علت اصرار بر ازدیاد علم امام چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
علت اصرار بر ازدیاد علم امام چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۲:۵۳
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 '
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-== پاسخ نخست== +== پاسخ نخست ==)) |
جز (جایگزینی متن - '\. \:\:\:\:\:\:(.*)\s' به '. $1 ') |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
:::::#[[افزایش علم]]، مقامی والاتر برای [[امامت]] است. در فرض امامت بدون افزایش علم، ما امامی خواهیم داشت که خداوند قبل از امامتش [[علوم]] مورد نیاز او را داده است و او دیگر ارتباطی با خداوند ندارد؛ پیامی برای او آورده نمیشود؛ از وقایعی که پیرامونش در عالم اتفاق میافتد، از [[دوستان]] و از [[دشمنان]]، خبر ندارد؛ با همان کتابها و نوشتههایی که از پیشینیان به او رسیده، باید گستره ولایتش را [[مدیریت]] کند. در مقابل، طرح دیگری است که خداوند برای امامت ریخته، و آن امامی است پویا و فعال که خانهاش [[محل رفت و آمد ملائکه]] است<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۹۰-۹۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.</ref>؛ [[فرشتگان]] با او [[گفتگو]] میکنند<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۳۲۱-۳۲۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۱؛ مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص۲۸۷؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۴۰۷.</ref> و از سوی خداوند، برای او [[علوم]] جدید آورده میشود<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۲۱، ۲۳۲، ۲۶۹، ۳۹۴-۳۹۵، ۴۶۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۲۴-۲۲۵، ۲۳۸؛ مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص۳۱۴.</ref>؛ شبهای [[جمعه]] خود به [[عرش الهی]] [[عروج]] میکند و با انبوهی از علوم جدید به [[زمین]] باز میگردد<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۳۰-۱۳۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴.</ref>؛ [[شبهای قدر]]، سیل خروشان [[ملائکه]] به همراه [[روح]]، به سوی او گسیل میشوند و [[تدبیر]] و مقدّرات عالَم را به [[خدمت]] [[امام]] میآورند<ref>{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}} «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود میآیند» سوره قدر، آیه ۴؛ برقی، احمد بن محمد، محاسن، ج۲، ص۳۱۴؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۲۱-۲۲۵، ۲۶۴، ۲۸۰، ۴۴۲؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، ج۲، ص۴۳۱؛ کشی، محمد بن عمر، رجال، ص۳۵۷، ح۶۶۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۴۲-۲۵۲؛ کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر، ص۵۸۱؛ استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص۷۹۲.</ref>، در [[شرق]] و [[غرب]] عالم، از زمین تا عرش الهی هر اتفاقی بیفتد، [[خداوند]] امام را باخبر میسازد<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۴۳۱-۴۳۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. این [[امامت]] بسیار والاتر از امامت نوع نخست است. | :::::#[[افزایش علم]]، مقامی والاتر برای [[امامت]] است. در فرض امامت بدون افزایش علم، ما امامی خواهیم داشت که خداوند قبل از امامتش [[علوم]] مورد نیاز او را داده است و او دیگر ارتباطی با خداوند ندارد؛ پیامی برای او آورده نمیشود؛ از وقایعی که پیرامونش در عالم اتفاق میافتد، از [[دوستان]] و از [[دشمنان]]، خبر ندارد؛ با همان کتابها و نوشتههایی که از پیشینیان به او رسیده، باید گستره ولایتش را [[مدیریت]] کند. در مقابل، طرح دیگری است که خداوند برای امامت ریخته، و آن امامی است پویا و فعال که خانهاش [[محل رفت و آمد ملائکه]] است<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۹۰-۹۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.</ref>؛ [[فرشتگان]] با او [[گفتگو]] میکنند<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۳۲۱-۳۲۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۱؛ مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص۲۸۷؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۴۰۷.</ref> و از سوی خداوند، برای او [[علوم]] جدید آورده میشود<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۲۱، ۲۳۲، ۲۶۹، ۳۹۴-۳۹۵، ۴۶۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۲۴-۲۲۵، ۲۳۸؛ مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص۳۱۴.</ref>؛ شبهای [[جمعه]] خود به [[عرش الهی]] [[عروج]] میکند و با انبوهی از علوم جدید به [[زمین]] باز میگردد<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۳۰-۱۳۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۵۳-۲۵۴.</ref>؛ [[شبهای قدر]]، سیل خروشان [[ملائکه]] به همراه [[روح]]، به سوی او گسیل میشوند و [[تدبیر]] و مقدّرات عالَم را به [[خدمت]] [[امام]] میآورند<ref>{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}} «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود میآیند» سوره قدر، آیه ۴؛ برقی، احمد بن محمد، محاسن، ج۲، ص۳۱۴؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۲۲۱-۲۲۵، ۲۶۴، ۲۸۰، ۴۴۲؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، ج۲، ص۴۳۱؛ کشی، محمد بن عمر، رجال، ص۳۵۷، ح۶۶۴؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۴۲-۲۵۲؛ کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر، ص۵۸۱؛ استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص۷۹۲.</ref>، در [[شرق]] و [[غرب]] عالم، از زمین تا عرش الهی هر اتفاقی بیفتد، [[خداوند]] امام را باخبر میسازد<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۴۳۱-۴۳۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. این [[امامت]] بسیار والاتر از امامت نوع نخست است. | ||
:::::#باید به این نکته توجه داشت که اولاً، خداوند وجودی بیانتها است<ref>{{متن قرآن|يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا}} «(خداوند) آنچه را پیش رو و آنچه را پس پشت آنان است میداند و آنان بر او در دانش احاطه ندارند» سوره طه، آیه ۱۱۰؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۲۶۳؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۸۹، ح۵ و ص۱۰۲، ح۴، ۶ و ص۱۰۳، ح۱۲ و ص۱۳۴، ۱۳۵، ح۱ و ح۱۳۷، ح۲. در دعای روز عرفه امام حسین{{ع}} میخوانیم: {{متن حدیث|يا مَنْ لا يَعْلَمُ كَيْفَ هُوَ إِلّا هُوَ، يا مَنْ لا يَعْلَمُ ما يَعْلَمُهُ إِلَّا هُوَ}}؛ ر.ک: ابنطاوس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال، ج۲، ص۸۰؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۲۵۴.</ref> و [[علم]] او نیز پایانناپذیر میباشد<ref>{{متن قرآن|اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ}} «خداوند است که هیچ خدایی جز آن زنده پایدار نیست که او را چرت و خواب فرا نمیگیرد، همه آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست، کیست که جز به اذن وی نزد او شفاعت آورد؛ به آشکار و پنهان آنان داناست و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند؛ اریکه او گستره آسمانها و زمین است و نگاهداشت آنها بر وی دشوار نیست و او فرازمند سترگ است» سوره بقره، آیه ۲۵۵؛ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}} «و اگر همه درختان روی زمین قلم میگردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری میرساند (و همه مرکّب میشد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمیپذیرفت؛ به راستی خداوند پیروزمند فرزانهای است» سوره لقمان، آیه ۲۷؛ {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا}} «بگو: اگر برای (نوشتن) کلمات پروردگارم دریا مرکّب میبود پیش از آنکه کلمات پروردگارم به پایان رسد آن دریا پایان مییافت هر چند دریایی همچند آن را نیز به کمک میآوردیم» سوره کهف، آیه ۱۰۹؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، ج۲، ص۴۶، ۱۴۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۱۰۷، ح۳؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۱۳۴، ح۱، ۲.</ref>. از اینرو [[معرفت]] به [[اسما]] و صفات او، به ویژه علمش، پایانی ندارد. ثانیاً، او همه [[روزه]] مقدّرات جدیدی راجع به [[تدبیر امور]] موجودات یا [[احداث]] امور بدیعه دارد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۱۴۱، ۱۴۷؛ عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر، ج۲، ص۲۳۸؛ اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، ص۱۰۳؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۱۶۷، ۲۷۷، ۳۳۴، ۴۴۴؛ همو، خصال، ج۲، ص۳۵۹، ۶۵۲. نیز ر.ک: کمرهای، محمدباقر، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۲، ص۷۵۰-۷۵۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۸، ص۳۷۴ -۳۷۵.</ref>. | :::::#باید به این نکته توجه داشت که اولاً، خداوند وجودی بیانتها است<ref>{{متن قرآن|يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا}} «(خداوند) آنچه را پیش رو و آنچه را پس پشت آنان است میداند و آنان بر او در دانش احاطه ندارند» سوره طه، آیه ۱۱۰؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۲۶۳؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۸۹، ح۵ و ص۱۰۲، ح۴، ۶ و ص۱۰۳، ح۱۲ و ص۱۳۴، ۱۳۵، ح۱ و ح۱۳۷، ح۲. در دعای روز عرفه امام حسین{{ع}} میخوانیم: {{متن حدیث|يا مَنْ لا يَعْلَمُ كَيْفَ هُوَ إِلّا هُوَ، يا مَنْ لا يَعْلَمُ ما يَعْلَمُهُ إِلَّا هُوَ}}؛ ر.ک: ابنطاوس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال، ج۲، ص۸۰؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، ص۲۵۴.</ref> و [[علم]] او نیز پایانناپذیر میباشد<ref>{{متن قرآن|اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ}} «خداوند است که هیچ خدایی جز آن زنده پایدار نیست که او را چرت و خواب فرا نمیگیرد، همه آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست، کیست که جز به اذن وی نزد او شفاعت آورد؛ به آشکار و پنهان آنان داناست و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند؛ اریکه او گستره آسمانها و زمین است و نگاهداشت آنها بر وی دشوار نیست و او فرازمند سترگ است» سوره بقره، آیه ۲۵۵؛ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}} «و اگر همه درختان روی زمین قلم میگردید و دریا را هفت دریای دیگر یاری میرساند (و همه مرکّب میشد) نوشتن کلمات خداوند پایان نمیپذیرفت؛ به راستی خداوند پیروزمند فرزانهای است» سوره لقمان، آیه ۲۷؛ {{متن قرآن|قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا}} «بگو: اگر برای (نوشتن) کلمات پروردگارم دریا مرکّب میبود پیش از آنکه کلمات پروردگارم به پایان رسد آن دریا پایان مییافت هر چند دریایی همچند آن را نیز به کمک میآوردیم» سوره کهف، آیه ۱۰۹؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر، ج۲، ص۴۶، ۱۴۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۱۰۷، ح۳؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۱۳۴، ح۱، ۲.</ref>. از اینرو [[معرفت]] به [[اسما]] و صفات او، به ویژه علمش، پایانی ندارد. ثانیاً، او همه [[روزه]] مقدّرات جدیدی راجع به [[تدبیر امور]] موجودات یا [[احداث]] امور بدیعه دارد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۱۴۱، ۱۴۷؛ عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر، ج۲، ص۲۳۸؛ اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، ص۱۰۳؛ صدوق، محمد بن علی، توحید، ص۱۶۷، ۲۷۷، ۳۳۴، ۴۴۴؛ همو، خصال، ج۲، ص۳۵۹، ۶۵۲. نیز ر.ک: کمرهای، محمدباقر، ترجمه و شرح اصول کافی، ج۲، ص۷۵۰-۷۵۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۸، ص۳۷۴ -۳۷۵.</ref>. | ||
اگرچه [[علم]] و [[معرفت امام]] به [[خداوند]]، از همه [[مخلوقات]] بیشتر است، اما این چنین نیست که در [[مقام]] و [[درجه]] خود مانده باشد<ref>ر.ک: پانوشت ۱، صفحه ۳۰۹ همین نوشتار.</ref>؛ بلکه همواره علم و [[معرفت]] او به خداوند افزایش مییابد. خداوند علم مقدّرات، بداها، امور جدیدی که از کتم عدم [[خلق]] میکند و هرچه از [[غیب]] خارج میکند را برای [[امام]] اظهار مینماید<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ص۱۱۲، ح۱۷ و ص۱۱۳، ح۱ و ص۳۹۲-۳۹۴، ح، ۲، ۶، ۹، ۱۰؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۵۵، ح۱؛ ج۱، ص۲۵۶، ح۲؛ ج۱، ص۴۰۲، ح۵؛ ج۴، ص۵۷۷؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۲۰۰؛ مفید، محمد بن محمد، اختصاص، ص۳۱۳؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ج۶، ص۵۵.</ref>. این مقام والا همه [[روزه]] برای امام اتفاق میافتد و خداوند از [[علم خاص]]، مکنون و مخزون خودش، امام را [[آگاه]] میسازد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۴۸، ح۳.</ref>. امام، [[حجت]] و واسطه بین [[زمین]] و [[آسمان]] و مجری مقدّرات [[الهی]] میباشد. پس [[ضرورت]] دارد [[علم امام]] به [[معرفت الله]] و [[مقدرات الهی]] همیشه در حال افزایش باشد.»<ref>[[محمد تقی یارمحمدیان|یارمحمدیان، محمد تقی]]، [[ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت (کتاب)|ازدیاد علم امام از دیدگاه کتاب و سنت]] ص ۳۶۴.</ref>. | |||
==پاسخهای دیگر== | ==پاسخهای دیگر== |