اهل کتاب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در اینکه ریشه لغوی [[صابئه]] چیست و منظور از «صابئین» دقیقاً چه کسانی هستند، دیدگاه یکسانی وجود ندارد. برخی ریشه آن را [[عربی]]، آرامی یا [[سریانی]] دانسته‌اند. گفته شده آنان دارای کتابی به نام «[[مصحف]] [[آدم]]» یا «کنز [[ربّ]]» هستند که [[عقیده]] دارند [[حضرت یحیی]]{{ع}} آن را به [[روایات]] [[پیامبران]] گذشته ([[آدم]]، [[شیث]] و نوح) [[روایت]] کرده و نزدیک به دوهزار سال پیش به صورت مدوّن، به آنان [[تبلیغ]] کرده است. [[قرآن]] در سه [[آیه]]، آنان را در ردیف [[یهودیان]] و [[مسیحیان]] آورده است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«بی‌گمان از کسانی که (به اسلام) ایمان آورده‌اند و یهودیان و مسیحیان و صابئان، کسانی که به خداوند و روز بازپسین باور دارند و کاری شایسته می‌کنند، پاداششان نزد پروردگارشان است و نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند» سوره بقره، آیه ۶۲.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئُونَ وَالنَّصَارَى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«بی‌گمان (از) مؤمنان و یهودیان و صابئان و مسیحیان، کسانی که به خداوند و روز بازپسین ایمان آورند و کار شایسته کنند، نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند» سوره مائده، آیه ۶۹.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ}}<ref>«خداوند میان کسانی که ایمان دارند و کسانی که یهودی‌اند و صابئان و مسیحیان و زرتشتیان و کسانی که شرک می‌ورزند در روز رستخیز داوری می‌کند،  بی‌گمان خداوند بر هر چیزی گواه است» سوره حج، آیه ۱۷.</ref>. از این رو گروهی از [[اندیشمندان]] و فقهای [[مسلمان]] آنان را در زمره [[اهل کتاب]] به شمار آورده‌اند.

قرآن، نام آنان را در ردیف [[یهود]]، [[نصارا]] و [[صابئه]] آورده است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ}}<ref>«خداوند میان کسانی که ایمان دارند و کسانی که یهودی‌اند و صابئان و مسیحیان و زرتشتیان و کسانی که شرک می‌ورزند در روز رستخیز داوری می‌کند،  بی‌گمان خداوند بر هر چیزی گواه است» سوره حج، آیه ۱۷.</ref>؛ ولی در [[قرآن]] از کتاب [[مجوسیان]] سخنی گفته نشده است. با استناد به همین آیه و نیز برخی روایات [[امامان معصوم]]{{عم}}، [[فقهای شیعه]]، بیشتر با آنان [[معامله]] اهل کتاب می‌کنند. از جمله در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] (اصل ۱۳) که برخی فقهای شیعه بر تدوین و تصویب آن [[نظارت]] داشته‌اند چنین آمده است: «[[ایرانیان]] [[زردشتی]]، کلیمی ([[یهودی]]) و [[مسیحی]]، تنها [[اقلیت‌های دینی]] شناخته می‌شوند که در حدود [[قانون]] در انجام [[مراسم دینی]] خود آزادند و در احوال شخصیه و [[تعلیمات دینی]]، به [[آیین]] خود عمل می‌کنند»<ref>[[حسن علی نوری‌ها|نوری‌ها، حسن علی]]، [[اهل کتاب - نوری‌ها (مقاله)|مقاله «اهل کتاب»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[ اهل کتاب - نصیری (مقاله)|مقاله «اهل کتاب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۵.</ref>.