رابطه انتظار با عقلانیت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::[[عقل]] نظری در افق [[اندیشه]] و نظر دور می‌‌زند؛ و نیز متعلق آن مربوط به هست و نیست و یا بود و نبود اشیاء است و به‌طور کلی می‌‌توان [[عقل]] نظری را در حیطه جهان‎‌بینی خلاصه کرد، مثلا [[خداشناسی]]، راهنما‌شناسی و [[معادشناسی]] و نیز مسائل همسو با آن‌ها، جزء موضوعات [[عقل]] نظری است و چه [[انسان]] به آن‌ها [[علم]] و [[آگاهی]] داشته و چه نداشته باشد آن‌ها وجود خارجی دارند. و وجود آن‌ها متفرع به [[علم]] [[انسان]] نیست اما [[عقل]] عملی در گستره عمل، [[ایمان]] و [[اعتقاد]] مطرح است. و به باید و نباید اشیاء توجه دارد و در یک رویکرد کلی، عملکرد [[عقل]] عملی مربوط به [[ایدئولوژی]] می‌‌باشد. مثلا [[اعتقاد]] به [[خدا]]، [[نبوت]]، [[معاد]]، [[اخلاق]]، [[عبادت]]، [[احکام فقهی]] و [[حقوقی]] و... همه از موضوعات [[عقل]] عملی است زیرا هر آن‌چه خاستگاه عملی داشته باشد اعم از آن‌که به جوارح [[انسان]] مربوط باشد مثل [[عبادت]]، [[اخلاق]] و یا به جوانح [[انسان]] بازگردد مثل [[اعتقاد]] و [[ایمان]] و...؛ همه از شئونات [[تعقل]] عملی محسوب می‌‌شوند:<ref>خلاصه شده از کتاب جوادی آملی، عبدالله، حکمت نظری و عملی در نهج البلاغه، چاپ اسراء ص۱۶. و ملا هادی سبزواری، شرح منظومه، نشر ناب، ج۵، ص۱۶۵.</ref>.  

::::::پس بنابراین [[منتظران واقعی]] و [[راستین]] با [[وصف]] [[انتظار]]، [[چشم به راه]] [[فرج]] و [[گشایش]] امور از [[ناحیه]] [[خدا]] هستند و لازمه [[امیدواری]] و [[چشم‌داشت]]، [[شناخت]] منشأ آن که خداست می‌‌باشد. پس [[منتظران واقعی]] از طریق [[انتظار]] بیشتر به [[خداشناسی]] رهنمون می‌‌شوند، علاوه بر [[شناخت]] [[خدا]] به یکی از اوصاف [[حق]] که همان [[توحید]] است نیز پی می‌‌برند، زیرا در این [[روایات]] فوق، به نوعی انحصار [[فرج]] از [[ناحیه]] [[خدا]] فهمیده می‌‌شود که از [[انتظار]] نگاه [[منتظران]] به [[توحید افعالی]] ملتزم می‌‌شوند؛ پس، از [[روایات]] دو نکته و [[پیام]] برداشت می‌‌شود؛ [[خداشناسی]] و [[معرفت]] به [[حق]] و [[التزام]] به [[توحید افعالی]].  

::::::[[امام باقر]]{{ع}} فرموده است:"به وسیله ما [[خدا]] [[بندگی]] می‌‌شود و به وسیله ما [[خدا]] شناخته می‌‌شود و به وسیله ما [[توحید]] [[خداوند متعال]] تحقق می‌‌یابد و [[حضرت محمد]] [[حجاب]] [[خدای متعال]] است"<ref>{{متن حدیث|بِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ مُحَمَّدٌ حِجَابُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى}}؛ اصول کافی، کتاب توحید، باب النوادر، ح ۱۰.</ref>. از [[امام صادق]]{{ع}} منقول است: "[[اوصیای پیامبر]] اکرم هستند که درهای [[خدای متعال]] برای توجه به سوی او می‌‌باشند و اگر آن‌ها نبودند [[خدای عزوجل]] شناخته نمی‌شد وخدای [[متعال]] به وسیله ایشان [[حجت]] را بر خلق خود تمام کرده است"<ref>{{متن حدیث|الْأَوْصِيَاءُ هُمْ أَبْوَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّتِي يُؤْتَى مِنْهَا وَ لَوْلَاهُمْ مَا عُرِفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بِهِمُ احْتَجَّ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ}}؛ اصول کافی، کتاب الحجه، باب أن الأثمه خلفاء الله عز و جل، ح۲.</ref>. در این باره [[امام حسین]]{{ع}} در جواب مردی که از [[شناخت]] [[خدا]] و کیفیت تحقق آن سؤال می‌‌کند [[حضرت]] می‌‌فرماید: "آن‌گاه مردی از ایشان پرسید: [[پدر]] و مادرم فدای شما شوند ای پسر [[رسول خدا]]، [[معرفت خدا]] چیست؟ [[حضرت]] فرمودند: [[معرفت]] اهل هر زمانی [[امام]] خودشان را که [[اطاعت]] او بر ایشان [[واجب]] است" <ref>{{متن حدیث|فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اللَّهِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ}}؛ بحارالانوار، ج۲۳، ص۹۳.</ref>