بحیرای راهب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بیشتر وی را [[راهب]] [[نصرانی]]<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref> و برخی او را از [[دانشمندان]] [[یهود]]<ref>ابن کثیر، ج۲، ص۳۴۹.</ref> دانسته‌اند. سفارش راهب به نگهداری [[رسول خدا]]{{صل}} از [[شر]] [[یهودیان]]، تأکیدی بر نصرانی بودن وی است.

او [[منتظر ظهور]] رسول خدا{{صل}} بود<ref>صدوق، ج۱، ص۳۵۴.</ref>. [[مسعودی]]<ref>مسعودی، ج۱، ص۸۹.</ref> گوید: او رسول خدا{{صل}} را در [[نوجوانی]] (نه - سیزده سالگی) همراه [[ابوطالب]] در [[سفر به شام]] دید و به او سفارش کرد محمد را از یهودیان که از [[پیامبری]] او خبر دارند، [[حفظ]] کند. [[ابن قتیبه]] گوید: [[پیش از بعثت]] [[پیامبر]]، شنیده بودند ندا دهنده‌ای می‌‌گفت: [[بهترین]] [[مردم]] [[زمین]] سه کس‌اند: [[رئاب شِنِّی]]، [[بحیرای راهب]] و دیگری که هنوز نیامده؛ یعنی رسول خدا{{صل}} که [[مبعوث]] نشده است. سپس گفته است: هر یک از [[فرزندان]] رئاب که می‌مرد، همزادی بر [[قبر]] وی دیده می‌شد<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref>.

داستان [[ملاقات]] [[بحیرا]] با رسول خدا{{صل}} در [[سفر]] تجارتی ابوطالب به [[شام]]، در کتاب‌های [[تاریخ]] و [[سیره]]، معروف و مسطور است. گفته شده است. پیامبر در نُه، [[دوازده]] یا سیزده سالگی همراه عمویش ابوطالب، با کاروان بازرگانی [[قریش]] عازم شام شد. وقتی کاروان به «بُصری<ref>یکی از پایتخت‌های غسان و شهری در ایالات حوران در چهار منزلی دمشق: ر.ک: یاقوت حموی، ج۱، ص۴۴۱.</ref> نزدیک شام رسید، راهبی به نام بحیرا، که از [[کتب آسمانی]] [[آگاهی]] داشت و مدت‌ها در [[صومعه]] [[زندگی]] می‌کرد، پیامبر را از روی علائم و مُهر [[نبوت]] که میان دو شانه او بود، [[شناخت]] و او را به نام پیامبر [[آینده]] که [[انجیل]] ظهورش را [[پیش بینی]] کرده بود، ستود و ابوطالب را به [[مراقبت]] از او [[ترغیب]] کرد<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۹۱.</ref>. در صورت [[صحت]] این [[دیدار]]، نقش راهب بحیرا بیش از این نبوده است که در وی نشانه‌هایی را که کتاب‌های کهن همچون [[تورات]] و [[انجیل]] و جز آن، برای [[پیامبر اکرم]]{{صل}} ذکر کرده‌اند، یافته و [[پیامبری]] وی را [[پیش بینی]] کرده باشد<ref>معروف حسنی، ج۱، ص۶۳.</ref>. قدیم‌ترین گزارش این [[سفر]]، در کتاب‌های [[ابن هشام]]<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۹۱.</ref>، [[یعقوبی]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۱۹۱.</ref>، [[ابن سعد]] <ref>ابن سعد ، ص:۹۶.</ref> [[مسعودی]]<ref>مسعودی، ج۲، ص۲۷۵.</ref> و [[طبری]]<ref>طبری، ج۲، ص۲۸۰.</ref> آمده است.

منابع دیگر مانند [[بیهقی]]<ref>بیهقی، ج۲، ص۲۶.</ref>، [[ابن جوزی]]<ref>ابن جوزی، ج۲، ص۲۹۲.</ref>، [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۲، ص۶.</ref>، و [[دیار بکری]]<ref>بکری، ج۱، ص۲۷۵.</ref> نیز [[روایت]] موجود را از [[تاریخ]] طبری گرفته‌اند، اما [[روایات]] [[سفر]] [[رسول خدا]]{{صل}} به [[شام]] در نُه تا سیزده سالگی، از نظر سند غیر قابل [[اعتماد]] است و از نظر متن نیز اختلاف‌های عمده‌ای درباره آن بین نقل‌ها وجود دارد. در [[اخبار]] موجود، تنها [[راوی]] گزارش [[سفر به شام]]، از [[صحابه]] [[ابوموسی اشعری]] است که در سال هفتم ([[فتح خیبر]]) به [[مدینه]] آمد<ref>ابن کثیر، ج۲، ص۲۶۳.</ref>. افزون بر این، در [[سند روایت]]، افرادی مثل [[قراد ابونوح]] و [[یونس بن ابی اسحاق]] قرار دارند که [[احادیث]] ناشناخت فراوانی دارند<ref>ذهبی، میزان، ج۲، ص۵۸۱؛ خطیب بغدادی، ج۱، ص۲۵۲؛ مزی، ج۳۳، ص۱۴۴؛ ابن حجر، ج۱۱، ص۴۳۴.</ref>.

برخی از [[منابع تفسیری]]<ref>بغوی، ج۱، ص۱۶۱؛ آلوسی، ج۱۰، ص۳۰۱.</ref> ذیل [[آیات]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ}}<ref>«کسانی که پیش از آن به آنان کتاب (آسمانی) داده بودیم به آن ایمان می‌آورند» سوره قصص، آیه ۵۲.</ref>، {{متن قرآن|وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ}}<ref>«و چون (قرآن) برای آنان خوانده شود می‌گویند: ما بدان باور داریم که راستین است، از سوی پروردگار ماست، ما پیش از آن (هم) گردن نهاده بودیم» سوره قصص، آیه ۵۳.</ref>، {{متن قرآن|أُولَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}}<ref>«آنانند که پاداششان برای شکیبی که ورزیده‌اند دو بار به آنان داده می‌شود و بدی را با نیکی دور می‌سازند و از آنچه روزیشان کرده‌ایم می‌بخشند» سوره قصص، آیه ۵۴.</ref>، از [[بحیرا]] نام برده و گفته‌اند وی جزء چهل نفر [[مسلمانی]] بود که [[پیش از بعثت]] به رسول خدا{{صل}} [[ایمان]] آورده و همراه [[جعفر بن ابی طالب]]{{ع}} (سال ششم) از [[حبشه]] به مدینه آمدند، اما [[منابع تاریخی]] به [[همراهی]] وی با جعفر بن ابی طالب اشاره‌ای نکرده‌اند. البته در صورت [[صحت]] گزارش‌های منابع تفسیری، ممکن است وی غیر از بحیرای راهبی باشد که در [[منابع تاریخی]] از او یاد شده است.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «بحیرا راهب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۲۰۲-۲۰۳.</ref>