پرش به محتوا

فاطمه معصومه: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط =  
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[فاطمه معصومه در تراجم و رجال]] - [[فاطمه معصومه در تاریخ اسلامی]] - [[فاطمه معصومه در معارف و سیره رضوی]]</div>
| عنوان مدخل = فاطمه معصومه
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مداخل مرتبط = [[فاطمه معصومه در معارف و سیره رضوی]]
| پرسش مرتبط  =  
}}
[[پرونده:فاطمه معصومه.jpg|300px|بندانگشتی]]


'''حضرت فاطمه معصومه{{س}}''' پس از [[امام رضا]] {{ع}} دومین شخصیت خاندان [[امام کاظم]] {{ع}} بوده و به [[القاب]] والایی چون معصومه، کریمه [[اهل بیت]]، اخت [[الرضا]]{{ع}} و ... خوانده شده است. ایشان در سال ۲۰۱ هجری به [[شوق دیدار]] [[برادر]] از [[مدینه]] به سمت مرو حرکت کرد اما در [[شهر]] ساوه کاروان ایشان مورد تهاجم قرار گرفته و به حضرت نیز غذای سمی دادند لذا حضرت [[بیمار]] شد و بعد از ورود به [[شهر قم]] و پس از چند [[روز]] [[وفات]] کردند.
'''حضرت فاطمه معصومه {{س}}''' پس از [[امام رضا]] {{ع}} دومین شخصیت خاندان [[امام کاظم]] {{ع}} بوده و به [[القاب]] والایی چون معصومه، کریمه [[اهل بیت]]، اخت [[الرضا]] {{ع}} و ... خوانده شده است. ایشان در سال ۲۰۱ هجری به [[شوق دیدار]] برادر از [[مدینه]] به سمت مرو حرکت کرد اما در شهر ساوه کاروان ایشان مورد تهاجم قرار گرفته و به حضرت نیز غذای سمی دادند لذا حضرت بیمار شد و بعد از ورود به [[شهر قم]] و پس از چند روز وفات کردند.


==مقدمه==
== مقدمه ==
حضرت فاطمه معصومه{{س}} پس از [[امام رضا]]{{ع}}، دومین [[شخصیت]] [[خاندان]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} به شمار می‌آید و به [[القاب]] والایی چون معصومه، کریمه [[اهل بیت]]، [[طاهره]]، [[حمیده]]، بِره، رشیده، [[تقیه]]، نقیه، رضیه، [[مرضیه]]، [[سیده]] و اخت [[الرضا]]{{ع}}، خوانده شده است که همه به واسطه [[مقامات]] عالی [[عرفانی]] و [[سلوک]] [[معنوی]] ایشان در [[طول حیات]] و یا [[ظهور]] [[کرامات]] عدیده از سوی آن بانوی مکرمه است. [[شخصیت معنوی]] و ملکوتی حضرت فاطمه معصومه{{س}} به اندازه‌ای است که [[زیارت]] وی از سوی [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} [[ترغیب]] شده است. امام رضا{{ع}} در جواب [[سعد بن سعد]] فرمود: {{متن حدیث|مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ}} (هر کس او را زیارت کند، ثوابش [[بهشت]] خواهد بود.)<ref>عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۲، ص۶۶۰، باب ۶۷، حدیث اول.</ref>. همچنین [[امام جواد]]{{ع}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|مَنْ زَارَ عَمَّتِي بِقُمَ فَلَهُ الْجَنَّةُ}} (هر که عمه‌ام را در [[قم]] زیارت کند، بهشت از آن اوست.)<ref>کامل الزیارات، ص۳۲۴.</ref>.
حضرت فاطمه معصومه {{س}} پس از [[امام رضا]] {{ع}}، دومین [[شخصیت]] [[خاندان]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} به شمار می‌آید و به [[القاب]] والایی چون معصومه، کریمه [[اهل بیت]]، طاهره، حمیده، بِره، رشیده، [[تقیه]]، نقیه، رضیه، مرضیه، سیده و اخت [[الرضا]] {{ع}}، خوانده شده است که همه به واسطه [[مقامات]] عالی [[عرفانی]] و [[سلوک]] معنوی ایشان در طول حیات و یا [[ظهور]] [[کرامات]] عدیده از سوی آن بانوی مکرمه است. شخصیت معنوی و ملکوتی حضرت فاطمه معصومه {{س}} به اندازه‌ای است که [[زیارت]] وی از سوی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} ترغیب شده است. امام رضا {{ع}} در جواب [[سعد بن سعد]] فرمود: {{متن حدیث|مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ}} (هر کس او را زیارت کند، ثوابش [[بهشت]] خواهد بود.)<ref>عیون اخبارالرضا {{ع}}، ج۲، ص۶۶۰، باب ۶۷، حدیث اول.</ref>. همچنین [[امام جواد]] {{ع}} می‌فرمایند: {{متن حدیث|مَنْ زَارَ عَمَّتِي بِقُمَ فَلَهُ الْجَنَّةُ}} (هر که عمه‌ام را در [[قم]] زیارت کند، بهشت از آن اوست)<ref>کامل الزیارات، ص۳۲۴.</ref>.


==حضرت معصومه {{س}} در پی برادر==
== حضرت معصومه {{س}} در پی برادر ==
بعد از اینکه [[امام رضا]] {{ع}} توسط [[مامون]] عباسی به [[مرو]] فراخوانده شد، [[حضرت معصومه]] {{س}} در سال ۲۰۱ هجری به [[شوق دیدار]] [[برادر]] از [[مدینه]] حرکت کردند. کاروان حامل حضرت معصومه{{س}}، از [[مدینه]] به راه افتاد و [[شهرها]] و روستاهای زیادی را پشت سر نهاد و سرانجام به شهر «[[ساوه]]» رسید. ساوه از جمله شهرهایی بود که [[مردم]] ساکن در آن، از [[مخالفان اهل بیت]]{{عم}} و [[شافعی]] [[مذهب]] بودند و خود را [[دوستدار]] و حامی [[خلفای عباسی]] نشان می‌دادند. مأموران [[حکومتی]] چون از وجود این کاروان مطلع شدند، به کاروان [[حمله]] کردند. بین جنگاوران کاروان و مأموران [[عباسی]] [[جنگ]] درگرفت که در درگیری، عده‌ای از [[علویان]] و همراهان حضرت به [[شهادت]] رسیدند<ref>زندگی حضرت معصومه{{س}}، ص۱۴ به نقل از ریاض الانساب.</ref>. حضرت معصومه{{س}} در [[غم]] از دست دادن عزیزانش، بسیار [[اندوهگین]] شدند و همین امر ایشان را [[بیمار]] کرد. زنی ملعونه از اهالی [[ساوه]] که به ظاهر خود را [[محبّ]] [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی کرده بود، به جهت التیام بخشیدن به حضرت معصومه{{س}} غذایی [[آلوده]] به سمّ را برای حضرت می‌آورد و ایشان با خوردن آن [[غذا]] [[مسموم]] می‌گردد و بیماریشان عود می‌کند<ref>وسیله المعصومین، ص۶۸.</ref>. حضرت چون از موقعیت این [[شهر]] و [[شهر قم]] [[آگاهی]] یافتند، [[دستور]] دادند به [[قم]] برویم که آنجا پایگاه [[شیعیان]] است<ref>تاریخ قم، ص۲۱۲؛ سفینة البحار، ج۲، ص۳۷۶؛ اصطخری فاصله ساوه تا قم را ۱۲ فرسنگ ذکر می‌کند.</ref>.
بعد از اینکه [[امام رضا]] {{ع}} توسط مامون عباسی به مرو فراخوانده شد، [[حضرت معصومه]] {{س}} در سال ۲۰۱ هجری به [[شوق دیدار]] [[برادر]] از [[مدینه]] حرکت کردد. کاروان حامل حضرت معصومه {{س}}، از [[مدینه]] به راه افتاد و [[شهرها]] و روستاهای زیادی را پشت سر نهاد و سرانجام به شهر «ساوه» رسید. ساوه از جمله شهرهایی بود که [[مردم]] ساکن در آن، از مخالفان اهل بیت {{عم}} و [[شافعی]] [[مذهب]] بودند و خود را [[دوستدار]] و حامی [[خلفای عباسی]] نشان می‌دادند. مأموران [[حکومتی]] چون از وجود این کاروان مطلع شدند، به کاروان حمله کردند. بین جنگاوران کاروان و مأموران عباسی [[جنگ]] درگرفت که در درگیری، عده‌ای از [[علویان]] و همراهان حضرت به [[شهادت]] رسیدند<ref>زندگی حضرت معصومه {{س}}، ص۱۴ به نقل از ریاض الانساب.</ref>. حضرت معصومه {{س}} در [[غم]] از دست دادن عزیزانش، بسیار [[اندوهگین]] شدند و همین امر ایشان را [[بیمار]] کرد. زنی ملعونه از اهالی ساوه که به ظاهر خود را محبّ [[اهل بیت]] {{عم}} معرفی کرده بود، به جهت التیام بخشیدن به حضرت معصومه {{س}} غذایی [[آلوده]] به سمّ را برای حضرت می‌آورد و ایشان با خوردن آن غذا [[مسموم]] می‌گردد و بیماریشان عود می‌کند<ref>وسیله المعصومین، ص۶۸.</ref>. حضرت چون از موقعیت این [[شهر]] و [[شهر قم]] [[آگاهی]] یافتند، [[دستور]] دادند به [[قم]] برویم که آنجا پایگاه [[شیعیان]] است<ref>تاریخ قم، ص۲۱۲؛ سفینة البحار، ج۲، ص۳۷۶؛ اصطخری فاصله ساوه تا قم را ۱۲ فرسنگ ذکر می‌کند.</ref>.


==وفات [[حضرت معصومه]] {{س}}==
== رحلت و زیارتگاه ==
[[پرونده:13790028.jpg|300px|بندانگشتی|]]
چون خبر ورود ایشان به [[مردم]] قم رسید، بزرگان [[قبیله]] [[اشعری]] به همراه دیگر مردم به استقبال کاروان حامل حضرت معصومه {{س}} رفتند. در میان این جمعیت [[مشتاق]]، «موسی بن خزرج» (بزرگ [[خاندان اشعری]])، خود را به کاروان حضرت معصومه {{س}} رساند و زمام شتر آن حضرت را گرفته و به طرف قم آمد و ایشان را در [[منزل]] شخصی خود جای داد و با کمال افتخار از آن بانو [[پذیرایی]] نمود<ref>تاریخ قدیم قم، ص۲۱۳.</ref>. حضرت معصومه {{س}}، در مدتی که در شهر مقدس [[قم]] به سر می‌بردند، در [[حزن]] و [[اندوه]] از دست دادن عزیزانش بسیار نالان و اندوهگین بودند. و پس از ۱۶ یا ۱۷ [[روز]] آن بانوی ارجمند، بر اثر جراحات وارده و خوردن غذای زهر آلود، به شهادت رسیدند و مردم قم را سوگوار نمود.
چون خبر ورود آن بانوی با [[عظمت]] به [[مردم]] قم رسید، بزرگان [[قبیله]] [[اشعری]] به همراه دیگر مردم به استقبال کاروان حامل حضرت معصومه{{س}} رفتند. در میان این [[جمعیت]] [[مشتاق]]، «[[موسی بن خزرج]]» (بزرگ [[خاندان]] اشعری)، خود را به کاروان حضرت معصومه{{س}} رساند و زمام شتر آن حضرت را گرفته و به طرف قم آمد و ایشان را در [[منزل]] شخصی خود جای داد و با کمال [[افتخار]] از آن بانو [[پذیرایی]] نمود<ref>تاریخ قدیم قم، ص۲۱۳.</ref>. حضرت معصومه{{س}}، در مدتی که در [[شهر مقدس]] قم به سر می‌بردند، در [[حزن]] و [[اندوه]] از دست دادن عزیزانش بسیار نالان و اندوهگین بودند. و پس از ۱۶ یا ۱۷ [[روز]] آن بانوی ارجمند، بر اثر جراحات وارده و خوردن غذای زهر آلود، به شهادت رسیدند و مردم قم را سوگوار نمود.


پیکر حضرت معصومه {{س}} بر روی دستان داغدیده اهالی قم [[تشیع]] شد و بنا به پیشنهاد موسی بن خزرج، پیکر حضرت معصومه{{س}} را به سوی [[باغی]] که از [[املاک]] [[موسی بن خزرج]] که «باغ بابلان» نام داشت، جهت [[تدفین]]، [[تشیع]] گردید.
پیکر حضرت معصومه {{س}} بر روی دستان داغدیده اهالی قم [[تشیع]] شد و بنا به پیشنهاد موسی بن خزرج، پیکر حضرت معصومه {{س}} را به سوی [[باغی]] که از [[املاک]] موسی بن خزرج که «باغ بابلان» نام داشت، جهت [[تدفین]]، [[تشیع]] گردید.


به هنگام تدفین حضرت معصومه{{س}}، بزرگان [[قبیله]] [[اشعری]] دچار مشکل شدند که چه کسی [[شایسته]] است داخل [[قبر]] شده و جنازه را در سردابی که از قبل تهیه شده بود، به [[خاک]] بسپارد، سرانجام اتفاق کردند که این کار را بر عهده پیرمرد سیدی به نام «[[قادر]]» که از [[پرهیزکاران]] و [[صالحین]] [[شهر]] محسوب می‌شد بگذارند. در این هنگام از جانب صحرا دو سوار نقاب دار پیدا شدند، همین که نزدیک رسیدند، از مرکب خود پیاده شدند و بر جنازه حضرت معصومه{{س}} [[نماز]] گزاردند، سپس داخل [[سرداب]] شده و جنازه را [[دفن]] کردند، آنگاه بیرون آمده و بدون اینکه با کسی سخن بگویند، رفتند و کسی نفهمید آنها چه کسی بودند<ref>تاریخ قدیم قم، ص۲۱۴؛ بعضی احتمال داده‌اند که آن دو نقاب‌دار حضرت رضا{{ع}} و امام جواد{{ع}} بوده‌اند. (الله اعلم)</ref>. آنگاه موسی بن خزرج سقف و سایبانی از [[بوریا]] بر سر قبر برافراخت تا هنگامی که «[[زینب]]{{س}}» دختر [[امام جواد]]{{ع}}، در قالب کاروانی از [[خواهران]] و بزرگان [[علوی]] وارد [[قم]] گردید و قبّه‎ای از آجر بر آن [[مرقد مطهر]] بنا کرد<ref>بحارالانوار، ج۶۰ ص۲۱۹؛ سفینةالبحار، ج۲، ص۳۷۶.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۵۳۱.</ref>
به هنگام تدفین حضرت معصومه {{س}}، بزرگان [[قبیله]] [[اشعری]] دچار مشکل شدند که چه کسی شایسته است داخل [[قبر]] شده و جنازه را در سردابی که از قبل تهیه شده بود، به خاک بسپارد، سرانجام اتفاق کردند که این کار را بر عهده پیرمرد سیدی به نام «قادر» که از [[پرهیزکاران]] و [[صالحین]] [[شهر]] محسوب می‌شد بگذارند. در این هنگام از جانب صحرا دو سوار نقاب دار پیدا شدند، همین که نزدیک رسیدند، از مرکب خود پیاده شدند و بر جنازه حضرت معصومه {{س}} [[نماز]] گزاردند، سپس داخل [[سرداب]] شده و جنازه را [[دفن]] کردند، آنگاه بیرون آمده و بدون اینکه با کسی سخن بگویند، رفتند و کسی نفهمید آنها چه کسی بودند<ref>تاریخ قدیم قم، ص۲۱۴؛ بعضی احتمال داده‌اند که آن دو نقاب‌دار حضرت رضا {{ع}} و امام جواد {{ع}} بوده‌اند. (الله اعلم)</ref>. آنگاه موسی بن خزرج سقف و سایبانی از بوریا بر سر قبر برافراخت تا هنگامی که «[[زینب]] {{س}}» دختر [[امام جواد]] {{ع}}، در قالب کاروانی از خواهران و بزرگان [[علوی]] وارد [[قم]] گردید و قبّه‎ای از آجر بر آن مرقد مطهر بنا کرد<ref>بحارالانوار، ج۶۰ ص۲۱۹؛ سفینةالبحار، ج۲، ص۳۷۶.</ref>.<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۵۳۱.</ref>


از آنجا که از حضرت و از [[شهر قم]] [[ستایش]] فراوان شده است، کم‌کم این [[شهر]] موقعیت ویژه‌ای یافت و در کنار بارگاه او [[حوزه علمیه]] [[قم]] شکل گرفت. امروز [[قم]] که مدفن اوست، یکی از مقدس‌ترین شهرهاست که در نشر [[علوم]] [[اهل بیت]]، نقش بسزایی دارد و سالانه میلیون‌ها نفر به [[زیارت]] [[قبر]] مطهرش می‌آیند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۶۹.</ref>.
از آنجا که از حضرت و [[شهر قم]] [[ستایش]] فراوان شده است، کم‌کم این [[شهر]] موقعیت ویژه‌ای یافت و در کنار بارگاه او [[حوزه علمیه]] [[قم]] شکل گرفت. امروز [[قم]] که مدفن اوست، یکی از مقدس‌ترین شهرهاست که در نشر [[علوم]] [[اهل بیت]]، نقش بسزایی دارد و سالانه میلیون‌ها نفر به [[زیارت]] [[قبر]] مطهرش می‌آیند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۶۹.</ref>.


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]] [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
# [[پرونده:13681348.jpg|22px]] [[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|'''رضانامه''']]
#[[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:فاطمه معصومه]]
 
[[رده:مدخل]]
[[رده:فرزندان امام کاظم]]
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش