جهت اعجاز قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''[[اعجاز قرآن]]''' به معنای [[خارق‌العاده]] بودن [[قرآن]] و [[ناتوانی]] دیگران از آوردن مثل آن است<ref>[[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۵۴.</ref>.

* جهت [[اعجاز]] به معنای جنبه ای که این [[عمل خارق‌العاده]] در آن تحقق یافته است.

*[[پیامبر اسلام]] {{صل}} معجزه‌های فراوانی داشته است؛ اما در آن میان [[قرآن کریم]] جایگاهی ویژه دارد. [[قرآن]] را از ابعاد گوناگون [[معجزه]] دانسته‌اند:

* [[معجزه]] بودن یک چیز به [[دلایل]] مختلف ظاهری و [[معنوی]] آن برمی گردد؛ حال [[معجزه]] بودن [[قرآن]] را چه به معنای بالاتر بودن از توان بشری [[تفسیر]] نماییم و چه آن را [[ناتوانی]] در آوردن امر مقدور بدانیم، در هر صورت اصل [[معجزه]] بودنش ثابت است: {{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ}}<ref> یا می‌گویند (پیامبر) آن را بربافته است، بگو: اگر راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و هر کس جز خداوند را می‌توانید فرا خوانید؛ سوره یونس، آیه:۳۸.</ref>. [[قرآن]] از جهات مختلف مانند [[بلاغت]]، [[علمی]] بودن، [[خبرهای غیبی]]، [[اتقان]] در [[تشریع]]، [[قانون]] گذاری، [[عظمت]] و منطقی بودن [[معارف]] و از جهت آورندۀ آن، [[معجزه]] است.  

* عده‌ای معتقدند تمامی‌ [[سوره‌های قرآن]] و حتی کوچک‌ترین سوره‌اش در تمامی‌ وجوه و ابعاد [[معجزه]] است و برای [[اثبات]] آن چنین [[استدلال]] می‌کنند: اگر تحدی‌های [[قرآن]] عام نبوده و تنها در خصوص [[بلاغت]] و [[فصاحت]] یا [[عظمت]] اسلوب آن بود، باید فقط عرب‌های [[خالص]] دوره [[جاهلیت]] مخاطب آن بودند در حالی که [[انس]] و [[جن]] طرف مقابل [[تحدی]] هستند<ref>سوره اسراء، آیه:۸۸.</ref> و این که [[خداوند]] نفرموده کتابِ [[فصیح]] همانند [[قرآن]] بیاورید و یا کتابِ مشتمل بر چنین معارفی بیاورید، می‌فهماند، [[قرآن]] از هر جهت که ممکن باشد، [[برتر]] است نه از یک یا دو جهت <ref>المیزان، ج۱، ص ۶۱ و ۵۹.</ref><ref>[[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۵۴.</ref>.

*اگر چه [[معجزه]] بودن [[قرآن کریم]] مورد [[اجماع]] تمامی‌ [[مذاهب اسلامی]]  است، ولی در ابعاد [[معجزه]] بودن آن وجوه متفاوتی بیان شده که می‌توان آنها را در هشت وجه خلاصه کرد<ref>[[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص۵۴.</ref>. <ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج۱، ص۲۱۱ - ۲۲۰.</ref>:

*به استناد آیاتی که از هم آوردی سخن به میان آورده ما به‌طور [[یقین]] درمی‌یابیم که [[قرآن]] خود را [[معجزه]] و فراتر از حد توان [[بشر]] دانسته است. بدین روی‌، در کنار فراخوانی به [[مبارزه]] با ارائه گفتاری نظیر همه [[قرآن]] یا همسان با ده یا یک [[سوره]] آن، بر عدم امکان تحقق این امر تأکید کرده است. در آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ*فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ}}<ref>یقره، آیات ۲۳ و ۲۴</ref> با صرف‌نظر از این امر [[پرسش]] مهم در این زمینه آن است که [[قرآن]] چه امتیازات و ویژگی‌های [[فوق بشری]] خو را مدنظر قرار داده و [[معتقد]] است که دیگران از آوردن نظیر آن عاجزند؟ آنچه در این بین ارائه می‌شود در [[حقیقت]] ناظر به [[وجوه اعجاز قرآن]] است. [[اندیشمندان مسلمان]] از دیرباز این امر را موردتوجه قرار داده و کوشیده‌اند افق‌های مختلف [[اعجاز قرآن]] را مورد بازکاوی قرار دهند. در سایه این تحقیقات به نظر می‌رسد که می‌توان پنج وجه برای [[اعجاز قرآن]] برشمرد: [[اعجاز بیانی]]؛ [[اعجاز معارفی]]؛ [[اعجاز علمی]]؛ [[اعجاز تشریعی]]؛ [[اعجاز اخلاقی]]. آنچه در این بین اهمیت دارد توجه به این نکته است که: مسئله [[اعجاز قرآن]] را از دو جنبه باید بحث کرد، یکی جنبه [[زیبایی]] و هنری و دیگری جنبه [[علمی]] و [[فکری]]. جنبه [[زیبایی]] و هنری مربوط به لفظ [[قرآن]] یعنی همان عبارات [[قرآن]] است، اما جنبه [[علمی]] و [[فکری]]، آن مربوط به معنویت‌های [[قرآن]] است، ربطی به لفظ و [[ظاهر قرآن]] ندارد. مثلاً درباره [[توحید]] و [[خدا]] بحث کرده، و مسائلی که مربوط به [[خدا]] و ماوراء [[طبیعت]] است در [[قرآن]] آمده است<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[نبوت ۱(کتاب)|نبوت]]، مجموعه آثار، ج ۴، ص ۵۴۶.</ref> به این معنا که باید [[قرآن]] را بر پایه دو عنصر لفظ و معنا [[استوار]] دانست و پذیرفت که برخی از وجوه [[اعجاز]] نظیر [[اعجاز بیانی]] بیشتر از آنکه مربوط به متن و معنای [[قرآن]] باشد، ناظر به لفظ [[قرآن]] است. اما سایر [[وجوه اعجاز قرآن]]، به معنا و درون‌مایه این [[کتاب آسمانی]] مربوط می‌شود. از [[اعجاز]] متنی و محتوایی [[قرآن]] می‌توان به [[اعجاز علمی]] تفکری تعبیر کرد و مدعی شد که: جنبه [[علمی]] و فکری‌، مربوط به معنوی‌های [[قرآن]] است. ربطی به لفظ و ظاهر آن ندارد. مثلاً درباره [[توحید]] و [[خدا]] بحث کرده است و مسائل که مربوط به [[خدا]] و ماوراء [[طبیعت]] است در [[قرآن]] آمده است<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری مرتضی]]، [[نبوت ۱(کتاب)|نبوت]]، مجموعه آثار، ج ۴، ص ۵۴۷.</ref> اینک مناسب است به [[اجمال]] این وجوه را موردبررسی قرار دهیم<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[چلچراغ حکمت ج۲۲ (کتاب)|قرآن‌شناسی، چلچراغ حکمت ج۲۲]]، ص ۵۰.</ref>.

{{پایان}}

{{پایان}}

* [[پرونده:440259451.jpg|20px]] [[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']]

* [[پرونده:000054.jpg|20px]] [[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[غلام علی عزیزی|عزیزی، غلام علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳''']]

* [[پرونده:136851.jpg|20px]] [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آموزش عقاید (کتاب)|'''آموزش عقاید''']]

* [[پرونده:8989.jpg|20px]] [[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۱''']]

* [[پرونده:1368991.jpg|22px]] [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[چلچراغ حکمت ج۲۲ (کتاب)|'''قرآن‌شناسی، چلچراغ حکمت ج۲۲''']]

{{پایان}}

{{پایان}}