ابعاد روانشناختی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
ابعاد روانشناختی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۲۵
، ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱ربات: جایگزینی خودکار متن (-| پاسخدهنده = ]] :::::: +| پاسخدهنده = | پاسخ = )
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-|تپس|بندانگشتی|right|100px|[[ + | پاسخدهنده = )) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-| پاسخدهنده = ]] :::::: +| پاسخدهنده = | پاسخ = )) |
||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۸. آقای دکتر خانجانی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۸. آقای دکتر خانجانی؛ | ||
| تصویر = 1100226.jpg | | تصویر = 1100226.jpg | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = | ||
| پاسخ = آقای دکتر '''[[علی اوسط خانجانی]]'''، در مقاله ''«[[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«[[آمادگی]] در حوزه [[محبت]] پالایش [[روح]] و تصفیه [[باطن]] و [[تطهیر]] درون و نیز انس منطقی با [[ادعیه]] و اذکاری است که از [[ناحیه]] [[معصومان]]{{عم}} رسیده و رمز ارتباط حبی و [[باطنی]] میان [[شیعه]] و [[امام]]{{ع}} خود است. در این عرصه [[انسان]] [[منتظر]] با [[درک]] این نکته که "[[امام]]{{ع}} اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است"، باید از یک سو همواره از خویشتن [[مراقبت]] کند واز [[گناه]] دوری نماید تا مشمول [[ادعیه]] [[زکیه]] امامش باشد و از سوی دیگر باید به فضای قدسی [[دعا]] و ذکر راه یابد و از این طریق "[[انتظار]]" را که به طور طبیعی سخت و طاقتگیر است، لطیف و زیبا نماید. بر اوست که از رهگذر انس با [[دعای ندبه]] و [[عهد]] و [[ادعیه]] دیگر، توجه خود را به [[امام]] معطوف نماید و در قلمرو [[محبت]] [[امام]] قرار گیرد»<ref>[[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]].</ref>. | ::::::«[[آمادگی]] در حوزه [[محبت]] پالایش [[روح]] و تصفیه [[باطن]] و [[تطهیر]] درون و نیز انس منطقی با [[ادعیه]] و اذکاری است که از [[ناحیه]] [[معصومان]]{{عم}} رسیده و رمز ارتباط حبی و [[باطنی]] میان [[شیعه]] و [[امام]]{{ع}} خود است. در این عرصه [[انسان]] [[منتظر]] با [[درک]] این نکته که "[[امام]]{{ع}} اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است"، باید از یک سو همواره از خویشتن [[مراقبت]] کند واز [[گناه]] دوری نماید تا مشمول [[ادعیه]] [[زکیه]] امامش باشد و از سوی دیگر باید به فضای قدسی [[دعا]] و ذکر راه یابد و از این طریق "[[انتظار]]" را که به طور طبیعی سخت و طاقتگیر است، لطیف و زیبا نماید. بر اوست که از رهگذر انس با [[دعای ندبه]] و [[عهد]] و [[ادعیه]] دیگر، توجه خود را به [[امام]] معطوف نماید و در قلمرو [[محبت]] [[امام]] قرار گیرد»<ref>[[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]].</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۹. حجت الاسلام و المسلمین نظری شاری؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۹. حجت الاسلام و المسلمین نظری شاری؛ | ||
| تصویر = 13681271.jpg | | تصویر = 13681271.jpg | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالله نظری شاری]]'''، در مقاله ''«[[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)|نقش انتظار در بهداشت روانی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
:::::*«'''ابعاد شناختی''': [[انسان]] [[عصر غیبت]] باید دارای [[شناخت]] عمیق و [[بصیرت]] نافذ باشد، تا بتواند [[فرهنگ]] و [[فلسفه انتظار]] را بهروشنی [[فهم]] کند، نسبت به موضوع آن [[بینش]] فراگیر به دست آورد، پیرامون آن به [[تفکر]] بپردازد، به تحقّق آن [[دل]] ببندد و [[امیدوار]] باشد، برای دستیابی به آن، اهدافی را طراحی و دنبال کند، و در [[اعتقاد]] به [[حقیقت انتظار]]، در برابر هر پیشامدی [[پایداری]] نماید. در این فرایند، اگر [[شناخت]] صحیح را به دست آورد، حقیقیت "[[امامت]]" و [[پیام]] [[انتظار]] را دریافته است، که این خود، پیامدهای مثبت روانی برای او در پی خواهد داشت و از این جهت وی دارای [[فضیلت]] بزرگی خواهد بود چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَقُومَ الْقَائِمُ{{ع}} كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ قُتِلَ مَعَهُ}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۶۰.</ref>؛ "هرکس امر [[امامت]] و [[رهبری]] را بشناسد، آنگاه پیش از [[قیام قائم]] از [[جهان]] برود، [[پاداش]] او مانند کسی است که در رکاب [[قائم]] [[شهید]] شود". [[انسان]]، با [[شناخت]] امر [[امامت]]، در خط [[معرفت]] و [[تکلیف الهی]] قرار میگیرد و در حوزه [[ولایت الهی]] داخل میشود و چنین کسی -در هر حال- در [[مقام قرب]] و [[کرامت]] است. برای همین اهمیت است کسی که بدون [[شناخت امام زمان]] خویش بمیرد به [[رستگاری]] نرسیده است، چنانکه [[پیامبر اعظم]]{{صل}} میفرماید: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمالالدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است". [[امامان]]{{عم}} نیز، [[جهل]] و عدم [[شناخت]] مسأله [[انتظار]] را [[نکوهش]] کرده و نسبت به آن [[بیم]] دادهاند. [[امام حسن]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الْجَاهِلُونَ وَ يَهْلِكُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمالالدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "[[آگاه]] باشید که برای او غیبتی است که نادانان در آن سرگردان شوند و مبطلان در آن هلاک گردند".(...) | :::::*«'''ابعاد شناختی''': [[انسان]] [[عصر غیبت]] باید دارای [[شناخت]] عمیق و [[بصیرت]] نافذ باشد، تا بتواند [[فرهنگ]] و [[فلسفه انتظار]] را بهروشنی [[فهم]] کند، نسبت به موضوع آن [[بینش]] فراگیر به دست آورد، پیرامون آن به [[تفکر]] بپردازد، به تحقّق آن [[دل]] ببندد و [[امیدوار]] باشد، برای دستیابی به آن، اهدافی را طراحی و دنبال کند، و در [[اعتقاد]] به [[حقیقت انتظار]]، در برابر هر پیشامدی [[پایداری]] نماید. در این فرایند، اگر [[شناخت]] صحیح را به دست آورد، حقیقیت "[[امامت]]" و [[پیام]] [[انتظار]] را دریافته است، که این خود، پیامدهای مثبت روانی برای او در پی خواهد داشت و از این جهت وی دارای [[فضیلت]] بزرگی خواهد بود چنانکه [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَقُومَ الْقَائِمُ{{ع}} كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ قُتِلَ مَعَهُ}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۴۶۰.</ref>؛ "هرکس امر [[امامت]] و [[رهبری]] را بشناسد، آنگاه پیش از [[قیام قائم]] از [[جهان]] برود، [[پاداش]] او مانند کسی است که در رکاب [[قائم]] [[شهید]] شود". [[انسان]]، با [[شناخت]] امر [[امامت]]، در خط [[معرفت]] و [[تکلیف الهی]] قرار میگیرد و در حوزه [[ولایت الهی]] داخل میشود و چنین کسی -در هر حال- در [[مقام قرب]] و [[کرامت]] است. برای همین اهمیت است کسی که بدون [[شناخت امام زمان]] خویش بمیرد به [[رستگاری]] نرسیده است، چنانکه [[پیامبر اعظم]]{{صل}} میفرماید: {{متن حدیث|وَ أَنَّ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمالالدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است". [[امامان]]{{عم}} نیز، [[جهل]] و عدم [[شناخت]] مسأله [[انتظار]] را [[نکوهش]] کرده و نسبت به آن [[بیم]] دادهاند. [[امام حسن]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الْجَاهِلُونَ وَ يَهْلِكُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمالالدین، ج۲، ص۴۰۹، ح۹.</ref>؛ "[[آگاه]] باشید که برای او غیبتی است که نادانان در آن سرگردان شوند و مبطلان در آن هلاک گردند".(...) | ||
:::::*'''ابعاد [[رفتاری]]''': [[انتظار]]، [[آمادگی]] برای استقبال و [[همراهی]] "[[امام]] [[منتظَر]]" را میطلبد و بدون آن به بار نمینشیند. [[نهضت]] [[انتظار]]، به مشابه یک تحوّل بزرگ در [[تاریخ]] [[بشریت]]، پیش از هر چیز، [[نیازمند]] عناصر آماده و ارزشمند انسانی است که بتوانند این بار سنگین را به دوش بکشند؛ و این، در درجه نخست، مستلزم بالا بردن سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] و [[آمادگی فکری]] و روانی است(...) | :::::*'''ابعاد [[رفتاری]]''': [[انتظار]]، [[آمادگی]] برای استقبال و [[همراهی]] "[[امام]] [[منتظَر]]" را میطلبد و بدون آن به بار نمینشیند. [[نهضت]] [[انتظار]]، به مشابه یک تحوّل بزرگ در [[تاریخ]] [[بشریت]]، پیش از هر چیز، [[نیازمند]] عناصر آماده و ارزشمند انسانی است که بتوانند این بار سنگین را به دوش بکشند؛ و این، در درجه نخست، مستلزم بالا بردن سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] و [[آمادگی فکری]] و روانی است(...) | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱۰. سرکار خانم صمیمی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱۰. سرکار خانم صمیمی؛ | ||
| تصویر = 11155.jpg | | تصویر = 11155.jpg | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = | ||
| پاسخ = سرکار خانم '''[[سیمین صمیمی]]'''، در مقاله ''«[[عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصههای تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«فردی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] است، این [[انتظار]] در تمام ابعاد روحی و روانی او نیز تأثیرگذار است. لذا از طریق ارتباط [[معنوی]] که فرد با یک [[انسان کامل]] [[الهی]] برقرار میسازد، حسی در او به وجود میآید که او را در مقابل بسیاری از افکار رنجآور، [[گرفتاریها]] و بیماریهای روحی رایج در [[جامعه]] امروزی مقاوم میسازد. با توجه به [[روایات]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} به وضع درونی و درجه [[روحیه]] [[مردم]] [[دانا]] است. در آیهای از [[قرآن کریم]] [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«آنان که ایمان آوردهاند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالودهاند، امن (و آرامش) دارند و رهیافتهاند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref>، [[تطهیر]] از [[شرک]] و [[نفاق]] و هرگونه ظلمی در گرو [[تمسک]] به [[ولایت]] است. وجود [[حضرت]]{{ع}} [[مطهر]] از هرگونه [[نخوت]] و آلودگی است. لذا رسیدن به [[مقام]] أمن که آرزوی بزرگ [[اولیای خدا]] است، جز از راه [[ولایت]] و [[اعتقاد]] به [[حضرت]] نخواهد بود. [[انتظار صحیح]] امری است سازنده و آرامشبخش در [[روح]] و روان فرد چنانکه در روایتی به [[نقل]] از [[رسول اکرم]]{{صل}} آمده که فرمود: {{متن حدیث| أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ... يَرْضَى عَنْهُ سَاكِنُ السَّمَاءِ وَ سَاكِنُ الْأَرْضِ}}<ref>بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۷۴؛ الغیبة «طوسی»، ص ۱۷۸.</ref>. | ::::::«فردی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] است، این [[انتظار]] در تمام ابعاد روحی و روانی او نیز تأثیرگذار است. لذا از طریق ارتباط [[معنوی]] که فرد با یک [[انسان کامل]] [[الهی]] برقرار میسازد، حسی در او به وجود میآید که او را در مقابل بسیاری از افکار رنجآور، [[گرفتاریها]] و بیماریهای روحی رایج در [[جامعه]] امروزی مقاوم میسازد. با توجه به [[روایات]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} به وضع درونی و درجه [[روحیه]] [[مردم]] [[دانا]] است. در آیهای از [[قرآن کریم]] [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«آنان که ایمان آوردهاند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالودهاند، امن (و آرامش) دارند و رهیافتهاند» سوره انعام، آیه ۸۲.</ref>، [[تطهیر]] از [[شرک]] و [[نفاق]] و هرگونه ظلمی در گرو [[تمسک]] به [[ولایت]] است. وجود [[حضرت]]{{ع}} [[مطهر]] از هرگونه [[نخوت]] و آلودگی است. لذا رسیدن به [[مقام]] أمن که آرزوی بزرگ [[اولیای خدا]] است، جز از راه [[ولایت]] و [[اعتقاد]] به [[حضرت]] نخواهد بود. [[انتظار صحیح]] امری است سازنده و آرامشبخش در [[روح]] و روان فرد چنانکه در روایتی به [[نقل]] از [[رسول اکرم]]{{صل}} آمده که فرمود: {{متن حدیث| أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ... يَرْضَى عَنْهُ سَاكِنُ السَّمَاءِ وَ سَاكِنُ الْأَرْضِ}}<ref>بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۷۴؛ الغیبة «طوسی»، ص ۱۷۸.</ref>. | ||
::::::این موضوع در [[قرآن]] بنابر روایتی به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}} اینگونه بیان شده است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین میگردند» سوره احقاف، آیه ۱۳.</ref>. [[آیه]] فوق ناظر بر این است که در نبود غمها [[آرامش]] روحی حاصل میگردد. [[منتظر]] با ذکر [[پروردگار]] و [[دعا]] جهت [[تعجیل در فرج]] [[حضرت]] [[روح]] خویش را قوت بخشیده و [[دل]] خود را شفا و [[نورانی]] میسازد. [[شیعه]] با توجه به فرموده [[پروردگار]] در [[قرآن کریم]]: "آنجا که ذکر و یاد تو را، نه اسم و نام تو را بالا بردیم در تو وسعتی پدید آوردیم و بارهای سنگین و کمرشکن را از تو برداشتیم، تا آنجا که تو همراه هر رنجی، راحتی میدیدی"<ref>{{متن قرآن|أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ الَّذِي أَنْقَضَ ظَهْرَكَ وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا}}؛ «آیا به دلت گشایش ندادیم؟ * و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟ * همان (بار) که برایت کمرشکن بود * و آوازهات را بلند گرداندیم * پس به راستی با دشواری، آسانی همراه است * به راستی با دشواری، آسانی همراه است» سوره انشراح، آیه ۱-۶.</ref>. و با [[تأسی]] از فرموده [[اهل بیت]]{{ع}} "[[دعا]] قضای پیچیده سخت را برمیگرداند"<ref>الکافی، ج ۲، ص ۴۶۹ - ۴۷۰.</ref>. با [[دعا کردن]] برای آن [[حضرت]] کمال توجه به سوی او برایش حاصل میشود و علاقه خود را به [[حضرت]] نشان میدهد<ref>در اهمیت فوائد دعا بنگرید به مکیال المکارم، ترجمه سید محمد حائری قزوینی.</ref>. این موضوع در [[کلام]] [[نورانی]] به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}} اینگونه بیان شده است: "هرکس بعد از [[نماز صبح]] و [[نماز ظهر]] بگوید:"خداوندا بر [[محمد]]{{صل}}، و [[خاندان]] او [[درود]] فرست و در [[فرج]] ایشان تعجیل کن"، نمیرد تا [[قائم]]{{ع}} را دریابد"<ref>الغیبة «طوسی»، ص ۳۶۸.</ref>. | ::::::این موضوع در [[قرآن]] بنابر روایتی به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}} اینگونه بیان شده است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«آنان که گفتند: پروردگار ما خداوند است سپس پایداری کردند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین میگردند» سوره احقاف، آیه ۱۳.</ref>. [[آیه]] فوق ناظر بر این است که در نبود غمها [[آرامش]] روحی حاصل میگردد. [[منتظر]] با ذکر [[پروردگار]] و [[دعا]] جهت [[تعجیل در فرج]] [[حضرت]] [[روح]] خویش را قوت بخشیده و [[دل]] خود را شفا و [[نورانی]] میسازد. [[شیعه]] با توجه به فرموده [[پروردگار]] در [[قرآن کریم]]: "آنجا که ذکر و یاد تو را، نه اسم و نام تو را بالا بردیم در تو وسعتی پدید آوردیم و بارهای سنگین و کمرشکن را از تو برداشتیم، تا آنجا که تو همراه هر رنجی، راحتی میدیدی"<ref>{{متن قرآن|أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ الَّذِي أَنْقَضَ ظَهْرَكَ وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا}}؛ «آیا به دلت گشایش ندادیم؟ * و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟ * همان (بار) که برایت کمرشکن بود * و آوازهات را بلند گرداندیم * پس به راستی با دشواری، آسانی همراه است * به راستی با دشواری، آسانی همراه است» سوره انشراح، آیه ۱-۶.</ref>. و با [[تأسی]] از فرموده [[اهل بیت]]{{ع}} "[[دعا]] قضای پیچیده سخت را برمیگرداند"<ref>الکافی، ج ۲، ص ۴۶۹ - ۴۷۰.</ref>. با [[دعا کردن]] برای آن [[حضرت]] کمال توجه به سوی او برایش حاصل میشود و علاقه خود را به [[حضرت]] نشان میدهد<ref>در اهمیت فوائد دعا بنگرید به مکیال المکارم، ترجمه سید محمد حائری قزوینی.</ref>. این موضوع در [[کلام]] [[نورانی]] به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}} اینگونه بیان شده است: "هرکس بعد از [[نماز صبح]] و [[نماز ظهر]] بگوید:"خداوندا بر [[محمد]]{{صل}}، و [[خاندان]] او [[درود]] فرست و در [[فرج]] ایشان تعجیل کن"، نمیرد تا [[قائم]]{{ع}} را دریابد"<ref>الغیبة «طوسی»، ص ۳۶۸.</ref>. |