آیا امام سجاد علم غیب داشت؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع اصلی = [[علم غیب معصوم (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب]]

| تصویر = 7626626262.jpg

| نمایه وابسته = [[علم غیب غیر خدا (نمایه)|علم غیب غیر خدا]]

| مدخل اصلی = [[علم غیب]]

| موضوعات وابسته =  

| پاسخ‌دهندگان = [[ابراهیم امینی|امینی]]؛ [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌]]؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]]؛ [[عبدالرحیم موسوی|موسوی حُصَینی]]

'''آیا [[امام سجاد]] {{ع}} [[علم غیب]] داشت؟''' یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان ''«[[آیا امامان از اهل بیت پیامبر خاتم علم غیب داشته‌اند؟ (پرسش)|آیا امامان از اهل بیت پیامبر خاتم علم غیب داشته‌اند؟»]]'' است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود.

[[پرونده:173589.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[ابراهیم امینی]]]]

آیت‌الله '''[[ابراهیم امینی]]'''، در کتاب ''«[[بررسی مسائل کلی امامت (کتاب)|بررسی مسائل کلی امامت]]»'' در این‌باره گفته‌ است:

«[[حجاج بن یوسف]] به [[عبدالملک بن مروان]] نوشت: اگر می‌‏خواهی‌ بنیان حکومت خودت را استوار سازی‌ لازم است علی‌ بن حسین را به قتل رسانی‌. عبدالملک در جوابش نوشت: از ریختن خون بنی‌ هاشم خودداری‌ کن، زیرا سلطنت آل ابوسفیان با کشتن بنی‌ هاشم چندان پایدار نماند، عبدالملک نامه را مخفیانه برای‌ حجاج فرستاد. چند روز بعد نامه‏‌ای‌ از جانب [[علی‌ بن الحسین]] {{ع}} به دست عبدالملک رسید که نوشته بود: از آن نامه‏‌ای‌ که درباره حفظ خون بنی‌ هاشم به حجاج نوشته بودی‌ اطلاع یافتم، خدا از تو راضی‌ شود ... وقتی‌ عبدالملک نامه را خواند دید تاریخ آن، با تاریخ نامه‌‏ای‌ که برای‌ حجاج نوشته است مطابقت دارد. بدین جهت، به صدق گفتار حضرت علی‌ بن حسین اطمینان پیدا کرد و خشنود گشت. قدری‌ پول برایش فرستاد و تقاضا کرد که حوایج خودت را برای‌ من بنویس»<ref>[[اثبات الهداة (کتاب)|اثبات الهداة]]، ج۵ ص ۲۳۵</ref><ref>[http://www.ibrahimamini.com/fa/node/571 بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۷.]</ref>.

«به نقل از ابو خالد کابلی: بر سرورم، [[امام سجاد|علی بن الحسین زین العابدین]] {{ع}} وارد شدم و به ایشان گفتم: ای فرزند پیامبر خدا! مرا از کسانی باخبر کن که خداوند اطاعت و محبت آنان را واجب و اقتدا به آنان را پس از [[پیامبر خدا]] {{صل}} بر بندگانش لازم کرده است. به من فرمود: پدرم از پدرش از [[پیامبر خدا]] {{صل}} چنین نقل نمود: هنگامی که پسرم جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب متولد می‌شود، او را صادق بنامید که پنجمین نفر از نسل او نیز نامش جعفر است و با جسارت و دروغ بستن بر خدا، ادعای [[امامت]] می‌کند. او نزد خدا جعفر کذاب و افترا زننده به خدای است و ادعای چیزی را می‌کند که شایسته آن نیست. با پدرش مخالفت می‌کند و بر برادرش حسد می‌ورزد. او کسی است که می‌خواهد پرده را از آنچه خداوند هنگام غیبت ولیش پوشانده، بردارد. سپس [[امام سجاد|امام زین العابدین]] {{ع}} به شدت گریست و آنگاه فرمود: گویی جعفر کذاب را می‌بینم که طاغوت زمانش را وا داشته تا از کار ولی خدا که در پرده غیب او محفوظ است تفتیش کند و از سر ناآگاهی به ولادتش، بر حرم پدرش، کسی را بگمارد تا هرگاه بر او دست یافت، وی را بکشد و میراثش را طمعکارانه و به ناحق برگیرد. گفتم: ای فرزند پیامبر خدا! آیا این گونه می‌شود؟. فرمود: به خدایم سوگند، آری. این نزد ما در صحیفه‌ای نوشته شده است که به ذکر گرفتاری‌هایی پرداخته که پس از [[پیامبر خدا]] {{صل}} دامنگیر ما می‌شود. گفتم: ای فرزند پیامبر خدا! سپس چه می‌شود؟. فرمود سپس غیبت ولی خدای که دوازدهمین نفر از اوصیای [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} پس از اوست، استمرار می یابد. ای ابو خالد! باورمندان به [[امامت]] و منتظران ظهورش در روزگار غیبت او، از مردم هر زمان دیگری، برترند؛ زیرا خدای تبارک و تعالی چنان عقل و فهم و شناختی به آنان داده که غیب نزد آنان همچون شهود است، و آنان را در آن روزگار، به سان مجاهدان با شمشیر در پیش روی [[پیامبر خدا]] {{صل}} قرار داده است. آنان، مخلصان حقیقی و شیعیان راستین ما و دعوتگران پیدا و نهان به دین خدای هستند. و [[امام زین العابدین]] {{ع}} فرمود: انتظار فرج را کشیدن، از بزرگ ترین گشایش هاست<ref>{{عربی|«عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْكَابُلِيِ‏ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى سَيِّدِي عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ زَيْنِ الْعَابِدِينَ {{ع}} فَقُلْتُ لَهُ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} أَخْبِرْنِي بِالَّذِينَ فَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَهُمْ وَ مَوَدَّتَهُمْ وَ أَوْجَبَ عَلَى عِبَادِهِ‏ الِاقْتِدَاءَ بِهِمْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فَقَالَ لِي يَا كَنْكَرُ إِنَ‏ أُوْلِي الْأَمْرِ الَّذِينَ جَعَلَهُمُ اللَّهُ أَئِمَّةً لِلنَّاسِ وَ أَوْجَبَ عَلَيْهِمْ طَاعَتَهُمْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ الْحَسَنُ ثُمَّ الْحُسَيْنُ ابْنَا عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ انْتَهَى الْأَمْرُ إِلَيْنَا ثُمَّ سَكَتَ فَقُلْتُ لَهُ يَا سَيِّدِي رُوِيَ لَنَا عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} أَنَّهُ قَالَ: لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ حُجَّةٍ لِلَّهِ عَلَى عِبَادِهِ فَمَنِ الْحُجَّةُ وَ الْإِمَامُ بَعْدَكَ فَقَالَ: ابْنِي مُحَمَّدٌ وَ اسْمُهُ فِي التَّوْرَاةِ بَاقِرٌ يَبْقُرُ الْعِلْمَ بَقْراً هُوَ الْحُجَّةُ وَ الْإِمَامُ بَعْدِي وَ مِنْ بَعْدِ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ جَعْفَرٌ وَ اسْمُهُ عِنْدَ أَهْلِ السَّمَاءِ الصَّادِقُ فَقُلْتُ لَهُ يَا سَيِّدِي كَيْفَ صَارَ اسْمُهُ الصَّادِقَ وَ كُلُّكُمْ صَادِقُونَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} قَالَ إِذَا وُلِدَ ابْنِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَسَمُّوهُ الصَّادِقَ فَإِنَّ الْخَامِسَ الَّذِي‏ مِنْ وُلْدِهِ الَّذِي اسْمُهُ جَعْفَرٌ يَدَّعِي الْإِمَامَةَ اجْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ وَ كَذِباً عَلَيْهِ فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ جَعْفَرٌ الْكَذَّابُ الْمُفْتَرِي عَلَى اللَّهِ الْمُدَّعِي لِمَا لَيْسَ لَهُ بِأَهْلٍ الْمُخَالِفُ عَلَى أَبِيهِ وَ الْحَاسِدُ لِأَخِيهِ ذَلِكَ الَّذِي يَكْشِفُ سِرَّ اللَّهِ عِنْدَ غَيْبَةِ وَلِيِّ اللَّهِ ثُمَّ بَكَى عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بُكَاءً شَدِيداً ثُمَّ قَالَ كَأَنِّي بِجَعْفَرٍ الْكَذَّابِ وَ قَدْ حَمَلَ طَاغِيَةَ زَمَانِهِ عَلَى تَفْتِيشِ أَمْرِ وَلِيِّ اللَّهِ وَ الْمُغَيَّبِ فِي حِفْظِ اللَّهِ وَ التَّوْكِيلِ بِحَرَمِ أَبِيهِ جَهْلًا مِنْهُ بِوِلَادَتِهِ وَ حِرْصاً عَلَى قَتْلِهِ إِنْ ظَفِرَ بِهِ وَ طَمَعاً فِي مِيرَاثِ أَبِيهِ‏ حَتَّى يَأْخُذَهُ بِغَيْرِ حَقِّه‏ قَالَ أَبُو خَالِدٍ فَقُلْتُ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِنَّ ذَلِكَ لَكَائِنٌ قَالَ‏  إِي وَ رَبِّي إِنَّ ذَلِكَ لَمَكْتُوبٌ‏ عِنْدَنَا فِي الصَّحِيفَةِ الَّتِي فِيهَا ذِكْرُ الْمِحَنِ الَّتِي تَجْرِي عَلَيْنَا بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ أَبُو خَالِدٍ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} ثُمَّ يَكُونُ مَا ذَا قَالَ ثُمَّ تَمْتَدُّ الْغَيْبَةُ بِوَلِيِّ اللَّهِ الثَّانِي عَشَرَ مِنْ أَوْصِيَاءِ رَسُولِ اللَّهِ وَ الْأَئِمَّةِ بَعْدَهُ يَا بَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ وَ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ {{ع}} أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عَنْهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً وَ قَالَ {{ع}}: انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَج»}}؛ کمال الدین: ص ۳۱۹، ح ۲، اعلام الوری: ج ۲ ص ۱۹۴، بحار الأنوار: ج۳۶ ص ۳۸۶ ح ۱.</ref> <ref>دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۳، ص۱۰۳ - ۱۰۵.</ref>

«[[امام سجاد]] {{ع}} به فرزندش [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: پس از من، برادرت عبدالله، ادعای امامت می‌کند و مردم را به سوی خود دعوت می‌نماید؛ اما عمر او کوتاه و زود ازدنیا می‌رود." [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: پس از رحلت پدرم، برادرم عبدالله ادعای [[امامت]] و جانشینی پدرم را نمود؛ ولی طولی نکشید که از دنیا رفت؛ همانطور که پدرم خبر داده بود"<ref>[[علی بن عیس اربلی]]، کشف الغمه، ج۲، ص۳۸۱ و [[محمد بن شهر آشوب]]، المناقب، ج۴، ص ۲۲۴.</ref>»<ref>[[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]] ص۳۸۲.</ref>.

| پاسخ = آقای '''[[سید عبدالرحیم موسوی حصینی]]'''، در کتاب ''«[[آگاهی امامان از غیب (کتاب)|آگاهی امامان از غیب]]»'' در این‌باره گفته‌ است:

«[[امام صادق]] {{ع}} از [[امام باقر]] {{ع}} نقل کرده است که نزد پدرم [[امام سجاد]] {{ع}} آمدم، ایشان فرمود: "این شبی است که من از دنیا می‌روم و در همین شب [[پیامبر]] {{صل}} رحلت فرمود".<ref>'''بحارالانوار:''' ج ۴۶، ص ۳۱۳ و '''شرح الزیارة الجامعة:''' ص ۱۱۷.</ref> دلالت این حدیث بر آگاهی امام از شب وفات خویش روشن است»<ref>[[آگاهی امامان از غیب (کتاب)|آگاهی امامان از غیب]]، ص ۱۰۳.</ref>.

«[[امام سجاد]] {{ع}} همچون دیگر [[ائمه]] و رسولان الهی برخوردار از علم غیب بود و با این فضیلت الهی وظایف امامت را انجام می‌داد. علم غیب به دو گونه است:

# [[غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)|مطلق: که مختص خداوند است]]. آگاه به غیب و شهود است و حکیم و داناست.

# [[غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)|نسبی: که به اذن الهی در اختیار انبیا و امامان قرار دارد]]، علمی که محدود، وابسته به علم الهی، و بالقوه است، برخلاف علم غیب مطلق خدا که نامحدود، مستقل و فعلی است و در هیچ شرایطی، چیزی از او پنهان نمی‌ماند. بر این اساس راوی می‌گوید: [[امام سجاد|امام زین العابدین]] {{ع}} می‌فرمود: اگر یک آیه در قرآن نبود، شمارا به آنچه بود و خواهد بود تا روز قیامت، خبر می‌دادم. راوی می گوید: به او گفتم: ای پسر رسول خدا! آن کدام آیه است؟ فرمود: سخن خداوند تعالی که فرمود: هر چه را خدا بخواهد محو و تثبیت می‌کند و ام الکتاب نزد اوست. آن حضرت زمانی هم که شخصی بر سر مسئله‌ای فقهی با وی به جدل پرداخت فرمود: اگر به خانه ما درآیی، ردپای جبرئیل را به تو نشان خواهیم داد. آیا کسی هست که از ما به سنت آگاه‌تر باشد.

{{پرسش وابسته}}

{{پایان پرسش وابسته}}

{{پرسش وابسته}}

{{پایان پرسش وابسته}}

[[رده:پرسش]]