پرش به محتوا

ابعاد انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '''']] {{پایان}} {{پایان}} == پانویس == {{پانویس}} ' به '''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}} ')
 
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
==ابعاد انتظار و [[منتظر]]==
| موضوع مرتبط = انتظار
*[[انتظار]] به مفهوم مذهبی آن، نوعی پیشروی و استقبال از [[آینده]] بوده و دارای ابعاد گوناگونی از قبیل [[فلسفی]]، [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و [[اقتصادی]] و... است. توجه به این ابعاد، برای کسی که می‌داند در [[فرهنگ]] [[اسلام]] و [[شیعه]]، چه مقدار به [[انتظار]] اهمیت داده شده، ضروری است؛ به همین [[دلیل]] صاحبان [[ادیان]] و [[مذاهب]]، [[فیلسوفان]]، جامعه‌شناسان، روانشناسان و طرفداران احزاب و مکاتب، هر کدام با دید و نگرشی خاص دربارۀ آن بحث کرده‌اند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۹-۳۰. </ref>.
| عنوان مدخل =  
*از طرفی، [[انسان]] [[منتظر]] نیز از زوایای مختلف، دارای ابعاد گوناگون است؛ از سویی دارای بُعد نظری و عملی بوده و از سوی دیگر از بُعد فردی و [[اجتماعی]] برخوردار است و از زاویه‌ای دیگر در کنار بُعد جسمی، بُعد روحی و روانی دارد؛ از همین رو [[انتظار]] [[موعود]] جهانی در همۀ ابعاد [[زندگی]] [[منتظِر]] تأثیر می‌گذارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>.
| مداخل مرتبط =  
==ابعاد انتظار بر اساس تقسیم [[منتظران]] به فرد و [[جامعه]]==
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
# '''[[بعد فردی انتظار]]''': [[منتظر]] در بُعد فردی، هم به حیات روحی و روانی خود و کسب [[فضیلت‌های اخلاقی]] روی می‌آورد و هم به تقویتِ جنبه جسمی و بدنی می‌پردازد تا نیروی کارآمد برای [[جبهه]] [[نور]] باشد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «کسی که [[دوست]] دارد از [[یاران قائم]] باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]]، [[پرهیزگاری]] پیشه کند و به [[اخلاق نیکو]]، آراسته شود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر}}؛ غیبة نعمانی، ص ۲۰۰، ح ۱۶. </ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref> [[انتظار]] باعث می‌شود [[منتظر]] در [[دوران غیبت]]، در امر [[دین]] خود مواظبت بیشتر داشته، از هرگونه [[سستی]] و [[انحراف]] دوری گزیند. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «برای [[صاحب]] این امر غیبتی طولانی است. در این دوران، هر کس باید [[تقوا]] پیشه سازد و به [[دین]] خود چنگ زند»<ref>ر.ک: نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ - ۱۰۸.</ref>. لذا "[[انتظار]]" جریان مبارکی است که رنگ [[الهی]] به [[انسان]] و حیات او می‌بخشد<ref>ر.ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۳۹ - ۱۴۰.</ref>.
}}
# '''[[بعد اجتماعی انتظار]]''': [[انتظار]] نه تنها در [[زندگی فردی]] [[منتظر]] مؤثر است که در حوزۀ رابطۀ فرد با [[جامعه]] نیز مطرح و برنامه دارد و او را به تأثیرگذاری مثبت در [[جامعه]] وا می‌دارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲. </ref> در واقع، [[انتظار]] این است که [[مفاسد اجتماعی]]، رذالت‌ها، [[آشوب‌ها]]، طنین‌های نابجا و امواج تلاطم انگیز از میان برداشته شوند و روابط بر اساس تفاهم، [[همکاری]] و [[همیاری]] و [[خیرخواهی]] گردد<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>. در جنبۀ [[اجتماعی]] [[انتظار]] این است که عوامل اغواکننده در جامعۀ [[حق حیات]] نداشته باشند، وسایل ارتباط جمعی در طریق [[هدایت]] و رشد و ارتقاء [[مردم]] باشند، روزنامه‌ها و کتب و مجلات به تنویر [[افکار]] بپردازند و از هر چه که مایۀ [[گمراهی]] و [[فساد]] و [[انحطاط]] است دور و برکنار گردند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.
==ابعاد انتظار بر اساس زمینه‌های [[زندگی]] فرد و [[جامعه]] ==
===بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]]===
*بعد [[فکری]] زیر بنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[انتظار]]، [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ می‌کند، به بیان دیگر، [[انتظار صحیح]] می‌طلبد که [[منتظِر]]، بنیان‌های [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند تا در دام مکتب‌های [[انحرافی]] گرفتار نشود یا به سبب طولانی شدن دورۀ [[غیبت امام عصر]] {{ع}} به [[چاه]] [[یأس]] و [[ناامیدی]] سقوط نکند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: «روزگاری بر [[مردم]] خواهد آمد که [[امام]] ایشان غایب خواهد شد؛ پس خوشا به حال آنان که در آن زمان، بر امرِ [[ولایت]] ما ثابت و [[استوار]] بمانند»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۶۰۲، ح ۱۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲؛ نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref> حضور [[منتظران]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref> و در پرتو [[ظهور]] [[حضرت]]، [[عقل]] و [[خرد]] جامعۀ [[بشریت]] کامل می‌‏گردد<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} خطاب به فردی به نام ابوخالد فرمود: «ای ابوخالد مردمانی که در [[روزگار غیبت]] به سر می‌برند و معتقدند و [[منتظر]]، از [[مردمان]] همۀ زمان‌ها افضلند؛ زیرا که [[خدای متعال]] به آنان [[خرد]] و [[فهم]] و معرفتی داده است که [[غیبت امام]] برای آنان مانند حضور است، این [[مردم]] را [[خدا]] مانند سربازان پیکارگر [[صدر اسلام]] قرار داده است، همان‌ها که در رکاب [[پیامبر]] [[شمشیر]] می‌زدند و [[پیکار]] می‌کردند آنان [[اخلاص]] پیشگان [[حقیقی]] و [[شیعه]] واقعی‌اند که [[مردم]] را به [[دین خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص بِالسَّیْفِ أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۱۲۲. </ref>.<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ ـ ۱۹.</ref>
*[[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} از چنان عظمتی برخوردار است که در [[روایات]]، قرین [[اصول دین]]، نظیر [[توحید]] و [[نبوت]] ذکر شده<ref>کافی، ج۲، ص۲۳؛ الامالی، صدوق، ص۱۷۹؛ جامع الاحادیث الشیعه، ج۱، ص۴۳۰. </ref> و شرط پذیرش [[اعمال]] در درگاه [[الهی]] است<ref>الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۰؛ معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۳، ص۴۱۷.</ref>. همان‌گونه که به [[نص]] [[قرآن کریم]]<ref>{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِينًا}}«امروز کافران از بازگشت شما از دین خویش نومید شده‏اند. از آنان مترسید از من بترسید. امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزید» سوره مائده، آیه ۳.</ref>، [[دین]] و [[دیانت]] منهای [[ولایت]]، ناقص و ناتمام است، [[دین]] و [[اسلام]] منهای [[انتظار مهدی]] {{ع}} نیز فاقد [[ارزش]] و [[مقبولیت]] خداوندی است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref>.
*بعد [[اعتقادی]] [[انتظار]] می‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:
##بعد [[توحید]]: [[انتظار]] در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظِر]] را متوجّه خدای [[جهان]] می‌‏‏کند، توجّه به [[خدا]] و طلب [[فرج]] از درگاه او، از مهم‏ترین اصول [[مهدی]] ‏باوری است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
##بعد [[نبوت]]: [[منتظران]] [[چشم به راه]] کسی هستند که در او، صفات و آثار [[پیامبران]] گرد آمده است، او می‌‏‏آید تا [[آرمان]] [[پیامبران]] را تحقّق بخشد و [[دین]] خدایی را بگستراند و ندای [[توحید]] را به همه عالم برساند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
##بعد [[امامت]]: [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[وصی]] صدّیقین و [[خاتم ائمۀ طاهرین]] {{ع}} است و [[امامان]] پیشین یکایک او را یاد کرده‏‌اند او [[فرزند]] و یادگار و ادامه دهندۀ راه آنان است. [[مهدی]]، مظهر [[قائم]] [[امامت]] است و [[انتظار ظهور]] او، بزرگ‏ترین تأکید بر اصل [[امامت]] و [[رهبری]] است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
##بعد [[عدل]]: [[انتظار امام مهدی]] {{ع}}، [[انتظار ظهور]] [[عدل]] است؛ به گونه ای که او [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را از داد پر می‌‏‏سازد<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
##بعد [[معاد]]: در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهمِ، [[معاد]] و بازگشت مسئولانه به نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد. [[مهدی]] به [[هنگام ظهور]]، [[ستمگران]] و [[ظالمان]] را [[کیفر]] می‌‏دهد و [[مؤمنان]] را [[عزیز]] می‌‏‏دارد و از [[علایم حتمی]] فرارسیدن [[رستاخیز]]، [[ظهور مهدی]] است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
===بعد روحی و روانی [[انتظار]]===
*[[انتظار]] دارای آثار [[عظیم]] و شگفت روانی و [[تربیتی]] است<ref>ر.ک: [[علی رضا اعرافی|اعرافی، علی رضا]]، [[انتظار با نگاه تربیتی (مقاله)|انتظار با نگاه تربیتی]]، ص۱۷.</ref> که شخص [[منتظِر]] را وادار می‌‌کند تا به تقویت حیات روحی و روانی و جسمی خود و کسب [[فضیلت‌های اخلاقی]] روی ‌آورد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲. </ref> تا در کوران حوادث و ناملایمات از پا نیفتد، و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاری‌ها]] و مشکلات بالا ببرد<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۳۳-۴۳.</ref>. یکی از [[یاران امام]] [[باقر]] {{ع}} پرسید: «[[فرج]] شما چه هنگام است؟ آن [[حضرت]] فرمود: هرگز، هرگز، [[فرج]] ما نمی‌رسد، تا اینکه [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید تا کدورت‌ها، رفته [[صفا]] بماند»<ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ{{ع}}مَتَی یَکُونُ فَرَجُکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا یَکُونُ فَرَجُنَا حَتَّی تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا یَقُولُهَا ثَلَاثاً حَتَّی یُذْهِبَ [اللَّهُ تَعَالَی‏] الْکَدِرَ وَ یُبْقِیَ الصَّفْو}}؛ الغیبه طوسی، ص ۳۳۹.</ref> پس [[منتظر]] در این دوران پر مخاطره، با [[درک]] [[قدر]] و [[منزلت]] خود، با سعۀ صدر، [[شناخت]] تمامی موانع و رعایت [[تقوا]]؛ روحیۀ خود را در [[پناه]] [[قرآن و عترت]] حفظ کرده، با [[نشاط]] و بالندگی، [[چشم به راه]] [[امام]] خوبان خواهد بود<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۳۳-۴۳؛ نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref>.
===بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]] [[انتظار]]===
*[[بشریت]] [[انتظار]] دارد اصول و مبانی [[اخلاقی]] براساس قواعد [[الهی]] باشد که در سایۀ آن رشد و [[صلاح]] پدید ‌آید، [[مفاسد]] و آلودگی‌ها از [[جامعه]] رخت بر ‌بندند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. [[انتظار مهدی]] {{ع}} در [[حقیقت]]، [[انتظار]] تحقق همۀ این [[خوبی‌ها]] و برآورده شدن آرمان‌های [[فطری]] همۀ [[انسان]] هاست<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref>. [[انتظار]] موجب می‌‌شود [[منتظِر]] هم به ساختن خود و هم به سامان دادن [[جامعه]] [[همت]] می‌گمارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «هر کس خوش دارد در شمار [[یاران قائم]] باشد، باید در [[عصر انتظار]]، [[مظهر]] [[[اخلاق نیک]] اسلامی‌ باشد، اگر او پیش از [[قیام قائم]] {{ع}} درگذرد، [[پاداش]] او مانند کسانی است که [[قائم]] را [[درک]] کرده، به حضور او می‌رسند»<ref>{{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.</ref>. لذا یک [[منتظر]]، با [[اخلاق]] اسلامی‌ و زیبای خود، بیانگر روی خوش و معطر [[امام زمان]] در [[جامعه]] خواهد بود<ref>ر.ک: نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ - ۱۰۸. </ref>.
===بعد [[سیاسی]] [[انتظار]]===
*[[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند. حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]] و اختناق را نفی کند، به طرد [[استکبار]] و استعباد بپردازد. [[انسان‌ها]] خواستار سیاستی [[الهی]] و [[حکومتی]] واحد هستند، سیاستی که حد و مرز جغرافیایی نشناسد و [[حکومتی]] که مخصوص تیپ و نژادی خاص نباشد. همه در زیر لوای واحدی گرد هم آیند و [[رهبر]] و راهنمای‌شان [[قانون]] واحدی باشد<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. [[انتظار]]، با توجه به نقش سازنده و کارآمد آن در سازماندهی و [[مدیریت]] [[سیاسی]] [[جامعه]]، دارای نقشی تأثیر گذار در تغییر و [[اصلاح]] [[نظام سیاسی]] است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref> و [[منتظر]] [[دولت کریمه]] نباید خود را از حضور [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[محروم]] نماید. تا اشخاص غیر [[معتقد]] [[مسند]] امور را به دست گیرند و موجب [[انحراف]] [[جامعه]] ‌شوند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>.
===[[بعد اقتصادی]] [[انتظار]]===
*حراست از [[فرهنگ دینی]] و [[اسلامی]] و [[مرزبانی]] اندیشۀ [[اسلامی]] و زنده نگه داشتن آن و [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا، بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف [[صنعت]]، [[کشاورزی]] و... این [[آرزو]] و خواست را تحقق بخشند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. در جنبۀ [[اقتصادی]]، [[امیدها]] و [[انتظارها]] متوجه تعدیل عادلانۀ [[ثروت]] است تا فواصل طبقاتی از میان برداشته شود و کسب و [[تجارت]]، برای همگان یکسان باشد. وضع آن چنان نباشد که میلیاردر و خاک‌نشین داشته باشیم. یکی در کاخ [[زندگی]] کند و دیگری در زاغه‌ای. [[انتظار]] این است که کشورهای [[قوی]] برای [[تصرف]] بازار فروش، برای فروش کالاهای خود و برای فروش اسلحه‌های سرد و گرم دست به حمله تجاوزکارانه نزنند، [[ملت‌ها]] را مجبور به خرید و فروش نکنند. وضع چنان نباشد که کشوری را [[مصرف]] کنندۀ صرف و در نتیجه برای همیشه برده نمایند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. 
===بعد [[نظامی]] و انتظامی [[انتظار]]===
*طبق [[دستور]] حیات بخش [[قرآن]]: {{متن قرآن|وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده  در برابر آنان فراهم سازید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> [[دین‌داران]] در همۀ اعصار به ویژه [[عصر غیبت]] باید نیرومند باشند و با تمام [[توان]] از [[آیین]] و [[فرهنگ]] خویش [[دفاع]] همه جانبه نمایند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. [[انتظار]] این است که روزی ستم‌بارگی‌ها در هم شکنند و [[انسان‌ها]] [[قدرت]] یابند که ریشۀ [[دوروئی]] و [[نفاق]] را از [[جامعه]] برکنند، پایه‌های کج‌روی و [[انحراف]] را ویران سازند، قدرت‌های [[ناصالح]] را از [[جامعه]] طرد نمایند، افراد [[صالح]] و [[رشید]] [[سرپرستی]] روابط را بر عهده گیرند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.


==پرسش مستقیم==
== ابعاد انتظار و [[منتظر]] ==
[[انتظار]] به مفهوم مذهبی آن، نوعی پیشروی و استقبال از [[آینده]] بوده و دارای ابعاد گوناگونی از قبیل [[فلسفی]]، [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]] و [[اقتصادی]] و... است. توجه به این ابعاد، برای کسی که می‌داند در [[فرهنگ]] [[اسلام]] و [[شیعه]]، چه مقدار به [[انتظار]] اهمیت داده شده، ضروری است؛ به همین [[دلیل]] صاحبان [[ادیان]] و [[مذاهب]]، [[فیلسوفان]]، جامعه‌شناسان، روانشناسان و طرفداران احزاب و مکاتب، هر کدام با دید و نگرشی خاص دربارۀ آن بحث کرده‌اند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۲۹-۳۰. </ref>.
 
از طرفی، [[انسان]] [[منتظر]] نیز از زوایای مختلف، دارای ابعاد گوناگون است؛ از سویی دارای بُعد نظری و عملی بوده و از سوی دیگر از بُعد فردی و [[اجتماعی]] برخوردار است و از زاویه‌ای دیگر در کنار بُعد جسمی، بُعد روحی و روانی دارد؛ از همین رو [[انتظار]] [[موعود]] جهانی در همۀ ابعاد [[زندگی]] [[منتظِر]] تأثیر می‌گذارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>.
 
== ابعاد انتظار بر اساس تقسیم [[منتظران]] به فرد و [[جامعه]] ==
=== بعد فردی انتظار ===
{{اصلی|ابعاد فردی انتظار}}
[[منتظر]] در بُعد فردی، هم به حیات روحی و روانی خود و کسب [[فضیلت‌های اخلاقی]] روی می‌آورد و هم به تقویتِ جنبه جسمی و بدنی می‌پردازد تا نیروی کارآمد برای جبهه [[نور]] باشد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «کسی که [[دوست]] دارد از [[یاران قائم]] باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]]، [[پرهیزگاری]] پیشه کند و به [[اخلاق نیکو]]، آراسته شود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر}}؛ غیبة نعمانی، ص ۲۰۰، ح ۱۶. </ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref> [[انتظار]] باعث می‌شود [[منتظر]] در دوران غیبت، در امر [[دین]] خود مواظبت بیشتر داشته، از هرگونه [[سستی]] و [[انحراف]] دوری گزیند. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «برای [[صاحب]] این امر غیبتی طولانی است. در این دوران، هر کس باید [[تقوا]] پیشه سازد و به [[دین]] خود چنگ زند»<ref>ر.ک: نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ - ۱۰۸.</ref>. لذا "[[انتظار]]" جریان مبارکی است که رنگ [[الهی]] به [[انسان]] و حیات او می‌بخشد<ref>ر.ک: [[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص ۱۳۹ - ۱۴۰.</ref>.
 
=== بعد اجتماعی انتظار ===
{{اصلی|ابعاد اجتماعی انتظار}}
[[انتظار]] نه تنها در [[زندگی فردی]] [[منتظر]] مؤثر است که در حوزۀ رابطۀ فرد با [[جامعه]] نیز مطرح و برنامه دارد و او را به تأثیرگذاری مثبت در [[جامعه]] وا می‌دارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲. </ref> در واقع، [[انتظار]] این است که [[مفاسد اجتماعی]]، رذالت‌ها، [[آشوب‌ها]]، طنین‌های نابجا و امواج تلاطم انگیز از میان برداشته شوند و روابط بر اساس تفاهم، [[همکاری]] و [[همیاری]] و [[خیرخواهی]] گردد<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>. در جنبۀ [[اجتماعی]] [[انتظار]] این است که عوامل اغواکننده در جامعۀ [[حق حیات]] نداشته باشند، وسایل ارتباط جمعی در طریق [[هدایت]] و رشد و ارتقاء [[مردم]] باشند، روزنامه‌ها و کتب و مجلات به تنویر [[افکار]] بپردازند و از هر چه که مایۀ [[گمراهی]] و [[فساد]] و انحطاط است دور و برکنار گردند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.
 
== ابعاد انتظار بر اساس زمینه‌های [[زندگی]] فرد و [[جامعه]] ==
=== بعد [[فکری]] و [[اعتقادی]] [[انتظار]] ===
{{اصلی|ابعاد فکری و اعتقادی انتظار}}
بعد [[فکری]] زیر بنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است و [[انتظار]]، [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ می‌کند، به بیان دیگر، [[انتظار صحیح]] می‌طلبد که [[منتظِر]]، بنیان‌های [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند تا در دام مکتب‌های [[انحرافی]] گرفتار نشود یا به سبب طولانی شدن دورۀ [[غیبت امام عصر]] {{ع}} به چاه [[یأس]] و [[ناامیدی]] سقوط نکند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: «روزگاری بر [[مردم]] خواهد آمد که [[امام]] ایشان غایب خواهد شد؛ پس خوشا به حال آنان که در آن زمان، بر امرِ [[ولایت]] ما ثابت و [[استوار]] بمانند»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۶۰۲، ح ۱۵.</ref><ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲؛ نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref> حضور [[منتظران]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref> و در پرتو [[ظهور]] حضرت، [[عقل]] و [[خرد]] جامعۀ [[بشریت]] کامل می‌‏گردد<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} خطاب به فردی به نام ابوخالد فرمود: «ای ابوخالد مردمانی که در روزگار غیبت به سر می‌برند و معتقدند و [[منتظر]]، از [[مردمان]] همۀ زمان‌ها افضلند؛ زیرا که [[خدای متعال]] به آنان [[خرد]] و فهم و معرفتی داده است که [[غیبت امام]] برای آنان مانند حضور است، این [[مردم]] را [[خدا]] مانند سربازان پیکارگر صدر اسلام قرار داده است، همان‌ها که در رکاب [[پیامبر]] [[شمشیر]] می‌زدند و [[پیکار]] می‌کردند آنان [[اخلاص]] پیشگان [[حقیقی]] و [[شیعه]] واقعی‌اند که [[مردم]] را به [[دین خدا]] [[دعوت]] می‌کنند»<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص بِالسَّیْفِ أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۱۲۲. </ref>.<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ ـ ۱۹.</ref>
 
[[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} از چنان عظمتی برخوردار است که در [[روایات]]، قرین [[اصول دین]]، نظیر [[توحید]] و [[نبوت]] ذکر شده<ref>کافی، ج۲، ص۲۳؛ الامالی، صدوق، ص۱۷۹؛ جامع الاحادیث الشیعه، ج۱، ص۴۳۰. </ref> و شرط پذیرش [[اعمال]] در درگاه [[الهی]] است<ref>الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۰؛ معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج۳، ص۴۱۷.</ref>. همان‌گونه که به [[نص]] [[قرآن کریم]]<ref>{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِينًا}}«امروز کافران از بازگشت شما از دین خویش نومید شده‏اند. از آنان مترسید از من بترسید. امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزید» سوره مائده، آیه ۳.</ref>، [[دین]] و [[دیانت]] منهای [[ولایت]]، ناقص و ناتمام است، [[دین]] و [[اسلام]] منهای [[انتظار مهدی]] {{ع}} نیز فاقد [[ارزش]] و [[مقبولیت]] خداوندی است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref>.
 
بعد [[اعتقادی]] [[انتظار]] می‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:
# '''بعد [[توحید]]:''' [[انتظار]] در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظِر]] را متوجّه خدای [[جهان]] می‌‏‏کند، توجّه به [[خدا]] و طلب [[فرج]] از درگاه او، از مهم‏ترین اصول [[مهدی]] ‏باوری است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
# '''بعد [[نبوت]]:''' [[منتظران]] چشم به راه کسی هستند که در او، صفات و آثار [[پیامبران]] گرد آمده است، او می‌‏‏آید تا آرمان [[پیامبران]] را تحقّق بخشد و [[دین]] خدایی را بگستراند و ندای [[توحید]] را به همه عالم برساند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
# '''بعد [[امامت]]:''' [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[وصی]] صدّیقین و خاتم ائمۀ طاهرین {{ع}} است و [[امامان]] پیشین یکایک او را یاد کرده‏‌اند او [[فرزند]] و یادگار و ادامه دهندۀ راه آنان است. [[مهدی]]، مظهر [[قائم]] [[امامت]] است و [[انتظار ظهور]] او، بزرگ‏ترین تأکید بر اصل [[امامت]] و [[رهبری]] است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
# '''بعد [[عدل]]:''' [[انتظار امام مهدی]] {{ع}}، [[انتظار ظهور]] [[عدل]] است؛ به گونه ای که او [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را از داد پر می‌‏‏سازد<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
# '''بعد [[معاد]]:''' در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهمِ، [[معاد]] و بازگشت مسئولانه به نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد. [[مهدی]] به هنگام ظهور، [[ستمگران]] و [[ظالمان]] را [[کیفر]] می‌‏دهد و [[مؤمنان]] را عزیز می‌‏‏دارد و از [[علایم حتمی]] فرارسیدن [[رستاخیز]]، [[ظهور مهدی]] است<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲. </ref>.
 
=== بعد روحی و روانی [[انتظار]] ===
{{اصلی|بعد روحی و روانی انتظار}}
[[انتظار]] دارای آثار عظیم و شگفت روانی و [[تربیتی]] است<ref>ر.ک: [[علی رضا اعرافی|اعرافی، علی رضا]]، [[انتظار با نگاه تربیتی (مقاله)|انتظار با نگاه تربیتی]]، ص۱۷.</ref> که شخص [[منتظِر]] را وادار می‌‌کند تا به تقویت حیات روحی و روانی و جسمی خود و کسب [[فضیلت‌های اخلاقی]] روی ‌آورد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲. </ref> تا در کوران حوادث و ناملایمات از پا نیفتد، و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاری‌ها]] و مشکلات بالا ببرد<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۳۳-۴۳.</ref>. یکی از یاران امام [[باقر]] {{ع}} پرسید: «[[فرج]] شما چه هنگام است؟ آن حضرت فرمود: هرگز، هرگز، فرج ما نمی‌رسد، تا اینکه غربال شوید، و باز هم غربال شوید، و باز هم غربال شوید تا کدورت‌ها، رفته صفا بماند»<ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ {{ع}}مَتَی یَکُونُ فَرَجُکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا یَکُونُ فَرَجُنَا حَتَّی تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا یَقُولُهَا ثَلَاثاً حَتَّی یُذْهِبَ [اللَّهُ تَعَالَی‏] الْکَدِرَ وَ یُبْقِیَ الصَّفْو}}؛ الغیبه طوسی، ص ۳۳۹.</ref> پس [[منتظر]] در این دوران پر مخاطره، با [[درک]] [[قدر]] و [[منزلت]] خود، با سعۀ صدر، [[شناخت]] تمامی موانع و رعایت [[تقوا]]؛ روحیۀ خود را در پناه [[قرآن و عترت]] حفظ کرده، با [[نشاط]] و بالندگی، چشم به راه [[امام]] خوبان خواهد بود<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص ۳۳-۴۳؛ نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref>.
 
=== بعد [[اخلاقی]] و [[تربیتی]] [[انتظار]] ===
{{اصلی|ابعاد اخلاقی و تربیتی انتظار}}
[[بشریت]] [[انتظار]] دارد اصول و مبانی [[اخلاقی]] براساس قواعد [[الهی]] باشد که در سایۀ آن رشد و [[صلاح]] پدید ‌آید، [[مفاسد]] و آلودگی‌ها از [[جامعه]] رخت بر ‌بندند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. [[انتظار مهدی]] {{ع}} در [[حقیقت]]، [[انتظار]] تحقق همۀ این خوبی‌ها و برآورده شدن آرمان‌های [[فطری]] همۀ [[انسان]] هاست<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref>. [[انتظار]] موجب می‌‌شود [[منتظِر]] هم به ساختن خود و هم به سامان دادن [[جامعه]] [[همت]] می‌گمارد<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «هر کس خوش دارد در شمار [[یاران قائم]] باشد، باید در عصر انتظار، مظهر [[اخلاق نیک]] اسلامی‌ باشد، اگر او پیش از [[قیام قائم]] {{ع}} درگذرد، [[پاداش]] او مانند کسانی است که [[قائم]] را [[درک]] کرده، به حضور او می‌رسند»<ref>{{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.</ref>. لذا یک [[منتظر]]، با [[اخلاق]] اسلامی‌ و زیبای خود، بیانگر روی خوش و معطر [[امام زمان]] در [[جامعه]] خواهد بود<ref>ر.ک: نویسندگان، [[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۱۰۴ - ۱۰۸. </ref>.
 
=== بعد [[سیاسی]] [[انتظار]] ===
{{اصلی|ابعاد سیاسی انتظار}}
[[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند. حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]] و اختناق را نفی کند، به طرد [[استکبار]] و استعباد بپردازد. [[انسان‌ها]] خواستار سیاستی [[الهی]] و [[حکومتی]] واحد هستند، سیاستی که حد و مرز جغرافیایی نشناسد و [[حکومتی]] که مخصوص تیپ و نژادی خاص نباشد. همه در زیر لوای واحدی گرد هم آیند و [[رهبر]] و راهنمای‌شان [[قانون]] واحدی باشد<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. [[انتظار]]، با توجه به نقش سازنده و کارآمد آن در سازماندهی و [[مدیریت]] [[سیاسی]] [[جامعه]]، دارای نقشی تأثیر گذار در تغییر و [[اصلاح]] [[نظام سیاسی]] است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۱۹.</ref> و [[منتظر]] [[دولت کریمه]] نباید خود را از حضور [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[محروم]] نماید. تا اشخاص غیر [[معتقد]] مسند امور را به دست گیرند و موجب [[انحراف]] [[جامعه]] ‌شوند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>.
 
=== بعد اقتصادی انتظار ===
{{اصلی|ابعاد اقتصادی انتظار}}
حراست از فرهنگ دینی و [[اسلامی]] و [[مرزبانی]] اندیشۀ [[اسلامی]] و زنده نگه داشتن آن و [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا، بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف صنعت، [[کشاورزی]] و... این [[آرزو]] و خواست را تحقق بخشند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. در جنبۀ [[اقتصادی]]، [[امیدها]] و انتظارها متوجه تعدیل عادلانۀ [[ثروت]] است تا فواصل طبقاتی از میان برداشته شود و کسب و [[تجارت]]، برای همگان یکسان باشد. وضع آن چنان نباشد که میلیاردر و خاک‌نشین داشته باشیم. یکی در کاخ [[زندگی]] کند و دیگری در زاغه‌ای. [[انتظار]] این است که کشورهای [[قوی]] برای تصرف بازار فروش، برای فروش کالاهای خود و برای فروش اسلحه‌های سرد و گرم دست به حمله تجاوزکارانه نزنند، [[ملت‌ها]] را مجبور به خرید و فروش نکنند. وضع چنان نباشد که کشوری را [[مصرف]] کنندۀ صرف و در نتیجه برای همیشه برده نمایند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.
 
=== بعد نظامی و انتظامی [[انتظار]] ===
{{اصلی|ابعاد نظامی و انتظامی انتظار}}
طبق [[دستور]] حیات بخش [[قرآن]]: {{متن قرآن|وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> [[دین‌داران]] در همۀ اعصار به ویژه عصر غیبت باید نیرومند باشند و با تمام [[توان]] از [[آیین]] و [[فرهنگ]] خویش [[دفاع]] همه جانبه نمایند<ref>ر.ک: [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ -۱۹.</ref>. [[انتظار]] این است که روزی ستم‌بارگی‌ها در هم شکنند و [[انسان‌ها]] [[قدرت]] یابند که ریشۀ [[دوروئی]] و [[نفاق]] را از [[جامعه]] برکنند، پایه‌های کج‌روی و [[انحراف]] را ویران سازند، قدرت‌های ناصالح را از [[جامعه]] طرد نمایند، افراد [[صالح]] و [[رشید]] [[سرپرستی]] روابط را بر عهده گیرند<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>.
 
== پرسش مستقیم ==
* [[انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)]]
* [[انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)]]


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان انتظار فرج}}
{{پرسمان انتظار فرج}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید''']]
# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۲''']]
# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
# [[پرونده:151984.jpg|22px]] [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|'''امام مهدی ذخیره امامت''']]
# [[پرونده:151984.jpg|22px]] [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|'''امام مهدی ذخیره امامت''']]
خط ۴۶: خط ۷۵:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


{{انتظار افقی}}
[[رده:انتظار ظهور امام مهدی]]
 
[[رده:ابعاد انتظار]]
 
[[رده:مدخل]]
۱۱۲٬۶۳۷

ویرایش