مکر و فریبکاری در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

“مکر” در [[فارسی]] بیشتر به نقشه‌های [[شیطانی]]، [[فریبنده]] و زیان‌بخش اطلاق می‌شود و در لغت [[عرب]] به هر نوع چاره‌اندیشی و [[تدبیر]] اعم از خوب و مفید یا بد و زیان‌آور اطلاق می‌گردد<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۷۷۲.</ref>. [[علامه طباطبایی]] می‌نویسد: [[مکر]] به معنای به کاربردن [[حیله]] برای منصرف کردن کسی از مقصودش می‌باشد، و این به دو صورت است: یکی [[ممدوح]] و یکی [[مذموم]]. [[مکر ممدوح]] آن است که به منظور عمل صحیح و پسندیده‌ای انجام شود. [[مکر مذموم]] آن مکری است که به منظور عمل [[قبیح]] و ناپسندی به کار می‌رود<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۸۶.</ref>. [[قرآن کریم]] در [[آیات]] متعدد از [[مکر]] و [[فریب]] [[مذموم]] [[نهی]] کرده است. [[قبح]] [[مکر]] موقعی بیشتر آشکار می‌گردد که با [[هدف]] [[گمراه]] ساختن و [[انحراف]] دیگران از طریق [[حق]] و [[اغفال]] توده‌های [[ضعیف]] صورت گیرد. [[مکر]] منسوب به [[خداوند]] نه [[مکر]] ابتدایی که [[مکر]] تقابلی برای خنثی‌سازی [[مکر]] مکاران است و به مقتضای [[حکمت]] و [[عدالت]]، [[ضرورت]] آن در [[نظام احسن]] [[الهی]] اجتناب‌ناپذیر است.