</ref> برخی اطلاعات شخصی پیامبر{{صل}} را حفصه گزارش کرده است؛ مانند [[وصف]] بستر خواب رسول خدا{{صل}}،<ref> الشفا بتعریف حقوق المصطفی، ج ۱، ص ۱۴۲؛ عیون الاثر، ج ۲، ص ۴۰۷.</ref> بوسیدن [[زنان]] در هنگام [[روزه‌داری]]،<ref> سبل الهدی، ج ۸، ص ۴۲۳.</ref>خواندن [[نمازهای مستحبی]] در یک یا دو سال پایانی عمر به صورت نشسته،<ref>المصنف، صنعانی، ج ۲، ص ۴۶۳ - ۴۶۴؛ صحیح مسلم، ج ۲، ص ۱۶۴.</ref>بهره گرفتن رسول خدا{{صل}} از دست راست برای خوردن، [[نوشیدن]] و [[لباس]] [[پوشیدن]]،<ref>سنن ابی داود، ج ۱، ص ۱۶؛ المصنف، ابن ابی شیبه، ج ۱، ص ۱۷۷.</ref> [[رفتار]] و دعای حضرت هنگام [[خواب]]،<ref> المصنف، ابن ابی شیبه، ج ۶، ص ۲۴۲؛ سنن ابی داود، ج ۲، ص ۴۸۶.</ref> [[عبادت]] رسول اکرم{{صل}} و خواندن دو رکعت [[نماز]] پیش از [[طلوع فجر]] و پس از [[اذان]] [[مؤذن]].<ref> الموطا، ج ۱، ص ۱۲۷؛ سنن النسائی، ج ۳، ص ۲۵۴ - ۲۵۵.</ref> گاه نیز از مسائل [[شرعی]] و زندگانی شخصی [[رسول خدا]]{{صل}} با [[همسران]] خویش از او [[پرسش]] می‌شد که اطلاعاتی گزارش می‌کرد؛<ref> مسند احمد، ج ۶، ص ۱۳۴؛ البدایة والنهایه، ج ۶، ص ۶۰.</ref> گاهی نیز [[عمر]] به او [[دستور]] می‌داد از رسول خدا{{صل}} درباره موضوعی [[فقهی]] پرسشی کند.<ref> المصنف، صنعانی، ج ۱۰، ص ۳۰۵؛ الاختصاص، ص ۱۱۱.</ref>